Alþýðublaðið - 26.04.1988, Blaðsíða 5

Þriöjudagur 26. apríl 1988
5
ítrekað beitt sér fyrir ráðstöf-
unum til að stemma stigu við
þessari þróun: í stjórnar-
myndunarviðræðunum í fyrra-
sumar, í þingbyrjun, við af-
greiðslu fjárlaga og lánsfjár-
laga fyrir yfirstandandi ár um
síðustu áramót og nú síðast í
lok febrúar síðastliöins. Með
öðrum orðum á fyrstu níu
starfsmánuðum ríkisstjórnar-
innar hefur fjórum sinnum
verið gripið til meiri háttar
efnahagsaðgerða til þess að
bregðast við breyttum að-
stæðum.
Ríkisstjórnin verður ekki
sökuð um aðgerðarleysi í al-
mennum efnahagsmálum.
Ráðherrar Alþýðuflokksins
hafa borið hitann og þung-
ann af því að framfylgja að-
haldsstefnu ríkisstjórnarinnar
í efnahagsmálum. Núverandi
ástand í efnahagsmálum má
hins vegar rekja til aðgerða
og aðgerðaleysis síðustu
ríkisstjórnar á árinu 1986 og
fyrri hluta árs 1987 og grund-
vallarveilu í skipulagi at-
vinnuvega. Raðstafanir síð-
ustu ríkisstjórnar í tengslum
við febrúarsamningana 1986
og aðhaldsleysi hennar í að-
draganda kosninganna á síð-
asta ári kyntu undir þensl-
unni sem fylgdi miklum
tekjuauka í sjávarútvegi
vegna vaxandi afla, hækkandi
fiskverð og lækkandi verð á
olíu. Siðasta ríkisstjórn — en
að henni stóðu núverandi
samstarfsflokkar Alþýðu-
flokksins í ríkisstjórn — létu
undir höfuð leggjast að
sporna í tæka tíð við fyrir-
sjáanlegri ofþenslu í þjóðar-
búskapnum.
4.
Aðhaldsstefna rikisstjórn-
arinnar hefur verið tvinnuð
saman úr aðhaldi í ríkisfjár-
málum og peningamálum og
takmörkunum á erlendum
lántökum. Jafnframt hefur
verið leitast við að halda
gengi krónunnar stöðugu til
að halda aftur af verðbólgu,
stuðla að hófsömum kjara-
samningum og verja kaup-
mátt launa. Þingmenn og ráð-
herrar Alþýðuflokksins hafa
lagt sitt af mörkum til að
þessi stefna skilaði tilætluð-
um árangri. Þeir hafa sætt
sig við ýmsar málamiðlanir
sem hafa reynst nauðsyn-
legar, þótt það hafi kostað að
fresta þyrfti aó hrinda í fram-
kvæmd ýmsum baráttumál-
um flokksins. Því er hins
vegar ekki að neita að við
ramman reip hefur verið að
draga. Þannig hafa innan
ríkisstjórnarinnar stöðugt
verið gerðar kröfur um siauk-
in útgjöld til landbúnaðar-
mála og þess krafist að vextir
yrðu lækkaðir með valdboði,
sem hefði óhjákvæmilega í
för með sér aukna ásókn' í
lánsfé. Þá hafa einnig sífellt
komið fram kröfur um aukin
framlög til samgöngufram-
kvæmda, sem eflaust ætti að
fresta að minnsta kosti að
hlutavið ríkjandi aðstæður.
Á sama tíma hefur kaupleigu-
frumvarpiö mætt andstöðu
innan stjórnarliðsins og fæti
hefur verið brugðið fyrir
vandlega undirbúin áform um
breytta verkaskiptingu ríkis
og sveitarfélaga.
5.
Það er alls ekki tímabært
að vlkja frá þeirri megin-
stefnu í efnahagsmálum sem
mörkuð var í stjórnarsátt-
málanum á miðju síðasta ári
og ríkisstjórnin hefur fylgt
síðan. Of snemmt er að
kveða upp dóm um það
hversu mikil áhrif aðhalds-
aðgerðir hennar hafa haft til
þessa og koma til með aö
hafa á næstunni. í raun liggja
afar takmarkaðar upplýsingar
fyrir um þróun efnahagsmála
það sem af er árinu. Þær
breytingar sem orðið hafa á
ytri skilyrðum þjóðarbúsins
frá því í febrúarmánuði rétt-
fyrir næsta ár. I því sambandi
verður athyglin að beinast að
útgjaldahlið fjárlaganna og
hvernig komið verður í veg
fyrir að útgjöld til einstakra
málaflokka vaxi meira og
minna stjórnlaust án þess að
ríkissjóði séu tryggðar tekjur
á móti.
6.
Því fer fjarri að rikisstjórn-
in hafi setið auðum höndum
undanfarin misseri. Varðandi
framhaldið vilja ráðherrar Al-
þýðuflokksins:
• Vara við áróðri um gengis-
fellingu sem allsherjar-
lausn á aðsteðjandi vanda í
efnahagsmálum og benda
á að gengislækkun ein sér
er ávísun á verðbólgu,
kaupmáttarskerðingu og
þyngri greiðslubyrði af lán-
um.
• Vara við hugmyndum um
höft í utanríkisviðskiptum,
hvort sem þeim er beint
gegn frelsi í innflutningi
eða útflutningi og minna á
þörfina fyrir aukið útflutn-
ingsfrelsi og raunhæfa lög-
gjöf gegn hringamyndun í
atvinnulífinu.
• Leggja ríka áherslu á að
frumvörp um:
a) kaupleiguibúðir
b) virðisaukaskatt
c) banka og sparisjóði
d) blf reíöaeftirlit
verði samþykkt sem lög frá
Alþingi fyrir þinglok í vor.
• Leggja rika áherslu á að
hraðað verði endurskipu-
lagningu banka- og sjóða-
kerfis til þess að minnka
kostnað af banka og fjár-
málastarfsemi og draga úr
þeim mun sem er á milli
innláns- og útlánsvaxta.
• Leggja ríka áherslu á að
frumvarp um fullan aðskiln-
að domsvalds og fram-
kvæmdavalds verði sam-
þykkt sem lög frá Alþingi á
þessu ári.
• Leggja rika áherslu á að
halda áfram samanburðar-
athugunum á veröi vöru og
þjónustu og rækilegri
kynningu á niðustöðum
þeirra til þess að styrkja
markaðsstöðu heimilanna
og drýgja kjör þeirra.
• Leggja ríka áherslu á að
áfram verói ötullega unnið
að umbótum á skattakerfi
og upprætingu skattsvika.
• Leggja ríka áherslu á að
nefnd sem skipuð hefur
verið til þess að endur-
skoða fyrirkomulag verð-
tryggingar fjárskuldbind-
inga og þar með lánskjara-
visitölu skili áliti sem fyrst.
• ítreka stefnumörkun rikis-
stjórnarinnar i landbúnað-
armálum og munu fylgja
fast eftir að mörkuð stefna
um einföldun milliliða- og
sjóðakerfis landbúnaðarins
verði framkvæmd án tafar.
• Leggja rika áherslu á að
landsbyggðina eigi meðal
annars að efla meö fram-
kvæmd tillagna um breytta
verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga, meö bættri
fjármagnsþjónustu á lands-
byggðinni, með byggingu
kaupleiguibúða út um land
og með flutningi afurða-
stöðva landbúnaöarins og
ákveðinna ríkisstofnana út
á land.
• Itreka stefnumörkun ríkis-
stjórnarinnar í jafnréttis- og
fjölskyldumálum og benda
á, að endurskipulag og
raunhæfar umbætur i hús-
næðiskerfinu eru undir-
staða farsællar fjölskyldu-
stefnu.
• Leggja ríka áherslu á það
að jafna verður aðstöðu
fólks í landinu.
Það má aldrei verða að ís-
lendingar skiptist I tvær
þjóðir — eina sem býr við
mikla velsæld og aðra sem
býr við kröpp kjör. Hér á að
búa ein þjóö um ókomna tíð
og það hlýtur ríkisstjórn með
þátttöku Álþýðuflokks ævin-
lega að hafa að leiðarljósi.
læta ekki kúvendingu I stjórn
efnahagsmála. Það á ekki að
líta á stjórn efnahagsmála
sem dægurmál. Það tekur
tíma fyrir markvissar efna-
hagsaðgerðir að hafa áhrif og
það tekur ekki siður tíma að
koma á umbótum sem horfa
til langs tíma. Brýnt er að
nota næstu vikur og mánuði
til þess að meta árangur
efnahagsstefnunnar til þessa
og endurskoða áherslur I
henni I Ijósi breytinga á ytri
skilyrðum. Þá er ekki síður
mikilvægt að nota tímann
framundan til að huga að
gerð fjárlaga og lánsfjárlaga
„Umgjörð efnahagslífs á Islandi verður að vera með þeim hœtti að hún stuðli
að endurskipulagningu hefðbundinna atvinnuvega og uppbyggingu nýrra
atvinnugreina sem geta staðið undir batnandi lífskjörum í framtíðinni. “
„Innan ríkisstjórnarinnar hafa stöðugt verið gerðar kröfur um síaukin útgjöld
til landbúnaðarmála og þess krafist að vextir yrðu lœkkaðir með valdboði. Þá
hafa einnig sífellt komið fram kröfur um aukin framlög til samgöngu-
framkvœmda. Á sama tíma hefur kaupleigufrumvarpið mœtt andstöðu innan
stjórnarliðsins og fœti hefur verið brugðið fyrir vandlega undirbúin áform um
breytta verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga. “