Alþýðublaðið - 21.06.1988, Page 8

MmUBIÐ
Þriðjudagur 21. júní 1988
BBHHBni
FRETTASKYRING
Ómar Friöriksson
skrifar
Evrópa — einn markaður 1992
EFTA SNIDUR SER ER-STAKK
„EFTA-leiðin“ er að veröa
ofaná hvað varðar aðlögun
ríkja Fríverslunarsamtakanna
(EFTA) að innri markaði
Evrópubandalagsins. Æ fleiri
spá því nú að flest eða öll
EFTA-ríkin sex muni renna
inn í EB á næstu tiu eða
fimmtán árum og það verði
ekki með þeim hætti að sér-
hvert ríki skipti við bandalag-
ið með tvíhliða samningum
heldur noti þau styrk EFTA til
að samræma sina hagsmuni
því sem er að gerast innan
bandalags rikjanna tólf sem
mynda EB.
Þetta skýrðist betur en áð-
ur á ráðherrafundi EFTA sem
haldinn var í Tampera í Finn-
landi i síðustu viku þar sem
samkomulag náðist um ýmis
merk samræmingarmál
EFTA-ríkjanna til að fylgja
þróuninni i EB eftir. EB hefur
fíka valið þá leið að leysa öll
mál i samskiptum við EFTA-
ríki vegna innri markaðarins
með óformlegum marghliða
samningum við EFTA-löndin
öll sem m.a. helgast af því,
að umfang samstarfsins er
orðið svo margbrotið að ekki
er mannafli til að reka öll þau
mál við EFTA-rikin hvert og
eitt á tvíhliða grundvelli.
í sem grófustum dráttum
er Evrópuþróunin nú þessi:
Evrópubandalagið stefnir á
hindranalausan innri markaó
árið 1992 og eru forstöðu-
menn þess langt komnir með
að samþykkja tillögurnar 300
sem ganga þurfa í gildi fyrir
árslok 1992 og snúast um að
aflétta hömlum af viðskipt-
um, fjárfestingu, fjármagns-
hreyfingum og flutningum
fólks innan ríkja EB svo fátt
eitt sé nefnt. Fram til þess
tíma mun EB ekki Ijá máls á
aðild annarra ríkja að banda-
laginu. Þrátt fyrirað öll EFTA-
ríkin íhugi nú alvarlega
„óhjákvæmilega“ aðild að EB
og trúlegast talið að Noregur
og Austurríki ríði á vaðið, er
nú reynt að þagga þá
umræðu niður í þessum
löndum um stundarsakir eöa
á rneðan sameiningarþróunin
Á ráðherrafundinum í
Tampere í Finnlandi var
ákveðið að vinna saman að
mörgum verkefnum innan
EFTA til að fylgja þróuninni í
EB eftir.
í EB stendur yfir og reynt er
að efla starfið innan EFTA.
Ekki til mótvægis við EB
heldur til samræmis við sam-
runann í Evrópu. Þannig vilja
Norðmenn ekki opinbera
umræðu um aðild að EB nú
og það hefur verið gert að
samkomulagi að gera EB
ekki að kosningamáli í Sví-
þjóð í sumar.
Á fréttamannafundi eftir
ráðherrafund EFTA sagði
Steingrímur Hermannsson
aðspuröur ekki telja að EFTA
liðaðist í sundur á næstu
fjórum árum en líklega geró-
ist það þó innan tíu ára.
Skref stigin í Tampera
EFTA var upprunalega
stofnað sem fríverslunar-
samtök til mótvægis við
Efnahagsbandalagið en í
Tampera náðist samkomulag
um samvinnu og samræm-
ingu á mun víðtækari sviðum
en snerta fríverslun og m.a.
stefnt að samræmingu á
menntakerfi ríkjanna í fram-
tíðinni o.sfrv. á samsiða braut
við EB-rikin. „Þessi sex ríki
hafa nú ákveðið að vinna
saman og hafa þvi þegar tek-
ið upp ýmsar reglur sem eru
sambærilegar við reglur EB-
rlkjanna og staðla, tæknileg-
ar kröfur og prófanir og
ræddu um samræmingu hvað
skattakerfi áhrærði, fjármála-
markaði o.fl. Nú náðist veru-
legur árangur og er greini-
lega að komast skriður á
þessi mál,“ sagði Steingrím-
ur Hermannsson utanríkis-
ráðherra.
í sameiginlegri niðurstöðu
ráðherrafundar EFTA-ríkjanna
er m.a. lagt til að aðildarríkin
komi I framkvæmd sam-
ræmdri tilkynningarskyldu og
reglum varðandi inn- og út-
flutning, upplýsingum varð-
andi tæknilegar viðskipta-
hindranir o.fl.
Þegar eru fjölmargir vinnu-
hópar starfandi milli EFTA og
EB um sameiginleg verkefni
á afmörkuðum sviðum s.s.
vegna viðskipta með unnar
landbúnaðarafurðir, uppruna
vara, opinberra innkaupa og
ríkisstyrkja, umhverfismála,
vlsindasamstarfs og einka-
leyfisréttinda svo fátt sé
nefnt.
Greindi utanríkisráðhera
frá því að ákveðið hefði verið
að setja upp samræmingar-
nefnd á milli ráðuenyta hér á
landi til að tengja saman þau
síauknu verkefni sem lúta að
samvinnunni við EFTA. Mun
þurfa að fjölga starfsmönn-
um I ráðuneytunum vegna
þessa á næstunni. Þá sagð-
ist utanrikisráðherra hafa
n 3 “ 4
5
6 ' □ 7
s <9
10 □ ii
□ 12 i
13 □ □
Krossgátan
Lárétt: 1 mont, 5 fals, 6 hátió, 7
fisk, 8 trylltasti, 10 umdæmis-
stafir, 11 þræll, 12 drupu, 13
vesalli.
Lóörétt: 1 hagnaður, 2 rölta, 3
gat, 4 loganum, 5 gosefni, 7
krafti, 9 lítill, 12 tala.
Lausn á sióustu krossgátu.
Lárétt: 1 remma, 5 keim, 6 lit, 7
óm, 8 áttuna, 10 RS, 11 nón, 12
daga, 13 rjóöa.
Lóórétt: 1 reits, 2 eitt, 3 mm, 4
armana, 5 klárar, 7 ónóga, 9 un-
að, 12 dó.
Gengið
Gengisskráning 113 - 20. juní 1988
Kaup Sala
Bandarlkjadollar 44,370 44,490
Sterlingspund 79,362 79,577
Kanadadollar 36,653 36,752
Dönsk króna 6,6517 6,6697
Norsk króna 6,9836 7,0024
Sænsk króna 7,2941 7,3138
Finnskt mark 10,6838 10,7127
Franskur franki 7,5041 7,5244
Belgiskur franki 1,2098 1,2131
Svissn. franki 30,5022 30,5847
Holl. gyllini 22,5108 22,5717
Vesturþýskt mark 25,3073 25,3757
ítölsk lira 0,03410 0,03419
Austurr. sch. 3,5978 3,6075
Portúg. escudo 0,3102 0,3110
Spanskur peseti 0,3832 0,3842
Japanskt yen 0,35186 0,35282
Sifellt fleiri aðilar i alþjóð-
legum viðskiptum hafa nú
tekið upp viðmiðun við
sameiginlegan Evrópugjald-
miðil, ECU mynteininguna.
Hér á landi eru margir farnir
að ihuga slika tengingu
alvarlega og er ECU myntin
orðin áberandi tákn fyrir þá
rikjasameiningu sem á sér
hraðfara stað í Evrópu.
hugleitt að koma á fót nefnd
atvinnurekenda til að vinna
að þessari samræmingarþró-
un sem nú stendur yfir á vett-
vangi EFTA-ríkjanna.
Málamiðlun Steingríms
Sameiningin í Vestur-
Evrópu er þegar farin að
svipta up_p gáttum að Austur
Evrópu. Á ráðherrafundi
EFTÁ var samþykkt að vinna
að enn frekari samvinnu við
Júgóslavíu og er þegar starf-
andi samvinnunefnd á milli
EFtA og Júgóslavíu sem
mun halda mikilvægan fund í
Graz í Austurríki I haust.
EFTA-löndin standa frammi
fyrir þeim erfiðleikum að EB
hefur nú aukinna innri
hagsmuna að gæta vegna
þeirrar stefnu að koma á ein-
um frjálsum innri markaði og
því mun Evrópubandalagið
ekki veita einstökum ríkjum
utan þess sömu tilhliðranir
og áður í viðskiptum. Þó er
mikil samvinna I gangi á milli
bandalaganna og má geta
þess að Willy de Clerq, sem
er nokkurskonar utanríkisráð-
herra EB, sat ráðherrafundinn
í Tampera og varð niðurstað-
an sameiginleg yfirlýsing um
virkari framkvæmd ýmissa
sameiginlegra verkefna í
samræmi við Lúxemborgaryf-
irlýsinguna frá 1984 sem
lagði grunn að samvinnu
bandalaganna tveggja.
Sérhagsmunir íslendinga
innan EFTA snúast um að fá
fiskviðskipti undir fríverslun-
arákvæði bandalagsins en
sem kunnugt er stendur það
mál illilega I Svíum og Finn-
um. Eftir langt og mikið þjark
á fundinum í Tampera náðist
stórt skref I samkomulagsátt
fyrir tilstilli málamiólunartil-
lögu Steingríms Hermanns-
sonar. I samkomulaginu felst
að ráðherrafundur EFTA
ákvað að stofna vinnuhóp
ráðuneytisstjóra, sem ætlað
er að kanna ákveðnar tillögur
um aukið viðskiptafrelsi á
þessu sviði og tímaáætlun
sem síðan verði fylgt um
framkvæmd þessara tillagna.
Ráðherrarnir fólu vinnuhópn-
um að skila áfangaskýrslu
um störf sín til næsta fundar
ráðherranna og síðan loka-
skýrslu til ráðherrafundarins
á næsta ári. Þessi málamiðl-
un fékkst samþykkt þegar
allt var að komast I járn á
milli Norðmannaog íslend-
inga annars vegar og Svía og
Finna hins vegar sem ásaka
Norðmenn hart fyrir rikis-
styrki I sjávarútvegi. Ertalið
að meö þessari niðurstöðu
hafi EFTA-rlkin I sameiningu
nú fyrst viðurkennt fríverslun
með fisk, sem skiptir íslend-
inga afar miklu.
• Ljósvakapunktar
• Stöð 2 • RÓT
18.45 Ótrúlegt en satt. Eitt- hvað sem enginn trúir. 18.00 Evrópukeppni lands- liða I fótbolta. Andíþrótta- sinnaðir menn missa grím- una.
• Rás 1 16.20 Barnaútvarpið fer I rusl. Enn eitt áfallið fyrir Ríkis- útvarpið. • RUV 14.00 Skráargatið. Þátturfyrir forvitna.
mmmmmm^mmammmmmmmmmm