Alþýðublaðið - 16.07.1988, Blaðsíða 12

12
Laugardagur 16. júlí 1988
kynslóðin
leið á lífinu
Danskir geðlæknar segja
„68-kynslóðina“ hálf von-
lausa. Hún ólst upp við bjart-
sýni velferðarríkisins, þegar
allir gátu gengið menntaveg-
inn og fengið vinnu, eða hvílt
sig og virt og notið dásemda
lífsins. En þeir sem lifðu sín
unglingsár á 7. áratugnum
lærðu ekki að taka ábyrgö á
eigin lífi. „Þau geta ekki ráð-
ið við vandamál eða axlað
ábyrgð í dag, og sum gefast
upp á lífinu," segir Unni
Brahe á geðdeild sjúkrahúss-
ins í Óðinsvéum.
Danir uppíifa bylgju sjálfs-
morða. í fyrra frömdu 1465
Danir sjálfsmorð, en miðað
við sömu dánartíðni og á ís-
landi ætti fjöldinn að vera
um 400. Aðeins í Ungverja-
landi eru sjálfsmorðatölur
hærri hlutfallslega í Evrópu,
en á eftir Danmörku kemur
Austurríki í þriðja sæti.
Það er lítt vitað um ástæð-
ur sjálfsmorða, en þó er talið
að atvinnuleysi, slæmur efna-
hagur fjölskyldna eða skiln-
aður foreldra hafi ekki eins
mikið að segja og áður. Nú
hallast læknar fremur að því
að vonleysi um að geta leyst
úr vandamálum og hafa ekki
náð fram í samfélaginu, hafi
meira að segja, ef finna á or-
sakir sjálfsmorða á íslandi.
í Danmörku fremja næst-
um jafn margar konur sjálfs-
morð sem karlar, en tölur af
íslandi eru öðruvísi. Sam-
kvæmt upplýsingum Hag-
stofunnar frömdu 154 sjálfs-
morð á árunum 1981-1985, en
þar af voru konur einungis 21
en karlarnir 122. Engin stúlka
-'undir tvítugu er þar meðal en
16 drengir skárðir og á aldrin-
um 20-29 ára voru konur 4 en
karlar 28, eins og fram kemur
í töflunni á síðunni. Sé litið
yfir tölur siðustu ára kemur í
Ijós að 1984 er fjöldinn mest-
ur, og eru uppi getgátur um
að afnám lánskjaravísitölunn-
ar 1983 hafi komið illa niður á
fjölskyldum, og jafnvel með
þeim afleiðingum að menn
hafi fyrirfarið sér, út af hús-
næðisbasli og skuldasúpu.
Magnús Skúlason geð-
læknir segir í viðtali við Al-
þýðublaðið að nokkuð hafi
menn reynt að rýna í tölur á
íslandi, en það þurfi kannski
ekki miklar rannsóknir til að
sjá að botnlaus vanlíöan,
óhamingja, sambandsleysi,
tilfinningaleysi, einmanaleiki
og sektarkennd um að hafa
ekki staðið sig, hljóti að vera
þættir sem hafi áhrif á þann
harmleik sem fylgi sjálfs-
morðum. En það sé erfiðara
að geina orsök, þar sem ekki
sé auðvelt að grípa eitt atriði.
„Hvað er t.d. vanlíðan?" segir
Magnús. „Það þarf heiðar-
lega sýn á samfélagið ef við
viljum betrumbæta um-
hverfið: sinnum við t.d. börn-
um?“ Magnús Skúlason er á
því að starfsfólk á geðheil-
brigðisstofnunum þurfi frekar
en hingað til að gefa sig að
fyrirbyggjandi starfi.
Hið Ijúfa lif við gosbrunninn á
Strikinu er liðin. Fleiri og fleiri úr
„68-kynslóöinni“ sjá engin úrræði
í lifinu og fyrirfara sér.
Sjálfsmorð á íslandi
1981-1985.
Konur Karlar
Yngri en 20 ára 0 16
20-29 4 28
30-39 5 22
40-49 6 11
50-59 12 18
60-69 4 9
70-79 1 17
80-84 0 1