Tíminn - 02.11.1967, Blaðsíða 8

8 TIMINN FIMMTUDAGUR 2. nóvember 196?
- ■ — ■ i- ■■ i ■■■■■
GrϚiwn holt og hraunin ber,
hrjósturlönd og sanda.
f skógflendinu skýlla er, skjóMð
'4 farsæld veitir iþér
ísland kalllar oss að hef jast
handa.
Álmur í vetrarbúning
Vindsorfinn reynir
Við Rauðavatn voru gróður-
seittar fjaMafurur fyrir löngu.
Þiær hatfa aldred orðið háar í
loftinu en bæta smiám saman
hdnn magna jarðlveg þarna svo
nú er auðveldara að rækta þar
önnur vaxtarmeiri tré. Og nú
gengst Skógræktarfélag Reykja
víkur fyrir því að svo verði
gert í au'knum mæli og svæðið
skipuilagt sem stór trjárgarður
þar sem flódk geti notið útivist
ar.— Furulundurinn í gjábrekk
unni á Þingvöllum er álíka
gamall, en þar hafa fururnar
tey.gt betur úr sér, enda mun
veðurfar bai henf'igra trjá
gróðri „Ekki gæti ég unað
að vetrarlag: á Þing' um, e>f
ég ekki hefðii blessuð sígrænu
GRÓÐUR OG GARÐAR
HAUSTDREIFAR
Sumarið kvaddi með f júkandi
laufum og snæfiallOii. GrasMettir
græn- og hvítskellóttir. Bióm
filest failin. Eimstaka sumar-
blóm hjara í skjóli og yl und-
ir búsum. Sandroik á götum
og uippblásturssvæ'ðum. Enn
blœs landiið upp í stórum stiíl
á íisilandi, einkum á heiðium,
en einnig í byggð. Er talið, að
árlega blási upp mun stærri
svæði heldur en spilldur þær
sem te'kniar eru til ræktunar.
Það er geigvæmlegt ástand. Tún
in stækka og jafnframt er fén-
aði fjölgað eins og eðliilegt er
— en sumsstaðar miíklu meira
en það — og þar í liggur ærin
hætta.
Ofbeitt afréttarfönd taika að
blása upp í vaxandi mæli. Far
ið er að bera á beitilönd og
beita á tún vor og haust en
jafmvægi er ekki á hlutunum
ennþá. Rannsóknir fara fram
á gróðurlendum og beitanþoli
og er það ágætt, a. m. k. ef
farið verður eftir niðurstöðum
Iþeirra rannsókina. — Land-
græðsla er mjög aðkaUandi
nauðsynjamál og eiga auðvitað
sandgræðslu- og skógræktar-
menn að vinna þar saman. Einn
þáttur í landgræðslu og laind-
bótum er ræktun skjólbelta. Er
ráðgert að auka framleiðslu á
birkiplömtuim í skógræktarstöðv
umum í því skymi. Birkið er eitt
hið harðgerðasta tré. Er víðast
hægt að rækta það ó bersvæði
— og síðan annan gróður, tré
og jurtir í skjóli þess. En birk-
ið vex hægt, ýmsar víðitegund
ir eru fljótvaxnari en þær
þurfa frjóan jarðveg. Fer það
auðvitað eftlr jarðvegi oig stað
báttum hvaða trjátegumd er
fyrst vaJin til ræktunar. En
lengi er verið að reyima þritf trjó
tegundar í nýjiu landL Það
hefur oft tekið mannsaMur eða
meir áður en nokkuð var hægt
að fullyrða með rökum. Alaska
öspin og sitkagreinið þóttu
mj'ög vænleg, en guidu milkið af
hroð í lágsveituim Suðurlands
í páskalhretimu alræimda 1963.
Margs er að gæta og fleira en
ve'ðurfar sumaimámaðanna, svo
sem vetrarveðrátta, jarðvegur,
lemgd bii’tutímans o. fil.
Alaskabirki er næsta bein-
vaxið þar vestra, en hér hefur
gengið illa að rækta það, enn
sem komið er. í hllíðiinni ofan
við Kirkjubæjarklaustur vaxa
mörg óvenju fagurvaxin birfci-
tré. En margar hrfsl'ur, femgnar
fná sömu uppeldisstöð eru háCtf
gerðar kræklur í Reyfcjavík og
grennd. Bæði jarðvegur og veð
urfar er í betra lagi austur á
Síðu. Birkið er eitt hið fegursta
tré, það er eitthvað létt og
fínlegt yifir því. í seinni tíð er
talsvert reynt að rælkta hin
nytjameiri barrtré í skjóli þess.
Stor. .Göng'U.m fram að græða,
sá og friða gamla kjarrið skýl
ir urngri rót. Síðar undir Krón
um vænma viða verða haldin
okkar sumanmót".
Birkiskj'ólið er mikilsvert og
sjálfsagt að notfæria sér það.
í beztu héruðum er semniteiga
fært að rækta barrtré, t. d.
lerki, án skjóls. Ræktun veru
legra barrskóga getur átt sér
framtíð í beztu héruðum svo
sem á Fljótsdalshéraði, í Skorra
dal, Fnjóskadal og frammi í
Eyjafirði svo noíkkur dæmi séu
nefnd af handáhófi. — Nýlega
er tekin til starfa tilrauinastöð
í skógrækt á Mógilsá í Kollla-
firði, höifðimglega styrkt af
Niorðmömmum. Þar er hægt að
skapa umgum trjláiplömtuun marg
vislegt iofitstag mismunandi
hita, birtu og raka, reyna þær
í hörkufrosti o. s. frv. Þetta
þýðir að hægt er að reyna umg
ar trj'áplöntur við ýms kjör og
sjiá hvað þær þoila — á miklu
skemmri tiíma en áður var hægt
aö gera — og er það vitainlega
afar mikitsvert fýrir skógrækt
ima í landinu. Kannski finnst
að lokum trjátegund, sem þol
ir sunnlenzku umhleypingana
vel? — Mikil stakkaskipti eru
orðin á Heiðmörk, friðlandi
Rieykjavíkur síðan hún var girt
og friðuð. Þá var þaima snögg
lent svæði, þrautpínt af fjiár
beit. Nú þjóta upp birfcitumdir
og víðirumnar og btómgresi,
sem varla sást áður. Gróður
sett hefur verið atlmikið af
bamtrj'ám. Þau vaxa hægt að
jafmaði, enda varfa við öðru að
búast í svo mögrum jarðvegi
og itta ieilknum af aldagamalli
ofbeit. Auk þess er víða gljúipt
hraun urndir svo að regnvatn
hríipar niður og jarðvegur þorn
ar fljótt í þurrkatíð. Þrátt fyr
ir þetta er mikdð af barrtrjám
að vaxa upp og mun verða
æði grósku- og skógarlegt þar
um að litast eftir svo sem 10
—20 ár. Skógræktarfélag
Reykjavíkur hefur umsjón með
og stjórmar framkvæmdum á
Heiðmörk fyrir Reykjavíkur-
borg — 0g hefur umni'ð mikið
verik og þarft. Mumu margir
öfurnda Reybvíkinga af þessu
frið- og griðtandi símu í framtíð
mni. Mörg félög hafa og lagt
hönd að verki og hafa að mestu
fúlgróðursett í spildur símar.
Er nú aðalverkefnið að bera á
og grisja hæfilega. Vinmufllokk
ar unglinga hafa ednnig fengið
þarna góð verkefni og lærdóms
rík. —
Við skulum halda á Heiðmörk
enn
hóllana björkin vefur.
Græða landið góðir rnenm, í
greniHundum þýitur senn
Trú á landi'ð gulM í mundu
gefur.—
barrtrén fyrir augum“, er haft
eftir mætum embættismamni,
sem mörg lönd hefur séð. Und
irritaður var á ferð í Öræfa
jökulshæð í austurrí'sku ÖIp
unum nýlega og sá þar uppi
fjalafiurur einar trj'áa, en
svona hátt uppi skriðu þær
alvéig við jörð á urðarmelum.
Sumir ómotast yfir úitiemdum
gróðri í dsienzkri mold. Jæja,
aiMar matjurtimar okkar í görð
um og gróðurhúsum eru útlend
Framhald á bls. 13
s