Alþýðublaðið - 21.12.1988, Qupperneq 15

15
Miðvikudagur 21. desember 1988
UTLÖND
Umsjón:
Ingibjörg
Árnadóttir
ER VERIÐ AÐ
SPILA UHII
LÍF í SPILA-
KÖSSUNUM?
Bresk blaðakona, Elisabeth Grice,
skýrir frá því, að margir unglingar
leiðist út í glœpastarfsemi, til þess að
fjármagna fíkn sína í spilakassana.
Þaö var fyrir fimm árum
síðan, þá 12 ára, sem Lee
Buckley fékk sin fyrstu kynni
af spilakössum, „one arm
bandit“, (glæpatól meö einn
handlegg.) eins og þeir eru
gjarnan kallaðir í enskumæl-
andi iöndum. Þetta leiddi til
óstövandi spilafíknar sem ný-
lega endaði með því, að hann
var dæmdur fyrir morð á 81
árs gamalli ekkju.
„Að eyða annars lífi fyrir 3
pund og ffmmtíu. Það er
óskiljanlegt“, segir móðir
pilts'ms og grúfir andlitið í
hönd sér og ruggar fram og
til baka. „Með þessu er ég
ekki að segja að gamla kon-
an hafi dáið af völdum spila-
kassanna, en hún dó vissu-
lega vegpa þessarar spila-
fíknar sonar mín, sem leiddi
hann út á glæpabrautina til
að fjármagna fíkn sína. Þess.
vegna braust hann inn og
hafði örfá pund upp úr krafs-
inu en varð að morðingja fyrir
bragðið."
Þessi sorglega útkoma fyr-
ir Lee Buckley heyrir til und-
antekninga en er samt ekki
einstæö. í Bretlandi er talið
að 1,8 milljónir unglinga
stundi spilakassana, og af
þeim verður harður kjarni
nokkurra sem ánetjast spila-
fíkninni. Þeir stela, ráðast á
fólk, skrópa í skóla, hóta og
jafnvel selja líkama sinn fyrir
spilapeninga.
Nokkur þeirra grípa til
sjálfsmorðstilrauna þegar
þau eldast, finnst það vera
eina útgönguleiðin. Við rann-
sókn á sjálfsmorði ungs
pilts, John Tompson í norður-
hluta London á síðastliðnu
ári, fannst bréf þar sem hann
sagði: „Það ætti að banna
spilakassa, þeir hafa eyðilagt
líf mitt, þeir eru af hinu illa.“
Flestir vilja ekki viður-
kenna fíkn sína og verða út-
smognir í því aö Ijúga að sín-
um nánustu. Þegar Lee Buck-
ley var orðinn sjúkur í kass-
ana, breyttist hann í dreng,
sem foreldrarnir þekktu ekki:
Lygara, þjóf og auðnuleys-
ingja. Hann byrjaði á því að
eyða peningum sem áttu að
fara í skólamáltíðina, næst
voru það peningarnir sem
hann vann sér inn fyrir blaða-
útburð og sem mjólkursendill
og siðan voru þaö peningar
sem áftti að leggja í nám-
skeið. Þessum peningum
Sonur June Buckley, sem var haldinn mikilli fikn i spilakassana, endaöi
sem moröingi.

Spilakassar eru
aögengilegir og
stundargaman
flestra, en eins
og í ööru, eru
alltaf einhverjir
sem veröa
haidnir óstööv-
andi fikn i þá,
rétt eins og
flestir fjárhættu
spilarar eru
ólæknandi.
eyddi hann í spilakassana,
sælgætisbúðir og skemmti-
staði.
Þær tómstundaiðjur, sem
Lee hafði haft gaman af, svo
sem veiðar og fótbolti urðu
að víkja fyrir spilakössunum.
Hann seldi tölvuleikina sem
hann hafði safnað og fór að
stela frá fjölskyldunni, til
þess að svala kassafíkninni.
„Hann virtist alltaf þreyttur
og ranglaði um húsið“, segir
móöir hans, „þetta var ekki
líkt honum. Þegar komið var
að sunnudegi var hann alltaf
oröinn blankur, en það hvarfl-
aði ekki að okkur að hann
væri orðinn svona sólginn í
spilakassana. Við höfum
kannski ekki fylgst nægilega
með því, hvar hann var og
hvað hann var að gera.“
Að lokum var Lee viöriöinn
ýmsa þjófnaði í nágrenninu,
sem endaði svo með óláns-
verkinu snemma á nýársdag.
Lee játaði að hafa kveikt eld i.
húsi Edna Roberts til þess
að eyða fingraförunum. Lög-
reglan fann fjóra staði í hús-
inu, sem hafði verið kveikt í.
Eitt bálið var fyrir utan svefn-
herbergisdyr gömlu konunnar
og hún hafði kafnað í reykja-
kófinu.
Foreldrar Lee ásamt lög-
regluforingjanum, sem hafði
með morðmálið að gera, hafa
tekið höndum saman við hin
ýmsu félagasamtök og reyna
á fá samþykki fyrir því að
spilakassarnir verði bannaði
yngri en 16 ára, rétt eins og
unglingum er bannaður að-
gangur að vínbúðum og
klámbúðum. Þaö hefurekki
gengið vel að fá samþykki
fyrir þessu banni, því félags-
málaráðuneytið segir, að þeir
séu örfáir sem verða svo fíkn-
ir í kassana að þeir fari út í
glæpastarfsemi. Segja að
langflestir vaxi upp úr þess-
ari tómstundaiðju.
Dr. Emmanuel Moran, for-
maöur „National Council on
Gambling", (opinber stofnun
sem fylgist með fjárhættu-
spili) og sálfræðingur að
mennt segir: „Börnum og
unglingum er bannaöur að-
gangur að tóbaki og alkóhóli,
það var ekki gert vegna þess
að þau yrðu öll háð þessum
vímugjöfum, heldurvegna
þess að þetta gat orðið vana-
bindandi.
Sala á lími var bönnuð,
jafnvel þó flest börn notuðu
límið til þeirra hluta sem því
var ætlað, það var misnotkun
minnihlutans sem kom þvi
banni á. Af hverju verndar
löggjafinn ekki börn og ungl-
inga fyrir þessum bannsettu
spilakössum á sama hátt?“
í nýlegri rannsókn opin-
berrar stofnunar í Bretlandi
kom fram, að tveir þriöju
barna og unglinga á aldrinum
13-16 ára stunduðu fjárhættu-
spil af einhverri tegund, að
minnsía kost einu sinni í
viku og sum oftar. Þau betl-
uðu, stálu og gerðu næstum
hvað sem var til að fjármagna
þörfina. Einn af fimm höfðu
byrjað um níu ára aldur.
„Þá má segja að ég hafi
misst son minn, þegar hann
var 13 ára“, segir móðir fjár-
hættuspilara á táningsaldri.
„Hann sleit sambandi við
fjölskylduna, seldi muni úr
eigu okkar, stal frá systkinum
sínum og þessu lauk með því
að við sáum okkur neydd til
að kalla á lögregluna. Ég hef
aðeins séð hann tvisvar sinn-
um síðastliðna 15 mánuði.
„Við höfum farið algjörlega
á mis við ánægjuna við að
fylgjast með þroska hans,
misst af því lífi og fjöri sem
oftast er í kringum táninga
og vini þeirra. Hann er nítján
ára núna og við höfum öll far-
ið á mis við 6 dýrmæt ár.
Staðreyndin er sú, að þessir
spilakassar eru harkaleg fjár-
hættuspil. Okkur, sem erum
að reyna að láta einhver lög
ná yfir kassana, finnst ríkis-
valdið horfa í aðra og öfuga
átt, þar sem spilakassarnir
eru annarsvegar."