Tíminn - 16.01.1968, Blaðsíða 3

Tf i'
f / I > ) / / 1' •"
ÞRIÐJUDAGUR 16. janúar 1968.
TÍMINN
3
600 FARAST A SIKILEY
[ liÍÉw I, —
NTB-Palermio, miánudag.
Talið er að rúmlega sex hundruð
manns hafi farizt í geysihörðum
jarðskjólftium, sem gengu ytfir
Sikiley aðtfaranótt mánudags.
Meira er þrjú hundruð íbúar bæj
arins Montevago létu Mfið í ham
MEÐALHÆKKUN 10%
Framhald af bls. 1
meta útfutningsverð á árinu
1968 nokkru lægra en ríkjandi
dagverð, en það verð hefur
Efnahagsstofnuniin lagt til
grundvallar framreikningi sín
um.
Við verðákvarðanir undanfar
inma ára hefur hliðsjón verið
hötfð af nauðsyn þess, að kjör
þorskveiðisjómanna fylgdust
með kjörum annarra stétta,
enda þótt sá árangur. sem til
var ætlazt, hafi ek'ki nóðst
nema að nokkru leyti á árunum
1966 og 1967 vegna minnkandi
afla. Sams konar tillit gerir
nokkra hækkun fiskverðsins nú
eðlilega. Aukin tilkostnaður út
gerðar vegina áhrifa gengisbreyt
ingar gerir slíka hækkun einn
ig nauðsynlega, og sömuleiðis
versnandi afkoma útvegsins
vegna minmkandi afla á árun
um 1966 og I;í9i67. Hins vegar
gera gildandi hlutaskiptasamn
ingar það að verkum, að ýt-
gerðin getur ekki fengið kostn
aðarauka vegna gengistoreyting
ar jafnaðan nema með fisk-
verðshækkun, er væri svo mvk
ffl, að hún raskaði tekjuhlut-
föllum á milli sjómanna og
annarra stétta og væri fisk
vinnslustöðvum algerlega of-
viða.
Afkoma hraðfrystihúsanna,
er var góð á árunum 1964 og
1965. versnaði mjög á árun-
um 1966 og 1967 vegna hækk
aðs tilkostnaðar innanlands og
minnkandi afla samfara þvi,
að hækkun söluverðs erlendis
snerist til mikffllar lækkunar.
Emda þótt nokkur hækkun
verðs hafi nú orðið á Banda
ríkjamarkaði, hefur verðlag í
Sovétríkjunum haldið áfram að
lækka, og horfur á Bandaríkja
markaði eru mjög óvissar. Al-
ger óvissa ríkir um skreiðar-
sölu. Af þessum sökum geta
hraðfrystihúsin ekki greitt
hærra fiskverð en nú er í
gildi, jafnframt því, sem gert
er ráð fyrir, að þau taki á sig
þá hækkun fiskverðs, sem hið
opinbera greiddi á s. 1. ári.
Með tilliti til þeirra aðstæðna
sem að ofain er lýst, hefur odda
maður reynt að ná samkomu-
lag í yfirnefndinni um nokkra
hækkun fiskverðs. Var þá jafn
framt gert róð fyrir, því, að
sérstakar ráðstafanir væru
gerðar af opinberri hálfu til að
aðstoða bátaútveginn við
greiðslu vaxta og afborgana af
stofnlánum er samtímis stuðl-
aði að endurnýjun þorskveiði
flotans. Þá var einnig gert ráð
fyrir, að haldið væri áfram um
- bótum í uppbyggingu hraðfrysti
iðnaðarios og fjárhagslegri end
urskipulágningu hans og ráð
stafanir gerðar til að bæta iðn
aðinum hækkum fiskverðs og
áhrif verðfaMsins að nokkru.
Þessar tilraunir til sam-
komulags báru ekki árangur.
Tillaga sú, sem oddamaður hef
ur borið fram um fiskverðið
1968 og tekur gildi í samræmi
við reglur um fjölskipaðan
dóm, er hins vegar byggð á
þeim sömu sjónarmiðum og að
ofan greinir, og reynt hafði ve-
ið að ná samkomulagi um.“
förunum og á svæðinu umhverfis
hafa þrettán l'ík fundizt. Björg
unarsveitir lögreglunnar, slökkvi
liðsins, hersins og sjálfboðaliða
vinna nú af alefli við að grafa
lifendur og dauða úr húsarústum.
Sikiley er einangruð frá umheim
inum, að heita mó, aðeins ein síma
lína til ítaMu er óslitin, samiband
ið milli borga og byggða á eynni
sjálfri er rofið og öngþveiti ríkir
hvarvetna. Fjöldi sveitaþorpa
jafnaðist við jörðu svo að ekki
hrundi 95% allra bygginga í bæn
um Gibellina og hundrað og tutt-
ugu manns biðu bana. Rösklega
átta hundruð húsa í Montevago
eru nú rústir einar, og er víða
engu líkara en hatramar ioftárós
hafi verið gerðar, svo stórfelld
er eyðileggingin. Þar eð samband
er rofið við svo mörg þorp og
byggðarlög er ógerlegt að fá fregn
ir af ástandi þar og hver hafi orð
ið örlög íbúanna. Sennilegt er að
mun fleiri hafi farizt en nú er vit-
að um, og engar tölur eru til um
hve margir eru særðir og slasað
ir.
Maður nokikur sem fór fótgang
andi til þorpsins Poggioreale hafði
þá sögu að segja þegar hann kom
aftur að það væri því nær honfið.
í bænum Salemi hrundiu fimm
hundruð hús til grunna.
Vafalaust hefur það orðið fjölda
manns á Sikiley til lífs að þeir
létu veikan jarðskjálftakipp, sem
varð á sunnudaginn, sér til varnað
ar verða og sváfu undir berum
himni í nótt.
n Jarðskjálftar þessir eru þéir
mestu sem orðið hafa á jörðinni
síðan 1963, er borgin Skoplé í
Júgóslavíiu hrundi til grunna. Jarð
skjálftarnir nú voru átta talsins
og gætti þeirra mest á svæðinu
milM Palermo, Trapani og Agri-
gentte. Kippirnir urðu á tímabil
inu milil kl. 13,45 á sunnudag og
kl. 04,30 á mánudagsmorgun.
Sterkasti kippurinn kom kluikkan
02 í morgun og það var hann sem
iagði bæina Montevago og Gibell-
ina í rústir.
Tryllt skelfing greip um sig með
al fólksins og jókst hún enn meir
við það að stæk brennisteinslykt
gaus upp um sprungur í fjöllunum
og fyllti loftið og kirkjuklukkur
EKIÐ YFIR
TÖFU
JK-Egilsstöðum.
Snjósleðar eru til margra
hluta nytsamlegir. Nýlega
dró Karl Jakobsson, bóndi
á Grund, Jökuldal, kinda-
skrokk upp á brúnir til þess
að athuga, hvort tófa vaeri
í nánd.
Þórður Sigvaldason, bóndi
á Hákonarstöðum, fór
nokkru síðar á snjósleða til
þess að huga að skrokknum.
Var þá lágfóta þar að snæð-
ingi, en brá skjótt við, þeg-
ar lnin varð mannaferða vör.
En véltækni nútímans var
henni þó yfirsterkari, því
Þórður dró hana fljótt uppi
á sleðanum og ók yfir hana.
Lét lágfóta þar líf sitt og
mun þá einum vágestinum
færra í fénaði þeirra Jökul
dælinga. Þetta mun vera í
fyrsta sinn, svo vitað sé, að
tófa lætur lífið í umferðinni
hér um slóðir.
Kort af jarðskjálftasvæðunum á Sikiley.
glumdu, svo einna helzt minnti á
dómsdag.
Ástandið er hörmulegt fyrir
marga þá sem komuist lífs af, sum
ir hverjir hlupu á náttklæðunum
einum út úr hrynjandi húsum sín
um, og fjöldi manns missti þar
aleigu sína. Eins og skýrt hefur
verið frá hér í blaðinu, er mikið
vetrarrí'ki á Sikiley sem víðar um
þessar mundir, og svo mikið frost
og fannfergi að úlfahópar hafa
leitað niður í byggð. Fólkið verður
að hafast við undir beru lotfti, við
þessar ömurlegu aðstæður, o>g víða
um sveitir má sjá eldbjanma bera
við loft, þar sem fólkið reyndi að
ylja sér við bálkesti.
Björgunarsveitir eiga erfitt um
vik við starf sitt því að víða eru
brýr hrundar og vegir ófærir
vegna sprungna. Er svo ógreið-
fært til sumra þorpa að nota verð
ur þyrlur, sem eru af skornum
skammti á Sikiley. ítalski flugher
inn hefur nú myndað „loftbrú"
yfir Messinasund og flytur hjálp
argögn, björgunarsveitir og lyf.
Geysileg skelfing greip íbúa
Palermo, þúsundir þeirra lögðu
íslendingur
myrtur
Bandaríkjunum
GÞE-Reykjavík, mánudag.
Sá hönnulegi atburður átti sér
stað í New Orleans í Bandaríkjun
um 7. janúar s. I. að íslenzkur skip
stjóri Markús Sigurjónsson var
myrtur. Fannst hann liggjandi í
blóði sínu á götunni fyrir utan
heimili sitt í borginni, og hafði
hann verið stunginn tvisvar með
rýting í brjóstið. Var hann með
Iífsmarki, er hann fannst, en iézt
skömmu síðar. Ekki er vitað um,
Framhald á bls. 14.
á flótta út úr borginni á bifreiðum
eða fótgangandi en aðrir söfnuð
ust samán á torgum og í ahnenn
ingsgörðum. Skemmdir á borginni
kváðu þó . ekki vera miklar.
Þrlr síðustu kippirnir komu
kirkjuklukkum á hreyfingu í borg
um og sveitum og þegar við þetta
bættist rafmagnsleysi og flóð á
götum vegna sprunginna vatnsæða
var óhugnanlegur blær yfir þess
um náttúruihamföruim. Vatnið
rraus þegar í stað og myndaði
svellbunka á götum úti svo að
stórhættulegt var að ferðast um
í ökutækjum. Fréttir herma að
flóðbyigjur hafi skollið á vestur
strönd Sikileyjar og smábátar hafi
farizt.
Rétt er að geta þess að þorp og
bæir á Sikiley eru stór á íslenzkan
mælikvarða t. d. telur „þorpið“
Salemi 15.400 íbúa, og má sjá
hvert tjón hefir orðið er fjórði
hluti húsa þar hrundi í rúst.
Áætlað er að senda björgunar-
sveitir sem fyrst frá Ítalíu til
bjargar og aðstoðar hinum hrjáðu
Sikileyingum, og hafa þær fyrstu
vafaiaust komið í dag.
Jarðfræðistofnunin í Róm til-
kynnti í dag að fyrstu þrír kipp
irnir á mánudagsmorguninn hafi
veriö 8 5, 9 og 7.5 stig á hinum
tólf stiga Mercallismiælik'Varða.
Vísindamenn j arðf ræðistof nunar-
í Messina segja að jarðsikjálftarn
ir hafi átt upptök sín út af Grikk
’andsströnd.
Þó að þessi jarðskjálfti hafi
leikið Sikiley grátt og krafizt
margra mannslífa, þá er það þó
hverfandi Mtið miðað við þann
sem varð árið 1908, er 85 þúsund
manns biðu bana og Messinaborg
hrundi gersamlega til grunna. Sá
jarðskjálfti vair einn sá sterkasti
sem um getur í sögunni.
Jarðskjálftar hafa orðið milljón
um manna að fjörlesti gegnum ald
irnar. Einn sá versti var í Kansu
héraði í Kína árið 1920, þá fórust
180 þúsund manns. Sá jarðskálfti,
sem mestu efnahagslegiu tjóni hef
ur valdið var í Tofkíó 1923, þá
hrundi mikill hluti borgarinnar og
skaðinn var metinn á 170 milljarða
íslenzkra króna. Árið 1935 varð
jarðiskjiálfti í Quetta í Indlandi 50
þúsund manns að bana og í janúar
1938 fórust 30 þúsund manns í
svipuðum jarðs'kjáltfta í Ohile. í
ágústmánuði 1949 fórust 6 þúsund
Equadorbúa í hörðum jarðskjálfta
kipp og fimmtíu þorp og bæir lögð
ust íeyði- í Skoplé-jarðskjálftan
um 1963 fórust 1200 manns í Agad
ir-jarð'skjá'lftanum í Marokko 1960
12 þúsund manns og sama ár urðu
jarðskjálftar í Suður-íran þrjú
þúsund og fimm hundruð manns
að bana.
í september 1962 fórust 10 þús
und manns í Norð-vestur íran í
jarðskjálfta og fjórum áurm síðar
rúmlega tvö þúsund manns í Aust
ur-Þýz'kalandi.
í júlí í fyrra urðu tveir sterkir
jarðskjálftar: í Adapazari í V-
Þýzkalandi, þar sem tvö hundruð
fórust og í Caracas í Venuzuela
þar sem 277 manns létu lífið.
Félag Fram-
sóknarkvenna
í Reykjavík
reldur fund í sam
kom'usal Hall-
veigarstaða. mið-
vikudaginn 17.
jan. n.k. kl. 8,30
síðd. Fundarefni:
1. Frú Bjarnveig
Bjarnadóttir,
safnvörður, flyt-
ur erindi um Ás
grímssafn. —
Skoðunarferð verður farin um
safnið síðar í þessum mánuði. —
2. Félagsmál. — Stjórnin.
SKYRNEYZLAN MINNKAÐl
UM 2,5 KG. ÁHMM ÁRUM
ER8.5KG.Á MANNÁÁRIHÉRLENDIS
GÞE-Reykjavík, mánudag.
Búast má við, að næsta sumar
komi á inarkaðinn í Reykjavík
skyr í plastbikurum. Er það Mjólk
urbú Flóamanna, sem fram kem
ur með þessa nýjung, en það hef
ur gert ýmsar tilraunir í þessa
átt, en þær hafa ekki borið til-
ætlaðan árangur til skamms tíma.
Nú mun þetta þó hafa tekizt, og
eru tilraunir á lokastigi.
Verður þetta mikil framför í
skyrsölumálum, og ætti kannski
að geta orðið til þess að skyrsal
an aukizt. Skyr þetta, sem á mark
aðinn kemur verður sennilega svo
mjúkt, að óþarfi verður að hræra
það upp Neyzla á skyri hefur
minnkað- talsvert á undanförnum
árum. Fyrir fimm árum var hún
nær 11 kg. á mann árlega en' á
síðasta ári var hún. aðeins 8,5 kg.
Neyzla á osti hefur aukizt tals-
vert á síðasta ári og má sennilega
þakka það meiri fjölbreytni í osta
tegundum. Þó er það svo, að ost-
neyzla hér a landi ei miklu minm
en á hinum Norðurlöndunum. Hér
er hún 3,5 kg.- á mann árlega en
í Danmörku og Noregi 9 kg- á
mann. Þessar upplýsingar komu
fram í erindi Péturs Sigurðssonar
mjólkurfræðings um mjólkurfram
leiðslu og mjólkuriðnað.