Tíminn - 31.01.1968, Page 3

MIÐVTKUDAGUR 31. janúar 1968.
TÍMINN
Frá ASÍ-þingi
Framhald af bls. 1
ingu frumvarpsins, máifar og ann
að slíkt, sem væri mjög óvandað
og ASÍ ekki til sæmdar.
Hann sagði margar skoðanir
hafa komið fram í nefndinni, sem
ekki væru í frumvarpinu. T.d.
hafi verið mjög skiptar skoðanir
um aðildina að ASÍ. Sumir hafi
viljað að algjört valdboð ríkti;
þ.e. að fólögunum yrði skipað að
fara í landssambönd. Þetta hafi
ekki náð fram að ganga.
Hann kvað það hafa verið sína
skoðun, að valfrelsi félaganna ætti
að ráða í þessu máli. Gera ætti
landssamböndunum fært að starfa
en valfrelsi að ráða, hvort fólög-
in vildu í slí'k sambönd, eða vera
utan þeirra. Þetta væri ef til viH
ekki mikil breyting frá því sem
nú væri, nema hvað landssam-
böndunum væri sköpuð starfsað-
staða innan ramma ASÍ.
Björn sagði reynsluna af lands-
samböndunum í dag ekki það
mikla, að á henni sé hægt að
byggja skoðun um það, að lands-
samböndin séu hið eina rétta fyr-
ir íslenzka verkalýðshreyfingu.
Aftur á móti væri sjálfsagt að
leyfa samböndunum að spreyta
sig og sýna, hvort þau fuilnægðu
óskum og kröfum félaganna. Sjálf
sagt sé, að landssamböndin þurfi
að vinna traust félaganna — eins
O'g fjórðungssamböndin hafi þeg-
ar gert — en rangt að tryggja
þeini eilíft líf með lagaákvæðum,
hvernig svo sem þau starfa.
Hann ræddi lengi um kosninga-
fyrirkomulag frumvarpsins, sem
hann taldi hið furðulegasta. Það
væru fjölmargar ’reglur um kosn
m®ar til þings ASÍ, og^ miklu
fleiri undantekningar frá þeim
reglum — ef reglur skyldi kalla.
Það væri athyglisvert, sagði hann
að kanna það hér á þinginu, hvað
margir gera sér fulikomlega Ijóst.
hvað i þessum kosningatiliögum
felst og hverni'g þær verða í fram
kvæmd. Ég yrði a.m.k. ekki í hópi
þeirra, er vita það. Reglurnar
og undantekningarnar eru svo
margar, að engu tali tekur.
Hann kvaðst hafa orðið var við,
að margir telji, að með þessu
sé stefnt út í öngþveiti. Ef rétt
væri, að kalla núverandi skipulag
ASÍ — en það hafa surnir gert —
óskapnað, þá væri vissuiega erfitt
að finna hæfandi nafn á þetta
kosningafyrirkomulag.
Um afleiðingar af þessu' fyrir-
komulagi — eða hugsanlegar af-
leiðingar, því enginn vissi hvað
úr þessu yrði — sagði Björn m.a.
að ljóst væri að fjöldi félaga, sem
nú eigi rétt á fulltrúa á ASÍ-
þingi, muni ekki fá slíka fulltrúa
eftir hugsanlega breytingu. Það
væru því fjölmörg félög, sem'
engan fulltrúa myndu fá, og eng-
inn vissi nú hvaða félög það yrðu.
Augifjiöst væri einnig, að fram
fevæmd kosningafyrirkomuilagis-
ins vaeri m.jög mndasöm. Ara-
grúa af íkjördeildum yrði að koma
á fót, jafnvel svo mörgum hundr
uðum sfcipti í landinu öllu. Væd
þetta ilframtoæmanlegt án þess
að grunsemdir og klögumál hæif
ust, einkum ef pólitísk átök væri
við kosningamar. Þá taldi hann
jafnvel mögulegt. os senniIeCTt.
að ýmis smærri fé-
lög fengjp í framkvæmt bvorki
kosnin.garétt né kjörgengi til ASÍ-
þings og benti á nokkur dæmi
um, hvernig þetta gæti gerzt.
Þá var hann einnig á móti því,
að fjöldi þingfuliitrúa íyrði ein-
skorðaður við 150. Ef endilega
þyrfti að fækka þin.gfulltrúum —
en það var hann ekki viss um
— þá væri einfaldlega hægt 'að
gera það með því að fjölga fé-
liagsmiönnum að baki hvers full
trúa. Það væri alls ekkert höfuð
| atriði, þar að auki, að fækka
þingfulltrúum. Stór og fjölmehn
þing, sem móta ættu höfuðstefn
una í helztp málum verkalýðsins,
iþyrftu' áð ná til hvers ein.asta fé
ilags i landinu. Ef félögin vildiu
senda mann til þingsins, þá ætti
alis ekki að banna þeim það.
Ei.nnig. taldi Björn. að það
myndi koma áf sjálfu sér, ef
landssamböndin ein yrðu gerð
a.ðilar að ASÍ,. að innan skiamms
myndi helztu réttindi v.erkalýðs
|5élaganna — samulngsréttu r in n
— falla í hendur landssamböndun
um líka; þ.e. breyting yrði gerð
á vicnu'íósrsjöfihhi ' Þétta kæmi
af sjálfu sér, því þegar vinnulög-
gjö’fin var sett fengu verkalýðs
ifélögin sam.nin.gsréttina sem
'skipulaigs'einingar ASÍ. Tækju
isambönd'in við því hlutverki, hlyti
það að koma af sjálfu sér fyrr
eða seinna að samningsrótturinn
fylgdi með. Kvaðst hann sann’
færður um, að félögi myndu
hal'da dauðahiaildi í samningisrétt
inn, oig etkki samþykkjia neitt
iþað, er gæti leitt til þess að
þáu miisstu hann.
Hann sagði það sboðun sína,
að í skipulagsmálum ætti að
verða lan.gvarandi aðdragandi óg
lan.gvarandi þróun en engar
stökkbreytingar. i d'ag væri það
raunar fyrsta og mikilvægasta
verkefnið að efla fólögin sjiálf:
þau væru við-a að girotna niður.
ASÍ heifði efcki gegnt skyildu sinni
í ’ þessu efni. Þarna þurfi að
'koma til samistarf heildarsamtak
anna og félaganna: stækkun fé-
‘lagssvæða kæmist vafalaust í
framkvæmid með - samningum við
komandi aðila. Þyrfti að gera
stórátak á þessu sviði næsta
ASÍ-þing: Og til þess' þyrfti ekk
ert valdboð.
Einnig taldi hann bráðnauðsyn
légt, að tryggja fjárhagslegan
grundvöl'l fj'órðungssambandanna.
Það væri því hans niðurstaða,
að fara ætti varlega: skapa lands
samböndiunum stai'ifsski'lyrði og
láta þau sanna ágæti sitt, ef
þau geta, en kom.a ekki með nein
ar fyrirskipanir að ofan.
Hann varaði mjög við, að
reyna að þvinga fram einhverja
breytingu á þessu þingi, ekki
sízt þar sem vantaði fjölda full
trúa sniærri félaga frá Austf.jörð
um, Norðurlandi og Vestfjörð-
um — einmitt þeim fél'ögum, er
mest væri nú í húfi fyrir. Því
yrðu menn að vara sig á því að
sýma tillitsleysi í þessu máli.
Hann talidi frekar ólíklegt, að
þetta frumvarp ætti nægilegan
istuðning á þinginu til að hljóta
samþ'ykki óbreytt. Aftur á móti
gæti verið mögul'egt, með breyt
ingum á frivmvarpinu. að nú um
viss atriði samkomulagi. Þetta
væri vandaverk, en hann óskaði
þess að þetta mætti takast.
Björgvin Sigurðsson, Stokks-
eyri, ræddi fyrst frumvarpið, og
tfann margt að því. Gagnrýndi
'hann hverja grein þess á fætur
annatri. Síðáa gerði hann grein
fyrir tillögum félaganna í Árnes
sýsíu, en þau hatfa sent frá sér
sérsta'kt frumvarp að lögum ASÍ.
Hann taldi vart hugsanlegt, að
írumvarpið yrði samþykkt án
breytinga, enda gætti handahófs
vinnuibragða hjá laga- og skipu
'lagsnetfnd: Aftur á móti þyrfti
að reyna að ná áfanaa á þessu
'þinrri í skiniilaasmáilum.
Pétur Pétursson, ísafirði kvaðst
alls ekki geta samþyk'kt þetta, og
væri svo um fleiri á Vestfjörðum.
Tryggja yrði rétt félaganna, eink
um þeirra smærri, betur en gert
væri. Þá gagnýndi hann, að svo
hafi verið látið í veðri vaka, að
þetta væri meirihlutaáilit, og að
„allt væri klappað og klárt.“
Sverrir Hermaimsson sagði að
annað hviort væri nú að stíga
skretfið til fulls eða ekki „Háltf
kák“ dygði ekki. í samræmi við
iþað sagði hann nauðsynlegt, að
skylda fólögin til að fara í lands
isamiböndin, þótt þau gætu kann
iski fengið t. d. 5 ára aðlögunar
itím.a.
Jón Ingimarsson, Akureyri gagn
rýndi frumvarpið og kvaðst mót
fallinn landssamböndunum, eins
og hann hefði saigt frá í nóv. 1966.
'Fann hann því flest til foráttu,
isagði land.samiböndin ekki vera
upp á ma'rga f'isika.
Jón Bjarnason, Selfossi, fann
ýmsilegt að frumvarpinu. Fæstir
gætu t. d. sagt, hvernig kosninga
tfyrirkomulagið yrði framkvæmt.
Væri spurning, hvort við sam-
þykkt fruimvarpsmis, tapaðist ekki
meira en á ynnist.
Hermann Guðmundsson, Hafn
arfirði, kvað skipulagsbreytingu
mjög aðkallandi og mælti á all
an hiátt með samiþykkt frumvarps
ins.
Herdís Ólafsdóttur, Akranesi,
(Lýsti andstöðu sinni við frum
varpið. Kvaðst hún vilja, að svæða
sa.miböndin yrðu beinir aðilar að
ASÍ. Hún vildi ekki leggja niður
landssamlböndin, eða nokkurt
slíkt, en allis ekki gera þau að
grundvelil i h eild ars amt ak a n na.
Kosningafyrirkomulagið í frum-
varpinu væri fáránlegt.
Jón Snorri Þorleifsson ræddi
sögu landssambandanna og taldi
þau það sem koma skal. Varði
hann skipulagsn.efndina, og svar
aði gagnrýni, er fram hafði kom
ið. Skoraði hann á tfulltrúa að
samþykkja frumvarpið.
Þá tók Eðvarð Sigurðsson til
máls, og svaraði gagnrýni eftir
maetti. Einkum svaraði hann
gagnrýni Björns Jónssonar, aðail
lega með því að segja, að Björn
hefði ekki í skipulagsnefndinni
iýst yifir slíkri andstöðu við það,
er í frumvarpinu fælist, þótt
hann hatfi verið andvigur ýmisu
þar.
, 1 l
I miðri ræðu Eðvarðs um kl.
19, var fundi frestað tíl kl. 21.
iKófuist umræður þá að nýju.
Verður nánar sagt frá þeim síð
ar.
Hálfs másiaðar uppihald
á Mallorca — verðlaun í
3ja kvölda spilakeppni
Þriggja kvolda Framsókn
arvistarspilákeþpni ' hefst.
fimmtudaginn 1. febr. n.k.
kl. 8,30 í samkomuhúsinu
á Garðaholti. Að spilakeppn
inni standa Framsóknarfé-
lögin í Hafnarfirði og Fram
sóknarfélag Garða- og Bessa
staðahrepps. Heildarvinning
ur verður flugferð til Mall-
orka og tveggja vikna uppi-
hald á 1. flokks hóteli í
Palma, sem er fjölsóttasta
ferðamannaborg heimsins.
Verðmseti þessa glæsilega
vinnings er kr. 14.500,00.
Auk þess verða veitt góð
kvöldverðlaun.
Framhald keppninnar verð
ur fimm.tudaginn 7. marz og
4. apríl næstkomandi. Stjórn
ándi er Björn Jónsson verzl
unárstjóri. Helgi Bergs rit-
ari Framsóknarflokksins,
flytur ávarp. Kaffiveitingar.
FJOLDIMALA RÆDD
A FISKIÞINGINU
FB-JReykjavík, þriðjudag.
Á fiskilþángi í dag ; fór fram
kosning fundarstjóra og fund'-ir
riitara og kosið var í nefndir, en
29. fisikiiþing var sett í Ranmsókn-
anstafnun sjávárúbvegsins við
Skúlagötu í gærmorgiun kl. 9.40.
Til þingsins hatfði verið boðað á
laugardaginn, en samgönguenfið-
leikar vonu mi'klir og miargir full-
trúanna þá ókomnir, og þvi var
þingsietningu frestað. Fundar-
stjóri var 'kosinn Niels Ingvars-
son frá Norðfirði og tii vara Ein-
ar Guðfinnsson fná Bol.ungarvík.
Fundarritari var kosinn Miageir
Jónsson frá Kefiavíik og til vara
Angantýr Jóhannsson- frá Hauga-1
nesi.
í gær setti Már Elísson fiski-
miálastjóri þingið með stuttri
ræðu. Hann minntist þingfiilltrúa
sem látizt hafa frá þvi síðasta
þing var haldið og ennfremur sjó-
nianna, sem létust á árinu við
skylduistörf sin.
f setningarræðu sinni gat Fiski
málastjéri þess, að síðuistu tvö

Aðalfundur
miðstjórnar
Framsókn-
arflokksins
Á fundi framkvæmda-
stjórnar Framsóknar-
flokksins, var einróma
samþvkkt, að aðalfundur
miðstjórnar Framsóknar
flokksins yrði haldinn
dagana 9.—11. febrúar
næstkomandi. — Hefst
fundurinn kl. 2 eftir há-
degt i Framsóknarhús-
‘nt við Fríkirkjuveg.
Þei» aðalmenn í mið-
stjórn sem ekki geta
mætt í fundinum, þurfa
að fiikynna það vara-
manni sínum. og skrif-
sfcftr Framsóknarflokks
‘ns ■ Reykjavík með næg-
<irr tyrirvara Sími skrit
stofunnar er 2-44-80.
ár hefðu um mangt verið merki-
leg og lærdómsrík ár, þótt lær-
dómur sá, sem af þeim hafi mátt
draga. ha.fi alls pkki verið sárs-
aukalaus. Við hefðum séð met-
afla berast á laud a árinu 1966,
þegar ápsaflinn varð 1240 þúsund
lestir. Mestap hluta þess áris hafi
verðlag verið hagstætt, þótt ýms-
ar blikur háfi verið á loíti síð-
ari hluta árisiins.
Á síðiasta ári hefðum við svo
séð, hve sjávaraflinn geti ver'.ð
svi'kull, þegar. aflamiagnið minnk-
aði um nær 30% frá árinu aður
samfara verðhruni á mörgum m:k
ilvægustu afurðum okkar. Á síð-
asta ári hefðum við kynnzt pvi
lí'ka, e.t.v. betur en nokkru sinm
áður, hyað af'koma okkar er háð
sjávarútveginum, því að Efna'hags
Framhald a bls. 14.
Dr. Sveinn Bergsveinsson
Islenzk-þýzk oröabók komin ót í Leipzig
FB-Reykjavík, þriðjudag.
BlaSinu hefur borizt nýút-
komin íslenzk-þýzk orSabók, eft
ir dr. phil. Svein Bergsveins
son, sem er prófessor við
Humbþlt-háskólann í Austur-
Berlín. Bókina gefur út Veb.
Verlag Enzyklopedie I Leip-
zig.
Orðabók þessi er 335 blað
síður að stærð og í henni eru
16.000 uppsláttarorð af öllum
sviðu mhins daglega lífs. Þeg
ar orðin voru valin í þessa
orðabók var lögð sérstök á-
herzla á. að í bókinni yrði
ríkjandi nútím.aorðaiforði. sem
endurspeglaði þróunina i tækni
þjóðfélagslífi, náttúruvísindum,
viðskiptuim og íþróttuim. svo
eitthvað sé nefnt. Eisnig er
mikið af orðatiltækjum tekið
í bókina,. sem ekki er auðveit
fyrir útlendinga að skilja al
þýðingu hvers orðs fyrir sig.
en eru þó ómissandi til þess
að skilja íslenzka texta. Þá
eru í bókinni kaflar um hljóð
fræðj og málfræði. í kaflan
Framhald á bls. 14
V