Tíminn - 03.02.1968, Síða 8

8
ÞINGFRÍT1IR
ÞINGFRÉTTIR
LAUGARDAGUTl 3. febrúar 1968.
ENDURSKODA ÞARF LOGIN
UM UTANRÍKISRÁÐUNEYTIÐ
Ólaif ur Jófhannessoin mælti í sam
einiuðu Aliþinigi á miðvikudag fyr-
ir tilliögu til þinigisályktunar, er
Jiamn filytur áisamit Þóranni Þóir-
arinissyni um utanríkisráðunieyti
í'slandis oig fuiltrúa þess erilendis.
Tillagiaa er swohlj'óðandi:
„Alþingi ályktar að feia ríkis-
stj. oig láta enduirskoða loggjöf-
ina uan uitanníkisráðuin. ísland-s
og fuiEtrúa þes-s erlendiis. Með
þeirri endurislkoðiun skal einkum
steifnt að því að gera uitanríkis-
þjónuiSituna hagkvæmari og ódýr-
ari en nú. Enduiriskoðiuinin' skal
gerð í samráði við þinglfiokk-
ana og sikuiu niðuristöður he~in-
ar lagðar fyrir nœsta þing.“
Ótt'afur Jóihannesson sagði, að
lögin uim utanríkisnáðuneytið
hiðfðu staðið óbreytt að kalla í
30 ár. Á þvií tíimabili hafa orðið
'stórlko'stl'egar breytingar, ekki að-
eins hér hjá okkur, heldur og í
þeim skip'tum, sem hér er um
að tefla, skiiptum miEi ríkja al-
menat. Þar við baetist einnig, að
þessi lög voru í öndverðú sett
af nokkurri skyndingu og við ó-
venjulegar aðstmður. Það va,r að
með bráðuim hætti, að við íslend-
ingair urðum að taka meðferð u.t-
'anrikismiálanna í okkar eigin
'hiendur.
Það er þess vegaa sízt að undra,
þó í þessum liöguim skorti ýmis
ákvæði, seim ástæða hefði verið
tiil að taka í þau. Þess vegna er
þörf á að endursikoða þesisa lög-
gjiöf og bneyta henní í samræmi
við það, sem áunnin reynsla sýa-
ir að þ önf er á.
Nú er varið til uitaniríkisþjón-
ustunnar hiáum fjiárbæðum. Það
er mikiJ þörtf á þvi fyrir jiafn
fámenma þjóð eins og fslendingia,
að sitilla koistnaði við utanríkis-
þjónustuna í hóf. Að sjiáltfisögðu
Ólafur Jóhannesson
verður ísl. ríkið að rækjia utan-
rtíkisþjónuistu með þeim hætti að
við sé unandi og búa sæmilega
að þeim, sem við þau mál fást,
en fram bjá þvi verður ald-rei
gengið, að þar verðum við að
sníða okkar stakk eftir vexti. En
ýmsum þykir, að þar skorti mokk-
'Uð á, og að minnsta koisti ei' full
iþörí á að fram fiari ræikileg at-
hugun á því, hvort ekki er hæigt
að _ spara í utanríkisþjónuistunni.
Á síðari árum hafia verið sett
uipp aý sendiráð, sendináðið í
New Yonk hjá Samieinuðu þjóð-
umum og sendiráðið hjá NATO.
Þessi störtf gátu áður annazt sendi
herrar úr niálægum stöðum. Það
er þesis vegma eðliilegt, að fram
Ikomi spurning í huiga margira,
hvort ekkd vaari hægt að spara
á þeissum liðum. Ekki aðeinis við
íslenidingar þuirtfum að gæta að
því að spara í uitanríkisþjónuist-
umni. Það heíur t.d. komið fram
í Norðurlandanáði og verið uppi
raddir um það, að NorðurJöndin
gætu kennsike hatft sameiginleg,a
utanTií'kisþjónustu á vissum stöð-
um og spara með því fé. Atf því
hetfur nú eikki orðið til þessa og
á því kunma að vera ýmisiir agnú-
ar. En vissuiega er þetta atriði,
sem ástæða er til fiyrir olkkur að
getfa gaum. Ýmisum þykir það otf-
rausn, að við höfium á Norður-
löndium 3 sendiráð. Að sjálíisögðu
ber ofckur að ástumda sem bezt
samlbanid við Norðurílöndin., en
ýmisum viirðist að það myndi vena
hægt að fcomiaist atf með færri
sendiráð þar. í því samhandi má
bemda á, að einn semd'ihema kemist
yfir það að vera bæði sendilherira
í Sviiþjóð og Einmllanidi og gæti
•maður látið sér detta í hug, að
slík tilhögun hentaði víðar, að því
er Norðuidiöndin varðar. Ég heifi
aýiiega lesið það efitiir fjármlála-
ráðherra, að nú yrðum við að
'fara að spara og m.a. myndi nú
þurfa að spara kostnað við utan-
ferðir o.g ráðsteifniuihald. Þá er
einnig ás'tæða tiil að getfa gaum
að öilum þeim se.ndi'riáiðium, s,em
nú e,r uipipi haldi'ð og athuga,
hvort ekki sé þar hægt að spara.
Nú eru ríkiss'tjórn getfnar m,jög
frjálisar hendur um það, hvar húa
skiipar 'sendiherra og hvar hún
skipar raáðismehh og það er að
dórni okkar fJuitninigism'anmanna
ástæða til þesis að festa ákvæði
um þetta etf ni í lögum.
Lágmarksikrafa er, að utanrík-
isa.efnd sé látin fiylgjast með í
iþesisum etfnuim, bæði þegar um er
að tetfla að setja upp ný sendi-
ráð og eins þega.r skipa á mienn
sendiherra eða ræðismenn.
Eomið hetfur upp deila nýlega
um skipun ræðismiannis í Jóbaa-n-
esarborg í A-Aír’íku, sem átti sér
Stofnað verði embætti
lögsögumanns
Einar Ágústsson hetfur í sam-
einiuðu Alþingi mælt fiyrir þings-
ályktunartillögu um stofnun emb-
ættis lögsögumanns. Þetta mál
eir flutt í fjórða sinn, og er
Kristjián Thorlaciuis upphafismað-
ur tilJögunnar, en tillagaa betfur
aldrei fengið afgrieiðslu.
Einar Ágústsson sagði, að á
síðustu áratuigum hetfði orðið þiró-
un í þá átt, að bæði ríkisvald og
bæjaryfirvöld og sveitarstjórnir
hafi æ meiri afiskipti af málum,
sem snerta daglegt Uf eimstakl-
inganaa og þær raddir heyrist,
að á það skorti. að aúir séu jafn-
ir fyrir lögunum. Tilgangurinn
með embætti lögsögumanns er sá,
að auka möguleikama á, að lög
o.g regluir þjóðfélagsinB gangi
róttlátliega yfir alla. „Þegar óg
talaði síðast fyriir þessu máil“,
sagði Einar, „kom forsætisráð-
herra hór í ræðu'stólinn og taldi
öll tormerki á, að slíkt embætti
gæti átt rétt á sér hér við þær
aðstæðuir, sem í okkar þjéðfélagi
ríktu. Ég tel hins vegar, að kann-
ski sé hvergi meiiri þörf á slík-
nm embættismanni em einmitt
-hér, vegna þesis k.u.nningsskapar
og vináttutemgsla, sem setja svip-
mót sitt á aillt þjóðtfélagið fram-
ar þvi, sem aninars staðar gerist.
Síðan þeissar umræðuir fóru
ifram, hetfur ofckur filuitnmgsmönn
uim frumivarpsins borizt liðsaukL
Fyrir nokkrum mánuðum talaði
ungur menmtamaður í útvarpið
og ílutti þar fram rök að þvi
að niauðsynlegt væri að kioma upp
e'mbætti lögsögumanns. Þá hetfur
tfélagsiskapur ungra Sjiáltfijtæðis-
manna nýiega ályfcitað um þetta
og telur að kanna beri nauðisyn
á emfoætti stjórnsýsluig'æzlumianais
er gæti hagBmuna borgaranna
gegn hinu opinhera. Ég vonaðist
nú satt að segja eftir því, að
forsætiisráðhera enduirskoðaði af
stöðu sína tiil málsias í Ijó'si þessa.
Ýmsir hafa fundið að nafninu á
þessurn embættismanni, en fyrir
okkur er það ekkert aðalatriði.
Nýlegia hefur borizt ti,l utan-
ríkisráðuneytisins skýrslu um emb-
ætti þessa embætismanns í D‘an-
mörku fyrir árið 1966. Ke.muV
tfram í henni, að hann hefur af-
'greitt 343 mál á áriniu. Enntfrem-
Einar Ágústsson
ur eru rakia sórstaklega 44 mái.
sem mesta athygli hafa vakið og
þeir, sem gera sér ekki íulla
grein fyrir þvá, hver þörf er á
'þessu embætti hér, ættu að kynna
sér þessár firásaanir. en bað er
| áthyglisverður og hreint ekki leið-
inlegur Lestur.
stað 29. deseimher. 12. des. haifði
verið birit viðtal viþ þennan
miann, sem var þess Háttar, að
mörguim virtist það nokkúð 'ein-
toenniiLegit að skipa hann ræðis-
mann ísl. ríikiisinis, svo slkömmu
efltir að það blaðaviðital virttist.
Uíbanríkiisróðherna hetfur lýst því
yfdir, að sér hafi ekki verið kuinn-
ugt um það blaðaviðtal, þegar
iskipuuin fór firam 29. des. Ef mál-
ið hetfði verið rætt í utanríkis-
málanefuid, etfast ég ekki um, að
utanrikiisróðhierra heifði þar verið
bent á þetta blaðaviðtal og hon-
um þess vegna orðið kunnugt um
það áður en hann gekto fró þess-
ari sfcipun. En þetta er líka m.æ
ein rötoisemt fyrir þvlí, að Jjiötrf
er á að eaiduirstooðta þeissi ]ög.
Hagnýting
Jón Skafitaison mælti í samein.-
uðu Alþingi á miðvitouidag fyrir
þihigsálykbuniartiEagu Eramisókn-
armanna um undirbúning heild-
arlöggjafair nm hagnýtingiu fiski-
■miðanna umhveatfis landið. Stoal
híu manna neifnd vinna ajð undir-
búninigi setmingu slíkrar löggjaf-
ar og stoulu 5 nofndarmainnia
toosnir hlutbundinai toosnóngu í
isiameinu'ðu Alþingi, en Haframn-
s6ton&stoifnunin:!í‘ tilaéfn'a' ' tvo
nefnfenmjeoEi'i en LÍ Ú T, og; .heild-
'ansarnfök sjómanna 1 nefadar-
mann.
Jón Skaftason sagðþ m.a., að
með vaxandi fiskiflota íislendiniga
og tiilkoimu stórvirkra veiðitækjs.j
hefði þörfin á skipulegri nýtingu;
fisikimiðamna umhverfis landið
orðið æ brýnni. Skilningur landis-
manna á þessu fer Eka vaxaadi
og bera ýmsar &amþýkktir frá út-
vegsmiönnum og sjómönmum síð-
ustu árin þessa glöggt vitni. Þrótt
fyirir þesisa staðreynd, þá hefur
hv. Aiþin.gi ekki ennþá séð á-
istæðu tiil þess að uadirbúa regl-
ur og staiðfiesta þær í löggjöf, er
stuðlað gæti að heppilegri nýt-
inigu miðanna svo mikið sem fs-
lendingar eiga þó umdir slíku.
Við svo búið má etoki lemgur!
standa, að áliti okkar flut.nings-
manna. Sú tillaga, sem hér er i
filutt öðru sinni, gerir ráð fyrir
stoipun nefndar til þess að aithuga
þessi miál vandlega og gera síð-

tVs
Jón Skaftason
an tUIögur um löggjöf um skipiu-
'lega nýtingu miðanna, er miði að
því tjvennu að tryggjia sem bezt
miá verða hámiartosarðsemi við
vieiðamor án þess þó að gengið
isé of n-ærri fiskistafinimium. Eir
leitazt við að tryggja áhritf þeirra
aðila að þeissu umdirbúnimgsistartfi,
þ.e.a.s. sjómanna og útvegsmanaa.
sem mesta hagsmuna eiga hér að
gæta, en auk þess er gert ráð
fyrir, að fiskiifiræðingarnir okkar
vinni að þessu rmáli. enda verð-
ur að ætla, að þeir hiafli sam-
ikvæmt lærdómi sínum og þetoík-
imgu, bezta aðstöðuna til þess.
Aðalfundur
miðstjómar
Framsókn-
arflokksins
Á tundi framkvæmda-
stjórnai Framsóknar-
Dokksins, var éinróma
samþykkt, að aðalfundur
miðstjórnar Framsóknar
flokksins yrði haldinn
dagana 9.—11. febrúar
næstkomandi. — Hefst
fundurinn kl. 2 eftir há-
deg: i Framsóknarhús-
‘nt vi8 Fríkirkjuveg.
Þei» aðalmenn i mið-
stiórn sem ekki geta
mætí é fundinum, þurfa
að filkynna það vara-
mann» sinum og skrif-
stcfu Framsóknarflokks
'ns . Reykjavík með næg
urr ryrirvara Simi skrit
stotunnar er 2-44-80.
*r *