Tíminn - 25.02.1968, Blaðsíða 4

TÍMINN
SUNNUDAGUR 25. febrúar 1968
VERKSMIÐJUAFGREIÐSLA
KEA
AFGREIÐIR VÖRUR TIL
Verzlana - Gistihúsa - Mataríélaga
FRÁ
REYKHÚSINU
BRAUOGERDINNI
MJÓL KURSAML AGINU
SMJÖRLÍKISGERÐINNI
EFNAGERÐINNI FLÓRU
KJÖTIÐNAOARSTÖÐINNI
EFNAVERKSMIÐJUNNI SJÖFN
KAFFIBRENNSLU AKUREYRAR
SENDUM GEGN PÓSTKRÖFU
ÖRUGG AFGREIÐSLA
KAUPFÉLAG
EYFIRÐENGA
AKUREYRI
SMI (96)21400

EinangrurLargler
Húseigendur — Byggingameistarari
Útvegum tvöfalt einangrunargler með mjög stutt-
um fyrirvara. Sjáum om Isetningu og alls konar
breytingu á gluggum Otvegum tvöfalt gler i laus
fög og sjáum um máltöku.
Sendum gegn póstkröfu um allt land.
GeriS svo vel og leitið tilboða. Simi 51139 og 52620

Það mun væntanlcga ráðast
í þeirri viku, sem nú er byrj-
uð, hvort til víðtækra verkfalla
kemur eftir næstu helgi. Bar-
izt er um það, hvort launþeg-
ar, sem þegar hafa orðið fyrir
mikilli kjaraskerðingu, eigi
enn að sætta sig við svipuhögg
nýrrar kjaraskerðingar, eða
hvort þeir eiga að halda þeim
rétti sínum, er ríkisvaldið
hyggst svipta þá, að þeir, með
verðtryggingu kaups, haldi að
nokkru í við verðhækkanir á
þeim vörum, og þeirri þjónustu
er þeim er nauðsynleg.Hér er
um varnarstríð vcrkalýðs-
hreyfingarinnar að ræða. Snú-
izt er til vamar gegn kjara-
ránsaðgerðum. Er vonandi, að
atvinnurekendur og ríkisvald-
ið — sem stendur að baki þeim
— sjái sig um hönd áður en
verkfallsalda skellur yfir. Verði
svo ekki, er ábyrgðin öll á
þeirra herðum.
Kjaraskerðingin
Ég þarf vart að fjölyrða um
'þá kjaraskerðingu, sem laum-
þegar hafa orðið fyrir, eink-
um á siðasta ári og því, sem
nú er að líða. Ég vil þó benda
á nokkra helztu þætti hennar.
Alvarlesast hafa þeir orðið
fyrir barðinu á kjaraskerðing
unni, sem alls engar atvinnu fá.
Það er álit þeirra mainmia, er
.. þez| vita um atvinnuástandið,
að um 2000 einstakiingar séu
nú atvinnuiausir í landinu j
heild. Er þessi tala örugglega
ek'ki of há. Emungis hluti þess
ara manma hefur látið skrá sig
sem atvimauleyisingja. Þeir,
sem það hafa gert, mjóta at-
vinnuteysisbóta, sem mj'ög erf-
itt er að lifa af, sérstaklega
fiyrir fjöls'kyldumenn. En þeir,
sem ekki hafa látið skrá sig,
fá að sjálfsögðu engar bætur,
og eru því enn verr settir.
Hjá þeim, sem atviminu hafa,
hefur vinnutímiam mjög minnk
að. Það kom fram á fundi
Verkamaninafélagsins Dags-
brúnar fyrir niokkrum dögum,
að könrnun hefur verið gerð á
þessu atriði meðal hafnarverka
manma í Reykjavík. Er hér um
að ræða stórt úrtak, er nær
til rúmlega 500 manna.
Niðurstöður úrtaksins voru
í aðalatriðum þessar: Miðað
við árið 1j966. minnkaði dag-
vinna árið 1967 um 1.8%
og eftirvinna um 8,8% og
nætur- og helgidagavinma um
heil 30.4%. Þannig hefur heild
arvinnumagaið minnkað um
6.7% á árinu 1967 miðað við
árið á undan.
Þetta leiðir til mun minmi
tekna, eins og kom fram í úr-
takinu, en þa; var gerð at-
hugun á meðaltímakaupi þess-
ara manna. Kom í ljós. að
meðaltímakaupið Lækkaði veru
lega á síðasta ári.
Einnig kom fram á þessum
fundi, að kaupmáttur launa
hjá hafnarverkamönnum lækk
aði á árinu 1967, frá 1. árs-
fjórðumg til 4. ársfjórðungs,
úr 105.8 stigum í 95.2 stig, eða
um 11.6 stig!
Þannig er ástandið hjá hafn
arverkamönmum, og bað er á-
'lit verkalýðsleiðtoga, að ástand
:jð sé enn verra hjá ýmsum
■ öðrum starfshópum.
Þanmig var kjaraskei'ðingin
á síðast’a ári mjiög mikil. Hún
hefur haldið áfram á þessu ári.
Og útlit er fyrir, að aukið at-
vinauieysi sé framundan.
Verðtryggingin
Bara þetta eitt — mjög
versnandi kjör — væru næg
rök fyrir því, að laumþegar
hefðu laun sín verðtryggð, svo
að þau hækki n-okkuð til móts
við miklar verðhækkanir. Að
verðhækkainiirnar skelli með
fuLLum þun-ga á launþegum of-
an á alla aðra kjaraskerði'ngu
er slíkt óréttlæti, að aldrei ætti
að þ'oL'ast.
En það þarf ekki að færa
slík rök fyrir kröfu verkalýðs-
hreyfingarimnar um fullar vísi-
töluuTvpbætur á laun áfram.
Um verðtrygginguna var sam-
ið í júní 1964. Allir fögnuðu
þeim áfamga, enda hafði það
sýnt sig, að væru engin tengsl
mi'lli verðlags og kaupgjaLds,
er hækkuðu hið síðarnefnda í
samræmi við hið fyrrnefnda,
þá hiaut h-ver verðlagshækkun-
araldan að leið’a til kröfugerð-
ar um grunnkaupshækkanir og
verk'falla, til að kmýja þær
hiaakkanir fram.
í júní 1964 náðist því þessi
miklá áfangi. Þótt ríkisstjórn-
in hafi, einhliða, fellt ákvœði
um verðtryggimgum'a úr lögum,
þá eiga launþegar enn þenn-
án rétt. Og hana er það dýr-
mætur, að verkalýðshreyfing-
in verður að standa eimhuga
o-g óihagganleg tl varnar hon-
um.
Sem betur fer fyrir íslenzka
verkalýðslircyfingu, er allt,
sem bendir til þess, að slík
samstaða sé fyrir hendi.
Vísitölumálið er sérstakt rétt
indamál út af fyrir sig. Krafa
verkalýðshreyfingarinnar er
einföld: hún vill ekki láta ræina
sig rétti sínum, hún vill ekki
una þvi, að réttindi, er hún
hcfur náð í hörðum samning-
um, og scm verið hafa for-
sendur allra kjarasamninga
undanfarin ár, verði af henni
tekin með pennastriki í stjórn
arráðinu. Hún vill ekki una
því, að Launþegar séu rændir
um 5% verðlagsuppbót ofan
á aðra kjaraskerðingu.
Atvinnumálin
Eins og ég minntist á áð-
ur, er vísitölumálið sérmál, er
ekki á að blaada saman við
önnur hagsmunamál launþega.
En það mál annað, sem nú er
eitt helzta áhyggjuefni allra
launþega, eru atvinnumálin og
þróun þeirra.
Ég hef þegar bent ræklega
á það, hversu atvinnuástandið
er orðið slæmt. Þau orð heyrð-
ust af munni forsætisráðherra
á siðasta ári, að allt yrði gert
til að koma í veg fyrir atvinnu.
leysi. Nú hefur verið atvinnu-
leysi í marga mánuði. og ekki
bólar a neinum efndum á þessu
loforði. Engar ráðstafanir hafa
verið gerðar tii þess að koma
atvinnulífinu i gang á ný.
nema hvað helzt frystihúsun-
um. Fyrirtæki eru allt f kring-
um okkur að grotna niður af
peningaLeysi, rekstrarfjár-
skorti, og engin viðleitni kem-
ur fram hjá ríkisvaldinu að
lagfæra þetta. TollaLækkanir,
sem hjálpa áttu iðnaðinum að
einhverju leyti, urðu um heLm-
i.nigd minni en við var búizt.
Og bankarnir eru jafn lokaðir
og áðúr.
Það er eðlilegt, að ráð'a-
meua peningamálanna reyni
að draga eitthvað úr útlánum
bankanna á miklum þennslu-
timum. Siík útiánatakmörkun
er þó einskis virði, ef ekki er
um leið unnið að því að beina
fjármagniau imn til þeirra fyr-
irtækja, og i þá fjárfestingu,
sem nauðsynleg er helztu fram
leiðslu'greinum þjóðarinnar.
Það gerir illt verra að tak-
marka bankaútlán, ef takmörk
unin lendir á framleiðslufyr-
irtækjunum, en ekki á verð-
bólg'U'bröskurum — en þann-
ig virðist manni, að þróunin
hafi verið undanfarin ár.
Aftur á móti virðist mér
jafn eðlilegt, að þegar hálf-
gert kreppuástand ríkir í at-
vinmulífinu, og rekstrarfjár-
skortur lamar fyrirtækin, þá
séu lán tiL nauðsynlegra fram-
leiðslugreina auki.n og þeim
gert kleift að ná sér upp aft-
ur. Einungis með þvi að efla
framleiðslufyrirtæki landsins,
er hægt að tryggja aukna at-
vinmu á nýjan lei'k.
En til þess að svo megi
verða, þarf nýj-a stefnu í efna-
hagsmálum landsins. Sú stefna
er nú er ráðandi —og hefur
verið ráðandi undanfarin ár
— hefur beðið algjört gj'aid-
þrot, og samt er sömu vitleys-
unni haldið áfram.
Engin mótmælir þid. að ár-
ið 1967 var erfitt ár
bæði hvað þjoðariramleiðsiu
og þjóðartekj'Ur snertir. En ef
rétt hefði verið á málum hald-
ið, þá ætti þetta ekki að hafa
skapað það vandræðaástand, er
nú ríkir.
Dagblaðið „Vísir“, sem svo
til daglega segir flest fyrir-
tæki fara á hausinn. ef laun-
þegar fá áframhaldandi verð-
tryggingu launa, s-kýrði t.d.
frá þvi á föstudaginn, að ár-
ið 1965 voru íslendingar nr
3 í heiminum hvað þjoðar-
framleiðslu á íbúa snertir, o°
næsta ár á eftir, árið 1966
vorum við komnir í annað
sæti, einungis Bandaríkja-
menn voru á undan okkur.
Enda segir „Vísir“: — „Það
er fyrir löngu orðið ljóst, að
árið 1966 hefur verið íslend-
ingum hagsældarár"!!
Það þarf þvi sannarlega að
vera mikið skakkt í stjórn
landsins, þegar eitt erfitt ár
getur varpað öllu atvinnulífi
íslendinga í nelgreipar stöðn
unar, samdráttar og atvmnu-
leysis.
Þar er einungis við ráða-
menn bjóðarinnar að sakast.
Breytt stefna í efnahags- og
atvinmumálum er bví í da<?
eitt mesta hagsmunamál laun-
bega. Að því verður að vinna
að knýja fram nýja stefnu
sem fyrst.
Elías Jónsson.
-