Alþýðublaðið - 15.12.1990, Blaðsíða 4

4
Laugardagur 15. desember 1990
MMMBLMÐ
Ármúli 36 Sími 681866
Útgefandi: Blaö hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Hinrik Gunnar Hilmarsson
Dreifingarstjóri: Siguröur Jónsson
Setning og umbrot: Leturval, Ármúla 36
Prentun: Oddi hf.
Áskrifarsími er 681866
Áskriftargjald 1100 kr. á mánuði.
í lausasölu 75 kr. eintakið
KJÖLFESTAN SEM
HRAKIÐ FLAK
Enn einu sinni hefur þaö sýnt sig að Sjálfstæðis-
flokkurinn er illa stjórnarhæfur. Forysta flokksins er
veik og þingmenn flokksins ósamstiga og greinir á í
ýmsum grundvallaratriðum. Sjálfstæðisflokkurinn
sýndi fram á nú við atkvæðagreiðslu um bráðabirgða-
lögin á Alþingi að Jón Baldvin Hannibalsson og Stein-
grímur Hermannsson höfðu rétt fyrir sér þegar þeir
sögðu að Sjálfstæðisflokkurinn væri ekki stjórnar-
hæfur eftir að slitnaði upp úr stjórnarsamstarfi ríkis-
stjórnar Þorsteins Pálssonar. Það er ekki hægt að
treysta forystu hans til að hafa umboð þingflokksins
til að semja um eða ganga frá samkomulagsatriðum.
Þingflokkar gera gjarnan sérstakar samþykktir um
mál sem miklu þykir varða að menn séu samstiga í.
í slíkum tilvikum þurfa einstaka þingmenn oft að
beygja sig undir meirihlutavilja innan síns þingflokks.
Það þarf venjulega ansi mikið til að menn neiti að
hlýða flokkssamþykktum og gera menn það ógjarnan
nema ef þeir telja það brjóta algerlega í bága við sam-
visku sína. Að vísu hafa alltaf verið einstaka þing-
menn sem hafa lent hálfpartinn upp á kant við flokk-
inn sinn, verið brokkgengir í þessu sambandi. Slíka
einstaklinga hefur verið að finna innan stjórnarflokk-
anna og því varð mikil óvissa um úrslit í afgreiðslu um
bráðabirgðalögin. Þegar á reyndi kom þó í Ijós að það
var innan Sjálfstæðisflokksins sem ágreiningurinn
var mestur og sátu fjórir þingmenn hans hjá við at-
kvæðagreiðslu um málið í neðri deild Alþingis í vik-
unni. Það er alvarlegt áfall fyrir Sjálfstæðisflokkinn og
forystu hans.
Segja má að í þessu máli hafi formaður og varafor-
maður Sjálfstæðisflokksins mátt þola opinbera fleng-
ingu. Þeir sýndu af sér pólitísk afglöp með því að láta
þingflokk sinn samþykkja að greiða atkvæði gegn
bráðabirgðalögunum í Ijósi þess að samþykktin hélt
ekki. Hér er ekki rætt um efnislega afstöðu flokksins
þó svo að hún hafi einnig reynst vera pólitísk afglöp.
Stjórnarþátttaka krefst mun meiri aga í stjórnmála-
flokkum en þeirra sem eru í stjórnarandstöðu. í
stjórnarandstöðu þykir almennt ekki ástæða til að
beita menn jafnmiklum flokksaga og ef þeir sitja í
stjórn. í stjórnarandstöðu eru mönnum frekar gefnar
frjálsar hendur heldur en að gerðar séu samþykktir
sem ekki halda. Út frá því sjónarmiði var hin fræga
samþykkt þingflokks Sjálfstæðisflokksins pólitísk af-
glöp.
Atkvæðagreiðsla um bráðabirgðalögin var um ann-
að og meira en bara að fella einhver lög. Hefðu þau
verið felld hefði jafnframt verið felld ríkisstjórn. Hér
var því um stórpólitískt mál að ræða og í því Ijósi var
það afar eðlilegt að þingflokkur Sjálfstæðisflokksins
gerði flokkslega samþykkt um málið. Málið snerist
um líf og dauða ríkisstjórnarinnar. Eftirað samþykktin
hafði verið gerð lýsti formaður þingflokksins því yfir
að þingflokkurinn stæði heill og óskiptur að sam-
þykktinni og haft hefði verið samband við þá þing-
menn flokksins sem ekki höfðu verið viðstaddir um-
ræddan þingflokksfund. Það reyndist hins vegar ekki
rétt og í Ijós kom að stór hluti þingflokksins var ekki
samþykkur samþykktinni og auk þess ekki tilbúinn að
lúta vilja meirihlutasamþykktar hans. Með þessu öllu
afhjúpaði Sjálfstæðisflokkurinn veikleika sína og for-
ystumanna flokksins. Forysta Sjálfstæðisflokksins
hefur gert sig marklausa og þrátt fyrir digurbarkaleg-
ar yfirlýsingar um að nú skyldi höggva stjórnina stóð
ekkert eftir nema ósamstæður og sundurleitur flokk-
ur sem ekkert var á að treysta.
Flokkurinn sem fyrrum kallaði sig kjölfestuna í ís-
lenskum stjórnmálum virðist því orðinn lítið annað en
hrakið flak á rúmsjó. Áður fyrr þótti hann vænlegur
samstarfsflokkur vegna stærðar sinnar en sundur-
lyndi hefur gert hann nánast ósamstarfshæfan. Hann
bilar þegar mest á reynir og slíkt kann ekki góðri lukku
að stýra við stjórnvöl þjóðarskútunnar því stundum
þarf að sigla upp í vindinn og þola ágjöf. Ríkisstjórnir
standa iðulega frammi fyrir því að þurfa að taka óvin-
sælar ákvarðanir og reynir þá á innri styrk flokka og
hvort þeir séu undir slíkt búnir. Eins og ástandið í
Sjálfstæðisflokknum er nú er honum ekki treystandi
fyrir stýri þjóðarskútunnar.
Jarðhýsið í Öskjuhlíd:
BYGGT ÁN LEYFIS
EÐA SAMÞYKKTAR
Eins og f ram hef ur komið haf a borgarf ulltrúar Nýs
vettvangs, Ólína Þorvarðardóttir og Kristin Ólafs-
dóttir, kœrt framkvæmd við jarðhýsi á Öskjuhlið
sem er hugsað fyrir starfsmannaaðstöðu þeirra sem
koma til með að vinna i veitingahúsinu á hitaveitu-
tönkunum.
Virðist sem mólið allt haffi verði klúður fró upp-
hafi, bygging hússins hafin ón nokkurra samþykkta
eða leyfa. Með þvi móti hafa byggingarlög verið
þverbrotin og stjórnkerfi borgarinnar og fyrirtækja
hennar freklega hundsað. Ólina Þorvarðardóttir og
Kristin Á. Ólafsdóttir hafa sent svohl jóðandi kæru til
félagsmólaráðherra:
„Við undirritaðir borgarfulltrúar
Nýs Vettvangs snúum okkur hér
með til yðar, háttvirtur ráðherra,
sem yfirmanns skipulags- og bygg-
ingarmála í landinu, vegna bygg-
ingarframkvæmda sem nú standa
yfir við jarðhýsi Hitaveitu Reykja-
víkur í Oskjuhlíð. Óskum við eftir
því að þér hlutist til um að fram-
kvæmdir við þessa byggingu verði
stöðvaðar þar til tilskilin leyfi fyrir
framkvæmdunum liggja fyrir og
uppfyllt hafa verið lagaákvæði
þar að lútandi. Einnig óskum vér
eftir því að þér úrskurðið hvort
farið hefur verið að lögum varð-
andi þessa framkvæmd.
Með bréfi þessu fylgir greinar-
gerð þar sem fram koma málsat-
vik og sjónarmið okkar."
Með fylgdi svohljóðandi grein-
argerð:
Á fundi byggingarnefndar þ.
29.11. 1990varfrestaðafgreiðsiuá
umsókn sem tilgreind er í 75. lið
fundargerðar byggingarnefndar.
Sá liður hljóðar á þessa leið:
„Öskjuhlíð Hitaveita Reykjavík-
ur, Grensásvegi 1, sækir um leyfi
til að byggja jarðhýsi úr stein-
steypu á lóð við Öskjuhlíð. Stærð:
Kjallari 333,7 ferm., 922 rúmm.
Gjald kr. 16.135.00 + 1750.00.
Hilmar Guðlaugsson og Sigurður
Pálsson samþykktu aðrir sátu hjá.
Frestað vegna ónógrar þátttöku í
atkvæðagreiðslu."
í Ijós kom engu að síður við at-
hugun að byggingarframkvæmdir
voru komnar á fulla ferð. Við skoð-
un á byggingarstað þ. 3.12. sl. kom
í ljós að búið var að grafa fyrir hús-
inu öllu, steypa botnplötu í annan
helming þess og farið að slá upp
fyrir veggjum. Svo virtist að þarna
væri ekki aðeins unnið að degi til
heldur einnig fram eftir kvöldum.
Á fundi borgarstjórnar 4. des. sl.
fundu borgarfulltrúar Nýs vett-
vangs að því að Reykjavíkurborg
eða fyrirtæki í hennar eigu stæði í
byggingarframkvæmdum, sem
ekki hefðu hlotið lögboðna með-
ferð skv. skipulags- byggingarlög-
um. Borin var fram tillaga þess
efnis að byggingarfulltrúa væri fal-
ið að stöðva framkvæmdir við
bygginguna þar til tilskilin leyfi
lægju fyrir.
Meirihluti borgarstjórnar vísaði
tillögunni frá og var frávísunartil-
lagan samþykkt með 10 atkvæð-
um gegn 4 og einni hjásetu. Rök-
stuðningur fyrir frávísunartillög-
unni var á þá leið að hér væri
borgin að byggja á eigin lóð og því
nánast óþarft að fjalla um þetta í
skipulags- og byggingarnefnd.
Hins vegar gæti borgarstjóri tekið
undir það að rétt væri að leggja
málið fyrir Stjórn veitustofnana og
ætlaði hann að láta stöðva fram-
kvæmdir við bygginguna þar til sú
stjórn hefði fjallað um málið sem
yrði á fundi stjórnarinnar föstu-
dagsins 5.12. f.h. Fór svo sem borg-
arstjóri mælti fyrir um og voru
byggingarframkvæmdir stöðvað-
ar frá fimmtudagskvöldi til hádeg-
is á föstudag skv. fyrirmælum
hans.
Sú staðreynd að Stjórn veitu-
stofnana hafði ekki vitneskju um
bygginguna er að hluta annar
þáttur en sá sem hér er til umfjöll-
unar þótt engu að síður sé hann
einkennilegur. Sá þáttur snertir
fjárveitingar til framkvæmdarinn-
ar, sem hvergi hafa verið sam-
þykktar þótt hér sé um fram-
kvæmd upp á nokkra tugi milljóna
að ræða. Nægir þá ekki samþykki
Stjórnar veitustofnana heldur þarf
að sjálfsögðu einnig að koma til
samþykki borgarráðs/borgar-
stjórnar fyrir fjárveitingunni. Það
er því álitamál hvort undirritun
umsóknar um byggingarleyfi get-
ur verið í „fullu umboði lóðar-
hafa“ eins og ráð er fyrir gert á
umsóknareyðublaði.
En þá skal aftur vikið að bygg-
ingarframkvæmdum sem slíkum.
Beiðni Hitaveitu Reykjavíkur
um byggingarleyfi er undirrituð
þann 1.11. 1990 af Ingimundi
Sveinssyni arkitekt, hönnuði
hússins og varaformanni skipu-
lagsnefndar.
Brunamálastofnun gefur sam-
þykki sitt 9.11. 1990ogiðnmeistari
skrifar upp á teikninguna þann
16.11. 1990 skv. heimild bygging-
arfulltrúaembættisins.
Við athugun hjá embætti bygg-
ingarfulltrúa þ. 10.12. 1990 kom í
ljós að engin úttekt á byggingunni
hefur verið skráð þar í bækur, en
embættið á að taka út byggingar-
hlutam í þessu tilfelli sökkla og
grunn áður, en botnplata er steypt.
Ekkert mæliblað er til sem sýnir
staðsetningu byggingarinnar né
heldur hæðarblað, sem segir til
um hæðarafsetningu hússins í
landinu. Mæliblað fyrir hitaveitu-
tanka í Öskjuhlíð er útgefið 27.9.
1988 og þar kemur ekkert fram
um þetta hús. Svæðið sem byggt
er á er í Aðaiskipulagi Reykjavíkur
1984—2004 auðkennt sem útivist-
arsvæði (grænt svæði).
Skv. framanskráðu virðist með-
ferð þessa máls brjóta í bága við
allmörg ákvæði gildandi skipu-
lags- og byggingarlaga.
Skulu hér tilgreind eftirtalin
ákvæði: 1. mgr. 4. gr., 1. mgr. 5. gr.
og 6 gr. skipulagslaga nr. 19/1964.
Þá skulu tilgreind eftirtalin
ákvæði byggingarlaga nr.
54/1978: 1. mgr. 1. gr„ 1. mgr. 9.,
2. tölul. 4. mgr. 9. gr. 31. gr„ 32 gr„
33. gr. og 34 gr. Auk þess er
ákvæðum í gr. 3.1.3,, gr. 4.11, og í
gr. 2.5.12., í byggingarreglugerð
ekki fylgt.
Á fundi borgarstjórnar þ. 4. þ.m.
kom skýrt fram í máli borgarstjóra
eins og áður er um getið, að ekki
stæði til að borgin stöðvaði fram-
kvæmdir þar til byggingarleyfi og
önnur leyfi sem snerta skipulags-
og byggingarlöggjöf væru fyrir
hendi.
Það bendir heldur ekkert til þess
að byggingarfulltrúi hyggist grípa
í taumana, enda á vissan hátt búið
að hindra hann í starfi. Við teljum
mjög alvarlegt að það stjórnvald,
sem skv. lögum er fenginn réttur
og skylda til þess að hafa eftirlit
með því að ákvæðum skipulags-
og byggingarlaga sé fylgt í Reykja-
vík leyfi sér að þverbrjóta sjálft
ótvíræðar lagareglur eins og
greinargerð okkar ber með sér.
Vandséð er hvernig eigi að
standa að verki þegar um er að
ræða byggingarframkvæmdir í
Reykjavík framvegis ef sá aðili,
sem umsjón á að hafa með að
þessum lögum og reglum sé fylgt
í borginni leyfir sér að standa að
málum á þennan hátt.