Alþýðublaðið - 19.03.1991, Blaðsíða 4

4
Þriðjudagur 19. mars 1991
MMHLtlIII
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Hinrik Gunnar Hilmarsson
Dreifingarstjóri: Sigurður Jónsson
Setning og umbrot: Leturval sf.
Prentun: Ocfdi hf.
SÍMI 625566
Eftir lokun skiptiborðs:
Ritstjórn: 625538
Dreifing: 625539
Tæknideild: 620055
Fax: 627019
SKILAR DAVÍÐ AUDU Í VOR?
IVIyndi nýkjörinn formaður Sjálfstæðisflokksins
skila auðu í kosningunum 20. apríl, ef hann væri ekki
í Sjálfstæðisflokknum? Ýmislegt bendir til þess. Ekki
gæti hann sett kross við flokkinn í kjörklefanum, þar
sem landsfundur Sjálfstæðisflokksins um næstliðna
helgi komst að engri ákveðinni niðurstöðu. Kosninga-
yfirlýsing flokksins er svo almenns eðlis að fólk úr öll-
um flokkum getur tekið undir hana. Flokkurinn er
með öllum og á móti kommúnisma og sósíalisma. Á
þetta er rækilega bent í fréttaskýringu Alþýðublaðs-
ins í dag. Það verður heldur ekki ráðið af viðtali við ný-
kjörinn formann í sunnudagsblaði Morgunblaðsins
að hann hafi sérstakar skoðanir á þjóðmálum. Kjós-
endum til huggunar segir Davíð Oddsson „aðeins
fjögurra sólarhringa gamall formaður Sjálfstæðis-
flokksins" að þjóðin verði þreytt á stjórnmálamönn-
um, og þess vegna megi þeir ekki gera ráð fyrir því að
sitja of lengi. Lesandinn verður litlu nær um skoðanir
Davíðs í landsmálum, en nokkur korn fljóta þó með.
Formaðurinn telur t.d. að einkarekstrinum verði að
gefa sem allra best færi til að skapa sem mestar tekj-
ur, „til að við getum tryggt kjör þeirra, stöðu og öryggi
sem lakast kunna að vera settir á hverjum tíma."
Markmið Sjálfstæðisflokksins, segir formaðurinn, sé
„auðvitað að hjálpa slíku fólki eins og kostur er, til
þess að nýta sér kosti frjáls hagkerfis, þar sem einka-
reksturinn fær notið sín." Illmögulegt er að gera sér
grein fyrir hvað við er átt, en helst má ætla að dafni
einkarekstur megi reikna með að kjör þeirra lakast
settu verði tryggð. Síðar í viðtalinu kemur þó fram að
formaður Sjálfstæðisflokksins telur að ekki verði sett
undir „alla leka." Það sé ekki hægt að hjálpa öllu fólki.
„Þannig er bara lífsins lögmál," segir Davíð.
Telji vinir formannsins — eins og blaðamaður kallar
þá — úr frjálshyggjudeild Sjálfstæðisflokksins sig
hafa fengið viðunandi skammt af réttri skoðun, verða
þeir hinir sömu fyrir vonbrigðum með ummæli Dav-
íðs um Sjálfstæðisflokkinn. Davíð segir nefnilega að
ekki komi til greina að breyta flokknum í flokk þröngra
lífsskoðana. Á því verði vinir sínir að hafa skilning.
Sjálfstæðisflokkurinn muni áfram feta „gullinn með-
alveg." Síðar í viðtalinu kemur þó í Ijós að þingflokkur-
inn, sem Davíð kallar„kannski þýðingarmesta appar-
aratið í stjórnkerfi Sjálfstæðisflokksins," verður að
hætta að tjá sig „í hálfkveðnum vísum," eigi formað-
urinn að vera sáttur. Hætt er við að dyggustu stuðn-
ingsmenn Davíðs verði fyrir nokkrum vonbrigðum
með fyrsta viðtalið sem kemur fyrir augu almennings
eftir formannskjör. Hvergi örlar á heilsteyptri stefnu.
Það er slegið úr og í — stundum á „kratískum" nótum
og stundum í anda einfaldrar frjálshyggju. Þegar for-
maðurinn er í lokin spurður um megináherslur Sjálf-
stæðisflokksins í kosningabaráttu næstu vikna, seg-
ist hann sjálfur ætla að leggjast í ferðalög um öll kjör-
dæmi svo að fólki gefist færi á að spyrja sig út úr. Dav-
íð segir að kosningabaráttan verði byggð á þeim lín-
um sem lagðar hafi verið á nýafstöðnum landsfundi
Sjálfstæðisflokksins. Til fróðleiks segir formaðurinn
þetta um þær línur:
„IVIegininntakið held ég að hljóti að verða það að
menn vilji öðruvísi ríkisstjórn heldur en nú er." Um
megináherslur flokksins í kosningabaráttunni segir
formaður Sjálfstæðisflokksins að þær séu „að þessi
þjóð eigi það skilið að hafa það betra og það eru öll
skilyrði til þess. Það verður verkefni nýrrar ríkisstjórn-
ar að þvælast ekki fyrir í þeim efnum, eins og þessi
ríkisstjórn hefur gert." Ljóst er að formaður Sjálfstæð-
isflokksins getur ekki stuðst við þá stefnu Sjálfstæð-
isflokksins sem landsfundarfulltrúar flokksins sam-
þykktu. Tvö mál virðast eiga að leiða Sjálfstæðisflokk-
inn í kosningabaráttunni. Að koma ríkisstjórninni frá
og kynna nýjan formann. Það er aumt að stærsti
flokkur þjóðarinnar geti ekki boðið upp á stefnu til að
kjósa um. Þjóðin á að skila auðu. Það er boðskapur
Sjálfstæðismanna.
Heilagur Georg eg drekinn
Nú or „móður allra striða" lokið og mömmu-
drengurinn Saddam kominn undir pilsfald móður
sinnar, gömlu frú Geggjun. Vinurinn heldur því
nefnilega fram að frakar hafi borið sigurorð af
bandamönnum i hildarleiknum mikla.
En ef marka má upplýsingar
bandamanna var ósigur íraka al-
ger, af þeirra liði féllu tugir þús-
unda, aðeins nokkur hundruð úr
sveit fjenda þeirra. Flóabardagi
minnir ekki eilítið á „kraftaverkið
á degi heilags Krispíns". Sam-
kvæmt ekki ómerkari heimild en
William Shakespeare féllu aðeins
fáein hundruð úr liði Hinriks 5, en
um tíu þúsund Frakkar lágu í valn-
um daginn þann.
Frelsun Kúveits eða
Pax Saddama?_______________
En stríð Frakka og Breta á fimm-
tándu öld voru barnaleikir miðað
við þetta, altént voru hildir þeirra
snöggtum vistvænni. Af Persaflóa-
stríðinu hafa hlotist skelfileg um-
hverfisspjöll og má skrifa þau nán-
ast öll á reikning íraka. Skálkurinn
Saddam lét hella olíu út í flóann og
kvittað svo fyrir sig í Kúveit með
því að kveikja í olíubrunnunum.
Eftir frelsun Kúveits kom í ljós
að allt sem Amnesty hafði sagt um
sadisma Saddams var satt. Það er
því fram úr hófi ósmekklegt hjá
,,friðarsinnum“ að leggja stríðs-
rekstur beggja aðilja að jöfnu.
Bandamenn hefðu getað lagt
Bagdad í rúst en létu sér nægja að
varpa nákvæmnissprengjum.
Auðvitað voru þær sprengjur ekki
nógu nákvæmar en það er ekki
hægt að búa til omelettu nema að
brjóta egg.
„Friðarsinnar" hér í Noregi hafa
sýnt sitt rétta andlit með því að
setja kröfuna um heimkvaðningu
Bandaríkjahers á oddinn og rétt
minnast á hernám íraka í auka-
setningum. Þeir hafa heldur ekki
mótmælt meðferð íraka á Kúveit-
um en velt sér upp úr þeim spjöli-
um er loftárásir bandamanna ollu.
Kúveitar hafa nefnilega unnið það
sér til óhelgi að vera vellauðugir
og ríka pakkið er sem frægt er
orðið réttdræpt. „Friðarsinnarnir"
norsku eru réttnefndir „Saddam-
istar", í reynd börðust þeir fyrir
„Pax Saddama".
Sjúkt hatur þeirra á Bandaríkj-
unum fær suma þeirra til að trúa
því að Saddam sé brjóstvörn
þriðja heimsins í baráttunni við
arðræningja úr norðri. En hvernig
má það vera að fátæku þjóðirnar
velflestar studdu við bakið á
Bandaríkjunum í stríðinu. í einn
stað hefðu þeir fordæmdu jarðar-
innar stórtapað ef vilji Saddams
hefði náð fram að ganga. Hann
vildi hærra olíuverð gagnstætt Kú-
veitum en á slíkri hækkun hefðu
fátæku þjóðirnar stórtapað. í ann-
an stað hefði innlimun Kúveits
gefið öðrum einræðisherrum
átyllu til innrása í nágrannaríkin.
Þannig hefði sigur Saddams aukið
öngþveitið í þriðja heiminum og
þótti ýmsum nóg um. Samfélag
þjóðanna getur einfaldlega ekki
leyft að viðurkennd ríkisheild sé
gleypt af öðru ríki.
í þessu máli áttu því fátækar og
ríkar þjóðir samstöðu, báðir hafa
hag af lágu olíuverði og sæmilegu
pólitísku jafnvægi.
En hefðu bandamenn getað náð
sömu markmiðum með viðskipta-
banni? Sá möguleiki er vissulega
fyrir hendi. En hræddur er ég um
að Jórdanir og íranir hefðu ekki
reynst bandamönnum tryggir í
þeim efnum. Palestínumenn
hefðu getað þrýst á Hússein kon-
ung um að aflétta banninu og íran-
ir hefðu getað þénað stórfé á við-
skiptum við sína fornu fjendur.
Slíkur gróði hefði orðið Persum
mikil freisting því þeir eru nánast
á kúpunni eftir stríðið við sína
ágætu granna. Drottinn gaf og
drottinn tók.
En íranir voru ekki eina vanda-
málið, það varð að senda her til að
verja Saúdí-Arabíu og nærvera
hans var ekki trúverðug nema
Saddam væri gefinn frestur til að
hypja sig heim fyrir ákveðinn
tíma.
Sankti Georg?_________________
En er Bush svo fullur af mann-
elskunnar mjólk að hann megi
ekki vatni halda af löngun til að
frelsa Kúveita úr klóm drekans?
Auðvitað ekki, þótt Saddam sé
réttnefndur dreki þá er Georg ekki
helgur maður. Það er ekki hægt að
útiloka að hann hafi einfaldlega
viljað „fæting", til að tryggja sér
endurkjör og til að eyða stríðsvél
Saddams í eitt skipti fyrir öll. Því
hefur verið haldið fram að Banda-
ríkin hafi viljað lokka Saddam í
gildru, gabba hann inn í Kúveit til
að hafa átyllu til að mölva hann
mélinu smærra. En þessi tilgáta er
svona álíka sennileg og komma-
rausið um að hergagnaiðnaðurinn
standi á bak við stríðið, fyrir hvor-
ugri kenningunni er til nokkuð
sem minnir á sannanir. En það veit
trúa mín að ekki vantar valdafíkn
og tvöfalt siðgæði í borginni við
Potomac-fljótið, hvar voru Banda-
ríkin þegar Indónesar hernámu
Austur-Tímor? Bandaríkjunum til
varnar má svo benda á að gagn-
stætt Kúveit var Austur-Tímor ekki
almennt viðurkennd ríkisheild.
En Kanarnir eru hreint engir engl-
ar. C.I.A. steypti Mossadeq í íran
og átti að líkindum hlut að máli er
herinn framdi valdaránið í Chile
1973.
Og þær hættur fylgja sigri
Bandaríkjanna, fyrst í kalda stríð-
inu og nú í heita stríðinu, að Kan-
arnir fyllist óþolandi hofmóði og
telji sig hafa heilagan rétt til að
skipa heimsmálunum eftir eigin
höfði. Bandaríkin eru nú langöfl-
ugasta ríki á jarðarkringlunni og
eins og Acton lávarður segir: „Vald
spillir og algert vald spillir algjör-
lega.“
tokaord____________________
En því má aldrei, aldrei gleyma
að-Bandaríkin frelsuðu Kúveita frá
kúgun sem var skelfilegri en orð fá
lýst. Og ef eitthvert réttlæti er til
þá munu sögubækur framtíðar-
innar segja um gagnsókn banda-
manna það sama og var sagt um
frækilega vörn Breta gegn loft-
árásum Hitlers: „That was their
finest hour."
Stefán Snævarr
skrifar