Alþýðublaðið - 08.09.1993, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 8. september 1993_ _______FRETTASKYRING_________________ ___________ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
Skattsvik tryggingalœknanna /
TUGMILL ONA SKATTS VI K
/ " r
A HÆGFER] Ð GEGNUM K ERl FIÐ
Skattsvik fjögurra lækna, þar af tveggja hjá Tryggingastofnun
ríkisins, eru enn á borðum Ríkissaksóknara. Að sögn Sigríðar
Jósefsdóttur, fulltrúa stofnunarinnar, er beðið eftir úrskurði
Yfirskattanefndar, sem hún sagði vera með mál læknanna til
umfjöllunar í kjölfar rannsóknarskýrslu Rannsóknarlögreglu
ríkisins. Yfirskattanefnd ákveður meðal annars sektargreiðslur
vegna skattsvika. Læknarnir sitja allir í störfum sínum hjá
Tryggingastofnun, auk þess að sinna aukastörfum fyrir trygg-
ingafélögin og fleiri aðila.
Ríkissaksóknari:
Bíður eftir Yfirskattanefnd
„Meðan ekki hefur verið gengið frá mál-
inu hjá skattayfirvöldum getum við ekkert
aðhafst í málinu“, sagði Sigríður. Hún sagði
ennfremur að hér væri um að ræða fjögur
mál, afar mismunandi að vöxtum, en enn-
ffemur kynni að verða um fleiri læknamál
að ræða í kjölfarið. Skattayfirvöld hefðu
upphaflega leitað til RLR um rannsókn á at-
ferli læknanna, enda höfðu þeir í engu sinnt
fyrirspumum skattstofa um laun sín.
Yfirskattanefnd:
Kannast ekki við málið
Ólafur Ólafsson, formaður Yfirskatta-
nefndar, tjáði blaðinu í gær að málið hefði
ekki komið fyrir á fundum nefndarinnar, og
í rauninni kannaðist hann ekki við að málið
væri hjá nefndinni, eða að það hafi borist til
skrifstofu hennar. Hann sagði að Yfir-
skattanefnd hefði þrjá mánuði til að af-
greiða mál frá sér. „Það er ekkert óvenju-
legt við þessa afgreiðslu“, sagði Ólafur.
En almenningi er farið að blöskra seina-
gangurinn í rannsókninni og vill leggja út af
því á ýmsa vegu. Ljóst er þó að mál þetta,
skattsvik upp á ótrúlega háar íjárhæðir,
40-50 milljónir króna samkvæmt Alþýðu-
blaðinu 29. aprí! síðastliðinn, virðist sitja
fast í einhverri kerfisstíflunni. hvemig svo
sem það má nú vera.
Efasemdarmennimir í sundlaugapottun-
um segja að málið fái að sofna, kerfið sjái
til þess. Sigríður Jósefsdóttir mótmælir
slíkum kenningum. Hinsvegar er erfitt að
skilja hversvegna Ríkissaksóknari þarf að
bíða eftir úrskurði Yfirskattanefndar, þegar
skýrsla RLR liggur opin fyrir á skrifstofu
hans. An efa finnast þó svör við því, eða
hvað?
Yfirlæknirinn:
Engin skattsvik
Mál þetta opnaði Dagblaðið Vísir fyrir
nærri tveim ámm og hefur síðan fylgst
bærilega með silalegum ffamgangi máls-
ins. Aðrir skattsvikarar em afgreiddir á
mun snaggaralegri hátt.
Fjómm mánuðum eftir að DV kom upp
um skattsvik læknanna, í janúar 1992, full-
yrti Björn Önundarson, yfirtryggingalækn-
ir, sá sem fékk langstærstan hluta af greiðsl-
unum frá tryggingafélögunum, að enginn
fótur væri fyrir því að hann hafi fengið
milljónir f tekjur framhjá skattinum vegna
mats á örorku á árinu 1990. Bjöm virðist
ekkert kannast við skattframtal sitt, sonur
hans, viðskiptafræðingur, hafi gert það! En
annað kom á daginn.
Rúmlega ári síðar, í febrúar í ár, er skýrt
frá því að endurálagningu sé lokið á tekju-
lægsta tryggingalækninum, Stefáni Boga-
syni. Honum var gert að greiða 3,4 milljón-
ir króna vegna vangreidds tekjuskatts á ár-
unum 1989 til 1991. Samkvæmt þessu
hafði hann skotið 8 milljón króna tekjum
undan skatti.
. Saklaus læknir:
Oskar eftir rannsókn
Tryggingaráð, æðsta yfirstjóm Trygg-
ingastofnunar, vinnustaðar læknanna, sam-
þykkti um þetta leyti að láta kanna hjá RLR
hvað hæft væri í meintum skattsvikum
„starfsmanna Tryggingastofnunar", eins
og það var orðað. DV sagði að þetta orðalag
hefði vakið upp hörð viðbrögð starfsfólks,
sem er á annað hundrað talsins. Þetta þýddi
í raun að allir starfsmenn lægju undir gmn.
Um þetta leyti var RLR reyndar að ljúka við
rannsókn sína og var að senda hana til Rík-
issaksóknara að sögn DV.
í apríl gerði embætti Ríkisskattstjóra
Bimi Ónundarsyni, yfirtryggingalækni, að
greiða 9,4 milljónir í skatt vegna tekna sem
ekki vom gefnar upp á ámnum 1989 til
1991. Vantaldar tekjur læknisins hafa því
verið allt að 20 milljónum á þessum ámm.
Enn vekur seinagangurinn athygli. I
rúmt ár voru meint skattsvik lœknanna í
rannsókn hjá Ríkisskattstjóra og RLR.
Slík ntál tekur fljótt
af í flestum tilvikum.
Það er því ekki að
undra að almanna-
rómurinn segir að
kerfið vilji vernda
sína menn.
Einn þriggja fast-
ráðinna trygginga-
lækna Trygginga-
stofnunar ríkisins, Jón
K. Jóhannsson, skrif-
aði í byrjun október
1991, bréf til ríkis-
skattstjóra, þar sem
hann fer fram á að
embættið láti rann-
saka meint skattsvik
tryggingalæknanna
við stofnunina. Hann
vildi meina að meðan
niðurstöður rannsókn-
ar lægju ekki fyrir,
væru allir læknar
Tryggingastofnunar-
innar gmnaðir.
í apríl gerði embætti Ríkisskattstjóra Birni Önundarsyni, yfirtryggingalækni, að greiða 9,4 milljónir í skatt vegna tckna sem ekki voru gefnar upp
á árunum 1989 til 1991. Vantaldar tekjur læknisins hafa því verið allt að 20 milljónum á þessum árum.
tryggingalæknamir hafa ekki litið hlutað-
eigandi sjúklinga augum. „A þetla hefur
verið bent“, sagði læknirinn, „en um leið
staðhæft að ekki sé um að ræða lögbrot,
hvað sem menn kunna svo að segja um sið-
ferðið".
Grunaðir um glæp:
Sitja sem fastast
Mörgum er ofboðið að opinberir starfs-
menn í háum trúnaðarstöðum skuli sitja
undir ámæli sem þessum miklu skattsvik-
urn, en eftir sem áður sitja í embættum sín-
um.
„Læknamir hafa ekki brotið af sér í emb-
ætti sem opinberir starfsmenn, hér er um að
ræða brot á skattalögunum. Því er ekkert
hægt að aðhafast fyrr en saksóknari hefur
kveðið upp úr í málum þessum“, sagði Jón
Sæmundur Sigurjónsson, formaður trygg-
ingaráðs í gær. Hann sagði að ráðherra
hefði samkvænit áliti ríkislögmanns, ekkert
geta aðhafst í þessu máli. Jón Sæmundur
sagðist viðurkenna að það væri mikið vafa-
mál hvort leyfa ætti tryggingalæknum að
annast verkefni af þessu tagi.
Alþýðublaðið greindi frá þvf í vor að
Læknafélag íslands hefði farið þess á leit
fyrir yfirtryggingalækni að hann færi úr
embætti sínu meðan rannsókn færi fram á
máli hans. Því var hafnað.
Blaðið hefur það eftir ömggum heimild-
um að læknamir hafi á sinni tíð fengið leyfi
þáverandi heilbrigðisráðherra, Matthíasar
Bjarnasonar, til að vinna þessi aukastörf.
Skattsvik lœknanna vekja undrum
manna jyrir fleira en þá fégrœðgi sem
þarna hefur leitt þá íforaðið. Sauðsvartur
almúginn, skattborgararnir, spyrja í ein-
feldni sinni: Hversvegna voru aðeins þrjú
ár skoðuð hjá lœknunum, þegar Ijóst er að
þeir höfðu unnið þessi störf árum ogjafn-
vel áratugum saman? Menn spyrja líka
hvort lceknum þessum sé treystandi fyrir
ákvörðunum sem kosta tryggingakerfið
stórfé. Svar óskast.
Læknar:
Sátu ekki á sátts
höfði
„Þetta bréf varð til
þess að Bjöm (Ön-
undarson) taldi mig
sinn versta fjand-
manrí', sagði Jón K.
Jóhannsson í gær. Hann segir að reynt hafi
verið að frysta sig á vinnustaðnum, og að
lokum var honum í raun bolað út úr höfuð-
stöðvunum við Laugaveg og Snorrabraut
og hefur nú aðsetur í húsi Sjúkrasamlags
Reykjavíkur við Tryggvagötu.
Jón segir reyndar að samskipti þeirra
Bjöms hafi ekki byrjað gæfulega. Yfir-
læknirinn hafi stungið starfsumsókn sinni
undir stól. Forstjóri stofnunarinnar hafði
ekki hugmynd um að Jón væri meðal um-
sækjenda um starfið!
Alþýðublaðið veit að á ýmsu hefur geng-
ið milli þessara tveggja lækna, og Jón stað-
festir það. Hann segir Bjöm hafa dreift róg-
bréfum um sig til ráðherra, og hafi yfir-
læknirinn mátt sæta ákúmm ráðherra fyrir
það tiltæki. Jón segir að hann hafi ævinlega
unnið með það að leiðarljósi að koma í veg
fyrir misnotkun á tryggingakerfinu. Heim-
ild blaðsins, starfsmaður í heilbrigðiskerf-
inu segir reyndar að ýmsir reyni slíkt, og
tryggingalæknar verði að vera á varðbergi
gagnvart slíku í stað þess að kaupa sér vin-
Tryggingastofnun ríkisins. „Læknarnir hafa ekki brotið af sér í emb-
ætti sem opinberir starfsmenn, hér er um að ræða brot á skattalögun-
um. Þvi er ekkert hægt að aðhafast fyrr en saksóknari hefur kveðið
upp úr í málum þessum“, sagði Jón Sæmundur Sigurjónsson, for-
maður tryggingaráðs.
sældir með vafasömum vottorðum um ör-
orku. Því miður væm allt of mörg dæmi um
slík vinnubrögð, þeir væm taldir vinsælir
og góðir læknar, sem skrifuðu undir hvað
sem er fyrir hvem sem er.
Læknar úti í bæ:
Vinna verkið
Læknir einn sem blaðið ræddi við sagði
að sér væri fullkunnugt um að tryggingayf-
irlæknir hefði unnið og ynni enn aukastörf í
þágu tryggingafélaganna í vinnutíma
Tryggingastofnunar og í húsnæði hennar.
Að sjálfsögðu væri þetta á kostnað skyldu-
starfa læknisins, sem væri mjög störfum
hlaðinn.
„Hitt finnst mörgum læknum aðfinnslu-
verðara að hann hefur gegnum tíðina notað
embættisaðstöðu sína sem handhafi allra
nauðsynlegra upplýsinga, sem yfirleitt hafa
verið unnar og dregnar saman af okkur,
starfandi læknum úti í bæ. Þessar upplýs-
ingar em síðan endurseldar á margföldu
verði", sagði læknirinn og sagði að hann
vissi dæmi sem benda mætti á þar sem
„Hættum að reykja“
Námskeið Heilsuverndarstöðvarinnar
gegn reykingum.
Innritun og forviðtöl standa yfir á námskeiði
gegn reykingum, sem byrjar 4. okt. 93.
Upplýsingar í síma 22400 milli kl. 9-16.
Heilsuverndarstöð Reykjavíkur v/ Barónsstíg.