Alþýðublaðið - 03.03.1994, Blaðsíða 8

$ I i T Ö I
UM ADSKILNflÐ RÍKIS OG KIRKJU
upplýsingar og skráning stofnenda
JSjörgvin s: 95-22710 (kl. 17-19) J
ÍS A I T Ö l|
UM APSKILWflD RlKIS og kirkju
upplýsingar og skráning stofnenda
vBjörgvin s: 95-22710 (kl. 17-19) J
Fimmtudagur 3. mars 1994
35. TOLUBLAÐ - 75. ARGANGUR
LEIKHÚS
/
ARNIOG
BESSI,-
GLEÐI-
GJAFAR
STÓRi.EIKARARNIR Ámi Tryggvason og
Bessi Bjarnason f'ara með hlutverk tveggja gam-
alla skemmtikral'ta, Alla og Villa, sem eiga endur-
f'undi el'tir 12 áni sambandsleysi í leikriti Neil Sim-
on, Gleðigjöfunum, sem frumsýnt verður í Borgar-
leikhúsinu í kvöld. Þeir l'élagar liöfðu áður unnið
saman sem gleðigjafar um 40 ára skeið.
Neil Simon er heimsfrægur leikritahöfundur og
nýtur gríðarlegra vinsælda. í jressu verki. sem á
frummálimt heitir The Sunshine Boys lýsir Simon
einskonar ástar/haturssambandi gleðigjafanna
tveggjít. Lýst er sambúð og vináltu tveggja and-
stæðra persónuleika og rannsókn gerð á samstarfi
tveggja listamanna.
Gísli Rúnar Jónsson er leikstjóri Gleðigjaftinna,
en hann þýddi jafnframl verkið og staðfærir það,
flytur atburðarásina til íslands. Hér á landi eru
vissulega til dæmi um tvíeyki á borð við söguhetjur
verksins og má þar til nefna Alfreð Andrésson og
Harald Á. Sigurðsson og Nínu Sveins og Áróru
frá fyrri árum, - og Halla og Ladda og Kaffibrúsa-
karlana Gísla Rúnttr og Júiíus Brjánsson frá síðari
U'mum. Þá má benda á að starf aðalleikara sýningar-
innar, Bessa og Áma. á samanlögðum 80 ára ferli
við fíutning gamanmála, eykur enn við íslenska
samsvörun Gleðigjafanna. Þeir félagar jrekkja
áreiðanlega þá sálfræði sem að baki verkinu liggur.
Með eitt aðalhlutverkanna fer Guðmundur Ol-
afsson, hann leikur Benna Breiðfjörð, ungan og
stressaðan umboðsmann þeirra Alla og Villa, sem
reynir hvað hann getur að fá þá satnan að nýju í
glæsilegri sjónvarpsdagskrá.
Verk Neil Simons njóta mikilla vinsælda hér á
landi sem annars staðar. Nægir þar að nefna
Kjaftagang sem hefur rokgengið í Þjóðleikhús-
inu, Heima lijcí ömmu. og söngleikinn Sweet Cha-
rity, sem Fjölbrautaskólinn í Breiðholti sýnir um
Jressar mundir.
í Gleðigjöfunum í Borgarleikhúsinu em önnur
hlutverk í höndum jxtirra Bjarkar Jakobsdóttur,
EllerLs A. Ingimundarsonar, Steindórs Hjör-
leifssonar, Péturs Einarssonar og Guðrúnar Ás-
mundsdóttur. Lýsing er eftir F.lvar Bjarnason,
ieikmynd og búnínga annast Steinþór Sigurðsson.
ÚR GLEÐIGJÖFUNUM, - aldraður og þreyttur skemmti-
kraftur (Bessi Bjarnason) og stressaður umboðsmaður (Guð-
mundur Ólafsson).
Þjóðleikhússmynd
Þórður Magnússon skipstjóri á Þerney RE 101, eina fiski-
skipi flotans sem bannað er að sækja í SMUGUNA:
Þorskstofninn
á uppleið sama hvað
fræðingarnir segja
ÞÓRÐUR Magnússon,
skipstjóri á hinu nýja
frystiskipi Granda hf.,
Þerney RE 101, fullyrðir
að þorskurinn sé á uppleið
í viðtali sem haft er við
hann í Frosti, blaði Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihús-
anna. Hann segir að þá
skipti engu máli hvað
„fræðingarnir“ segja.
Hinsvegar hefur Þórður
áhyggjur af karfanum. Erfitt
verði að láta endana ná sam-
an í vinnslu karfaflakanna
um borð, hún sé vinnuafls-
frek og verðið á úthafskarfa-
flökum lágt um þessar
mundir. Um borð í Þemey
ÞÓRÐUR MAGNÚS-
SON skipstjóri á Þerney -
hjartsýnn á þorskimt, - en
hefur áhyggjur af ís-
lenska karfastofninum.
em fullkomnar vélar til
karfaflökunar.
„Maður vonar bara að út-
hafskarfinn veiðist vel og
hann seljist á þokkalegu
verði. Það verður vonandi
meiri stöðugleiki á mörkuð-
unum á næstunni en undan-
farin tvö ár. Það væri líka
óskandi að veiðarnar væru
ögn stöðugri svo hægt væri
að gera einhverjar áætlanir“,
segir Þórður og segir jafn-
framt að hann hafi ákveðnar
áhyggjur af Islands-karfa-
stofninum.
Þerney mun stunda veiðar
á hefðbundnum miðuni
frystitogara og sækja í út-
hafskarfann á surnrin en
heimamið á vetmrn.
SMUGAN er bannsvæði
fyrir togarann, - á honum
hvfla skilyrði þar um frá
Hinum norska seljanda, Den
Norske Bank, sem seldi
skipið á einkar góðu verði.
Skipið var smíðað í Krist-
anssund, eitt af 20 rað-
smíðaskipum sem Norð-
menn smíðuðu fyrir Rússa.
Skipið er 64 metrar á lengd
og 13 metra breytt með
3.400 hestafla vél, afar vel
búið öllum tækjum til sigl-
ingar og vinnslu á afla. Um
borð starfa 26 skipverjar.
Nokkrar nýjungar eru um
borð í Þemey, meðal annars
ntjölvinnsla, sem getur af-
kastað 50 tonnum af hráefni
á góðum sólarhring. Spum-
ingin verður ekki um af-
kastagetuna, heldur það
hversu lengi er hagkvæmt
að keyra bræðsluna í einu.
Þórður segir að þama muni
brátt koma í Ijós hversu vel
eða illa fullyrðingar sér-
fræðinga Rannsóknastofn-
unar fiskiðnaðarins standast
um hagkvæmni bræðslu úti
ásjó.
„Ég er ekki bjartsýnn á
hagkvæmnina ef kaupa þaif
svona verksmiðju í frysti-
togara á fullu verði miðað
við núverandi mjölverð",
segir Þórður.
Búnaður til að spara olíunotkun:
Gæti sparað meðalskuttogara
eina milljón króna á ári
- þegar haft er í huga hversu risavaxinn íslenski togaraflot-
inn er orðinn er þarna um umtalsverðar fjárhæðir að ræða
NIÐURSTÖÐUR fyrsta hluta-
verkefnis til könnunar á bætiefnum
og búnaði til að draga úr eldsneyti-
snotkun fiskiskipa bendir til að unnt
sé að ná fram nokkrum sparnaði í
eldsneytisnotkun. Styrkur fékkst
frá umhverfisráðuneytinu til að
hef ja samanburðarmælingar á elds-
neytisnýtingu fiskiskipa og fram-
haldið ræðst af því hvort frekari
styrkveitingar fáist. Takist að ná
fram 4-5% olíusparnaði lækkaði
það olíureikning meðalskuttogara
um allt að 1,2 milljónir króna.
Ymis bætiefni og búnaður til að
draga úr eldsneytiseyðslu hafa verið
að koma á markað hérlendis að undan-
fömu. Notkun þéirra er hafin í fiski-
skipum hérlendis f mjög litlum mæli.
Útgerðarmenn hafa haldið að sér
höndum eða hafa ákveðnar efasemdir
um ágæti bætiefna og búnaðar. Því var
talin full ástæða til að gera faglega og
eins nákvæma úttekt og unnt er hér-
lendis af óháðum aðilum til að fá svör
við ýmsum spurningum þessu við-
komandi.
Þvf var það að LIÚ, tæknideild
Fiskifélags Islands og Fiskveiðasjóðs
og Vélskólinn réðust í samstarfsverk-
CLEANBURNBÚNAÐUR er sellur inn á
eldsneytislögnina sem nœst eldsneytis-
kerfinu.
efni, sem hafði það að markmiði að
kanna sem flesta þætti notkunar á
bætiefnum og búnaði í náinni sam-
vinnu við útgerðarfélög. Fyrsta hluta-
verkefnið í þessu samstarfsverkefni
var prófun á Cleanburn búnaði í sam-
vinnu við Granda hf. þar sem gerðar
vom samanburðarmælingar á stóni
hjálparvél í Snona Sturlusyni RE 219.
Um var að ræða tvíþættar mælingar,
annars vegar mælingar á eldsncyti-
seyðslu og hins vegar mengandi snef-
ilefnum í útblæstri.
Ávinningur
við álag
Hvað viðkemur ávinningi í olíu-
notkun þá mælist hann enginn við um
20% álag, en jafnt vaxandi eftir það og
mældist um 2,6% við 43% álag. Ekki
reyndist unnl að fá marktækar mæling-
ar á hærra álagi, en leiða má að því lík-
um að við 64% álag náist allt að 5%
ávinningur í olíunotkun. Santanburð-
armælingar á eldsneytisnýtingu vom
tvíþættar, annars vegar skráningar í
veiðiferðum og hins vegar mælingar í
höfn. Hvor aðferðin sem er styður hina
og em samfallandi. Mælingar á meng-
andi snefilefnum sýndu merkjanlega
lækkun þeirra.
Umrædd samanburðarmæling er
aðeins fyrsta skrefið í samstarfsverk-
efninu, en styrkveiting frá umhverfis-
ráðuneytinu varð til þess að því var
hleypt af stað. Framhaldið ræðst af því
hvoit frekari styrkveitingar fáist.
Milljarðar í
olíukostnað
Olíukostnaður íslenska fiskiskipa-
flotans er nálægt fjórum milljörðum
króna á ári. Ef til dæntis 5% olíusparn-
aður næst með notkun bætiefna og
búnaðar er um verulegar upphæðir að
ræða ogjafnvel þótt sparnaðarprósent-
an sé lægri, en á móti einhver kostnað-
ur við kaup á bæliefnum og búnaði.
Einnig hefur verið bent á minni við-
haldskostnað á vélbúnaði við notkun
bætiefna og búnaðar. Þá hlýtur það
einnig að vera keppikefli sérhveirar
þjóðar að draga sem mest úr mengun-
aráhrifum nú á tímum vaxandi tillits til
umhverfissjónarmiða.
Ekki er langt frá lagi að meðalskut-
togari noti um 1,5 milljónir lítra af
eldsneyti á ári og tilheyrandi olíu-
kostnaður um 16-23 milljónir króna
eftir því hvaða eldsneyti er notað. 01-
íusparnaður á bilinu 4-5% gæti þá
samkvæmt þessu gefið 650-1.150 þús-
und króna lækkun á olíureikningi íyrir
meðalskuttogara, að því er verkefnis-
stjóm segir.