Alþýðublaðið - 08.03.1995, Blaðsíða 1

Dómur í máli Samherja gegn Jóni Baldvin Hannibalssyni utanríkisráðherra fyrir
hönd íslenska ríkisins
Samherji tapaði málinu
og greiðir málskostnað
Fyrirtækið krafðist 6,5 milljóna í bætur vegna
synjunar leyfis til útflutnings á ísuðum karfa í
gámum auk vaxta og málskostnaðar.
Héraðsdómur Reykjavíkur kvað í
gær upp dóm í máli Samheija hf. á
Akureyri gegn Jóni Baldvin Hanni-
balssyni utanríkisráðherra, íyrir hönd
íslenska ríkisins, sem höfðað var í
júní í fyrra. Samheiji krafðist
6.583.617 króna í bætur auk vaxta og
málskostnaðar vegna ólögmætrar
synjunar utanríkisráðuneytisins á
ísuðum karfa í gámum í desember
1993. Utanríkisráðherra krafðist
sýknunar og að Samheiji yrði dæmd-
ur til að greiða málskosmað. Héraðs-
dómur Reykjavíkur sýknaði ríkið af
kröfum Samheija og dæmdi fyrirtæk-
ið til að greiða stefnda 400 þúsund
krónur í málskostnað.
Vegna synjunar á leyfi til útflum-
ings taldi Samheiji sig hafa orðið af
tekjum af sölu á afla togarans Viðis
EA í Evrópu, þar sem talsvert hærra
verð hafi verið að fá en bauðst hér á
landi. Tekjutapið miðaðist annars
Samtök fiskvinnslustöðva án út-
gerðar, SFÁÚ, hafa leitað til Sam-
keppnisráðs og óskað þess að ráðið
taki til athugunarþá samkeppnismis-
munun sem samtökin telja að nú
viðgangist í fiskvinnslu.
I bréfi sem Jón Steinar Gunn-
laugsson hæstaréttarlögmaður hefur
sent Samkeppnisráði í umboði
SFÁÚ er bent á,að mismununin fel-
ist aðallega í því að þau fyrirtæki
sem bæði reka fiskvinnslu og út-
gerð,og fengið hafa úthlutað kvóta
„Það voru sex stundakennarar sem
héldu áfram kennslu eftir að verkfall
kennara hófst. En þessi kennsla er að
ljara út vegna þess hve mæting nem-
enda er orðin léleg og siðast þegar ég
vissi var bara einn kennari eftir,“
sagði Valdimar Gunnarsson,
skólameistari Menntaskólans á Ak-
ureyri, í samtali við Alþýðublaðið.
Valdimar sagði að þegar mæting
væri komin niður í það að aðeins
þriðjungur nemenda kæmi í kennslu-
stund þætti sér ekki verjandi að halda
kennslunni áfram. En stundakennar-
amir væm ekki í Kennarasamtökun-
um og því væri þessi kennsla heimil.
Aðspurður um verstu afleiðingar af
löngu kennaraverkfalli sagði Valdi-
mar að það væri hættan á að ein-
hverjir nemendur hrökkluðust burt
úr skóla. Ovíst væri hvenær eða
hvort þeir kæmu aftur til náms.
vegar við umsamda sölu í Belgíu
milli jóla og nýárs 1993 og í fyrstu
viku janúar 1994 og hins vegar áætl-
aðar tekjur vegna sölu á uppboðs-
markaði í Frakklandi og Þýskalandi í
fyrstu viku janúar 1994. Að teknu til-
liti til flutningskostnaðar og erlends
kostnaðar fæst skilaverð 11,2 milljón-
ir og em frá þeirri fjárhæð dregnar
tekjur vegna sölu aflans á íslandi, 4,6
milljónir.
I niðurstöðum Héraðsdóms er vitn-
að í lög frá 1988 um útflutningsleyfi
og fleira sem heimila utanríkisráðu-
neytinu að ákveða að ekki megi selja
vömr til útlanda nema að fengnu
leyfi. Útflutningsleyfi geti ráðuneytið
bundið þeim skilyrðum sem nauðsyn-
lega þykja.
I reglugerð ffá 1993 hafi utanríkis-
ráðherra sett nánari ákvæði þar sem
karfi er meðal þeirra vömtegunda
sem háðar em leyfi ráðuneytisins.
endurgjaldslaust frá ríkinu, fénýti
þessar heimildir. Fyrirtækin geti síð-
an flutt þá ijármuni beint og óbeint
frá útgerð til fiskvinnslu, þó að í raun
sé um tvær atvinnugreinar að ræða.
í Samtökum fiskvinnslustöðva án
útgerðar eru nú 65 fyrirtæki með
samtals um 1.400 starfsmenn. Að
mati stjómar samtakanna er hér um
stórmál að ræða. Niðurstaða þessa
máls kunni að hafa úrslitaþýðingu
um skilyrði til frjálsrar verðmyndun-
ar á fiski.
„Eg kenni í bekk sem telur 16
nemendur og fyrst eftir að verkfallið
hófst mættu liðlega 10 í tíma en nú
em ekki nema fimm til sex sem láta
sjá sig. Þessu fer að verða sjálfhætt,"
sagði Stefán Þór Sæmundsson
stundakennari í íslensku í samtali við
blaðið.
Hann sagði að það væri réttur
nemenda að fá þá kennslu sem hægt
væri að halda uppi. Hins vegar væm
nemendur víðs vegar að af landinú
og því eðlilegt að margir héldu til
síns heima í verkfallinu.
Valdimar Gunnarsson sagði að
þeim mun ei-fiðari yrði að vinna upp
námið eftir því sem styttri tími væri
til vors þegar verkfallinu lyki. Hann
ítrekaði að verstu afleiðingar verk-
fallsins gætu orðið þær að nemendur
skiluðu sér ekki allir þegar kennsla
hæfist að loknu verkfalli.
Síðan segir í niðurstöðum Héraðs-
dóms: „Stefnandi sótti um útflutn-
ingsleyfi á afla úr þeim ljómm veiði-
ferðum Víðis EA, sem um ræðir í des-
ember 1993 og fram f janúar 1994,
ýmist til utanríkisráðuneytis eða Afla-
miðlunar, sem afgreiddi umsóknimar
í öllum tilvikum. Þegar var veitt leyfi
til útflutnings afla úr fyrstu og fjórðu
veiðiferð. Frá synjun varðandi aðra
veiðiferðina var horfið að fenginni
yfirlýsingu frá stefnanda þess efnis að
hann mundi virða niðurstöðu Afla-
miðlunar um úthlutanir heimilda til
útflutnings á ferskum fiski. Jafnframt
dró stefnandi til baka kæm til utanrík-
isráðuneytisins. Eigi var látið reyna á
úrlausn ráðuneytisins um útflutning
afla þriðju veiðiferðar, sem bótakrafa
í málinu er reist á heldur lýsti ffarn-
kvæmdastjóri stefnanda yfir að engar
aðgerðir yrðu hafðar uppi vegna
þeirra ákvörðunar. Framkvæmda-
stjórinn bar fyrir dóminum að yfirlýs-
ingin hefði verið gefin undir þrýstingi
frá erlendum aðila sem gerður hefði
verið sölusamningur við. Sá samn-
ingur, sem væntanlega hefur verið
gerður í trausti þess að útflutnings-
leyfi fengist, er án ábyrgðar stefnda.
Ljóst þykir að sala alla Víðis EA,
sem komið var með að landi þann 23.
desember 1993, erlendis svo sem
bótakrafa lýtur að hefði orðið stefn-
anda hagfelldari en sala hans innan-
lands. Á hinn bóginn skortir með öllu
gmndvöll bótakröfu á hendur stefnda.
Samkvæmt þessu er niðurstaða máls-
ins sú að stefndi er sýknaður af kröf-
um stefnanda. Dæma ber stefnda
málskostnað sem ákveðst 400.000
krónur."
Það var Sigurður Hallur Stefáns-
son héraðsdómari sem kvað upp
dóminn.
„Man ég okk-
ar fyrri fund"
- skrifar Hrafn Jökulsson í pistli
sínuni, Einsog gengur á blaðsíðu
2, sem ber fyrirsögnina
„Eftirþankar Jóhönnu“.
„Hvernig
verða lífskjör
ungs fólks?"
- spyr Gunnar Alexander
Olafsson í pallborðsgrein sinni á
blaðsíðu 3.
„Guðdómlegur
sirkus geð-
sjúks manns"
- segir í umfjöllun á blaðsíðu 6
um merkilega sýningu Norsku
óperunnar í Borgarleikhúsinu.
Alþjóðlegur
baráttudagur
kvenna er í dag
Ingibjörg Sól-
rúnf Vigdís og
Guðrún Helga
heiðursgestir
- á baráttufundi kvenna í
Tjarnarsal Ráðhúss Reykja-
víkur í kvöld klukkan 20:00.
I dag, miðvikudaginn 8. mars,
koma konur um allan heim saman og
fagna því að fyrir 20 ámm gerðu
Sameinuðu þjóðimar 8. mars að al-
þjóðlegum baráttudegi kvenna fyrir
mannréftindum og friði. Af þessu til-
efni gangast Menningar- og friðar-
samtök íslenskra kvenna, ASÍ,
BSRB, Félag íslenskra leikskóla-
kennara, Hið íslenska kennarafélag,
Hugleikur - leikfélag, Jafnréttis-
nefnd Reykjavíkur, Kennarasam-
band íslands, Meinatæknafélag ís-
lands og Síung - félag höfunda
bamabóka fyrir 8. mars-fundi í
Tjarnarsal Ráðhúss Reykjavíkur.
Fundurinn hefst klukkan 20:00.
Heiðursgestir fundarins verða Vig-
dís Finnbogadóttir forseti, Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir borgar-
stjóri og Guðrún Helgadóttir al-
þingismaður.
Dagskrá samkomunnar í kvöld er
eftirfarandi: Tríó frá Tónskóla Sig-
ursveins D. Kristinssonar leikur
Píanótríó númer 2 í D-moII eftir Fel-
ix Mendelssohn og strengjasveit
Suzukiskólans kemur fram. Leikfé-
lagið Hugleikur flytur einþáttunginn
Dúfur. Tríóið Hólmfríður Þórodds-
dóttir, Sólveig Anna Jónsdóttir og
Darren Stonham flytja nokkur lög.
Ávörp flytja: Þórunn Magnúsdótt-
ir vaiaformaður MFÍK, Sigríður L.
Baldursdóttir formaður kvenna-
þingsnefndar, Guðrún Alda Harð-
ardóttir formaður Félags leikskóla-
kennara, Björk Vilhelmsdóttir fé-
lagsráðgjafi í Kvennaráðgjöfmni,
Guðrún Ebba Ólafsdóttir varafor-
ntaður KÍ, Olga Guðrún Árnadótt-
ir formaður Síung og Kristín Á.
Guðmundsdóttir formaður Sjúkra-
liðafélags Islands.
Valery í almenningsrými Listfræðingurinn Valery Smith heldur athyglisverðan fyrirlestur á
Kjarvalsstöðum í kvöld klukkan 20:30 sem hún nefnir List i almenningsrými. Þar mun listfræðingurinn miðla af
áralangri reynslu sinni við sýningarstjórn hinnar þekktu Sonsbeek-sýningar í Hollandi og The Artist Space nú-
tímalistahallarinnar í New York. Valery Smith hefur sérhæft sig í að brjóta upp form og hefðir og færa listina til
almennings - bæði í Bandaríkjunum og Hollandi - og staðið fyrir uppákomum á hárgreiðslustofum, veitinga-
stöðum og öðrum „rýmum" þar sem fólk vinnur eða dvelur. í fyrirlestri sínum hyggst hún varpa fram hugmynd-
um um hvernig borg einsog Reykjavík geti hugsað um list á nýjan hátt. Aðgangur í kvöld er öllum heimill og
ókeypis. Ljósmyndari Alþýðublaðsins hitti Valery Smith á Kjarvalsstöðum í gær og útkoma fundarins varð
skemmtilegt samspil Ijóss og skugga... A-mynd: E.ÓI.
Samtök fiskvinnslustöðva án útgerðar
Samkeppni mis-
munað í fiskvinnslu
Menntaskólinn á Akureyri hefur haldið
uppi takmarkaðri kennslu
Stundakennslan
erað fjara út
- segir Valdimar Gunnarsson skólameistari.