Alþýðublaðið - 08.03.1995, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 08.03.1995, Blaðsíða 5
ALÞYÐUBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. MARS 1995 H- MIÐVIKUDAGUR 8. MARS 1995 ALÞYÐUBLAÐIÐ Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna Alþjóðlegur baráttu- dagur kvenna er í dag I dag, miðvikudaginn 8. mars, koma konur um allan heim saman og fagna því að fyrir 20 árum gerðu Sameinuðu þjóðirnar 8. mars að alþjóðlegum baráttudegi kvenna fyrir mannréttindum og friði. Það er því við hæfi að Sam- cinuðu þjóðirnar gangast fyrir fjórða alþjóðlega kvennaþinginu og verður það haldið í Beijing. „Á þessum tímamótum þurfa konur að efla samstöðu sína og sameinast um þær grundvallarkröfur sem uppfylla þarf til þess að konur geti lifað frjálsu og innihaldsríku lífi í samfélaginu. Konur eiga rétt á því að njóta sömu mannréttinda og karlar. Konur eiga rétt á mann- helgi innan heimilis og á almanna- færi. Konur eiga rétt á heiðariegu starfsmati sem taki tillit til mikil- vægis umönnunar- og uppeldis- starfa fyrir samfélagið. Konur eiga rétt á sömu launum og kariar. Konur eiga rétt til atvinnu. Konur eiga rétt tii félagafrelsis og til þess að hafa stjórnun og samninga stéttarfélaganna með höndum til jafns við karla. Við, íslenskar kon- ur, sendum hugheilar baráttu- kveðjur til þeirra systra okkar um heim allan sem sæta harðræði fyr- ir baráttu sína fyrir framtíð barn- anna, friði og mannréttindum,“ segir í yfirlýsingu Menningar- og friðarsamtaka íslenskra kvenna. Alþjóðleg ráðstefna unvvernd hafsins á Hótel Loftleiðum Ánægja ríkir með tillögur Islendinga í jjnnnáhun ! ÞAÐER Kannanir sýna að margirsem ðafaÁi^ * ppi ágætar tekjur lenda í vanskilum.UPMHri o ALLT QF DYRT Nýttu þér ókeypis leidbeiningar og rádgjöf hjá Húsnædisstofnun, Neytendasamtökunum, bönkum og sparisjóöum um fyrirhyggju og ráðdeild í fjármálum fj ölskyldunnar. Verkalýöshreyfingin, lífeyrissjóöirnir og sveitarfélögin í landinu hvetja fólk til að nýta sér þessa þjónustu. Félagsmálaráðuneytið Húsnœðisstofnun ríkisins Á mánudaginn hófst á Hótel Loffleiðum undirbún- ingsfundur fyrir ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um vernd hafsins vegna starfsemi á landi. Sú ráðstefna verður í haust í Washington. Nærri 200 fulltrúar frá hátt í hundrað löndum sitja fundinn. íslendingar áttu sinn þátt í að til þessa starfs var stofnað með sam- þykkt Ríó-ráðstefnunnar um umhverfi og þróun sumarið 1992 og síðar með ákvörðun stjórnar- nefndar umhverfisnefndar Sameinuðu þjóðanna (UNEP) vorið 1992 um að efna til ráðstefnu í Washington haustið 1995. Ríkisstjórn íslands bauð til þessa fundar þó undirbúningurinn væri í hönd- um UNEP. Fyrir fundinum liggja drög að fram- kvæmdaáætlun sem fulltrúar íslands áttu þátt í að semja og verða þau lögð til grundvallar samninga- viðræðum. Alþýðublaðið átti stutt spjall við nokkra fundarmenn á mánudaginn. \ Árni Finnsson: „Við viljum að ríki verði lagalega skuld- bundin til að fylgja þessum sáttmála." A-mynd: E.ÓI. Árni Finnsson fulltrúi Greenpeace Lagaleg binding nauðsyn- leg „Við hjá Greenpeace erum að fylgja efitir því sem við vilj- um ná fram hér á þessari ráð- stefnu. Það er lagalega bind- andi samkomulag um að tak- marka mengun sjávar af völd- um þrávirkra lífrænna efna, eins og PCB og fleiri efni sem eru þannig að þau gufa upp í Indlandi og rigna svo niður í Norðurhöfum. Hér á ráðstefn- unni hefur verið lögð fram til- laga af hálfu fslands og annara Norðurlanda sem er að mörgu leiti góð, en því miður þá hafa Svíar gert sitt besta til að veikja þá tillögu. Þeir hafa lagst gegn lagalega bindandi samþykkt af einhverjum mjög annarlegum ástæðum. Við teljum að það hafi eitthvað stofnanabundna þráhyggju að gera. Svíþjóð er einfaldlega aftarlega á merinni í umhverfismálum. Því miður. Við viljum að ríki verði lagalega skuldbundin til að fylgja þessum sáttmála. Árið 1985 voru samþykktar í Montreal það sem kallað hefur verið Montreal Guidelines. Það voru leiðbeiningar og meðmæli, en því miður, þá fer enginn eftir slíku. Þær þurfa að fá lagalega bindingu þar sem ríki geta treyst á að þeim verði fylgt eftir. Þetta er tnjög mikilvægt hagsmuna- mál fyrir Island, enda hafa Islending- ar staðið sig mjög vel í þessu máli. En eins og ég segi þá hafa Svfar skemmt fyrir norrænu samstarfi í þessu tilfelli. íslensku tillögumar hafa verið góðar, en því miður þá hefur þeim verið pakkað inn í Nor- ræna tillögu og hún er veikari en ella vegna Svíanna. Stuðningur við bindandi alþjóð- legar aðgerðir er fyrir hendi þannig að það er alls ekki loku fyrir það skotið að það geti komið góður texti út úr þessu hér í vikulokin og síðar til umræðu í Washington. Ef það tekst ekki þá emm við aftur á byijunar- reit.“ Þórir Ibsen: „Lönd hafa mismun- andi forgangsröð og stóru þróun- arríkin, sem fara fyrir þessum lönd- um, eru oft á tíðum frekar upptek- in af fjárhagslegri aðstoð frá norðri." A-mynd: E.ÓI. Þórir Ibsen deildarstjóri alþjóðadeildar um- hverfísráðuneytisins Þarf alþjóð- legan samning „Mér finnst of djúpt í árinni tekið að segja þessar tillögur útvatnaðar af Svíum. Málið er að frá upphafi hafa öll Norðurlöndin verið sammála um að það þurfi að gera eilthvað í vöm- um gegn þrávirkum lífrænum úr- gangsefnum og að það þurfi alþjóð- legar aðgerðir. Hinsvegar eins og gerist og gengur í tengslum á milli ríkja, þá er hvert ríki með mismun- andi leiðir að sameiginlegu mark- miði. Því er ekki að leyna að Svíar hafa litið svo á að það þurfi fyrst að leggja áherslu á svæðisbundna samninga. Á þeirri forsendu hafa þeir verið meira leitandi og spyrjandi hvort að það sé íysilegur kostur að byrja á alþjóðlegum samningi. Það er hinsvegar rétt að skoðanaskiptin hafa fyrst og fremst verið milli Is- lands og Svíþjóðar í þessu máli. Frá okkar sjónarhóli og annarra Norðurlanda en Svfþjóðar, er það skýrt að það þurfi alþjóðlegan samn- ing og að það sé ekki hægt að leysa þetta á annan máta. Það eru hinsveg- ar röksemdir í umræðunni að það sé hægt að ná árangri með svæðis- bundnum samningum sem komnir em á, til dæmis í evrópsku samhengi, sem em að vinna að því að semja sér- staka bókun um þessi þrávirku líf- rænu efni. Okkar röksemdir em hins vegar þær að sú bókun yrði einungis lagalega bindandi fyrir Evrópu og Norður- Ameríku, hún næði ekki til þróunarríkjanna og ekki til Asíu og þaðan kemur mikið af þeim efnum sem um ræðir. í öðm lagi þá fjallar þessi samningur aðeins um loft- mengun en ekki losun í hafið og þessi efni fara jú þá leiðina líka. Þess vegna höfum við talið að við þyrft- um alþjóðlegan samning í þessum efnum. Afstaða þróunarríkjanna er þannig að mörg þeirra em stíf á því að það þurfi alþjóðlegt átak í þessum efn- um. Þar ber sérstaklega að nefna smáeyjaríkin sem eru mjög áhyggju- full út af þessu. Stærri þróunarríkin em ennþá leitandi í málinu og við veltum þvf oft fyrir okkur hvort búið sé að kynna málið nægilega vel fyrir þeim. Við höfum gert allt sem við getum gert til að kynna þetta fyrir þeim, en það má ekki gleyma þvf að það tekur yiirleitt töluverðan tíma að hrinda svona hugmyndum í fram- kvæmd. Lönd hafa mismunandi forgangs- röð og stóm þróunarríkin, sem fara fyrir þessum löndunt, em oft á tíðum frekar upptekin af fjárhagslegri að- stoð frá norðri. Þau vilja yfirleitt ekki tala um nýjar skuldbindingar nema að það komi eitthvað með. Því er ekki að leyna að þegar iðn- ríkin hætta að nota ákveðna tækni þá em þau gjörn á að sækja þessa tækni suður á bóginn. Vandamálið fyrir þróunarríkin er þá að komast yfir nýjustu tækni til að losna við meng- unarvandamálin sem fylgja þeirri gömlu. Ef þau eiga að taka á sig Er ísland í farar- broddi í umhverfis- málum? - Spurt á alþjóðlegu umhverfisráð- stefnunni á Hótel Loftleiðum. Risto Rautianen, Finnlandi ,„Já, ég hef það á tilfinningunni. Norðurlöndin hafa miklar væntingar til þessarar ráð- stefnu, en fjár- mögnun verkefna er ávallt stærsti þröskuldurinn.“ John S. Waugh, Bandaríkjunum ^Já, ég held það. íslendingar hafa verið mjög virkir á ýmsum sviðum umhverfismála, sérstaklega þegar kemur að málefn- um hafsins. Þeir hafa mjög miðlæga stöðu þegar kemur að mengun við Norður- hcimsskautið. Einnig er ferill Is- lendinga í að halda hreinleika síns eigin umhverfis mjög glæsilegur. Þar hafa þeir vitaskuld notið þess að eiga örlátar og hreinlegar orku- lindir í formi jarðhitans. Island er hluti samvisku heimsins hvað varðar mengun í höfunum því það verður að vera það. Það verður að taka frumkvæði ef það á að lifa af.“ Radu Mihnea, Rúmeníu „Ég get ekki sagt til um hvort ís- Iand er í farar- broddi í umhverf- ismálum, en ég er mjög hrifinn af því sem það er að gera í sínu eigin umhverfi. 1 öru lagi vil ég óska hinum íslensku skipuleggjendum þessa fundar til hamingju. Þið vit- ið hvað umhverfismál eru mikils virði og þessi fundur er mjög mik- ilvægur.“ Barbara Rutherford, Sviss ,Já, svo sannar- lega, því þeir eru að verða fórnar- lömb þrávirks líf- ræns eiturefnaúr- gangs frá öllum heiminum. Því eiga íslendingar að vera í fararbroddi.“ An I. Beltagy, Egyptalandi „Það að vera gestgjafar á þess- ari ráðstefnu er að vera í farar- broddi. Mér finnst íslendingar vera ein þeirra þjóða sem hafa hvað mestar áhyggjur af umhverf- ismálum. Það er eitt norðlægra landa, sem verða fyrir hvað mest- um áhrifum frá mengun í heimin- um.“ skuldbindingar þá verða þau að tryggja að þau hafi aðgang að tækn- inni seni gerir þeim það kleift. Þá ríður á að iðnríkin séu tilbúin til að- stoðar. Við ætlum að nýta þessa viku til að kynna okkar hugmyndir um að stofnun alþjóðlegs samráðsvettvangs til að rneta ástandið og koma með til- lögur um hvað skuli gert til úrbóta. Þar munum við beita okkur fyrir þvf að það feli í sér alþjóðlegan samning um þrávirk lífræn efni.“ Össur Skarphéðinsson umhverfisráðherra ásamt Tim Wirth aðstoðarutanríkisráðherra Bandaríkjanna og Elizabeth Dowdeswell forstjóra Umhverfis- stofnunar Sameinuðu þjóðanna við setningu alþjóðlegu umhverfisráðstefnunnar á Hótel Loftleiðum síðastliðinn mánudag. A-mynd:E.ói. textavinnu. En það verður að leiða til bindandi útkomu af þessari ráð- stefnu, svo og í Washington. Við viljum skerpa niðurstöður ráðstefn- unnar. Það er komið undir hinum pólitíska vilja ríkja. Og ef litið er á þær ógnir sem steðja að lífríki sjávar í dag þá hef ég trú á að sá vilji sé fyr- ir hendi. Við verðum að gera eilt- hvað.“ Blaise Kuemlangan: „í mínu heimalandi í Suður-Kyrrahafi erum við afar háð því sem sjórinn hefur að geyma." A-mynd: E.ÓI. Blaise Kuemlangan lögmaður ríkissaksóknara embættisins í Papúu-Nýju Gíneu Háðir lífríki bæði til þróunarríkja og iðnríkja og að hún feli í sér útrýmingu þeirra mengunarvalda sem dæla út eitruð- ustu efnunum og fækkun þeirra sem valda minni mengun, en þar sem rót- tækra aðgerða er þó þörf. Það er mikið samstarf á milli áhugasamtaka um umhverfismál á þessari ráðstefnu og okkar áherslur í þessum efnum eru svipaðar. Við vilj- um reyna að koma til leiðar allsheij- ar átaki gegn mengun í heiminum. Mér finnst afstaða Islenskra stjómvalda til málsins vera mjög já- kvæð. Islendingar búa við mjög sér- stakt umhverfi og til allrar óham- ingju veldur hnattstaða landsins því að mikil mengun sækir hingað, þar sem hún sækir á heimskautasvæðin. Heimsskautalöndin eru ekki ábyrg fyrir þessari mengun. Islenski um- hverfisráðherrann hefur mjög já- kvæða sýn á málin og við vonum að það sem kemur út úr þessari ráð- stefnu verði á þeim nótum. Það er of snemmt að segja til um hver útkoman verður. Mörg lönd eru taugaveikluð yfir útkomunni hér. Sumir em nýbúnir að sjá tillögumar sem liggja fyrir fundinum og eiga því eftir að móta sína afstöðu. En ég er bjartsýn. Það er mikið verk að vinna.“ sjavar „Rfkisstjóm Papúu-Nýju Gfneu hefur ekki átt þátt í tveimur síðustu fundunum um þessi mál í Nafróbí og Montreal. Okkar sjónarmið er sam- hljóða sjónarmiði annarra smáeyja- ríkja, að niðurstaðan verði staðföst og ákveðin um hvemig við getum komið í veg fyrir mengun í höfunum. Það inniber jafnvel stuðning við lagalega bindandi niðurstöður Washington- fundarins í haust. Það yrði samningur sem kvæði á um að ríkisstjómum bæri lagaleg skylda til að stöðva þá mengun hafs- ins sem ógnar lífríki þess og um- hverfinu í heild sinni. Það er li'fs- nauðsyn fyrir framtíð þjóða okkar. I mínu heimalandi í Suður-Kyrrahafi erum við afar háð því sem sjórinn hefur að geyma. Mörg samfélög okkar eru við ströndina eða á eyjum. Túnfiskveiðar er afar stór þáttur í efnahagslífi okkar og ef þeim er ógn- að af eiturefnaúrgangi þá eigum við á hættu að missa mikið, ef við gerum ekki eitthvað í málunum nú þegar. Við teljum að undirbúningsvinnan undir þessa ráðstefnu hafi verið góð byrjun. Okkur finnst að við munum, undir forystu íslensku sendinefndar- innar, ná ákveðnum áfanga. Þetta er tvíþætt. Fyrst þarf að koma saman lýsingu á alþjóðlegu átaki í þessum efnum. Það getum við gert með því Sián Pullen: „íslenski um- hverfisráðherrann hefur mjög jákvæða sýn á málin og við vonum að það sem kemur út úr þessari ráðstefnu verði á þeim nótum." A-mynd: E.ÓI. Sián Pullen starfsmaður World Wide Fund For Nature (WWF), Bretlandi Afstaða ís- lands já- kvæð „Við hjá WWF vonum að þetta verði góður fundur fyrir umhverfið. Við viljum gjarnan sjá mjög ströng tilmæli um tak- mörkun úrgangsefna og þá sér- staklega þeirra sem eitruðust eru og hættulegust fyrir dýralífið og manneskjur. Þá er ég sérstaklega að tala um þrávirk lífræn úr- gangsefni, sem haldast hvað lengst í umhverfinu. Þvf viljum við sjá mjög ákveðna áætlun um aðgerðir til að minnka losun slíkra efna. Þá vonum við að sá vandi sem umhverfið býr við vegna uppsöfnunar slíkra efna muni minnka og að lokum hverfa. Við viljum að þessi áætlun nái fyrir: RÆSTINGUNA? Landsins mesta úrval af ræstivögnum og moppuvögnum ásamt öllum fylgihlutum. Verð frá kr. 16.996 /■ m/vsk. stgr. Með allt á hreinu ! REKSTRARVÖRUR RÉTTARHÁLSI 2*110 REYKJAVÍK • SÍMI: 91-875554 I

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.