Alþýðublaðið - 12.05.1995, Blaðsíða 9

Q
„j, r iam ninAm itoad
FÖSTUDAGUR 12. MAÍ1995
> <.\ S Á 1 *.J>'
. * .# # 41 * * d «v 0 * 4 # f * i 4 *♦ »« í* v*Ít -i

ALÞYÐUBLAÐIÐ
ú t I ö n d
9
Móðir með börn sín á götu í Guadalajara: Fjölskyldan er heilög í augum Mexíkana og það hefur flokksraeði PRI
einnig verið.
kjörtímabilið næstu sex árin. Það er tal-
in vera áætlun sem er klæðskerasaum-
uð fyrir miðstéttina. Og sem ræðst
gegn spillingu og pólitískum greiðum.
Helstu þættir í áætlun Zedillos eru
taldir vera þessir:
(1) Uppstokkun og umbætur í dóms-
kerfinu. Zedillo vann meðal annars
kosningamar á þessu loforði.
(2) Umbætur á kosningakerfmu -
meðal annars hvemig PRI verður gert
opnari og lýðræðislegri flokkur.
(3) Efnahagsmál: Zedillo mun lík-
lega leggja til skattabreytingar sem
hafa það að markmiði að efla innlend-
an spamað og fjárfestingar í atvinnulífi
- einmitt það sem litlir atvinnurekend-
ur og minni fjárfestar hafa verið að
berjast íyrir.
Tími tækifæra
Sveiflan niður á við í efnahagsmál-
um Mexíkó er ekki aðeins harmleikur,
heldur einnig tími tækifæra. Fólkið
hefur misst trúna á gamla kerfið. En
það er opið fyrir breytingum og nýjum
leiðum. Það mun ekki ganga átakalaust
fyrir sig. hagsmunaaðilar munu takast
á. Fólk í Mexíkó virkar rólegt á yfir-
borðinu. En undir niðri ríkir mikil
óvissa og ótti. Fólk er hrætt við upp-
lausn, stjómleysi og jafhvel byltingu.
Flestir sem ég talaði við telja þó mjög
litlar hkur á að svo verði. Efnahags-
ástandið muni sennilega versna eitt-
hvað enn, ná botninum og síðan muni
landið rétta sig hægt og bítandi af. Og
menn voru nokkuð sammála um að
Zedillo muni sitja út kjörtímabilið.
Framtíðin virðist því björt í Mexfkó
ef landsmönnum tekst að aðlaga
drauma sína að veruleikanum. Mexíkó
verður ekki ný Kórea á nokkrum árum..
Það tekur tíma að þróa verkmenntun í
landinu, skapa hagvöxt, eyða atvinnu-
leysi og skapa gmnn að raunhæfum,
innlendum spamaði. En allar spár um
að Mexíkó sé að verða bananalýðveldi
em rangar. Mexíkó á sér góða framtíð
og bjarta ef þjóðinni tekst að opna
efnahagslífið, minnka ríkisumsvifm í
atvinnulífi, leysa upp forréttindahópa í
atvinnu- og viðskiptalífi með því að
setja á réttlátar leikreglur, koma á
frjálsum og samkeppnishæfum við-
skiptum við útlönd og byggja upp
menntun og verkþekkingu í landinu.
Forsendumar em góðar; landið er ríkt
af auðlindum og þjóðarviljinn fyrir
betri framtíð er mikill. En þessi þróun
mun ekki verða átakalaus. Og þess
vegna er stóra spumingin: Tekst Mex-
íkönum að feta leiðina að bjartari lfam-
tíð án þess að átök ýmissa hagsmuna-
aðila og gamalla forréttindahópa steypi
landinu út í blóðug átök og tefji ffam-
þróunina um óákveðinn tíma?
„Mexíkanar þurfa sjálfir að hafa fyr-
ir því að skapa sér betri framtíð. Þeir
þurfa að mennta sig betur og framar
öllu - vinna meira og hraðar. Við verð-
um að treysta á okkur sjálf til að kom-
ast út úr þessari kreppu,“ sagði hótel-
stýra við mig í ferðamannabænum Pu-
erto Vallerta við Kyrrahafsströndina.
Kannski að svarið sé bara svona ein-
falt. ■
Spumingin er hvort efhahagsaðgerð-
ir Zedillos gangi nógu langt. Hann hef-
ur ekki boðað gagngera opnun á við-
skiptalífinu og stjómkerfi eða aðgerðir
gegn samtryggingu einkageirans og
hins opinbera. Einkavæðingin er ekki
ýkja víðfeðm í landi þar sem banka-
kerfið er nær allt í ríkiseigu, sam-
göngu- og samskiptakerfið einnig og
stór hluti fyrirtækjanna. Ríkisfyrirtæki
eins og PEMEX verður seint einka-
vætt, vegna þess að það er tákn um
sjálfstæði landsins. Annað dæmi um
ríkisstyrktan rekstur er Conasupo. Það
er ríkisstyrkt kerfi sem kaupir landbún-
aðarvörur af bændum yfir markaðs-
verði og selur til neytenda undir mark-
aðsverði. Niðurgreiðir þar með bæði til
bænda og neytenda. Conasupo kaupir
auk þess vörur af einkageiranum og
greiðir niður til neytenda. Consupo
rekur stórar búðarkeðjur í Mexíkó und-
ir sama heiti. Rökin fyrir rekstrinum
em einfaldlega þau að þar með sé hald-
ið niðri verði til neytenda með sam-
keppni!
Skyndihjálp við
peningamálin.
Efnahagsaðgerðir Zedillos skortir
Biðlund miðstéttarinnar á
þrotum
Fjársterk yfirstétt hefur tíma til að
bíða af sér bágt efnahagsástand. Þeir
segja einfaldlega upp fólki, draga sam-
an seglin og bíða. Miðstéttin hefur hins
vegar ekki biðtíma. Hún hefur ekki
burði til að standa af sér langvarandi
samdráttartíma. Hún gæti hreinlega átt
á hættu að þurrkast út í yfirstandandi
efnahagskreppu. Miðstéttin er tiltölu-
lega ný af náhnni sem þjóðfélagslegt
afl í Mexíkó. Það má segja að miðstétt-
in hafi orðið til á valdatíma Salinas.
Miðstéttin er einkum verkmenntað fólk
og minni atvinnurekendur. Þeir eru
hræddir, reiðir en em í oddaaðstöðu
hvað völd viðvíkur. Þeir trúðu á nýja
tíma í Mexíkó. E1 Barazón er hreyfing
miðstéttarfólks sem hefur á örskömm-
um tíma orðið aflmesta hreyfing í
Mexíkó. Miðstéttin styður Zedillo í
baráttu hans gegn fámennisveldi, fyrir
opnara þjóðfélagi og frjálsara efna-
hagstífi.
Zedillo hefur fyrst og fremst eina
lausn að bjóða miðstéttinni: Stjóm-
málalegar endurbætur. Hann er ólíkt
Salinas, reiðubúinn að PRI tapi næstu
þingkosningum.
Landbúnaöarverkamaöur á ekrum á hálendi Mið-Mexíkó: Þýða efnahags-
aðgerðir Zedillos aukinn kaupmátt fátækra launamanna eða eru þær fyrst
og fremst roðnar fyrir hina nýju miðstétt?
einna helst víðtækar endurbætur á mál-
efnum launþegahreyfingarinnar og
umbætur í velferðarmálum ásamt öðr-
um róttækum kerfisbreytingum.
Efnahagsaðgerðir Zedihos em fyrst
og fremst skyndihjálp við peningamál-
in til að vinna aftur tiltrú fjárfesta. Fé-
lagslegar umbætur og umbætur í
stjórnkerfi verða að bíða um sinn.
I biðinni felst ákveðin hætta: Láti fé-
lagslegar umbætur standa á sér, er
hætt við að stjómarandstöðuflokkamir
nái vopnum sínum og viðhaldi
árásum á stjórnvöld með þeim
afleiðingum að hið erfiða verkefni
Zedillos verði nánast óleysanlegt.
Það er einnig hætta á, að erlendir
fjárfestar doki við meðan þeir bíða
eftir félagslegum umbótum og
breytingum á stjórnkerfinu sem
tryggja þeim pólitískan stöðugleika
í landinu.
Því meira sem Zedillo hamast á
spillingaröflunum, því meira fylgi
vinnur hann meðal miðstéttarinnar. Og
það er ekki óeðlilegt að spyija: Verður
PRI miðstéttarflokkur framtíðarinnar?
Komandi efnahagsáætlun
Hið pólitíska umhverfi í Mexíkó
hefur breyst á stuttum tíma. Stjómar-
andstaða PRI var áður til skrauts en er
nú að verða alvöru stjómarandstaða.
Stjómarandstaðan hefúr unnið mörg
fylki i fylkisstjórakosningum og á
þessu ári er líklegt að fimm fylki í
landinu komist í hendur stjómarand-
stöðunnar. Spurningin sem margir
spyija sig þessa dagana er, hvort PRI
lifi þessar félagslegu og pólitísku
breytingar af. Klofttar flokkurinn?
Zedillo forseti mun leggja fram
ffamtíðarsýn sína fyrir Mexíkó í maí-
mánuði, efnahagsáætlun sína fyrir
PÓST- OG SÍMAMÁLASTOFNUNIN
Útboð
Landsímahús-endumýjun glugga
Póst- og símamálastofnunin óskar eftir tilboðum í endurnýj-
un glugga og útihurða á austurhlið Landsímahússins við
Kirkjustræti.
Útboðsgögn verða afhent á fasteignadeild Pósts og síma,
Pósthússtræti 5, 101 Reykjavík, frá og með þriðjudeginum 16
maí 1995, gegn 5.000,- kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á skrifstofu fasteignadeildar, þriðjudag-
inn 6. júní 1995, kl. 11.00.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
Laus staða
Laus er til umsóknar staða skólameistara Fjölbrautaskóla
Suðurnesja frá og með 1. ágúst 1995.
Ráðning verður tímabundin meðan skipaður skólameistari er
í leyfi vegna setu á Alþingi.
Umsóknir með upplýsingum um menntun og starfsferil skulu
sendar menntamálaráðuneytinu, Sölvhólsgötu 4, 150 Reykja-
vík, fyrir 8. júní 1995.
Menntamálaráðuneytið,
11. maí 1995.
Húsbréf
Innlausnarverð
húsbréfa í
1. ílokki 1989
1. flokki 1990
2. flokki 1990
2. flokkl 1991
3. flokki 1992
2. flokki 1993
Innlausnardagur 15. mEií 1995.
1. flokkur 1989: Nafnverð: 500.000 kr. 50.000 kr. 5.000 kr. Innlausnarverð: 856.508 kr. 85.651 kr. 8.565 kr.
1. flokkur 1990: Nafnverð: 500.000 kr. 50.000 kr. 5.000 kr. Innlausnarverð: 756.191 kr. 75.619 kr. 7.562 kr.
2. flokkur 1990: Nafnverð: 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 1.500.654 kr. 150.065 kr. 15.007 kr.
2. flokkur 1991: Nafnverð: 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 1.394.893 kr. 139.489 kr. 13.949 kr.
3. flokkur 1992: Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 6.155.693 kr. 1.231.139 kr. 123.114 kr. 12.311 kr.
2. flokkur 1993: Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 5.679.066 kr. 1.135.813 kr. 113.581 kr. 11.358 kr.
Innlausnarstaður: Veðdeild Landsbanka íslands
Suðurlandsbraut 24.
húsnæðisstofnun ríkisins
|| HÚSBRÉFADEILD • SUÐURLANDSBRAUT 24 • 108 REYKJAVÍK • SÍMI 69 69 00