Alþýðublaðið - 19.07.1995, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 19. JÚLÍ1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
heldur uppá 50 ára afmæli sitt í ár. Af því tilefni hefur umfangsmikil afmælisdagskrá
verið í gangi undanfarnar vikur sem að hluta til heldur áfram út sumarið. Meðal þess sem boðið er uppá er frí stangveiði
í Ólafsfjarðarvatni, ókeypis tjaldstæði, skipulagðar gönguferðir, handverkssýningar, tónleikar og leiksýningar. Alþýðublaðid
ræddi í gærdag við tvo Ólafsfirðinga — annan aðfluttan og hinn brottfluttan — um bæinn, mannlífið, leiklistina og pólitíkina...
■ Guðmundur Ólafsson leikari erfæddur og uppalinn í Ólafsfirði. Einsog svo margt annað
smábæjaræskufólk neyddist hann til að flytjast á brotttvítugurtil að sækja sér menntun og
atvinnu. ítilefni af 50 ára afmæli Ólafsfjarðarbæjar var Guðmundur hinsvegar beðinn um að
semja leikrit í kringum söguannál bæjarins sem frumsýnt var 8. júlí. Alþýðubladib ræddi
stuttlega við Guðmund um leikritið, æskustöðvarnar-og vitaskuld spúttnikkliðið Leiftur
„Þegar hafgolan er hætt að
blása og vatnið er spegilslétt"
- er hjartkærasta minningin um heimabæinn, segir Guðmundur.
Það atriði sem einna hæst bar á 50
ára afmælishátíð Ólafsfjarðarbæjar í
síðustu viku var frumsýning í Tjam-
arborg á söguannál bæjarins, Horfðu
glaður um öxl, eftir Ólafsfirðinginn
Guðmund Ólafsson leikara. Heið-
ursgestur sýningarinnar var síðan
ekki af verri sortinni: Vigdís Finn-
bogadóttir forseti. Alþýðublaðið
spjallaði stuttlega við Guðmund í gær
og forvitnaðist um eitt - og annað...
Hvað er þarna á ferðinni, Guð-
mundur?
„Þetta er bara svona smáleikrit sem
fjallar um sögu bæjarins; þættir og
atriði
Ertu þá að segjafrá íbúum bœjar-
ins-eða... ‘
„Það er nú lítið þarna um nafn-
greindar persónur. Þetta eru svona
meira stemmningar og slíkt úr náinni
og fjarlægri fortíð."
Ertu sjálfur fœddur i Ólafsfirði og
uppalinn?
„Jájá. Þannig að heimatökin voru
hæg hvað það varðar."
A Ólafsfjörður sér merkilega
sögu?
„Eiga ekki allir staðir merkilega
sögu? Ég held að það hljóti að vera.
Þama hefur fólk náttúrlega þurft að
þrauka við erfiðar aðstæður á stund-
um og lengi vel var þetta ákaflega
einangraður staður. Þar var til dæmis
ekkert hægt að komast á vetrum
nema þá sjóleiðina."
Hvað ber annars hœst í söguann-
álnum - er einhver rauður þráður
sem rennur þarna í gegn?
„Nei, í sjálfu sér ekki. Annállinn
spannar vitaskuld býsna langt tíma-
bil. Það er farið þarna allt frá land-
namsmannmum Ólafi bekk og fram-
til þess tíma sem göngin em opnuð.
Ég veit varla hvort hægt er að segja,
að þama sé eitthvað eitt atriði merki-
legra en annað... Nema kannski það,
að nokkur atriðin hafa vakið óvenju-
mikla lukku áhorfenda. Þar mætti
nefna umfjöllun um skautaferðir bæj-
arbúa á vatninu og stemmninguna
sem fylgdi þeim tíma þegar Ólafs-
firðingar söltuðu sfld.“
Var þessi Ólafur bekkur ekki ansi
merkilegur náungi?
„Að sjálfsögðu. Hann kemur og
nemur land við Ólafsfjörð á land-
námsöld, en því miður er lítið til af
rituðum heimildum um hann. Þannig
að þetta em meira svona rnínar eigin
söguskýringar og getgátur um af-
hverju hann hafi hlotið þetta viður-
nefni: Ólafur bekkur."
Nú... Og hversvegna hlaut hann
viðurnefnið bekkur?
„Það má eiginlega ekki gefa það
upp. Annars skemmir maður spenn-
una sem fylgir því atriði...“
Var leitað til þín um að semja
leikverkið?
„Já. Afmælisnefndin sem sett var á
laggimar bað mig um að gera þetta
einhvern tíma síðastliðinn vetur og
ég fór síðan norður og vann með
leikfélaginu við að setja þetta upp.“
Er öflugt leikfélag í Ólafsfirði?
„Það er ekkert svo tiltakanlega öfl-
ugt, nei, en það eru virkilega fínir
kraftar þar innanborðs þannig að ég
var afskaplega heppinn með þá hlið
mála.“
Aftur að samgöngunum sem litað
hafa þetta samfélag sterklega.
Finnst þér sem bœjarbragurinn hafi
eitthvað breyst eftir að göngin gegn-
um Múlann komu til sögunnar?
„Ég veit það nú ekki. En það mun-
ar alveg gífurlega um þessa sam-
göngubót og allt annað líf að þurfa
ekki að stofna sér og sínum í stór-
hættu í hvert einasta skipti sem mað-
ur ætlar að fara til eða frá bænum;
sérstaklega þegar eitthvað er að veðr-
um á vetmm. Þetta er auðvitað allt
annað og betra uppá öryggismál og
slfkt að gera.“
Hvað bjóstu lengi í Ólafsfirði?
„Ég átti heima í bænum framyfir
tvítugt, allavega að nafninu til, eða
allt þartil ég þurfti að hverfa á braut
til að fara í skóla. Ég hef ekki dvalið
þama neitt að ráði - nema sem gestur
- í rúmlega tuttugu ár.“
Afhverju snerirðu ekki aftur?
„Ég valdi mér atvinnu sem ég gæti
ekki rnikið lifað af í Ólafsfirði ef ég
flyttist þangað. Þetta æxlaðist nú bara
svona - kom af sjálfu sér.“
Er þetta ekki bölvun smábœj-
anna; að œskufólkið fer á brott til
að mennta sig og kemur aldrei aftur
nema sem gestir?
„Auðvitað er það erfitt fyrir þessa
bæi að um leið og fólk er búið að
mennta sig, þá hverfur það. En það er
vitaskuld vegna þess að atvinnutæki-
færin eru ekki nægilega mörg eða
fjölbreytt. Því miður.“
Heyrðu... Leiftri frá Ólafsfirði
hefur annars gengið býsna vel í
knattspyrnunni í fyrstu deildinni í
sumar. Ferðu á þá leiki sem þú hef-
ur tök á að sœkja?
, Jájá. Ég geri það.“
Er þetta hið óvœnta upprennandi
stórveldi?
Guðmundur Olafsson leikari, höfundur Horfðu glaður um öxl, söguannáls
Óiafsfjarðarbæjar: Það er nú lítið þarna um nafngreindar persónur. Þetta
er svona meira stemmningar og slíkt úr náinni og fjarlægri fortíð.
„Ég þori ekkert að segja um
það. En þetta gengur vel núna og ég
reyni að gera mitt besta á hliðarlín-
unni.“
Þegar þú hugsar til heimahag-
anna á angurvœrum síðkvöldum -
hvað kemurþá fyrst upp íhugann?
„Fyrst og fremst hvað bærinn er
fallegur; til dæmis á kvöldin þegar
hafgolan er hætt að blása og vatnið er
spegilslétt í logninu. Það er manni
alltaf minnisstætt." ■
I Jafnaðarmaðurinn Jónfna Óskarsdóttir er formaður bæjarráðs Ólafsfjarðar. í samtali við Alþýðublaðib ræðir Jónína um pólitíkina og bæinn sinn
„Yndislegt að búa
Jónína Óskarsdóttir er aðfluttur
Ólafsfirðingur, hefur búið þar í 24 ár
og fyrir margt löngu haslað sér þar
völl í útgerð ásamt manni sínum og í
pólitíkinni með jafnaðarmönnum. Al-
þýðublaðið ræddi við Jónínu í gær um
pólitíkina og bæinn sem hún hefur
tekið sifku ástfóstri við, að hún getur
ekki hugsað sér að búa annarsstaðar.
Hvað er að frétta úr pólitíkinni í
Ólafsfirði?
,jÉg held að það sé bara allt gott að
ffétta héðan í þeim efnum; allavega í
herbúðum okkar jafnaðarmanna. Bæj-
arpólitíkin snýst held ég allsstaðar um
forgangsröðun þessara fáu króna sem
við eigum til skiptanna, frekar en ein-
hveija harða pólitík. Og þetta er ljóm-
andi hjá okkur; engin átök og allt með
sóma einsog stendur."
Ert þú ekki eini bœjarfulltrúi Al-
þýðuflokksins í bœnum - og formað-
ur bœjarráðs?
„Jú. Ég myndaði meirihluta með
Sjálfstæðismönnum og það samstarf
hefur gengið með miklum ágætum
það sem af er. Bæjarfulltrúamir eru
sjö og þaraf eiga Vinstrimenn þrjá,
þannig að ég er með oddaatkvæðið og
þeir hafa þurft að vera svolítið góðir
við mig.“
Þér hefur ekki litist á að fara í
samkrull með Vinstrimönnum eftir
bœjarstjórnarkosningamar 1994?
,,Ég var þar á lista, en klauf mig út
þarsem ég var ósátt með hvemig átti
að raða uppá listann síðast. Þessu hef-
ur háttað þannig hér í bænum, að
vegna samkrulls Vinstrimanna í sex-
tán ár vissum við jafnaðarmenn ekki
Jónína Óskarsdóttir: Mannlífiö í Ól-
afsfirði er bæði auðugt og blóm-
legt. Við erum sem ein stór fjöl-
skylda og það hefur sannast best í
þessari afmælisviku.
hvemig staða Alþýðuflokksins í bæn-
um var. En svo gerðist það í kringum
þetta ósætti, að ég fékk áskoran frá
Alþýðuflokksmönnum um að leiða
sérlista okkar. Og ég féllst á það að
lokum eftir langa og stranga íhugun.
Verð samt að viðurkenna að þetta óx
mér dálítið í augum í fyrstu. En ég
fékk í öllu falli glimrandi kosningu."
Hefur gróið um heilt milli þín og
Vinstrimanna eftir að þú klaufst þig
frá framboði þeirra?
, Jájá. Þeir voru náttúrlega mjög sár-
ir fyrst, en gátu engum öðrum um
kennt nema sjálfum sér, því ég var
margsinnis búin að biðla til þeirra í
kosningabaráttunni. Þeir tóku reyndar
héma inná milli fjallanna"
svo stórt uppí sig á þessum tíma, að
segja minn pólitíska feril á enda vegna
klofningsins og ennfremur að við Al-
þýðuflokksmenn myndum aldrei ná
inn manni. Vinstrimenn létu svo stór
orð fjalla í þessari umræðu allri, að
þeir hreinlega gátu ekki gengið til
samstarfs við mig - það var útilokað."
Þannig að þetta hlýtur að hafa
verið einstaklega sœtur sigur í kosn-
ingunum?
, Já, hann var það óneitanlega."
Ætlið þið Alþýðuflokksmenn ekki
bara að taka inn annan mann í
nœstu bcejarstjómarkosningum?
„Það munaði nú ekkert miklu að
það tæki síðast. Auðvitað höfum við
sett stefnu á annan mann - mikil
ósköp. Við í Alþýðuflokknum höfum
fengið ungt og mjög duglegt fólk til
starfa; afar frambærilegt fólk seirt við
vænmm mikils af. Þetta er allt annað
h'f fyrir okkur að starfa svona sem ein
heild.“
Ég veit að þú ert aðfluttur Ólafs-
firðingur. Afhverju fluttistu upphaf-
legatil bœjarins?
„Ég kom hingað fyrst til að vinna
hjá föðurbróður mínum er starfaði hér
sem læknir. f þeirri ferð kynntist ég
mínum maka. Og eftir það varð ekki
affur snúið. Ég fékk fljótlega mikið að
gera, tók að mér verkalýðsskrifstofuna
og byijaði að skipta mér af hlutunum
héma í bænum. Síðar fór ég útí bæjar-
pólitíkina."
Og þér líkar svona afbragðsvel við
að búa í Ólafsfirði?
„Já. Þetta er mjög indælt. Ég hef
búið héma í 24 ár og hef ekki viljað
fara annað - að vísu verður að undan-
skilja eitt ár þegar við hjónin prufuð-
um að fara á suðvesturhomið og gera
út ffá Þorlákshöfn. En maður fann það
afskaplega vel þegar við fóram þama
suður í flatneskjuna hversu yndislegt
það er að búa héma í Ólafsfirði inná
milli fjallaima."
Hversu marga íbúa telur bœrinn?
„Hér búa 1.228 manns. íbúum hef-
ur heldur fjölgað uppá síðkastið.
Fyrsta árið eftir að göngin komu fjölg-
aði, en síðan dróst þetta aðeins saman
vegna bágborins atvinnuástands.
Hinsvegar hefur atvinnuástandið verið
í blóma síðustu tvö árin - og við erum
á uppleið. Utgerðin er sterk og stönd-
ug og við keyptum sömuleiðis Gler-
verksmiðjuna Glit sem hefur núna gert
erlenda sarrminga og gengur vel. Þáð
er sannkölluð lyftistöng fýrir sjávarút-
vegspláss sem þetta, að fá nýtt fyrir-
tæki til að starfa í landi. Slfkt eykur á
fjölbreytnina og styrkir iðnaðinn -
sem reyndar stendur ágætlega.“
Sameining sveitarfélaga þarna á
Eyjafjarðarstrandlengjunni - hvern-
ig standa þau mál?
„Þau standa nú þannig, að ég hef
verið eini bæjarfulltrúinn sem barist
hefur fyrir sameiningu. Ég held aftu-
rámóti að menn séu stöðugt að sjá bet-
ur og betur, að samvinnumál og -hags-
munir á út-Eyjafjarðarsvæðinu eru
geysilega mikil. Við eram til dæmis
með sameiginlegt hafnasamlag og
löggæslu, ásamt því sem skólamála-
samvinnan er alltaf að aukast. Þannig
að mér sýnist á öllu, að þessi samein-
ing sé öll að koma aftan að andstæð-
ingum hennar. Auðvitað á að vinna
betur í þessum málum."
Þú varst ofarlega á framboðslista
Alþýðuflokksins í kjördœminu fyrir
alþingiskosningar árið 1991, en ekki
núna síðast. Afhverju varþað?
„Ég fór eiginlega útaf listanum
vegna þess að við Ólafsfirðingar kom-
um með sterkan kandídat þar inn,
Halldór Guðmundsson, sem var með
mér hérna á listanum fyrir bæjar-
stjómarkosningamar. Síðastliðinn vet-
ur var ég tiltölulega nýbúin að vinna í
miklum kosningaslag, hafði mikið að
gera í vinnunni og í störfum mínum að
bæjarmálum og fannst þetta hreinlega
of mikið; það er að segja að taka sæti
á framboðslistanum til Alþingis líka.
Það er alltaf gott mál að dreifa svolítið
ábyrgðinni og láta fleiri koma að mál-
um, enda sýndi það sig að Halldór
stóð sig með afbrigðum vel.“
Hefurðu trú á því að Alþýðuflokk-
urinn nái tilbaka þingmanninum
sem hann missti íkjördœminu?
„Já, ég efast ekki um það eitt
augnablik."
Hvað stendur uppúr þegar þú
hugsar um bceinnþinn?
„Ætli það sé ekki bara mannlífið
sem í Ólafsfirði er bæði auðugt og
blómlegt. Við eram sem ein stór fjöl-
skylda og það hefur sannast best í
þessari afmælisviku. Dagskráin var af-
ar velheppnuð, samvinna bæjarbúa
var mjög góð og allir lögðu sitt á vog-
arskálarnar. Um leið og eitthvað
markvert gerist í bæjarlífinu finnur
maður vel hversu þétt menn standa
hér saman við að gera hlutina vel.“ ■