Alþýðublaðið - 19.07.1995, Page 8

Miövikudagur 19. júlí 1995
Kmsieiii
107. tölublað - 76. árgangur
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
■ Áhverju strandar
sameining flokkanna?
Menn hugsa
eins og fólk í
smáflokki
- segir Ólafur Ragnar Grímsson
formaður Alþýðubandalagsins.
„Ég held að frumskilyrði þess að sá mikli
fjöldi sem hefur áhuga á þessu máli sjái árangur
af verkum sínum sé að menn hætti því nú loks-
ins að gefa sér fyrirfram að eitthvað eitt eða
tvennt sé svona eða hinsegin og því sé ekki
hægt að ná árangri fyrr en því hafi verið útrýmt
eða lagt til hliðar," sagði Ólafur Ragnar
Grímsson, formaður Alþýðubandalagsins, þeg-
ar hann var spurður hvort sameining flokkanna
strandaði á núverandi forystu.
„Þegar maður skoðar þessa sögu tilrauna til
að ná saman félagshyggjuöflunum á Islandi þá
er eitt af því sem kemur í ljós að ýmsir fmna sér
oft svona skýnngar. Stundum eru þetta ein-
hveijir hópar, einstaklingar, einhverjir forystu-
menn eða jafnvel heilu flokkarnir, sem fyrst
þurfi að niðurlægja eða sigra áður en hægt sé að
vinna að þessu. Þessar patentskýringar hafa oft
á tíðum ráðið miklu um mistök sem gerð hafa
verið. Ég held að það sé mikilvægt að menn átti
sig á því að ef árangur á að nást í því að tengja
félagshyggjuöflin saman, í formi samvinnu,
samfylkingar eða sameiningar, þá nálgist menn
verkefnið annars vegar af þeirri hógværð sem
ég vona að reynslan blási mönnum í bijóst og
hins vegar án þess að vera með fyrirfram gefnar
útilokanir. Hvort sem það er á hópa, einstak-
linga, flokka eða samtök,“ sagði Ólafur Ragn'ar.
„Satt að segja fmnst mér sumar yfirlýsingam-
ar þar sem segir ekki út af þessu eða ekki út af
hinu bera þess keim að þeir sem hafa áhuga á
stóra jafnaðarmannaflokknum hugsi ekki eins
og menn verða að gera í stórum jafnaðarmanna-
flokki. Þeir hugsa eins og fólk í smáflokki.
Kannski er frumskilyrði þess að árangur náist
Ólafur Ragnar: Menn ná ekki árangri nema
þeir byrji á að æfa sig eins og þeir séu í stór-
um jafnaðarmannaflokki og bjóði alla þá vel-
komna sem vilja vera með í þeirri för. A-mynd: E.ÓI.
að allir fari að hugsa eins og þeir væru í stórum
jafnaðarmannaflokki. I slíkum flokki eru marg-
ar vistarverur og margar hæðir. Menn þurfa að
hafa þar lágmarksumburðarlyndi og skilning til
þess að geta búið saman. Kannski er skýringin á
því að árangur hefur ekki náðst gegnum tíðina
sú að jafnvel sumir þeirra sem hæst hafa látið
hafa ekki hugsað eins og fólk í stórum jafnaðar-
mannaflokki. Það getur vel verið að menn vilji
bíða eftir nýjum forystukynslóðum og skýra
þetta út með einhverjum forystumönnum. En
menn verða að átta sig á að það er engin ein
skýring sem hefur ráðið þessum örlögum.
Menn ná ekki árangri nema þeir byrji á að æfa
sig eins og þeir séu í stórum jafnaðarmanna-
flokki og bjóði alla þá velkomna sem vilja vera
með í þeirri för þótt þeir kunni að hafa öðruvísi
áherslur í einhverjum máli heldur en þeir sem
sitja fyrir á bekknum," sagði Ólafur Ragnar
Grímsson.
■ Eru forystumenn flokkanna
dragbítar á sameiningu?
Þettaer
hæpin
kenning
-segir Jón Baldvin Hannibalsson,
formaður Alþýðuflokksins.
• „Þetta með kynslóðabilið og að núverandi for-
ystumenn hafi aðra sýn á forystuhlutverk heldur
en fólk milli fertugs og fimmtugs er hæpin kenn-
ing. Þar að auki er þetta eins og út úr kú. Menn
byija á því að tala um menn og að velta fyrir sér
forystu í staðinn fyrir að átta sig á því að þetta er
eins og hvert annað praktískt pólitískt verkefhi,“
sagði Jón Baldvin Hannibalsson formaður Al-
þýðuflokksins þegar hann var spurður hvort það
þyrfti kynslóðaskipti forystumanna til að unnt
væri sameina félagshyggjuflokkana.
„Fyrsta spumingin er ekki um menn, aldur eða
kynferði, heldur þessi: Um hvað ætlum við að
sameinast? I Alþýðublaðinu í dag, þriðjudag, er
athyglisverður pistill um pólitískar ástríður frá
Miinchen. Þar segir höfundurinn, sem er sagn-
fræðingur og myndasmiður eitthvað á þá leið, að
meginsérstaða íslenskra stjórnmála á vinstri
væng sé í því fólgin hversu þjóðernissinnaðir
vinstri menn hafa verið. Þetta ætti að vera sam-
einingarhugsuðum umhugsunarefni. Um hvað
ætlum við að sameinast á 21. öldinni? Ætlum við
að boða þjóðríki 19. aldar eða opna faðminn fyr-
ir samþjóðlegu samstarfi f heimi þar sem landa-
mærin em ekki lengur réttlætt? Ætlum við að
skírskota til alþjóðahyggju? Ætlum við að
byggja hugmyndir okkar á mannréttindahugtak-
inu án tillits til þjóðemis? Ætlum við að láta okk-
ur lærast af fortíðarmistökum um að verðmæta-
sköpunin gengur ekki og skilar ekki sambærileg-
um lífskjömm nema á grundvelli samkeppni og
markaðar? Ætlum við að standa vörð um vel-
að tala um pólitik og láta reyna á um hvað er
samstaða og um hvað er ágreiningur? a -mynd: E.ÓI.
ferðamkið? Ef svo, hveijar em hugmyndir okkar
um takmörk þess og ábyrgð einstaklingsins í vel-
ferðarríkinu? Hvernig væri að byrja á réttum
enda og byija á byijuninni,“ sagði Jón Baldvin.
„Þegar þeir hafa náð saman sem saman eiga
munu þeir væntanlega velja sér forystu eftir lýð-
ræðislegri aðferð en fyrst er að ná samnefnarann.
Alþjóðahyggja í stað þjóðrembu og jákvæð við-
horf gagnvart Evrópusamstarfi í stað einangmn-
arhyggju. Jákvæð hugsun gagnvart jafnrétti
kynja í orði og á borði. Hörð andstaða gegn rík-
isforsjá eða ríkisvemduðum einokunarhringjum.
Trúnaður við almannahagsmuni gegn sérhags-
munum og fleira og fleira. Róttækur umbóta-
flokkur með framtíðarsýn. Umburðarlyndi gagn-
vart skoðanaskiptum og ólíkum sjónarmiðum en
samt stefnufesta gagnvart gmndvallarsjónarmið-
um. Hvemig væri að nota tfmann til að tala um
pólitík og láta reyna á um hvað er samstaða og
um hvað er ágreiningur," sagði Jón Baldvin
Hannibalsson.
Norræna húsið í kvöld
Afskáldkonum Islands
- dagskrá í umsjá Þóreyjar Sigþórsdóttur. í hléi verður hægt að hitta konur
með hluti á heilanum.
f kvöld, miðvikudaginn 19. júlf
klukkan 20:30, verður í Norræna
húsinu dagskrá í umsjá Þóreyjar
Sigþórsdóttur leikkonu, þar sem
kynntur verður skáldskapur eftir
nokkrar efnilegustu skáldkonur ís-
lands. Þetta er seinni uppfærsla Þór-
eyjar á þessari dagskrá, sú fyrri var
fyrir viku síðan.
Dagskráin hefst með einleiknum
Skilciboð til Dimmu eða Meddelande
till Dimma eftir Elísabetu Jökuls-
dóttur, í sænskrí þýðingu Ylvu
Hellerud. Verkið hefur Þórey flutt
áður, meðal annars á Nordisk Fomm
í Finnlandi í fyrra.
I hléi er hægt að heilsa upp á kon-
ur með hluti á heilanum.
Þórey: Ég er með allt mitt dót í sýn-
ingunni. Fötin mín, húsgögnin mín:
allt. Ekki koma í heimsókn á meðan
á sýningum stendur... A-myndir: E.ÓI.
Eftir hlé ætlar Þórey að kynna
skáldskap nokkurra skáldkvenna á
óhefðbundinn hátt; hún hefur unnið
ljóðamyndbönd í samvinnu við
Kristínu Bogadóttur ljósmyndara.
Umgjörð ljóðanna er staður konunn-
ar: heimilið, þar sem hugmyndimar
fæðast í daglegu amstri. Flutt verða
ljóð eftir Elísabetu Jökulsdóttur,
Gerði Kristnýju, Jóhönnu Sveins,
Kristínu Ómarsdóttur, Lindu Vil-
hjáimsdóttur og Margréti Lóu.
Leikþátturinn verður fluttur á
sænsku, ljóðamyndböndin eru á ís-
lensku, með sænskum texta. Ylva
Hellerud sá um þýðingar á sænsku.
Allir eru velkomnir og aðgangur
ókeypis.
En hvaö finnst skáldkonunum um sýningu Þóreyjar?
Margrét Lóa: Mér finnst
bara að hún hefði ekki átt
að vera í þessum skóm
sem hún var í... Mér fannst
sænskan koma mjög vel út
i íslensku samhengi.
Gerður Kristný: Ég skildi
ekki sænskuna og það
pirraði mig rosalega... en
mér finnst gott á ferða-
mennina að hlusta á Ijóð-
in okkar.
Linda: Eg held að þetta sé
ofsalega gott mótvægi
fyrir ferðamenn, miðað
við það sem hefur verið
boðið upp á hingað til...
Light Nigths...
Kristín: Þetta er fín minja-
gripaverslun, eða svona
öðruvísi alla vega. Það er
hvorki hægt að kaupa né
selja... þetta er ágætt upp
á byltinguna að gera.
r
■ Opinn fyrirlestur í Háskóla Islands
n
í dag
Stæri ek brag
19. júlí, heldur
doktor Marianne E.
Kalinke, prófessor í ger-
mönskum málum og
samanburðarbókmennt-
um, opinberan fyrirlestur
í boði heimspekideildar
Háskóla íslands. Fyrir-
lesturinn nefnir doktor
Kalinke „Stœri ek brag“
Protest and Subordinati-
on in Hallfreðar saga
vandrœðaskdlds og mun
hún setja fram nýja túlk-
un á þeirri gerð sögunnar
sem er að finna i Ólafs
sögu Tryggvasonar hinni
mestu. Ævisaga Hallfreð-
ar einkennist af átökum
föður og sonar, en sagan
tengir þessi átök við
kristintöku íslendinga
með ýmiss konar skír-
skotunum til táknmáls
kirkjunnar. Meðal annars
er vísað til predikana og
trúarsiða sem einkum
tengdust jólahaldi, en í
sögunni taka íslenskir
höfðingjar sem staddir
eru í Noregi einmitt
kristni ájólunum.
Marianne E. Kalinke er
í fremstu röð fræðimanna
á sviði norrænna forn-
bókmennta. Þekktust er hún fyrir
rannsóknir sínar á riddarasögum.
Um þýddar riddarasögur skrifaði
hún bókina: King Arthur, North by
Northwest, The matiere de Bret-
agne in Old Norse-Icelandic Ro-
mances, sem út kom árið 1981, en
um frumsamdar riddarasögur skrif-
aði hún bókina: Bridal-Quest Ro-
mance in Medieval Iceland, sem
Marianne E. Kalinke, prófessor í germönsk-
um málum og samanburðarbókmenntum:
Flytur í kvöld fyrirlesturinn „Stæri ek brag"
Protest and Subordination in Hallfreðar saga
vandræðaskálds. A-mynd: E.ÓI.
kom út 1990. Á síðari árum hefur
hún verið að rannsaka íslenskt safn
dýrlingasagna frá síðustu árum kaþ-
ólskunnar, Reykjahólabók, og er
niðurstaðna að vænta frá henni inn-
an skamms.
Fyrirlesturinn verður fluttur á
ensku og er öllum opinn. Hann
hefst klukkan 17:15 í stofu 101,
Odda.