Alþýðublaðið - 01.08.1995, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
s k o ö a n i r
Egg eiga að ráðast á steina
Trúboði mætti iítilli kínverskri stúlku sem rog-
aðist með strákanga. „Þú hefur þunga byrði
að bera," sagði trúboðinn. „Þetta er engin
byrði," svaraði hún. „Þetta er bróðir minn."
1.
„Egg ráðast aldrei á steina.“
- Kínverskt spakmæli.
Þegar grimmdin var orðin daglegur
gestur í kvöldfréttum sjónvarps heyrð-
ist fólk kvarta á útvarpsrásum. Það
vildi ekki sjá viðbjóðinn. Það kærði
sig ekki um að vita af því að heimur-
inn er gegndarlaust grimmur. Það
kaus að kvarta vegna þess að verið var
að sýna því morðhunda Serba þar sem
þeir slátruðu múslimum í Bosníu. Slík
sjón þótti ekki við hæfr í stássstofun-
Langborðið |
um, jafnvel þótt hún væri staðreynd
og á allra vitorði.
Meðan slátrunin fór fram sátu leið-
togar nokkurra voldugustu ríkja heims
á fundi sem skilaði engu öðru en
ályktun, sem síðar kom í ljós að
,Jteiðursmennimir“ skildu hver sínum
skilningi.
Þegar fólk vill ekki sjá, ekki skilja
og ekki aðhafast þá virðist sem mann-
réttindabarátta sé einungis glíma við
ofurefli. Og þá bjarmar fyrir sannind-
um þessa kínverska spakmælis. Það
opinberar fáránleika þess að berjast
baráttu sem samkvæmt öllum náttúru-
lögmálum á ekki að vera hægt að
vinna.
2.
„Þolgœði er máttur. Með tíma og
þolinmœði má breyta blöðum mó-
berjatrésins ísilki.“
- Kínverskt spakmæli.
Ég minnist þess frá bama- og gagn-
fræðaskólaárum mínum að þegar
kennarar véku talinu að útrýmingu
nasista á gyðingum höfðu þeir ætíð
orð á því að slíkar ógnir myndum við
unga kynslóðin aldrei verða vitni að.
Evrópubúar hefðu öðlast sterka sið-
ferðilega meðvitund í kjölfar seinni
heimstyrjaldar - og svo ættum við
Sameinuðu þjóðimar að.
Einfeldninni hefur ævinlega tekist
að hreiðra vel um sig í þeim sögu-
kenningum sem stundaðar em í skóla-
stofum.
ð sitjum uppi með þá staðreynd að
við höfum sáralítið lært og lítið hefur
þokast í átt til réttlætis. Og stofnunin
sem átti að vernda manngildishug-
sjónina er orðin ónýt og best aflögð.
Viðurstyggðin birtist okkur enn og
aftur, eins og þríhöfða þurs sem ekkert
fær unnið á. Og þá rennur upp fyrir
okkur að vænsti kosturinn í þessari
baráttu er að horfast í augu við ljót-
leikann, meta styrk hans og vopnast
samkvæmt því. Og umfram allt leika
yfirvegaða leiki. Við höfum einfald-
lega ekki efni á öðm.
3.
„Frœgð góðverkanna berst sjaldan
út jyrir dyr manna, en misgerðirnar
eru bornar út í þúsund mílna fjar-
lœgð.“
- Kínverskt spakmæli.
Og hugurinn ber mig frá Bosníu til
hins margumrædda Kína og félaga
Dengs, en í hans landi á fljótlega að
halda ráðstefnu um mannréttindi
kvenna. Flestum virðist þykja það
góðra gjalda vert að halda slíkt þing í
landi þar sem mannréttindabrot em
geigvænleg. Deng mun sjálfsagt seint
um þau vitna þó heimildir finnist,
sennilega segja áróðursvélar Vestur-
landa hafa borið róg um verk sín lang-
an veg og þá um leið vitna til ofan-
greinds spalonælis.
Mig langar til að víkja nánar að
Deng því mér er sagt að hann hafi
hlýtt hjarta. Kannski er ég langrækin
en hvað man ég af kærleiksverkun-
um? Jú, þetta:
Kærleiksríkt hugarfar Dengs lét á
sér kræla á Torgi hins himneska'friðar
þegar hann lét kremja undir skrið-
drekabeltum unga námsmenn sem
staðnir vom að þeirri fásinnu að kreíj-
ast umbóta og lýðræðis. Hjartahlýja
Dengs naut sín til fúllnustu í framhaldi
þessara atburða þegar andstæðingar
hans vom eltir uppi og skotnir eins og
rakkar.
Síðan eru liðin nokkur ár og
kannski er hinn aldni blóðhundur orð-
inn svo elliær að mýktin hafi náð tök-
um á honum, en ég leyfi mér að efast.
Og hörfa því ffernur frá honum en að
honuni.
4.
Greindur maður sagði hér á síðum
Alþýðublaðsins síðasta föstudag að
aðalsmerki nútíma jafnaðarstefnu væri
„skýr hugsun og hlýtt hjarta".
Við hljótum að óska þess að þeir
eiginleikar njóti sín á síðum mál-
gagnsins og þá í aukinni umræðu um
mannréttindamál. Þeirri umræðu hefur
ekki verið sinnt í nokkrum mæli,
nema af einum manni, ritstjóra blaðs-
ins, sem skrifað hefúr allnokkra kröft-
uga leiðara um mannréttindabrot. Þar
á hann ekki einn að iðja.
Og í lokin er rétt að leyfa hinni al-
þjóðlegu manngildishugsun að eiga
síðustu orðin og er við hæfi að hún
endurspeglist í kínverskri dæmisögu:
Trúboði mætti lítilli kínverskri
stúlku sem rogaðist með strákanga.
„Þú hefur þunga byrði að bera,“ sagði
trúboðinn. „Þetta er engin byrði,“
svaraði hún. „Þetta er bróðir minn.“
Höfundur er bókmenntagagnrýnandi,
jafnaðarmaður og félagi í Amnesty á
íslandi
v i t i m e n n
Við munum berjast til síðasta
manns og lengur ef með þarf.
Vígreifur Ríkharður Daðason, sóknarmaður í
Fram, fyrir leikinn gegn Grindavík í bikarkeppn-
inni sem háður var í gær.
Ræningjalýður fer nú um borg og
byggð sem aldrei fyrr. Fíkniefna-
neytendur, sem einskis svífast, ráð-
ast inn í hús að næturlagi og stela
þar öllu steini iéttara... Það er ekki
aðeins verið að tala um innbrot.
Fíkniefnunum fylgir vændi og
meiðingar. Mannslífið er iítilsvirði í
þeim harða heimi.
Jónas Haraldsspn var ómyrkur í máli í leiðara ’
DV í gær um gang mála á íslandi.
Vopnaðar sérsveitir stöðva lax-
veiðimenn.
Frétt Morgunblaðsins af raunum veiðimanna á
Kólaskaga.
Þjóðvaki berst fyrir siðbót í íslensk-
um stjórnmálum en sendir út bréf
á kostnað Alþingis.
Mánudagspósturinn í gær.
f samskiptum við erlend ríki eigum
við ekki að trúa - heldur efast.
Leiðarahöfundur Vikublaðsins lagði línur í utan-
ríkismálum fyrir Halldór Ásgrímsson á föstudag-
inn og neitaði að trúa því að óreyndu að kjarn-
orkuvopn hefðu ekki verið geymd í Keflavík.
Hundur veiktist eftir leik í skurði.
Fimm dálka frétt í DV á laugardaginn.
Þetta er í fyrsta skipti sem vax-
myndir safnsins fá að klæðast bað-
fötum.
Frétt Moggans um vaxmynd af Pamelu Ander-
son í safni í Hollywood.
Vefnum
■ Villtir ætla svosem einsog einu
sinni að vera feikn menningarlegir
og boða ykkur nethausunum það
mikla fagnaðarefni að Mannrétí-
indaskrifstofa íslands hefur
komið sér upp eigin heimasíðu á
Veraldarvefnum (netfang http://
www. centrum. is/humanrights
og póstfang humanright@centr
um.is). Stutt skönnun á innihaldi
leiddi í Ijós ársskýrslu skrifstofunn-
ar fyrir 1994, umsögn um mann-
réttindatengt stjórnarskrárfrum-
varp, lokaniðurstöður 11. Norrænu
Mannréttindaráðstefnunnar, skýrsl-
ur framkvæmdastjóra sambæri-
legra skrifstofa á Norðurlöndum og
annað álíka djúsí stöff. Þarna er
ennfremur að finna þónokkra
áhugaverða tengla til að beintengj-
ast batteríum á borð við Amnesty,
Rauða krossinn og -hálfmánann,
Mannréttindavefinn, Pekingráð-
stefnu kvennanna og fleiri. Það skal
tekið fram að enn er þessi (ört vax-
andi) heimasíða Mannréttindaskrif-
stofunnar önder konströksjón - en
hálfnað verk þá hafið er. Semsagt
margbreytileg og sérstaklega for-
vitnileg heimasíða fyrir nethausa
sem flestir eru jú velmenntaðir og
pólitískt meðvitaðir karlmenn á þri-
tugsaldri með ört hörfandi hárlínu,
afar mannréttindasinnaðan þanka-
gang, hjólreiða- og Camelfíkn á
háu stigi, tedrykkjukomplexa,
hrokafullan kött, heimtufrekt barn í
leikskóla og konu sem hefur hvorki
áhuga né nennu til að skilja þá...
TAKE THAT!
veröld ísa
Aha... Loksins kom að því! í dag
flettir Veröld ísaks ofanaf einhverjum
risavaxnasta blekkingarvef sem vest-
ræn foreldra- og bændamenning hef-
ur spunnið frá tímum marflatrar
heimsmyndar forvera Galíleós Galí-
lei: nefnilega kenningunni um að
maður fái magapínu vegna ofáts af
óþroskuðum og grænum eplum. Stað-
reyndin er sú, að maginn í ntanneskj-
unni er svo ótrúlega nautheimskur og
ófullkominn að hann greinir ekki
muninn á óþroskuðum og þroskuðum
eplum - ef þess er gætt að tyggja
hvem einasta munnbita nægilega vel.
Byggt á Isaac Asimov's
Bookof Facts.
Gúrkutíðin hefur verið óvenju
harðsvíruð í sumar, og elstu
blaðamenn muna varla aðra
eins ládeyðu í fréttum. Reynt
hefur til hins ítrasta á útsjónar-
semi blaðamanna og fyrir vikið
hafa ýmsar frumlegar fréttir
dúkkað upp. DVgerði lengstaf
tilkall til „gúrku sumarsins" en
mönnum er í fersku minni þegar
sagt var frá því með stríðsletri
og stórri litmynd á forsíðu
mánudagsblaðs þeirra fyrir
nokkru að tvær konur hefðu
skrifast á I heil 50 ár. Nú er
Morgunblaðið hinsvegar að
stela senunni. Það hefur sagt frá
því, á grafalvarlegan hátt, í
mörgum og löngum fréttum að
skipt hafi verið um málverk í
herberginu í j-löfða þarsem Ron-
ald Reagan og Mikael Gor-
batsjov ræddust við árið 1986.
Rannsóknadeild blaðsins hefur
farið mikinn í umfjöllun sinni, og
krafið svara þau Gunnar Kvar-
an, sem hafði umsjón með nýju
myndavali í Höfða, og Ingi-
björgu Sólrúnu Gísladóttur
borgarstjóra, sem „fyrirskipaði"
að nýjar myndir yrðu settar upp.
„Hneykslið" sem Mogginn af-
hjúpar er í því fólgið að málverk
af Bjarna Benediktssyni var
tekið niður. Magnús Óskars-
son fyrrum borgarlögmaður
annaðist undirbúning fundarins
í Höfða og í laugardagsblaðinu
rekur hann í löngu máli tákn-
rænt gildi málverksins. Ekki er
Ijóst hvort Mogginn lítur svo á,
að um viðamikið samsæri sé að
ræða en málið verður væntan-
lega tekið fyrir í forystugrein á
næstunni...
Frétt Alþýðublaðsins af „leyni-
fundi" Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur í Ráðhúsinu með
félagshyggjufólki af yngri kyn-
slóð vakti mikla athygli. I gær
stormar einn fundargesta, Einar
Kárason, fram á ritvöllinn í DV
þarsem hann mælireindregið
með sameiningu Alþýðuflokks,
Alþýðubandalags og annarra
vinstriflokka. Hann vill að vinstri-
menn yfirgefi Tónabíó í eitt
skipti fyrir öll - en þar var frægur
fundur haldinn t lok sjöunda ára-
tugarins sem markaði upphaf að
klofningi Alþýðubandalagsins.
Sjálfsagt verður málið rætt betur
á næstu fundum I Ráðhúsinu, en
við vitum fyrir v(st að Ingibjörg
Sólrún hefur haldið samráðs-
fundi af þessu tagi ailt síðastlið-
ið ár...
Nú berst Mánudags-Helgar-
pósturinn fyrir lífi sínu, og
útlit fyrir að mánudagsútgáfu
verði hætt. Leiðarahöfundur MP
fer á kostum í gær, þarsem fjall-
að er um „Ijót skrif" starfs-
manna Máls og menningar um
blaðið. Sagt er að MM sé búið
að finna sér „nýjan óvin", en
það sé vinstrimönnum nauðsyn-
legt. í leiðaranum stendur: „Eitt
sinn var það kapítalisminn með
sinn pípuhatt, eitt sinn herinn á
Miðnesheiði, eitt sinn hin kalda
hönd markaðarins. Allt eru þetta
hlálegir óvinir í dag," segir MP
og kveðst ekki kveinka sér yfir
því að vera orðinn óvinur MM.
Póstmennirnir líta þannig á sig
sem arftaka kapítalismans, hers-
ins og sjálfs markaðarins. Hér
fljótum véreplin með, sögðu
hrossataðskögglarnir...
Tæknideild Stöðvar 2, sem
hefur haft efri hæð Plastos-
hússins að Krókhálsi 6 á leigu,
hefur fengið boð um að hafa sig
þaðan I burt um næstu áramót.
Þetta hefur sett þá Stöðvarmenn
( nokkurn vanda því hentugt
húsnæði á þessum slóðum ligg-
ur ekki á lausu auk þess sem
það er mjög kostnaðarsamt að
flytja tæknideildina...
h i n u m e
FarSide" eftir Gary Larson.
Og viti menn: Þegar Björn Þór litli herti loksins upp hugann
og gægðist inní fataskápinn var náttfataskrýmslið horfið á
braut-í bili...
f i m m
f ö r n u m
Hver er mesta gæfa þessarar þjóðar?
Gylfi Magnússon, hag-
fræðingur: Það er að þurfa
ekki að deila eyjunni með öðr-
um.
Jóhanna Dögg Péturs-
dóttir, flugfreyja: Það er
ungt fólk með heilbrigðar
skoðanir sem lifir lífinu lifandi.
Ólafur G. Grímsson, hugs- Alfhildur Jóhannsdóttir,
uöur: Það er að við erum sjálf- fulltrúi: Landið sjálft og
um okkur nóg. hreina loftið.
Steinunn Ásta Roff, versi-
unareigandi: Það er smábæj-
arbragurinn og þetta nátengda
samfélag.