Alþýðublaðið - 13.02.1996, Síða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 13. FEBRÚAR 1996
var fyrir henni gátu blöðin sér þess
til að veikindi leikarans hefðu verið
tilbúningur og þáttur í auglýsinga-
brellu.
Næstu fréttir hermdu að leikar-
inn væru í lífshættu vegna bráðrar
lífhimnubólgu. Sólarhring síðar var
Valentínó látinn, einungis þrjátíu
og eins árs að aldri. Viðbrögðin
létu ekki á sér standa. Starfsfólk
sjúkrahússins gekk um ganga há-
grátandi og utan dyra söfnuðust
saman þúsundir manna sem grétu
enn hærra.
Líkami Valentínós var fluttur á
útfararstofu við Broadway. Þangað
streymdi fjöldi manna og reyndu að
lauma sér inn á þeim forsendum að
þeir væru vinir og kunningjar leik-
arans. Kona hélt því fram að hún
væri fyrsta stúlkan sem Valentínó
hefði kysst á þeim tíma sem þau ól-
ust upp saman á Italíu. Aðrir komu
með krossa og minjagripi sem þeir
vildu setja hjá líkinu.
Vinsældir leikarans í lifanda lífi
■ I ár eru sjötíu ár liðin frá andláti Valentínós „mesta elskhuga allra tíma". Fréttir af
dauða hans leiddu til einhverra sérstæðusta uppþota í sögu New York borgar, en
tugþúsundir kvenna grétu, slógust og börðust til að fá að líta goðið augum í hinsta
sinn. Kolbrún Bergþórsdóttir rifjar upp atburðina.
Dauði mesta
„í mfnu heimalandi eru það karl-
arnir sem ráða og ég trúi því að
Valentínó ásamt seinni eiginkonu sinni, hinni lesbísku Rambovu og
spænska málaranum Beltram-Masses.
ós gaf Rambova út bók sem hún
sagði geyma samtöl sem hún hefði
átt við fyrrum eiginmann sinn að
handan.
Kvenlegur karlmaður
Þeir sem ekkert botna í vinsæld-
um kyntáknsins mega vel af því
vita að á dögum Valentínós hefðu
þeir fundið allnokkra skoðanabræð-
ur sína. Þeir voru yfirleitt karlkyns
og fussuðu við þeim pempíulega
karlmanni sem þeim fannst mæta
sér á hvíta tjaldinu. Leikaðferð Va-
lentínós byggðist á því að stara á
kvenleikarann, þenja nasirnar, og
opna varirnar af ástríðuþunga en
halda um leið fyrirlitningarsvip á
andlitinu. Kvenfólki þess tíma
fannst leikarinn ómótstæðilegur, og
reyndar finnast enn konur sem eru
þeim sammála.
Einn þeirra, sem lét sér fátt um
finnast, var blaðamaður Chicago
Trubune sem rúmum mánuði fyrir
lát leikarans hæddist að Valentínó í
blaðagrein. Greinin var skrifuð í
tengslum við opnum skemmtistað-
ar. A karlasalerninu var að finna
sjálfsala þar sem karlmenn gátu
keypt púður til eigin nota. Blaða-
manninum þótti þarna komin alvar-
leg dæmi um hnignun karlmennsk-
unum brást Valentínó við í anda
sannrar rómantíkur. Hann skoraði
blaðamanninn á hólm og tók fram
að berjast skyldi með sverðum.
Þegar ekkert svar barst frá blaða-
manninum stakk Valentínó upp á
alþýðlegri leið, þeirri að berjast
með hnefunum. Blaðamaðurinn sá
enn enga ástæðu til að svara. Málið
fór aldrei lengra, en Valentínó tók
það mjög nærri sér og þótti karl-
mannsímynd sín hafa beðið alvar-
legan hnekki.
Barist um goðið
Sunnudaginn 15. ágúst 1926 var
Valentínó á hótelherbergi sínu í
New York þegar hann greip um
kvið sinn og hneig niður, þjáður af
kvöldum. Hann var fluttur á sjúkra-
hús og skorinn upp við botnlanga-
bólgu. Þegar hann vaknaði af svæf-
ingunni spurði hann lækninn, minn-
ugur gagnrýninnar sem hafði sært
hann svo mjög: „Læknir, lét ég
nokkuð eins og bleikur púður-
kvasti?"
Blóm og skeyti streymdu til
goðsins frá aðdáendum. Örfáum
dögum síðar flaug sú saga um borg-
ina að Valentínó væri látinn. Fréttin
var nær samstundis borin til baka
og þegar kom í ljós að enginn fótur
Af hverju kom enginn sér að því
fyrir löngu, að drekkja, svo lítið
bæri á, Rudolph Guglielmi, öðru
nafni Valentínó?" spurði blaðamað-
ur Chicago Tribune árið 1926, og
hafði fengið sig fullsaddan af leik-
aranum sem honum þótti í engu
frambærileg karlmannsímynd. Þetta
ár var Rodolpho Alfonso Raffaelo
Pierre Filibert Guglielmi di Valent-
ina d’Antonguolla, eins og ítalinn
Valentínó hét fullu nafni, á hátindi
frægðar sinnar. Hann var mesta
karlkyntákn heims og auglýstur
sem „mesti elskhugi allra tíma“.
Valentínó, veikgeðja og ekki
sérlega áhuga-
verður persónu-
leiki, var alla tíð á
valdi viljasterkra
kvenna sem
ráðskuðust með
hann eins og þeim
þóknaðist. Það
var skass af verstu
sort, June Mathis,
sem kom honum á
framfæri í Holly-
wood. Síðan tók
við honum leik-
konan Alla Naz-
imova, sem var
lesbísk og var
sögð hafa skipu-
lagt bæði hjóna-
bönd hans.
Hvorug eigin-
kvenna Valentín-
ós gat státað af
því að hafa átt í
kynferðissam-
bandi við eigin-
manninn. Fyrri eiginkona Valentín-
ós yfirgaf hann á brúðkaupsnóttina
og sagði hann ekki hafa sinnt sér á
kynferðissviðinu, en notið þess að
leggja á sig hendur. Og 1926, síð-
asta árið sem hann lifði, hafði
seinni eiginkona hans Natacha
Rambova yfirgefið hann eftir nokk-
urra ára allsérkennilegt hjónaband.
Þau hjón áttu aldrei líkamlegt sam-
ræði því Rambova var lesbía og
sterkur grunur leikur á að Valentínó
hafi verið hommi, eða að minnsta
kosti haft tilhneigingar í þá átt. Þótt
þau hjón hefðu ekki borið gæfu til
líkamlegs samneytis sameinuðu
þau anda sína á skáldskaparsviðinu
og eftir þau liggur ljóðabókin Dag-
draumar. Þar er að finna ástarljóð
eins og þetta:
Vei
Stundum
finn ég
ákafan beiskleika
i
kossum þínum
konur séu hamingjusamastar meðan
þannig er,“ sagði Valentínó opin-
berlega, en meðan á hjónabandi
hans og Rambovu stóð kallaði hann
hana „húsbóndann” og það var hún
sem tók allar mikilvægar ákvarðan-
ir sem vörðuðu starfsferil hans.
Dómgreind hennar var reyndar með
þeim hætti að um tíma var hún vel
á veg komin með að leggja feril
eiginmanns síns í rúst. Velunnarar
Valentínós vörpuðu því öndinni
léttar þegar hún loks yfirgaf hann.
Rambova hélt því síðar fram að
þarmeð hefði samskiptum þeirra
ekki lokið því eftir dauða Valentín-
unnar og kenndi um áhrifum Va-
lentínós sem bar armbönd og aðra
skartgripi, angaði af ilmvatni, not-
aði snyrtivörur og virtist una sér
best í skrautklæðum. „Ef karlmenn
láta þessa þróun viðgangast þá er
tími mæðraveldisins runnin upp.
Betra er að vera stjórnað af karl-
mannlegum konum en kvenlegum
karlmönnum," sagði blaðamaðurinn
og bætti við: „Af hverju kom eng-
inn sér að því fyrir löngu, að
drekkja, svo lítið bæri á, Rudolph
Guglielmi, öðru nafni Valentínó?"
Þegar blaðamenn leituðu álits
Valentínós á greininni og ummæl-