Alþýðublaðið - 21.05.1996, Blaðsíða 5

ÞRIÐJUDAGUR 21. MAÍ1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
a ð u t a n
Bréf frá New York
Kristinn Jón Guðmundsson skrifar
Hlátur að handan
Meðan nýjungar og tískusveiflur
tröllríða metsölulistum bóka um allar
álfur, Englendingar sjá ekkert nema
ævisögur og Frakkar rífa í sig nýja
Mitterrand-bók í hverri viku, eru
blessaðir Ameríkanarnir merkilega
staðfastir í sínum bókmenntasmekk.
Hér er að sjálfsögðu talað um hinar
svokölluðu ,Jiow to“, eður sjálfshjálp-
arbókmenntir. An þess að geta lesið
sér til um hvemig hægt sé að verða
elskhugi, faðir, kaupsýslumaður og
allt þar á milli - og helst í 10 þrepum
- er hætt við að ijómi þjóðfélagsins
yrði lagður inná sjúkrahús í allshetjar
panik-kasti. Það er sjálfsagt að taka
fram að slíkt mun aldrei gerast, ekki
meðan Guð fær einhveiju ráðið.
Núna sfðast bættist „Hvernig við
deyjum" í hópinn og varð samstundis
metsölubók. Því þótt hrömun og dauði
sé óralangt frá hinu bjartsýna eðlisfari
Ameríkanans, er greinilegt að margir
lesendur hafa haft hulinn áhuga á efn-
inu, og hafa jaíhvel borið í bijósti von
um að í ritverkinu mætti finna 10
þrepa aðferð við þetta mikla feimnis-
verk - að deyja. Það er morgunn í
Ameríku. Ekki kvöld... Dauðinn á
ekkert erindi í svona hamingjusamt
land. En samt...
Þegar að því kemur að ekki er leng-
ur hægt að fresta því óumflýjanlega er
fróðlegt að fylgjast með viðbrögðum
amerískra. Hvar annarsstaðar myndu
menn taka andköf af undran og lýsa
yfir „sjokki“ þegar slasað tírætt gam-
almenni fær loksins hvíldina, eins og
gerðist í Kalifomíu í mars. Sjónvarpið
fór á stúfana til að krefja vegfarendur
um viðbrögð pg menn böðuðu út
höndum og hrópuður „Er hanri dá-~
inn!“ Það eina sem vantaði var frétta-
skýring um skaðsemi reykinga í sam-
bandi við ótímabært andlát George
Bums. Meðan menn vom í óða önn að
leita orsaka dauðsfallsins var haft
samband við lærisvein grínarans, Ar-
senio Hall, sem lét hafa eftir sér: „Nú
er hann að koma Guði til að hlægja!"
Það er einmitt einkenni á Amerík-
önum hvað þeir telja sig þekkja al-
mættið persónulega og hafa einatt
áhyggjur af því að hann Guð skemmti
sér ekki nógu vel. Kannski er það ein
af ástæðum þess að engin líkræða hér
Vestra er fullkomin nema með fylgi
hnyttin athugasemd um hinn látna,
eða lítil kímnisaga sem svarað er jafri-
an með kurteisishlátri á syrgjenda-
bekk. Bill Clinton er einmitt listamað-
ur þessarar hefðar, að brosa gegnum
tárin, eins og var forveri hans Reagan.
Clinton verður seint fyrirgefið í sum-
um Suðurríkjum að telja sig jafn góð-
an sálusorgara og Ronald Reagan, en
sefjunarorð hans eftir Oklahóma
sprenginguna era þó talin slaga hátt
uppí úrvalsræður Reagans. Þar skín
skærast ávarpið eftir Challenger slysið
og svo afmælisræðan á D-dag 1984,
þegar hermannatárin féllu í sandinn
við Normandíkletta og forsetinn sjálf-
ur var farinn að brynna músum áður
enyfir lauk.
I þessu sambandi verður mér oft
hugsað til þessarar séríslensku þerapíu
sem kallast minningargreinar, og
myndi eyða upp öllum regnskógum
jarðar á nokkrum dögum ef aðrar
þjóðir tækju sér til fyrirmyndar. Sú
eftirmælatombóla er eiginlega fyrir-
rennari intemetsins alræmda sem troð-
fylltist svo af skeytum við fráfall Jerry
Garcia, síðasta starfandi gúrús hippa-
menningarinnar, að við lá að kerfið
færi yfiram. Þó hafa merkismenn allt-
af fengið sína minningargrein - eður
„obituary" á firíu máli - en hún er allt-
af framleidd af starfsliði stórblaðanna
og hefur oftar en ekki legið á lager hjá
þeim áram eða áratugum saman þegar
kallið loksins kemur. Og er höfundur
minningargreinarinnar oft dauður
löngu á undan hinum láma.
Þessar fagmannlegu stórblaðaminn-
ingargreinar era eðlilega lfemur hlut-
lausar, eins og kannski hæfir anda
góðrar blaðamennsku, og eru þá
dálkahöfundar svokallaðir kjömir til
að draga fram mannlegu hliðar við-
komandi. Svösem keðjureýkirigar og *
bjómeyslu Yitzhak Rabin eins og þeir
kepptust við að gera í haust. Slíkir
smámunir hrífa hinsvegar ekki ímynd-
unarafl fjöldans, ef íjöldinn hefur þá
eitthvað slíkt. Harmleikur þarfnast
einnar hetju utan þeirrar sem hvílir á
böranum, hvort sem hún heitir María
Magdalena Súperstar eður Jackie O
bakvið svört gleraugu. Afastelpan
hans Yitzhak Rabin, óharðnaður ung-
lingurinn svo sterk í angist sinni við
gröfina, flaug beint inná amerískar
forsíður og varð stjarnan sem snart
þúrsund hjörtu og kveikti um leið á
ófáum peram hjá útgáfuaðilum, sem
bara misserum seinna eru búnir að
koma stúlkunni á þrykk. Bókin er nú
auglýst sem tilvalin „mothers-day“
Það er einmitt einkenni á Ameríkönum hvað
þeir telja sig þekkja almættið persónulega og
hafa einatt áhyggjur af því að hann Guð
skemmti sér ekki nógu vel.
gjöf, enda átakanleg kápumyndin ein
sér nægjanleg til að kippa í strengi
kaldrifjuðustu stjúpmóður. Og þetta er
bara eitt dæmið um þá skyndibókaút-
gáfu um ævi Yizhaks sem flæðir um
markaðinn eftir að kannanir hermdu
að áhugi á hershöfðingjanum í Banda-
ríkjum Ameríku hefði aukist marg-
faldlega. Píslarvættir era nú á hverf-
andi hveli, hvað þá menn á borð við
Gandhi sem hafa fallið fýrir stóra hug-
sjón eða heila þjóð. Við viljum vera
samtíða slíkum mönnum og bjóðum
Rabin velkominn í klúbbinn, enda
hafði hann ferðast hratt síðustu árin;
frá beinbrotum í Gaza til friðardúf-
unnar í Tel Aviv. Ameríkanar voru
agndofa yfir hans miklu örlögum,
enda stendur hið unga ísrael hjarta
þeirra nær en nokkuð annað ríki.
Þegar þeirra eigin viðskiptaráð-
herra, Ron Brown, hinsvegar fórst í
Króatíu á dögunum, skiptust viðbrögð
Ameríkana mjög í tvö hom; aðallega
eftir skoðunum í kynþáttamálum.
„Hann var svartur," sagði gömul kona
einsog það réttlætti í sjálfu sér dauða-
dóm. „Hvað um alla hina sem fórast
með vélinni, það er ekkert talað um
þá!“ Einn vinsælasti útvarpsmaður
New York og nágrennis, Bob Grant,
(blökkumannahatari úr felum) hlakk-
aði svo í beinni útsendingu yfir enda-
lokum Browns að hann var rekinn
með hraði, eftir áratuga starf. Svo ráð-
inn af annarri stöð nokkrum vikum
síðar, þrátt fyrir bölbænir Jesse Jack-
son og A1 Sharpton, en hlustendum til
mikillar ánægju.
Það voru fleiri farþegar með vél-
inni, mikið rétt. Til að mynda Nat-
haniel nokkur Nash, sem var fyrsti
blaðamaður The New York Times
sem látist hefur við skyldustörf síðan í
Seinni heimsstyijöldinni. Kollegi hans
á blaðinu, Thomas Friedman, ritaði
dálk um hann í blaðið og það furðaði
mig þónokkuð að Pulitzerverðlauna-
höfundurinn skyldi hafa komist upp
með að skrifa klassíska íslenska minn-
ingargrein, bæði í uppbyggingu og
efnismeðferð. Gamlir dagar á Tíman-
um vora rifjaðir upp; þegar þeir vora
busar í skrifstofusnatti og Friedman
minntist þess með trega að þegar hann
var sendur til Lfbanon til fréttaritunar,
hafði Nash kvatt hann með orðunum
„farðu varlega!" Nú heimfærði Fried-
man þessi orð yfir á slysið við Króa-
tíu: „Farðu varlega - en það er bara of
seint.“ í lokin kom svo snilldartaktur
hjá Pulitzerskáldinu, sem þessvegna
hefði getað komið beint út úr útskrift-
arbók Menntaskólans í Kópavogi:
„Nú er hann sjálfsagt að taka niður
nótur hjá Guði, ef ég þekki hann rétt.“
Það er mikið á Guð lagt, þó almátt-
ugur sé. ■
Nýr pistla-
höfundur
Kristinn Jón Guðmundsson hefur
um árabil búið í New York, og fengist
við allt millum himins og jarðar.
Stefán Jón Hafstein skráði sögu hans
fyrir fáeinum árum og gaf út hjá
Máli og menningu. Kristinn Jón
mun senda Alþýðublaðinu pistla
annað veifið, og er blaðinu sérstakur
fengur að skrifum hans enda er
hann frumlegur og snjall stílisti.
Lækningaminjar á Nesstofusafni
Á laugardaginn opnaði Nesstofu-
safn, þar sem gefur að líta muni
tengda sögu læknisfræðinnar á íslandi
síðustu aldimar. Nesstofusafn var á
sínum tíma byggt fyrir fyrsta land-
lækninn á íslandi, Bjama Pálssson, á
árunum 1760-1763 og er húsið því eitt
af elstu steinhúsum landsins, samtíða
húsum eins og Bessastaðastofu og
Viðeyjarstofu. Nesstofa stendur í út-
jaðri byggðarinnar vestast á Seltjama-
nesi og er opin á sunnudögum, þriðju-
dögum, fimmtudögum og laugardög-
um milli eitt og fimm.
Varnarliðið
Rafmagnsverkfræðingur
(U.S. Naval Computer and Telecommunication Station)
Varnarliðið óskar að ráða rafmagnsverkfræðing til Fjarskiptastofnunar
Varnarliðsins.
Starfið felst í tæknilegum rekstri og skipulagi ásamt verk- og fjárhagsáætl-
anagerð stofnunarinnar.
Samskipti við íslenska og bandaríska aðila innan og utan stofnunar eru
mikil og því áríðandi að viðkomandi sé lipur í samskiptum.
Unnið er eftir bandarískum og íslenskum reglum.
Krafist er fullgildrar menntunar rafmagnsverkfræðings, mjög góðrar
munnlegrar og skriflegrar enskukunnáttu, ásamt hæfileikum til að vinna
sjálfstætt.
Umsækjendur þurfa að hafa gilt ökuskírteini.
Um er að ræða fast starf.
Skriflegar umsóknir á ensku beristtil Varnarmálaskrifstofu, ráðningardeild,
Brekkustíg 39, 260-Reykjanesbæ, eigi síðar en 28. maí 1996.
Nánari upplýsingar um starfið eru í starfslýsingu sem liggur frammi á
sama stað. Áríðandi er að umsækjendur kynni sér hana áður en þeir sækja
um starfið.
Vestan Nesstofu eru gömlu túnin frá Nesi, Bakkatjörn og fjaran.
Þessi fótstigni tannbor var
Högna Björnssonar læknis.
eigu
Læknistaska, hlustpípa og blóð-
þrýstingsmælir.
Gleraugu sem sögð eru úr eigu
séra Hallgríms Péturssonar.
Varnarliðið
Sumarafleysingar
Varnarliðið á Keflavíkurflugvelli óskar að ráða fólktil sum-
arafleysinga:
Bifvélavirkja hjá Stofnun Verklegra framkvæmda og Verslun Varnarliðsins.
Bílamálara hjá Stofnun Verklegra Framkvæmda.
Málara hjá Stofnun Verklegra Framkvæmda.
Blikksmiði hjá Stofnun Verklegra Framkvæmda.
Rafvirkja hjá Stofnun Verklegra Framkvæmda.
Rafeindavirkja hjá Flugrekstrarstofnun Varnarliðsins.
Matreiðslumenn hjá Liðsforingjaklúbb Varnarliðsins.
Iðnmenntunar er krafist fyrir öll störfin, en fáist ekki réttindafólk kemur til
greina að ráða vana aðstoðarmenn í sum störfin.
Skriflegar umsóknir beristtil Varnarmálaskrifstofu, ráðningardeild, Brekku-
stíg 39, 260-Reykjanesbæ, eigi síðar en 28. maí 1996.
Nánari upplýsingar um störfin eru í starfslýsingum sem liggja frammi á
sama stað.