Alþýðublaðið - 15.10.1996, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 15. OKTÓBER 1996
ALÞÝÐUBLAÐK)
7
f iokkurinn!
■ Davíð Oddsson tók eindregna afstöðu gegn Evrópusambandinu og með kvóta-
kerfinu. Hann var auðvitað stjarnan á skrautsýningu í Laugardalshöll, þar sem ein-
ing og ánægja voru boðorð dagsins. Og ef mönnum þótti lítið fara fyrir pólitískri
stefnumótun, þá hraut þó alltjent eitt ódauðlegt spakmæli af vörum formannsins:
Ef stjórnmálamaður hlustar of mikið á grasrótina fyllast eyru hans af ormum...
Ys og þys út af engu
Blaðamenn Alþýðublaðs-
ins ræddu við fólk um at-
burði helgarinnar og
Hrafn Jökulsson púsl-
aði saman mynd af lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins
Fréttamennimir sem sögðu U'ðindi um
helgina af landsfundi Sjálfstæðis-
flokksins voru allir af vilja gerðir.
Það var bara svo ósköp lítið t' fréttum, og
tæpast að glæsilegt yfirborð fundarins gár-
aðist nema þegar fjendur kvótakerfisins
höfðu sitt óvænt fram í sjávarútvegsnefnd.
En það dugði skammt. Davíð Oddsson
kom fram í sjónvarpsviðtali og virtist ekki
einu sinni pirraður þótt einhveijir reyndust
hafa aðra skoðun en hann. Fundurinn mun
hafna þessari tillögu, sagði formaðurinn.
Og það gerði fundurinn. Því er ekki ófyrir-
synju að Sighvatur Björgvinsson líkir Dav-
íð við stjómarformann í stórfyrirtæki sem
sjálfur hefur öll hlutabréf á hendi.
Draumur í dós
Forystumenn Sjálfstæðisflokksins þreyt-
ast ekki á að benda á stærð, umfang og
glæsileika landsfundarins. Við höldum
stærstu fundi á Islandi, sagði Davíð stoltur
í bragði. Kjartan Gunnarsson fram-
kvæmdastjóri sagði að sautján hundruð
fulltrúar myndu sitja fundinn og taka þátt í
starfi og stefnumótun. Það vakti því óneit-
anlega spumingar þegar aðeins 971 greiddi
atkvæði í formannskjörinu. Hvar vom hinir
729? Famir heim? Timbraðir eftir hátíða-
höld á laugardagskvöldið? Ekki vom þeir
að lýsa óánægju með Davíð?
Auðvitað ekki. Sjálfstæðisflokkurinn er
Davíð Oddsson.
Fullgildir landsfundarfulltrúar vom ein-
faldlega ekki sautján hundmð, heldur rúm-
lega þúsund ef að líkum lætur. Guðlaugur
Þór Þórðarson formaður Sambands ungra
sjálfstæðismanna útskýrði málið: „Það
vom rúmlega sautján hundmð við setning-
una en ekki hafa allir leyst út kjörbréfin sín
sem kosta fimmþúsund krónur," segir
Guðlaugur Þór. Hann sagði að margir
mættu í upphafi án þess að sjá ástæðu til
„að kaupa sig inná landsfundinn" og hefðu
því ekki atkvæðisrétt.
Að öðru leyti sagði formaður ungra
sjálfstæðismanna að landsfundurinn hefði
verið „algjör draumur í dós.“
Davíð og ormarnir
Enginn bjóst við snörpum átökum á
fundinum, og þaðan af síður að menn skip-
uðu sér í fylkingar um menn eða málefni.
Slíkt gera menn ekki í Sjálfstæðisflokki
Davíðs Oddssonar. Sighvatur Björgvins-
son: ,í upphafi landsfundar gefur formaður
flokksins línuna með því að tilkynna
sautján hundmð landsfundargestum hvaða
tillögur má samþykkja og hverjar á að
fella. Sjálfstæðisflokknum er stýrt af örfá-
um einstaklingum sem hafa tekið ákvarð-
anir löngu áður en fundur er haldinn."
Uppákoman í sjávarútvegsnefnd, sem
samþykkti að henda kvótakerfi Þorsteins
Pálssonar á haugana, var því ekkert stór-
mál. Davíð og Þorsteinn snem bökum sam-
an og vöruðu sjálfstæðismenn við villu-
trúnni að vestan.
Guðjón A. Kristjánsson varaþingmaður
sagði hinsvegar að bullandi ólga væri í
þjóðfélaginu vegna hins rangláta kerfis í
sjávarútvegi. Flokksforystan og grasrótin í
flokknum tala ekki sama tungumál! sagði
Guðjón í sjónvarpsviðtali um málið. Af-
dráttarlaus orð. Fréttamaðurinn sneri sér til
Davíðs og bar undir hann ummæli Guð-
jóns. Formaður Sjálfstæðisfiokksins var
dáh'tið syfjulegur og nennti ekki einu sinni
að byrsta sig. Grasrótin, sagði Davíð, það
er nú svoleiðis með grasrótina að ef maður
hlustar of mikið á hana þá fyllast eyrun af
ánamöðkum...
Hvað skyldi Guðjóni finnast um þetta
viðhorf formanns Sjálfstæðisflokksins til
skoðana ltins almenna flokksmanns? „Ég
vissi ekki að Davíð væri svona hræddur
við orma. Að hann þyrði ekki að hlusta á
sjónarmið annarra þessvegna. Ég held að
menn verði að leggja eymn við þvt' sem
verið er að tala um í þjóðfélaginu," sagði
Guðjón, sem var kominn útá úfið ísafjarð-
ardjúp þegar Alþýðublaðið ræddi við hann
í gær.
En maðkakenning Davíðs vakti einna
mesta athygli í orðaflaumi helgarinnar í
Höllinni. „Davíð ætti að minnast þess að
ánamaðkar hafa mikilvægu hlutverki að
gegna við að breyta rotnandi jurtaleifum í
gróðurmold,“ sagði Arnór Benónýsson
varaformaður fulltrúaráðs Alþýðuflokksins
í Reykjavík.
Skrautsýning? Vissulega
Landsfundurinn var vel lukkuð sýning,
og líklega em skipuleggjendur hans sigur-
vegarar helgarinnar - fyrir utan Davíð auð-
vitað. „Þetta var glæsilegur fundur og und-
irstrikaði hvað flokkurinn á sterk ítök í ís-
lensku þjóðfélagi," segir Ólafur Öm Har-
aldsson þingmaður Framsóknar.
Heimdellingurinn Andrés Magnússon
var að vonum ánægður: „Þetta var mjög
skemmtilegur landsfundur og vel skipu-
lagður. Skrautsýning? Vissulega. Fundur-
inn á að vera skrautsýning. Þetta er stór og
sterkur fiokkur. Eins og Jón Páll heitinn
orðaði það þegar hann var spurður af
hverju Sjálfstæðisflokkurinn?: Af því að
hann er stærstur og langsterkastur."
Andrési fannst heldur ekki tiltökumál
þótt úfar hafi risið vegna sjávarútvegsmála,
og telur að flokkurinn hafi skýrt afstöðu
sína í veigamiklum málum: „Fundurinn
gekk smurt þrátt fyrir að ýmis erfið um-
fjöllunarmál lægju fyrir. Eina snurðan sem
hljóp á þann þráð vom sjávarútvegsmálin
en það átti ekki að koma neinum á óvart.
Ég held líka að það sé ágætt, því að maður
hefur heyrt andstæðinga flokksins segja
það lengi að flokkurinn hafi ekki tekið á
ýmsum gmndvallarmálum eins og sjávar-
útvegsmálum og Evrópumálum. Það má
örugglega til sanns vegar færa að menn
hafi forðast að gera ágreining um þau mál í
lengstu lög. En á þessum landsfundi var í
raun kveðið uppúr með afstöðu fiokksins
til þessara tveggja mála með mjög afger-
andi hætti."
Tök Davíðs á flokknum
algjör
Heldur betur. Davíð Oddsson tók ein-
dregna afstöðu í Evrópumálum og sjávar-
útvegsmálum - og komst upp með það.
Amór Benónýsson: „Fundurinn kom mér
fyrir sjónir sem mikil halelúja-samkoma.
Tök Davíðs á flokknum em greinilega al-
gjör. Það er einna athyglisverðast að á
þessum fundi lýsti Sjálfstæðisflokkurinn
yfir órofa samþykki við kvótakerfið, og
Evrópusinnar sögðu ekki múkk þótt Davíð
gengi lengra en nokkm sinni fyrr í að úti-
loka aðild að ESB. Frjálslyndari sjálfstæð-
ismönnum og hinum fjölmörgu Evrópu-
sinnum í flokknum hlýtur að líða dálítið
einkennilega eftir messu formannsins um
þessi mál.“
Andrés Magnússon er ekki í þeim hópi,
og honum líður ákaflega vel eftir fundinn:
„Niðurstaðan var eftir bókinni fyrir okkur
Heimdellinga. Við höfum eindregið lagst
gegn aðild að Evrópusambandinu. Heim-
dallur hefur verið fylgjandi kvótakerfinu
og það á þeirri forsendu að það sé knýjandi
að það komist á eignarréttur í greininni.
Veiðileyfagjaldið er versta hugmyndin sem
menn gátu hrapað að.“
„Jafnrétti í reynd"
Forysta Sjálfstæðisflokksins brást við
málfiutningi „sjálfstæðra kvenna" síðustu
misseri með því að gera jafnréttismál að
öðru aðalumræðuefni þingsins. Kjörorð
fundarins var: Einstaklingsfrelsi - jafnrétti
í reynd.
„Mér fannst skondið hve mikla áherslu
fiokkurinn lagði á einstaklingsfrelsið sem
aflvaka jafnréttis. Spyrja má: Miðað við
þau áhrif sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur
haft í áratugi og áherslu hans á frelsi ein-
sutklingsins - afhveiju hefur það ekki skil-
að sér í meira jafnrétti?"
Andrés segir að fundurinn hafi helgast
af jafméttismálum að mjög miklu leyti, og
það hafi endurspeglast t' glæsilegri kosn-
ingu þeirra til miðstjórnar. Mikið rétt:
fimm konur náðu sæti í ellefu manna mið-
stjórn og urðu í fjórum efstu sætunum í
kosningu fundarins. (Ungliðar unnu Ifka
góðan sigur, fengu fjóra fulltrúa í mið-
stjóm.)
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri
segir vissulega fagnaðarefni að sjálfstæðis-
menn skuli ræða jafnréttismál, og að um-
ræða sé alltaf fyrsta skrefið. „Ég varð hins-
vegar ekki vör við að ntikið kæmi út úr
þessum umræðum þeirra. Jú, það voru víst
kosnar aðeins fleiri konur í miðstjórn en
voru fyrir. En þetta er samt hálf innihalds-
laust, ég hef alla vega ekki heyrt ncinar að-
gerðaáætlanir, en þær kunna að hafa farið
framhjá mér. Sjálfstæðismenn tala um hug-
arfarsbreytingu en hugarfarið breytist ekki
sjálíkrafa. Það þarf að benda á með hvaða
hætti á að breyta því. Ég held að brotalöm-
in sé sú að þeir vilja alls ekki líta svo á
konur séu hópur sem almennt búi við lakari
kjör en karlmenn."
Borgarstjórinn hafði líka ákveðnar efa-
semdir um áherslu sjálfstæðismanna á hið
fræga einstaklingsfrelsi í þessu sambandi:
„Þessi ofúráhersla sjálfstæðiskvenna á ein-
staklinginn getur snúist upp í að það verði
litið svo á að þær konur sem era í boði séu
almennt ekki nægilega vel heppnaðar sem
einstaklingar. En ég hef nú rekist á ansi
marga karlmenn sem ekki hafa þá ótvíræðu
kosti til að bera, að það réttlæti þá stöðu
sem þeir gegna. Staðreyndin er sú að í
Sjálfstæðisfiokknum eru margar konur sem
ættu að fá að spreyta sig en það eru alltaf
einhveijir karlmenn á fleti fyrir sem ekki
gefa sitt eftir svo auðveldlega."
Mörður Amason varaþingmaður og ís-
lenskufræðingur sagði að eitt hefði vakið
mesta athygli sína í tengslum við jafnréni-
sumræðu Sjálfstæðisflokksins: „Ég staldr-
aði við frásögn Morgunblaðsins, sem birti
mynd af tveimur gömlum konum með fyr-
irsögninni .Jafnrélti í reynd“. Undir þeirri
fyrirsögn höfuðleður af hinni raunverulegu
forystu Sjálfstæðisflokksins, - fimm körl-
um í ráðherrastólum."
Gamalkunnar ályktanir
Flestar samþykktir landsfundarins voru
á hefðbundnum nótum. Einkavæða ÁTVR,
lækka skatta, afnema skylduáskrift að Rík-
isútvarpinu. í síðastnefndu samþykktinni er
líka kveðið á um að RÚV geti ekki sótt
peninga í ríkissjóð, og þvt' er stoðum í
reynd kippt undan stofnuninni. Engin furða
þótt Bjöm Bjamason menntamálaráðherra
segðist ekki skilja þessa samþykkt alveg.
Fundurinn snerist semsagt ekki um mál-
efni. Aðalaúiðið var að taka þátt í stærsta
og glæsilegasta fundi sem haldinn hefur
verið á íslandi.
Ef landsfundurinn var leiksýning, þá
gæti leikdómurinn verið einhvemveginn
svona:
„Glæsileg Ieiktjöld og búningar vöktu
einna mesta athygli. Leikstjóm var í öllum
aðalatriðum hnökralaus, en skorti fmm-
leika. Davíð Oddsson fór vitanlega með
aðalhlutverkið og skilaði sínu óaðfinnan-
lega að vanda. Þó er einsog vanti dýpt í
túlkun hans á stórbrotnum stjórnmála-
manni. Friðrik Sophusson var traustur en
þreytulegur í hlutverki varaformanns. Þor-
steinn Pálsson varð óvænt senuþjófur um
tíma, og sýndi þá gamla takta einsog þegar
hann var uppá sitt besta fyrir rúmlega ára-
tug. Frammistaða Péturs Blöndals, leikara í
aukahlutverki, vakti athygli og fékk hann
mikið lófaklapp í hlutverki stjórnmála-
manns sem vill að flokkurinn standi við
stefnuskrá sína. Margir höfðu beðið í of-
væni eftir að heyra í kvennakórnum sem
hefur æft af kappi undanfarið. Er skemmst
frá því að segja að konumar unnu hug og
hjörtu áhorfenda með söng sínum."
Eða hvað segir leikdómarinn? Arnór
Benónýsson: „Þetta var ys og þys út af
engu. í raun var fullkomlega ástæðulaust
að halda landsfundinn, enda náði Davíð að
fresta honum um heilt ár. Þetta var að engu
leyti rismikið þing frá pólitísku sjónar-
homi, og staðfestir að Sjálfstæðisflokkur-
inn er ekki fjöldahreyfing. Þar ræður Davíð
öllu.“
Davíð. Var hann hrærður þegar hann
þakkaði níutíu prósenta stuðninginn? Svo
var að sjá. En hvað áttu sjálfstæðismenn að
gera? Davíð hefur setið í stjómarráðinu í
rúm fimm ár, siglir bh'ðan byr í könnunum
og er í farsælu - en kannski ásllitlu — sam-
bandi við Framsóknarflokkinn. Enginn
skákar kónginum í þessari góðu stöðu.
Amór Benónýsson: „Athyglisvert var að
skoða þau áhrif sem þetta mikla þing hafði
á Davíð. Allt f einu er hann orðinn gamli
Davíð, uppfullur af hroka og stærilæti.“
Mörður Ámason: „Sjálfstæðisflokkurinn
hefur engan annan foringja, cnda kynni sá
keppinautur að eiga erfitt uppdráttar því
Davíð hefur í raun komið sér upp valdaein-
okun í Sjálfstæðisflokknum, bæði gagnvart
persónum og pólitískum hugmyndum.“B
Húsbréf
Innlausn
húsbréfa
Frá og með 15. október 1996 hefst innlausn á
útdregnum húsbréfum í eftirtöldum flokkum:
1. flokki 1991 ■
3. flokki 1991 ■
1. flokki 1992-
2. flokki 1992-
1. flokki 1993-
3. flokki 1993-
1. flokki 1994
1. flokki 1995
1. flokki 1996
2. flokki 1996
3. flokki 1996
19. útdráttur
16. útdráttur
15. útdráttur
14. útdráttur
10. útdráttur
8. útdráttur
7. útdráttur
4. útdráttur
1. útdráttur
l.útdráttur
1. útdráttur
Innlausnarverðið er að finna í Morgunblaðinu,
föstudaginn 15. október.
Upplýsingar um útdregin húsbréf liggja frammi
í Húsnæðisstofnun ríkisins, á Húsnæðis-
skrifstofunni á Akureyri, í bönkum, sparisjóðum
og verðbréfafyrirtækjum.
[£b HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
L_J HÚSBRÉFADEILD • SUÐURIANDSBRAUT 24 • 108 REYKJAVÍK • SÍMI 569 6900