Alþýðublaðið - 16.01.1997, Blaðsíða 2

2_________________________________________________________ALÞÝÐUBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. JANÚAR 1997
s k o ð a n i r
MÞYDUBLdDID
21240. tölublað
Hverfisgötu 8-10 Reykjavík Sími 562 5566
Útgefandi Alprent
Ritstjóri Sæmundur Guðvinsson
Fréttastjóri Jakob Bjarnar Grétarsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Umbrot Gagarín ehf.
Prentun ísafoldarprentsmiðjan hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Tölvupóstur alprent@itn.is
Áskriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
Þeir ættu að
skammast sín
Síðasta jólagjöf Pósts og síma til landsmanna áður en fyrirtæk-
ið var háeffað inn í Vinnuveitendasambandið, var að stórhækka
verð á símtölum innanlands. Þau rök voru einkum færð fyrir
þessari hækkun að fyrirtækið þyrfti að borga svo mikinn arð í rík-
issjóð. Þeim sem mótmæltu hækkuninni var bent á að nú gætu
þeir hringt til útlanda fyrir lægra verð en áður, en fáum var hugg-
un í þeim upplýsingum. Það liggur hins vegar í augum uppi, að
það er vegna þess að vísir að samkeppni er komin á um símtöl
milli landa sem Póstur og sími lækkar gjöld á þeirri tegund þjón-
ustu. En það er ýmislegt fleira sem hefur hækkað að undanfömu.
Fasteignagjöld hafa hækkað um sjö prósent og ríkið hefur í raun
hækkað skatta á einstaklinga með því að breyta ekki skattleysis-
mörkum. Kjör fólks hafa einnig verið skert með ýmsum öðmm
hætti. Samkvæmt útreikningum Hagstofunnar hefur vísitala
neysluverðs hækkað um tvö prósent síðastliðna tólf mánuði. Það
stoðar lítt þótt forkólfar ríkisstjómarinnar hampi einhveijum pró-
sentutölum um aukinn kaupmátt launþega. Þegar prósentumar
em umreiknaðar í krónur er um gráthlægilegar upphæðir að ræða.
Nú er kreppan sem skall á árið 1988 að baki. Tími er kominn til
þess að bæta kjör launafólks sem tók á sig miklar byrðar svo
komast mætti út úr vítahring óðaverðbólgu. Verkamannasam-
bandið hefúr sett fram kröfú um að lægstu laun hækki í 70 þús-
und krónur á mánuði á tveimur ámm. Þetta er hógvær krafa, ekki
síst í ljósi þess að skattleysismörk ættu að vera komin nokkuð yf-
ir þessa upphæð ef ríkisstjómin hefði staðið við sitt. Viðbrögð
samtaka atvinnurekenda við þessum kröfum eru vægast sagt
furðuleg og í raun óskiljanleg. Vinnuveitendur hafa boðið að
hækka taxtakaup láglaunafólks um þrjú prósent á tveimur ámm.
Þeir ættu að skammast sín fyrir að sína þessu fólki slíka fyrirlitn-
ingu. Gengi þetta eftir væri fólk enn á 50 þúsund króna mánaðar-
launum næstu tvö ár. Hveijum er ætlað að lifa af þeirri upphæð? í
því góðæri sem nú ríkir er það bein móðgun við láglaunafólk að
bjóða því slíkar smánarhækkanir sem vinnuveitendur gera. Engir
samningar verða gerðir meðan þetta viðhorf ræður ríkjum í
Garðastræti.
Forráðamenn launþegafélaga fara að afla verkfallsheimilda um
næstu mánaðamót, hafi ekkert miðað í samningaviðræðum. Það
er því skammur tími til stefnu. Vinnuveitendur virðast treysta því
að verkalýðurinn sé svo hart keyrður að hann þoli ekki verkföll.
Þeim væri nær að spyrja sig hversu lengi fólk láti bjóða sér
eymdarlíf á þeim smánarkjörum sem lægstu taxtar eru. Þá má
spyrja hvort atvinnureksturinn þoli verkföll ffekar en launþegar,
svo ekki sé minnst á þjóðarbúið í heild. Ef hækkun lægstu launa
upp í 70 þúsund krónur kallar á óðaverðbólgu og gengisfellingar
er eitthvað meira en lítið bogið við þetta þjóðfélag. Verkamanna-
sambandið krefst þess að í komandi kjarasamningum verði sett
skilyrði um, að sú hækkun sem fæst á lægstu taxta leiði ekki til
sambærilegra prósentuhækkana fyrir alla aðra launþega. Þetta er
eðlilegt skilyrði því annars verður ekki dregið úr þeim gífurlega
ójöfnuði sem ríkir hér á landi.
Það er hins vegar ljóst að seint gengur að bæta kjör almennra
launþega að gagni meðan verð á matvælum er að meðaltali nær
50 prósent hærra en í löndum Evrópusambandsins. Meðan haldið
er áfram að níðast á neytendum með einokun og fákeppni í land-
búnaðarframleiðslu er lítil von til þess að verð á lífsnauðsynjum
lækki. Þar verður að koma til virk samkeppni hið fyrsta sem og á
fleiri sviðum eins og dæmið um hækkun á símtölum innanlands
sýnir. ■
þegar dauðinn sótt'ann".
Áður er aðstandendur leyfa dauðanum að sækja Alþýðu-
blaðið vil ég að kannað verði hvort blaðstjórnin geti ekki
fallist á að fara í einhvers konar meðferð.
Mottó:
„Það var sem mér þótti verst
þegar dauðinn sótt'ann".
Líklega eru um fimmtán ár síðan
blaðstjóm og framkvæmdastjóm Al-
þýðuflokksins samþykktu að Al-
þýðublaðið yrði lagt niður. Þessa
samþykkt lagði síðan framkvæmda-
stjómin fyrir flokksstjómarfund, sem
haldinn var á mánudegi í Iðnó, uppi.
Háborð |
Efnisrök framkvæmdastjórnarinn-
ar vom að skuldir væm miklar og tíu
mánaða skyndiuppgjör sýndi dagleg-
an taprekstur.
Fróunarrök hennar með tillögunni
voru, að flokknum væri engin nauð-
syn að gefa út blað. Blað væri ein-
asta tæki til að kynna málstað hans
og markmið. Og kraftmikill þing-
flokkur, þó smár væri, gæti skapað
sér tækifæri í öðram fjölmiðlum og á
þingi til að kynna málstað Alþýðu-
flokksins. Til að halda svo hjörðinni
saman og söfnuðinum við rétttrúnað-
inn, þá væri öflugur flokkskontór
þýðingarmeiri en illa rekið blað.
Og þar sem bæði væri til staðar
rómsterkur þingflokkur og vel rekinn
flokkskontór þá hefði flokkurinn
næg færi til að bæta skaðann af
dauða Alþýðublaðsins.
Málfrelsi
Flokksstjómin hafnaði fróunarrök-
unum, að vísu voru menn sammála
um að það væri ekki verkefni stjóm-
málaflokks að halda úti blaði til að
segja fréttir af heilsufari kóngafólks
eða færð á vegum. En stjórnmála-
hreyfing með sjálfsvirðingu, sem
hefði eitthvað að segja, yrði að
tryggja sér málfrelsi. Hún gæti ekki
unað því að fjölmiðlafólk gæti rang-
túlkað eða þagað um málstað hennar
og þó stjómmálahreyfing, sem ekk-
ert hefði að segja, þyrfti ekki mál-
gagn þá væri Alþýðuflokkurinn ekki
enn orðinn að slíku pólitísku „nóbo-
dý“.
Flokksstjórnin skildi aftur á móti
þau efnisrök, að ekki væri til lengdar
hægt að gefa úr blað með daglegu
tapi. En þrátt fyrir fróunarrökin um
lifandi þingflokk og sprækan flokks-
kontór þá vildi flokksstjómin að allra
leiða yrði leitað til að halda blaðinu á
lífi. Dauðadómi framkvæmdastjómar
var því frestað og kosin nefnd í mál-
ið. Og til að gera langa sögu stutta þá
tókst að snúa tapi í hagnað og blaðið
hefur komið út síðan.
í fullri hógværð sagt þá átti ég
dijúgan hlut í þeirri ákvörðun flokks-
stjórnar að hafna því að leggja Al-
þýðublaðið niður og tel ég það til
betri verka, sem ég hef unnið flokkn-
um. Blaðið tryggði umræðu um
brautryðjendamál Alþýðuflokksins
og umræða þess, þó smátt væri,
þröngvaði oft og tíðum öðmm til að
taka afstöðu.
Mér brá því að vonum þegar ég
fékk fregnir af að núverandi blað-
stjóm teldi réttast að leggja niður Al-
þýðublaðið og fá gull á koddann fyr-
ir að leggja áskrifendur þess í ann-
arra sæng. Og mér komu í hug vísu-
orðin: „Það var sem mér þótti
verst/þegar dauðinn sótt’ann".
Traustur fjárhagur
Það varð mér þó líkn í þraut er ég
heyrði formann minn skýra frá því í
útvarpi að það hefði orðið hagnaður
af rekstri blaðsins á árinu 1996. Því
ég trúi að tala megi blaðstjómina til
skilning á því að ekki er rétt að loka
fyrirtæki, sem skilar hagnaði.
Einnig minnist ég þess að hausttð
1995 gaf framkvæmdastjórn út yfír-
lýsingu um að fjárreiður og fjárhagur
flokks og blaðs væru í afar góðu
standi og til fyrirmyndar. Og sam-
eiginlegur fundur þingflokks og
framkvæmdastjórnar staðfesti þessa
yfirlýsingu vorið '96 eftir umræður
um reikninga flokks og blaðs. Og á
flokksþingi í haust var fullyrt að fjár-
hagslega stæði flokkur og blað afar
traustum fótum.
„...þegar dauðinn sótt'ann"
En þrátt fyrir allar þessar yfirlýs-
ingar þá er mér ekki alveg rótt.
Hafi það verið flokknum þungbært
að missa málgagn sitt fyrir fimmtán
ámm þá er það óbærilegt nú. Fróun-
arrökin sem menn höfðu til málsbót-
ar þá, eru ekki til staðar nú. Þá var
flokkskontórinn lifandi. En það
breyttist „þegar dauðinn sótt’ann“
haustið ’95. Lífgunartilraunir era þó
hafnar undir verkstjórn okkar nýja
formanns og með atbeina okkar
flokksmanna munu þær auðvitað
lánast og þrekþjálfunin líka.
Og fróunarrökin fyrir fimmtán ár-
um um að þingflokkurinn geti kýnnt
málstað Alþýðuflokksins em heldtir
ekki tiltæk í dag. FÍókkuririn átti að
vísu ágætlega sprækan þirigflokk eft-
ir síðustu kosningar. „En það var
sem mér þótti verst/þegar dauðinn
sótt’ann”. Því klukkan fjögur einn
þriðjudag á Kornhlöðuloftinu féll
þingflokkur Alþýðuflokksins fyrir
eigin hendi í beinni útsendingu. Og
þingmenn sem kosnir voru af A-
lista í síðustu kosningum biðjast nú
formlega afsökunar ef þeim verður
það á að kenna sig við þingflokk Al-
þýðuflokksins. Fjölmiðlar hafa því
ekki frá neinu að segja um störf AI-
þýðuflokksins á þingi.
í meðferð
Fyrir fimmtán árum fylcfyi.ég.piig-
an pilt, sém'aílá daga gekk'lcýíqbög-
inn í'keng. Harin var s'vó Kræd'dúr
um að deyja að hann þorði ekki að
lifa. Þessi dauðakvíði olli honum að
lokum svo óbærilegri angist að hann
ákvað að ljúka dæminu og „óverdós-
aði“ sig með svefnlyfi. En áður en
„dauðinn sótt’ann" komust aðstand-
endur í málið og lyfinu var pumpað
upp. Þegar pilturinn vaknaði féllst
hann á að líldega væri hann eitthvað
tmflaður á sönsum og óskaði eftir að
fá að fara í meðferð. í dag er hann
heilbrigður og hamingjusamur fjöl-
skyldufaðir.
f takt við það er ég hef hér ritað,
þá verður áleitin í huga mínum sú til-
gáta að ekki sé alveg allt í lagi Inéð
sansana hjá blaðstjórninrii, og áðtir
en aðstandendur leyfa dauðanum að
sækja Alþýðublaðið vil ég að kannað
verði hvort blaðstjórnin gæti ekki
fallist á að fara í einhvers konar
meðferð. ■
gallerí einar