Vísir - 27.03.1976, Síða 4

4
Laugardagur 27. mars 1976 VTSIR
Hvernig er að vera skósmiður i Reykjavík i dag? Deyr
stéttin út eða höldum við áfram að rölta til skósmiðsins
til þess að fá gert við hælinn eða sólann? Við spjölluðum
við tvo skósmiði um starfið.
„það er ekkert
fil í sambandi
við skó sem við
getum ekki gerf"
„Ég fór i fagiö af slysni. Það
var erfitt að fá vinnu og maöur
var að grafa skurði fyrir 600
krónur á viku, svo ég asnaðist út
i þetta. En ég sé sannarlega
ekki eftir þvi. Ég heid að fiestir
starfandi skósmiðir séu ungir
menn, og við lifum allir ágætu
lifi.”
Hann heitir Harald Albert
Albertsson sem þetta segir.
Harald er skósmiðameistari
og er með stofu sina á Hrisa-
teignum. Hann er einn af yngri
skósmiðunum i Reykjavik, og
við spjölluðum við hann um
fagið og hvernig það er að vera
skósmiður i dag. Harald er
þýskur en kom hingað til lands
fyrir mörgum árum. 1965 kom
hann upp sjálfstæðum rekstri á
Hrisateignum. „Allir sögðu mér
að hætta við þetta,” segir hann.
bað gerði hann ekki. „Ég hef
nefnilega alltaf verið nýjunga-
gjarn, framsækinn og með stór-
an kjaft,” segir hann og hlær.
Sn jóaveturnir slæmir
fyrir skósmiðina
til skósmiðsins, þó gera þurfi
við þá.”
— Hvaða skór eru endinga-
verstir?
„Spánskir, italskir og portú-
galskir, alveg tvimælalaust.
Skósmiðir eiga orðið fieira tii en
þaðeitt sem tilheyrir skóm. Hér
er kona að kaupa leðurbætur á
peysu eða buxur. Ljósmyndie:
Jim.
„Yfirleitt er meira en nóg að
gera hjá mér,” segir Harald,
sem er einn á sinni stofu. „1
vetur hefur þó verið fremur litið
að gera. Þessir snjóavetúr eru
slæmir fyrir okkur skósmiðina.
Þá gengur fólk oftast nær i ein-
hvers konar bomsum, kulda-
skóm eða öðrum slikum. Það
þarf á skónum að halda alla
daga, og getur ekki sleppt þeim
Maður á kannski ekki að segja
þetta, en spánskir skór eru
dauðadæmd vara. Italskir skór
eru mjög fallegir en allt of
viðkvæmir.”
Eftir þvi sem Harald segir
hugsar fólk ekkert allt of vel um
skóna sina. „Fötin eru kannski
fin og flott, en svo eru sólar og
hælar á skónum uppétnir.”
„Þá vildu þær láta
marra i skónum....”
„Ég fékk skúr i Bergstaða-
stræti, sem var þá i niðurniðslu.
Ég blikkaði hann upp og var þar
i nokkur ár, eða þangað til ég
byggði hérna á Langholtsvegin-
um.” Nú er Brynjólfur með skó-
vinnustofuna i herbergi i kjall-
ara húss sins.
„Ég man eftir þvi að sólningin
kostaði 3 krónur á meðan tima-
kaupið hjá almenningi var ekki
nema 25 aurar. Svo þetta hefur
verið nokkuð dýrt þá,” segir
Brynjólfur.
Hann man lika eftir þvi þegar
hann smiðaði skó fyrir kven-
fólkið i gamla daga. „Parið
kostaði 12 krónur og þegar þær
komu til þess að láta smiða
skóna, báðu þær okkur um að
láta marra i skónum. Það þótti
fint og sýndi að þeir voru nýir.”
Að þessu hlær Brynjólfur mikið.
Skórnir miklu sterkari
i þá daga.......
„Voru skórnir sterkari þá en
nú?”
„Já, það voru þeir. Bæði
sterkari og vandaðri. Þá smið-
uðum við þetta allt sjálfir. Hér
var þá engin verksmiðja og litill
innflutningur.”
„Hvað tók það langan tima að
smiða skó?”
„Mig minnir að ég hafi verið
svona einn dag að smiða kven-
skó. Svo setti maður tréspón inn
i sólann og þá marraði i! Ef ég
átti að smiða hnéstigvél’ þá
þóttu það ágæt afköst, að ljúka
við þau á einum og hálfum degi.
Ætli slik stigvél hafi ekki kostað
20 krónur eða 24 krðnur, — ég
man það ekki vel.
„Heldurðu að stéttin deyi
út?”
„Nei, ætli það verði ekki lengi
enn, sem einhverjir verða við
þetta.”
—EA
segir brynióMor
brynióHsson
einn elsti starfondi
ckósmiður i rvik
„þó bóðu þœr okkur að
lóta marra í skónum.."
„Ég byrjaði að læra skósmiði
16ára. Nú ég að verða.82ja ára i
vor og er enn að dunda svona við
þetta'. En ég held nú ég fari að
hætta. Samt hefur maður
gaman af þessu og ætli ég hangi
ekki við þetta á meðan ég hef
heilsu.”
Brynjólfur Brynjólfsson heitir .
sá sem þetta segir. Brynjólfur
er einn af elstu skósmiðunum i
Reykjavik, og hefur starfað við
skósmiði i 30 ár I borginni. Áður
var hann lengi á Hólmavik en
læröi i Bolungarvik.
„Ég fór einu sinni til karlsins
sem var skósmiður á Bolungar-
vík þá, — mig minnir til þess að
láta hann gera við skó. Það fór
þá þannig að ég fór að læra hjá
Brynjólfur. „Þá voru engar vél-
ar, nema saumavélarnar, og
maður varð að gera allt saman i
höndunum. Besta verkið mitt
held ég að ég hafi unnið i
Bolungarvik. bá bjó ég til
gúmmiskó úr slöngugúmmi og
seldi um alla Vestfirði og viðar.
Þá voru notaðir sauðskinnsskór
og konurnar þurftu að gera við
fram á nótt. En með gúmmi-
skónum hjálpaði ég vist margri
konunni.”
Brynjólfur hætti að búa til
gúmmiskóna fyrir 2 árum. Það
vill þetta enginn orðið. Það er
helst þetta sé keypt á stráka
sem eru að fara i sveit. Þeir
endast vel og strákarnir eru
fljótir úr þeim.”
„Þegar ég kom til Reykjavik-
ur, voru hér um 40 skósmiðir.
Flestir voru orðnir gamlir
menn. Svo fóru þeir smám sam-
an i f jörðina og sárafáir bættust
við.”
honum. En mig langaði nú alltaf
i skipasmiði áður.”
Á meðan Brynjólfur lærði
fékk hann ekkert kaup. Það eina
sem hann fékk var húsnæði til
þess að sofa i. Það var þvi svo-
litið annað að vera lærlingur þá
en nú.
„Jú, það var margt öðruvisi i
skósmiðinni þá,” segir
„Þá smiðuöum við skóna og fólk kom til þess að
láta taka mál af fótunum. Með þessu mældum við
lengdina....” — Brynjólfur Brynjólfsson skósmið-
ur er að verða 82ja ára gamall.
„Það hefur liklega verið mitt besta verk að búa til
þessa gúmmiskó. Það hjáipaði margri konunni I
þá daga. En nú er ég hættur þessu, þvi það kaupir
þetta enginn lengur. Það er þá helst á stráka I
sveit....”