Vísir - 25.07.1976, Blaðsíða 10

10
Sunnudagur 25. júli 1976. vism
,,Við fundum nú aldrei gullæðina".
Kópavogsbraut
er stundum
eins og hótel
Þetta er okkar annað heimili á ferðalögum um landið
i Grána gamla
Sveinn og María í stofunni að Kópavogsbraut
góöa vini og uppliföi margt
skemmtilegt. Mér leiB vel á
sjónum og svo er alltaf gaman
aB ferBast. 1 þá daga höfBu
skipin enga fasta áætlun, eins og
þau hafa nú. ViB vissum aldrei
hvar viB myndum enda og þaB
var alltaf dálitiB spennandi aB
bíBa næstu fyrirmæla.”
SOS eftir árekstur.
„Ekki fórum viB þó i neinar
sérstakar langferBir, á ævin-
týraslóBir. ÞaB var siglt mikiB á
Nortiurlöndin, og til Bretlands,
Frakklands, Hollands, Belgiu,
Austur-Þýskalands, og vestur,
Rússlands, Póllands og Banda-
rikjanna.”
„En þaö var gaman aö kynn-
ast þessum löndum, þótt á þeim
árum heföum viö ekkert slegiö
hendinni á móti feröum niBur til
Afriku eöa Asiu.”
„Ég lenti aldrei i neinu sér-
stöku á sjónum. Auövitaö lendir
maöur oft i vondum veörum, á
sjö árum á sjó. Túrarnir voru
oft þreytandi, þegar þaö tók
kannske sextán sólarhringa aö
berjast i gegnum óveöriö og
heim.”
,,En ég lenti aldrei i neinni
stórkostlegri lifshættu. Þaö var
reyndar einusinni sent út SOS,
þá var ég á Goöafoss. Viö vorum
þá á Elbe, neöan viö Cuxhaven
og lentum i árekstri viB
dýpkunarpramma.”
„Pramminn varö sýnu verr
úti og viB björguöum áhöfn hans
i snatri. En einhvernveginn
festist Goöafoss i flakinu og þaB
var ekkert hægt aö hreyfa vél.
Þaö kom smágat á skipiö, en
ekkert alvarlegt. Hitt var öllu
verra, aö þarna var mikill
straumur og skipiö lét ekki aö
stjórn.”
,,Þá var ekki um annaö aö
ræöa en senda út SOS. Þetta fór
þó betur en á horföist, og okkur
tókst aö bjarga okkur sjálfir.”
Kvaddi sjóinn óafvit-
andi.
„Nú, ég þvældist semsagt um
höfin blá i sjö ár. Þá ákvaö ég aö
mennta mig frekar i mlnu fagi
og til þess þurfti ég auövitaö aö
fara i land I bili.”
Þaö „bil” varö nokkuö lengra
en Sveinn haföi gert ráö fyrir.
Hann var þar aö kveöja hafiö,
þótt hann vissi þaö ekki. Aö visu
átti hann eftir aö fara til sjós
aftur i nokkra mánuöi, en ekki
til aö gegna þvi ævistarfi sem
hann hélt aö hann væri aö búa
sig undir.
En hann þurftisvosem ekki aö
kvarta.þvi þaö er viöarhægt aö
lenda I ævintýrum en á sjónum.
Og hann hélt óafvitandi á vit
þeirra þegar hann ákvaö aö
mennta sig i Kanada.
Gullgrafari með byssu
um öxl.
„Ég var i eitt og hálft ár i
Kanada. Komst aö hjá skipa-
smiðastöð, sem smiðaöi meðal
annars herskip fyrir hennar há-
tign bretadrottningu. Jafnframt
stundaði ég nám vfö ,'Vancouv
er Tecnicai Schooi." og pa
geröist ég gullgrafari um helg-
ar.”
,,Viö vorum fjórir saman við
gullgröftinn. Einn franskur
kanadamaöur, einn iri, einn
skoti og svo ég, islendingurinn.
Þaö voru semsagt allra þjóöa
kvikindi i þessum leiööngrum.
En okkur kom mjög vel saman
og höföum mikiö gaman af
þessu, þótt ekki fyndum viö
„æöina” og yröum millar.”
„Viö stunduöum gullleitina i
Fraser dalnum,sem er suöur af
Vancouver og viö Pitt Lake. Nú
erbúiöaö leggja þangaöveg, en
þá voru þetta hinar mestu
„óbyggöir”. Viö vorum vel
vopnaöir, allir meö riffla, þvi
þetta var ekki hættulaust”
„Þaö kom þó nokkuö oft fyrir
aö menn hurfu sporiaust viö Pitt
Lake. Þaö gengu auövitaö mikl-
ar tröllasögur um hvaö heföi
komiö fyrir þá, þótt enginn vissi
i rauninni neitt.”
„Menn voru aö giska á bjarn-
dýr, fjallaljón, eöa jafnvel
indiána, sem vitaö var aö
bjuggu þarna. Svo var stóri,
ameriski elgurinn, einnig talinn
hættulegur. Þaö eru hrikalega
stórar skepnur, sem geta hæg-
lega gert útaf viö menn.”
Björninn tætti af hon-
um kálfana
„Þarna voru lika svörtu birn-
irnir, sem þeir i Kanada og
Bandarikjunum kalla
„Grizzly.” Þaö eru stór dýr og
grimm. Viö fréttum af manni
sem lenti i klónum á einum slik-
um, skammt frá þar sem viö
vorum á ferö. Hann særöi björn-
inn meö skoti, en tókst ekki aö
drepa hann. Björninn geröi árás
og maöurinn foröaöi sér á flótta.
Honum tókstaö komastupp i tré
og þangaö komst björninn ekki
á eftir honum.”
„Hann náöi hinsvegar i fætur
mannsins ogklóraöi allt hold af
kálfum hans. Þaö hlýtur aö hafa
veriö hroðalegt fyrir vesalings
manninn aö hanga þarna á
grein, meöan björninn reif hann
og tætti. Hann slapp aö visu lif-
andi, en þaö varö aö taka af
honum báða fæturna.”
„Þarna var einnig talsvert af
brúnum björnum, en þeir eru
ekki eins illvigir. Mér var tjáö
aö þeir réöust ekki á menn
nema þeir yröu hræddir. Ef
þeim var komiö aö ó vörum, áttu
þeir til aö gera árás i
skelfingarfáti. En þaö kom auö-
vitaö út á eitt hvort bjarndýr
ráöast á þig af hræöslu eöa ein-
hverju ööru. Þú ert jafn dauöur
eftir, ef þú ert ekki vopnaöur og
góö skytta.”
Fyrsta varðstaðan
taugastrið
„Fjallaljónin eruheldur engin
lömb aö leika sér viö. Þau geta
oröiö ailt aö 250 pund og eru
snör i snúningum og grimm.
Þau hvessa klærnar á trjábol-
um,rifa börkinnogtæta. Viösá-
um oft merki um þetta á trjám,
og þaö fór hrollur um mann þeg-
ar maöurhugsaöi til þess hvaöa
útreiö mannslikami fengi i
svona klóm.”
„Ég sá aldrei fjallaljoni
bregöa fyrir, en viö vissum oft
af þeim 1 kringum okkur. Þau
eltu okkur stundum langar leiö-
ir og sátu um okkur. En viö vor-
um alltaf meö rifflana tilbúna
og á nóttunni var kynnt bál og
haldinn vöröur.”
„Ég man eftir fyrstu nóttinni
sem ég hélt vörö. Hún var frek-
ar óskemmtileg. Þá var ég enn
viövaningur i skógunum. Þaö
var auövitaö kynnt bál og þaö
varpaöi mjög draugalegri birtu
á skóginn umhverfis okkur. Ég
satsvomeöteppi yfir heröunum
og riffilinn á hnjánum.”
„Riffillinn var Lee Enfield og
hiö besta vopn. Ég býst lika viö
aö ég h afi h aldiö nokkuö þétt um
hann þessa nótt. Þegar félagar
minir voru sofnaöir fór ég að
heyra allskonar hljóö i kringum
okkur. Þaö voru auövitaö alls-
konar dýr á feröinni i myrkr-
inu.”
„Ég heyröi alls konar dýra-
hljóö ogsvo fannstmér ég heyra
bresta I trjágreinum ööru
hvoru, auövitaö alltaf fyrir aft-
an mig. Ég var fljótlega oröinn
ein taugahrúga og átti fullt i
fangi meö aö stilla mig um aö
hefja skothríð á skóginn I kring-
um okkur. Ég held aö ég hafi
aldrei verið dögun jafn feginn
og þann morgun.”
15 dollara virði af gulli
á dag
„En þetta vandist auövitaö.
Aöur en yfir lauk var ég oröinn
skóginum vanur og undi mér
þar vel. Og þá voru varöstöö-
urnar bara notalegar. Nógur
timi til aö hugsa og horfa á
stjörnurnar.”
„Nú, ekki uröum viö rikir á
þessu þótt viö fyndum dálitiö
gull. Þaö var skolaö meö pönnu.
I hana tókum viö möl úr lækjar-
eöa árfarvegi og vatn. Svo var
pönnunni „hringsólaö” og þá
skolaöist mölin burt og gulliö
varö eftir.”
„Viö fundum aldrei „æöina”
sem viö vorum aö leita aö. Hins
vegar gátum viö skolaö fyrir
svona 10-15 dollaraá dag og þaö
nægöi til aö borga mat, bensin
og annaö tilheyrandi. Túrarnir
stóöu þvi undir sér. En jafnvel
þótt þeir heföu ekki gert þaö,
heföu þeir samt veriö þess virð'i
aö fara þá, þvi þetta var hin
besta skemmtun og holl hreyf-
ing um leið.”
„Eiginlega átti aö borga 20
prosent skatt af þvi gulli sem
maöur fann. En þaö var nú ekki
allt selt í banka.” Og Sveinn
glottir strákslega.
Stórhættulegar veiðar
„Égfórlika iveiðitúra meðan
ég var I Kanada. Þaö var meö
öörum islendingi, Sveini Gisla-
syni, sem er nú nágranni minn
hér i Kópavogi. Þá borgaöi
maöur 2-3 dollara fyrir laxveiöi-
leyfi allt sumariö. Viö fórum
einnig aö lita á dádýrin, en
geröum nú litiö annaö en skoöa
þau. Ég skaut aldrei neitt. 1
sllkum feröum uröu menn aö
vera i rauöum jökkum og meö
rauöa hatta, ef þeir ætluöu aö
halda lifi.
„Sumir veiöimannanna voru
ákaflega skotglaöir og hófu
skothriö umsvifalaust, ef þeir
sáu runna hreyfast. Það kom
nokkrum sinnum fyrir, og kem-
ur enn, aö bráöin er annar veiöi-
maöur.”
Fyrstu kynni af blaða-
mennsku
„Þaö var i Kanada sem ég
fyrst kynntist blaðamennsk-
unni. Viö vorum þá á heimleiö
og komum aö bil sem haföi oltiö
út af veginum og niöur hliö. Ég
var þá byrjaöur aö taka ljós-
myndir og smellti einni af flak-
inu.”
„Ég seldi Vancouver Sun
þessa mynd og kynntist
nokkrum blaöamönnunum þar.
Þetta varö til þess aö ég fór aö
skrifa greinar og senda heim til
Islands. Ég skrifaði meöal ann-
ars greinar frá feröalagi sem ég
fór i um þver og endilöng
Bandarikin.”
„Nú, þar kom aö, aö það var