Vísir - 08.08.1976, Síða 2

2
Sunnudagur 8. ágúst 1976 vism
Hvers vegna eignast fólk
börn? Þetta er fáránleg spurn-
ing, þar sem það hefur frá alda-
ööli verift álitift eftli mannsins aft
auka kyn sitt.
Þetta hlýtur aft vera stór-
merkilegt eftli, þar sem mann-
fræftingar hafa fyrir iöngu kom-
ist ab þeirri nifturstöftu, aft
föftureftii fyrirfinnst ekki.
öftru máli gegnir um móftur-
eftlift, þaft er talift vera fyrir
hendi. Samt gerir þaft ekki vart
viö sig fyrr en barnift hvílir i
örmum móftur sinnar og stund-
um kemur þaft alls ekki og þá
liggur mamman i þvi.
I bók sinni ,,Fri os fra kærlig-
heden” sem út kom 1973 reifar
danski blaftamafturinn Suzanne
Brögger hugmyndir sinar um
börn og barneignir og kemur
fram meft margar nýstárlegar
hugmyndir, sem hneyksluöu
landa hennar og olli bókin tals-
verftu fjaftrafoki.
Hún telur, aft ef „móftureftlift”
væri eöli þá ætti þaö aft gera
vart vift sig um leift og stúlkan
verftur kynþroska En konur i
dag eignast yfirleitt ekki börn
fyrr en þær hafa lokiö einhverj-
um prófum og „lifaft lifinu” og
eru á aldrinum 25-35 ára.
„Móftureölift” er þvi einhver
eiginleiki sem konan getur
dregift fram úr pússi sinu, þegar
hún veit ekki hvaft hún á aft taka
sér fyrir hendur, efta ef fjárhag-
urinn er i lagi, þegar hún vill
láta sjá fyrir sér efta af öftrum
ástæöum hefur not fyrir
„móftureöli” sitt.
,/Þú þarftbara að eignast
barn elskan".
Barnsfæftingar má einnignota
tii lifsfyllingar. Brögger nefnir
dæmi um listmálarann fræga
Picasso og konu hans
Francoise. I hvert sinn sem hún
fór aft efast um tilgang lifsins
eins og hún liffti þvi, sagöi hann
aft hún þyrfti bara aft eignast
barn. Jú, þaft var rétt, móöur-
eftlift spratt fram og ýtti öllum
ljótum efasemdum til hliftar
Þannig hefur móftureftlift ver-
ift til margra hluta nytsamlegt
gegnum árin og meftal annars
notaft til aö ýta konum, meira og
minna sjálfviljugum, til hliöar i
þjóöfélaginu.
Barnsfæftingar og barnaupp-
eldi hefur ætift verift álitift þýð-
ingarmikift starf, kannski þaft
mesta i lifinu. Margar konur
álita enn i dag, aft þaft sé ævi-
starf þeirra aö ala upp börn.
Þar sem meftalaldur kvenna er i
kringum sjötiu ár, og barnaupp-
eldi tekur aö jafnafti um tuttugu
ár finnst manni þetta heldur
stutt ævistarf.
Þaft er oft klifaft á þvi, aft þaft
sé göfugt hlutverk aft vera móö-
ir og þegar haröna fer á dalnum
og likur á atvinnuleysi aö auk-
ast er rekinn mikill áróftur fyrir
mikilvægi mófturinnar.
Þá er ætlast til aö konan dragi
sig i hlé af vinnumarkaöinum
svo hún „taki ekki vinnuna frá
karlmönnunum”.
HEIMURINN HEFUR
EKKERT VIÐ BÖRN
AÐ GERA
- segir
Suzanne
Brögger
í bók sinni
„Fri os fra
kærligheden”
Suzanne Brögger heldur þvi fram aft samfélagiö myndi ekkert fara úr skorftum, þótt heimurinn yrfti
barnlaus.
brigftilegt efta geöveikt er þaft
allt skrifaft á reikning ástúftar-
skorts i æsku,
„Niður með æskuna".
Hugtakift „æska” er Suzanne
Brögger mikill þyrnir i augum.
„Æskan” hefur aö hennar áliti
oröift sú hugmyndafræfti, sem
ákveöur aö börn séu frábrugftin
fullorftnum, ekki afteins hvaö
aldur snertir heldur einnig sem
„tegund”.
Iftnaftur byggir að miklu leyti á
þessu hugtaki meft þvi aö fram-
leifta barnaleikföng, barnafatn-
aft, barnamat og fleira. Einnig
eru framleiddar sérstakar
barnakvikmyndir, sjónvarps-
þættir og þaft eru alls kyns sér-
fræftingar i barnauppeldi,
barnamenntun og barnasál-
fræfti.
í nútima þjóftfélagi er barnift
einangrað frá atvinnuheimi
fulltrftnafólksinsog fyrir barnift
er þetta óskiljanlegur heimur.
Það er svo ekki aðeins einangr-
að frá þessum heimi heldur inn i
annan.
öll störf sem börn fá tilheyra
heimilinu, þau taka til, hjálpa til
viö uppþvottinn, fara meft ruslift
og fleira, allt eru þetta hund-
leiðinleg störf.
Þegar börnin eru fimm til sex
ára kemur skólinn til sögunnar,
gufti sé lof, þá gefst börnunum
tækifæri til aö komast aft heim-
an og foreldrarnir veröa lika
fegnir, þvi hvaft ættu þeir
annars aft gera vift börnin?
Allt of margir foreldrar lita á
börn sin eins og hverja aftra
eign, og meöhöndla þannig, Þeir
ákvefta hvenær barnift er
svangt, hvenær syfjaft og hven-
ær þreytt og svo framvegis.
Þá eru börn lika sérstök aft
þvi leyti, aft ekki má segja allt i
eyru þeirra og talaö er vift þau
meft tæpitungu.
Ef móöir rökræftir viö barn
sitt heldur fðlk aft hún hljóti aft
vera meira en litiö skritin, aft
halda aft barniö skilji hana.
Börn eru algerlega háft full-
orftnum, hvaft snertir peninga,
vinnu, menntun og fleira, þaft er
þvi ekkert skritiö, aft börn vilji
„flýta sér” aö veröa fullorftin,
þar sem þau eru svo litils megn-
ug i æsku.
Konan „á meira í barn-
inu".
Vift erum öll fædd inn I ákveö-
inhlutverk og samfélagift ætlast
til af okkur, aö vift hegftum okk-
ur i samræmi viö þaft.
t vestrænum þjóftfélögum er
ætlast til aft þaft sé karlmaður-
inn sem beri ábyrgft á fjárhag
fjölskyldunnar og taki allar
meiri háttar ákvaröanir, en
konan sé aftur á móti sú, sem
sér um aft tilfinningaþörfum
fjölskyldunnar sé fullnægt.
Brögger telur, aft ef þessum
hefftbundnu kynhlutverkum sé
ekki fylgt út i ystu æsar þá leys-
ist kjarnafjölskyldan upp.
Þaft er alkunna, aft oft er eins
og konan „eigi meira i barninu”
en karlmaöurinn og hún fær tii
dæmis forráðarétt yfir þvi vift
skilnaft. Einnig er gömul hefft,
aö hún sinni barninu meir en
faftirinn og þá einnig þegar þaft
er veikt. Þaö er þá gert ráö fyrir
þvi, aft móftirin taki sér fri i
vinnu, ef hún vinnur utan
heimilisins, þegar barnift veik-
ist, en ekki faftirinn.
Börn ekki til neins gagns.
Suzanne Brögger er á móti
þvi, aft fólk eignist börn, þar
sem heimurinn er þegar oröinn
of margmennur. Auk þess telur
hún, aft börn gegni engu hlut-
verki i nútima þjóftfélagi og hún
er sannfærft um, aft samfélagift
færi ekkert úr skorftum, þótt
heimurinn yrfti barnlaus.
Samfélagiö hefur heldur
ekkert aö bjóöa börnum sinum
og þau finna aft þau eru ekki til
neins gagns.
Aöur fyrr tóku börnin þátt i
störfum samfélagsins, en voru
ekki útilokuft frá þeim. Þau voru
hluti af heimilishaldinu og unnu
meö foreldrum sinum og fundu
aö þaft var not fyrir þau i þjóft-
félaginu, en voru ekki afteins
uppfylling I hjónabandinu.
Brögger gerir miskunnarlaust
grin aft sálfræftingum sem telja,
aft börn þroskist ekki eölilega, ef
þau njóti ekki ástúftar og ör-
yggis i uppvextinum.
Hún tekur sem dæmi, ef barn
verftur þjófur, kynferftislega af-
Barnlaus heimur.
Eins og áftur var minnst á er
fólk fætt inn i ákveftin hlutverk
og börn eru frá unga aldri
þvinguö inn i ákveftift mynstur
kynhlutverkamynstrift, hvort
sem þvi likar betur eöa verr.
Þaft er þvl ekkert sældarlif aft
vera barn, aft áliti Suzanne
Brögger og lýkur hún kafla sin-
um um börnin á þessum orftum:
„Ef samfélagift á’aft geta geng-
iö, er þaft skoöun min, aö fólk
hætti aft eignast börn Þar sem
hinn vestræni heimur hefur
ekkert vift börn sin aft gera
finnst mér eftlilegt, aft losa okk-
ur vift þau fyrir fullt og allt. Þaft
yrfti lika ódýrara þegar til
lengdar lætur ...
—SE

i flmuiwwn hí wíi

■BBBMOBBil
VÍSIR
Útgefandi: Iteykjaprent hf.
Framkvæmdastjöri: Daviö Guftmundsson
Kitstjórar: Þorsteinn Pálsson, ábm.
ólafur Kagnarsson
Kitstjórnarfulltrúi: Bragi Guömundsson
Fréttastj. erl. frétta: Guömundur Pétursson
Askriftargjald 1000 kr. á mánuöi innanlands.
i lausasölu 50 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Blaöamenn: Anders Hansen, Anna Heiöur Oddsdóttir, Edda Andrésdóttir,
Einar K. Guðfinnsson Jón Ormur Halldórsson, Kjartan L. Pálsson, Ólafur
Hauksson, Óli Tynes, Rafn Jónsson, Sigriöur Egilsdóttir, Sigurveig Jóns
dóttir, Þrúöur G. Haraldsdóttir.
íþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson.
útlitsteiknun: Jón Óskar Hafsteinsson, Þórarinn J. Magnússon.
Ljósmyndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson.
Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurösson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Ilverfisgötu 44. Simi 86611
Kitstjórn: Siöumúla 14. Simi 86611.7 Unur
Áskriftarsími Vísis er 86611
Hringið strax og tryggið ykkur eintak
af Vísi til lesturs hvern dog vikunnar fyrir
aðeins 1000 krónur á mánuði