Vísir - 17.09.1976, Blaðsíða 8

8
VÍSIR
Útgefandi: Keykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: I)aviö (iuömundsson
Kitstjórar: Þorsteinn Pálsson, ábm.
ólafur Kagnarsson
Kitstjórnarfulltrúi: Bragi Guöinundsson
Fréttastj. erl. frétta: Guömundur Pétursson
Blaöamenn: Anders Hansen, Anna Heiður Oddsdóttir, Edda Andrésdóttir,
Einar K. Guðfinnsson Jón Ormur Halldórsson, Kjartan L. Pálsson, Ólafur
Hauksson, Óli Tynes, Rafn Jónsson, Sigriður Egilsdóttir, Sigurveig Jóns-
dóttir, Þrúður G. Haraldsdóttir.
tþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson.
Útlitsteiknun: Jón Óskar Hafsteinsson
Ljósmyndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson.
Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurðsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar: llverfisgötu 44. Simar 1 KiGO 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Kitstjórn: Siöumúla 14. Simi 86611.7 linur
Askriftargjald 1000 kr. á mánuöi innanlands.
i lausasölu 50 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Kröfugerð og barátfa
gegn verðbólgu
Síðustu vikur hefur borið aII mikið á launakröfum
einstakra hópa opinberra starfsmanna. I sumum
tilvikum hafa þeir skipulagt mótmælaaðgerðir, sem
haft hafa í för með sér truflanir á rekstri einstakra
rikisstofnana. Mótmæli starfsmanna ríkisútvarpsins
hafa t.a.m. ekki farið framhjá landsmönnum.
Nú er það svo, að rikisstarfsmenn eru að sjálfsögðu
ekki of sælir með sitt fremur en aðrir launþegar. I
sjálfu sér er mjög erfitt að meta kröfugerð þessara
aðila í einstökum atriðum. En umræður og aðgerðir
hinna ýmsu hagsmunasamtaka gefa á hinn bóginn til-
ef ni til að líta á þessi mál f rá öðrum hliðum.
I fyrsta lagi kemur þá til skoðunar aðstaða ríkisins
gagnvart hinum almenna vinnumarkaði. Og i öðru
lagi er ástæða tii að meta, hvers konar launapólitík er
æskilegt að reka þar til við höfum komist út úr víta-
hring óðaverðbólgunnar.
Lengi hefur verið Ijóst, að ríkið hefur á sumum
sviðum átt i erfiðleikum með að standa í samkeppni
við almenna vinnumarkaðinn, þegar í hlut hafa átt
sérhæfðir starfsmenn. Þetta hefur haft neikvæðáhrif
á ýmsa þætti i opinberri sýslu.
Þannig hefur verið bent á, að launakerfið kemur í
veg fyrir, að skattstofur og skattstjóraembættið geti
haldið velhæfu og sérmenntuðu fólki. Þessi staðreynd
setur þessum stofnunum i sumum tilvikum of þröngar
skorður.
Sama sagan er upp á teningnum í dómsmálakerf-
inu. Það er mat margra þeirra, sem gerst þekkja til,
að verulega skorti á, að þar hafi fengist til starfa
nægjanlega margir velhæfir sérmenntaðir menn.
Launamálin koma vitaskuld inn í þá mynd, þó að þau
séu ekki einhlít skýring.
Engum vafa er því undirorpið, að launakerfi opin-
berra starfsmanna veidur því að sumir þættir í opin-
berri sýslu eru ekki í því horfi, sem æskilegast væri.
Þetta eru atriði, sem ekki má horfa framhjá, enda
hefur lítillega verið reynt að bæta úr þessum efnum.
A hinn bóginn hlýtur baráttan gegn óðaverðbólgunni
að blandast saman við umræður um launamálapóli-
tíkina eins og á stendur. Vitað er og reyndar viður-
kennt af stjórnmálamönnum og forystumönnum
hagsmunasamtaka, að einvörðungu með samræmdu
átaki sé unnt að ná tökum á þessu vandamáli, sem
öðru fremurógnar heilbrigðu þjólífi og afkomuöryggi
borgaranna.
I framkvæmd þýðir þetta það eitt, að ríkisvaldið
verður að reka stranga aðhaldsstefnu á öllum sviðum
rikisbúskaparins, launþegar verða að fara mjög var-
lega ialmennri kröfugerðog fyrirtæki að hafa hemil á
útþenslu. Þetta eru blákaldar staðreyndir, sem óhjá-
kvæmilega hljóta að snerta hvern einasta borgara
bæði í starfi og einkalífi.
Kjarni málsin er sá að víkja verður til hliðar f jöl-
mörgum mikilvægum og nálægum markmiðum, hvort
sem í hlut eiga kjaramál, heilbrigðismál eða félags-
legar umbætur á öðrum sviðum. Þetta er sá kaldi
veruleiki, sem menn verða að horfast í augu við.
Þannig verða jafnvel réttmætar og mjög sanngjarnar
kröfur að biða um stund, þar til meginmarkmiðinu er
náð.
Fös tudagur 17. september 1976.
VÍSIR
Umsjón: Guðmundur Pétursson
)
Þaö berupp á um svipaö leyti,
aö Tass-fréttastofan heldur þvi
fram, aö Belenko . liösforingi,
flugmaöur IVIIG = 25-þotunnar,
sem lenti i Japan, hafi veriö
beittur þvingunum og jafnvel
fylltur af sljóvgandi lyfjum af
vondum japönum, útsendurum
CIA I Bandaríkjunum, og mál-
gagn ungkommúnista i Sovét-
rikjunum birtir viötal viö Sergei
Nemtsanov, dýfingarmeistar-
ann unga, sem öllu kom I upp-
nám á olympiuleikunum i Mon-
treal.
Eins og menn minnast af
fréttum, var frá þvi greint, aö
þessi 17 ára piltur hefði strokið
úr iþróttaþorpinu frá löndum
sfnum og sóst eftír þvi að fá að
vera um kyrrt i Kanada. Eftir
reiptog Sovétmanna og Kanada
snerist honum hugur, og hann
fór meö iþróttafólki Sovétrikj-
anna aftur austur. — Hefur
siðan ekkert til hans spurst fyrr
en nú.
1 Komsomolskja, Pradva,
sem er málgagn ungkommún-
ista (menn rugli þvi ekki saman
við Pravda, sem er málgagn
kommúnistaflokks Sovétrikj-
anna), birtist viðtalið viö
Nemtsanov, þar sem hann er
inntur eftir þvi h vað „raunveru-
lega gerðist” — eins og það er
orðað —
Sovétstjórninni hefur verið
afar sárt um öll skrifin i vest-
rænum fjölmiölum, vegna flótta
fólks austan frá. Viðbrögðin eru
jafnan á þá lund, að viðkomandi
einstaklingar eru úthrópaðir
landráðamenn, „verkfæri
heimsvaldasinna til breiða út
óhróður um Sovétríkin,” eða þá
aö fullyrter, að leyniþjónustur á
vesturlöndum hafi rænt mön-
nunum.
Hún taldi sig aldeilis hafa
heimt úr helju týndan sauö,
Dýfingameístanrai
segir raunasogu sina
þegar Nemtsanov snéri aftur,
og gerir Komsomolskaja
Pravda sér góðan mat úr, eins
og lesendur geta séð af viðtal-
inu, sem fer hér á eftir:
„Ég hitti fólk, sem vill gera
allt fyrirpeninga,” sagðihinn 17
ára gamli dýfingamaður, Sergei
Nemtsanov, i viðtali við Kom-
somolskaja Pravda. Er
Ólympiuleikarnir iMontreal
stóðu yfir skýrðu vestræn blöð
frá þvi, að hann hefði beðið um
landvistarleyfi i Kanada.
Fréttamaður Komsomolskaja
Pravda fór til Alma Ata, þar
sem Sergei er fæddur og uppal-
inn, til þess að eiga viðtal við
hann, en þar stundar hann nú
æfingar eftir heimkomuna frá
Kanada.
Nemtsanov sagöi fréttamann-
inum hvað raunverulega hafði
gerst.
„Þátttaka min i Olympiuleik-
unumvar misheppnuð. Égvarð
niundi. Allt haföi orðið ár-
angurslaust, margra ára þjálf-
un, timi og erfiði. Allt virtist
vonlaustog iþróttaferill minn á
enda. begar ég frétti, að ég
hefði ekki verið vaUnn til keppni
i Bandarikjunum, taldi ég það
vera endalokin. Ég skýrði félög-
um minum i liöinu og nýjum
vinum minum, erlendum
iþróttamönnum, frá dapurleg-
um~ hugsunum minum. Liös-
félagar minir reyndu að hug-
hreysta mig og Utlendingarnir
lika,” heldur Nemtsanov
áfram. ,,t fyrstu voru þeir mjög
vingjarnlegir, einkum banda-
riska stúlkan Scynthia Mclnd-
veil og kanadamaðurinn Skip
Phoenix. Sá siðarnefdi hitti mig
i klúbbnum og við borðuðum
saman i matstofunni. Er við
fórum út þaðan 29. júli stakk
hann upp á að viö færum saman
i sauna.”
„Dyrnar, sem venjulega voru
opnar, voru lokaðar af ein-
hverjum ástæðum. Skip sagði,
að hann vissi um annan inngang
og fór með mig eftir gangi í
sömu byggingu og saunabað-
stofan er i . Við gengum inn um
dyr þar sem stóð maöur með
rabbtæki. Skip ýtti mér inn i
herbergið og ég komst að raun
um, að ég var staddur i ,,út-
flytjendamiðstöð”. Ég skildi
ekki neitt. Þá komu tveir menn
með bréfamöppur til min og
fóru að spyrja mig á ensku um
fyrirætlanir minar og tilfinning-
ar. Ég átti erfitt með að skilja
þá og ég held, að þeir hafi ekki
náð öllum svörum minum rétt-
um.”
„Þá drógu þeir fram prentað
eyðublað. Spurt var: Hve lengi
hefurðu stundað iþróttir? Hven-
ær fórstu fyrst til útlanda?
Þetta var það eina sem ég
skildi. Hinar spurningarnar
skildi ég ekki. Siðar kom kven-
túlkursem þýddi spurningarnar
fyrir mig. Allt tók þetta tvo
tima. Skip gekk út og inn um
herbergið og ég var órólegur.
Hvað var að gerast? Hvers
konar „útflytjendamiðstöð” var
þetta i miöju ólympiþorpinu. Ég
hafi aldrei heyrt neitt slikt
fyrr”.
Spurningu fréttamanns
Komsomolskaja Pravda um
þaö, hvort mennirnir hefðu
krafist einhverrar yfirlýsingar,
svaraði Nemtsanov svo:
„Nei, en að þvi er mér skildist
var ein spurningin á eyöublað-
inu sú, hvort ég vildi vera um
kyrrt i Kanada. Ég var hálf-
ruglaður og var mjög þreyttur.
Éghafði sofiö litið nokkrar næt-
ur. Til að kóróna allt saman
lenti ég ekki i sauna heldur á
lögregluskrifstofu eða einhverri
viðlika kanadiskri skrifstofu.
Min eina ósk var að sleppa burt
eins fljótt og ég gæti.”
„Mér leið eitthvað undar-
lega,” hélt Nemtsanov áfram.
„Ég hafði undarlegan fiðring
um allan likamann. Ég var meö
höfuðverk og hendur og fætur
voru likt og óvirk. Ég fékk að
borða i sömu byggingu og um
kvöldið, og ég beið lengi eftir þvi
að hitta fulltrúa sovéska sendi-
ráðsins. Ég man óljóst eftir
þessum fundi. Ég heyrði raddir
þeirra eins og úr fjarska og
skildi ekki hvað sagt var. Ég
man, að mér var rétt bréf frá
ömmu minni, en George tók
það. Mér leið illa næsta dag. Ég
hafði litla stjórn á höndum og
fótum og var sljór.”
Sovéskir læknar, sem þú hef-
ur sagt frá þessum „undarlegu
og óvæntu veikindum” þinum
hafa getið þess til að einhverju
hafi verið blandað i matinn hjá
þér. Hvað heldur þú um það?
Ég veit ekki. Þeir töluöu um
þetta við mig, en ég hef aldrei
heyrt neitt þess háttar áður.
Það eina sem ég veit, er að ég
get ekki rifjað upp atburði þess-
ara daga i smáatriðum. Allt var
i þoku og mig verkjaði i allan
likamann.
S. Nemtsanov hélt áfram:
„Það var farið með mig til
„Holiday Inn” hótelsins þar
sem ég lýsti þvi yfir i viðurvist
Skip, Mary, George og tveggja
lögfræðinga, að ég vildi fara
heim. Þeir lofuðu að fara með
mig til sendiráösins en blekktu
mig aftur og fóru með mig út
fyrir Montreal. Það var fyrst 17.
ágúst, að ég fékk að hitta sendi-
ráðsstarfsmann á kaffihúsi.”
„Allt sem fyrir mig kom af-
hjúpaði fyrir mér þá hlið hins
„frjálsa heims” sem er vand-
lega falinn og við sovéskir I-
þróttamenn höfum aldrei fyrr
séð. Þetta var i fyrsta sinn, sem
ég átti samskipti viö fólk, sem
vildi gera allt fyrir peninga. Það
er ógnvekjandi fyrir mann, sem
er fæddur og uppalinn i þessu
landi. Ég gæti ekki lifað i heimi
þar sem slikir hlutir geta
gerst.”