Vísir - 07.11.1976, Qupperneq 13

Sunnudagur 7. nóvembcr 1976
13
%
Danskir kvikmyndagerðarmenn
telja 45-50 milljónir (tsl. kr) al-
gert lágmark til að gera leikna
kvikmynd. — Hvaða stefnu eigum
við að móta I islenskri kvik-
myndagerð? Lars Brydesen, yst
til hægri, einn af hinum ungu
kvikmyndagerðarmönnum dana
nú, sem finnst báglega að sér og
slnum llkum búið.
rætt. Hér verður ekki hirt um aö
telja upp allt þaö, sem heföi þurft
aö mynda skipulega undanfarin
ár, enda óvist aö skoöun undir-
ritaös á þvi hafi almennt gildi,
auk þess sem upptalningin yröi
óþolandi löng. En er ekki ástæöa
til aö velta þvi fyrir sér einmitt
nú, þegar veriö er aö tala um
kvikmyndasafn i alvöru og aö
koma fótum undir kvikmynda-
gerö, hvort ekki sé að skapast
grundvöllur núna til aö hafa reglu
á töku mynda og.frágangi þeirra i
stóra albúminu.. Hvernig mætti
koma þessu viö?
Úrræði
Ef kvikmyndasafnið okkar
verður annað og meira en nafnið
tómt, mun þaö meö eðlilegum
hætti annast geymslu, viðhald og
skrásetningu kvikmyndaefnisins,
sem rynni sjálfkrafa til safnsins.
bar með yrði komið i veg fyrir að
kvikmyndir glötuöust. Ekki væri
fjarri lagi að hugsa sér að hinar
ýmsu stofnanir hefðu þar sina
geymsluskápa og fengju til afnota
afrit af skrá yfir þeirra eigið efni,
sem að öðru leyti yrði samræmd
heildarskrá, þannig að auðvelt
yrði að vinna úr öllu þvi efni, sem
varðveitt væri. Eins og áður hefur
verið minnst á er ekki bundiö við
það að úrvinnsla efnis hafi átt sér
stað, þvert á móti gæti verið
heppilegra að vinna ekki úr efni
sem þannig yrði safnað fyrir
framtiöina heldur eftirláta þaö
þeim, sem nýta vilja efnið við
ýmiss konar verkefni i framtiö-
inni.
Nú skal spurthvort það verði aö
teljast fjarstæðukennd hugmynd
aðkomið yrði á fót ráði, sem bæri
ábyrgö á heimildarvarðveislu i
sahntimanum að svo miklu leyti
sem þaö getur staðið i mannlegu
valdi. Ráðiö mynduöu fulltrúar
stofnana sem fengjust við sagn-
fræðirannsóknir, þjóöminjar,
þjóðhætti og fleira i þeim dúr auk
þess sem fulltrúar annarra stétta
gætu átt þarna sæti. T.d. væri
mjög eðlilegt að sjónvarpiö ætti
fulltrúa i ráðinu, enda væri það
eitt af hlutverkum ráðsins að
samræma heimildaraðföng,
þannig að tveir aöilar færu ekki
aö vinna sama hlutinn að þarf-
lausu. Einnig segir sig sjálft aö
kvikmyndasafnið ætti aöild aö
ráðinu. Ráðiö þyrfti aö vera
hvetjandi i sambandi viö
heimildarsöfnun i lifandi mynd-
um og væri sist fjarstæðukennt aö
husa sér að það hefði vald til að
framleiöa kvikmyndir, þó væri
það ekki nauösynlegt enda kæmi
nú til kasta stofnana samfélags-
ins að hlýta ráðleggingum ráös-
ins.
Ungviði i reifum
Fyrirkomulag i þessa veru gæti
haftgagnleg áhrif á hina ómótuðu
innlendu kvikmyndagerð, sem
óhjákvæmilega veröur að taka
miö af smæð þeirrar þjóðar sem
hún tilheyrir. Fortið kvikmynda-
geröar sem listar hér á landi er
öll i brotum og veröur vart talað
um hefð i þvi sambandi. bess
vegna er sérstakur vandi búinn
þeim sem viö kvikmyndagerö
hyggjast starfa hér. Listir hafa
ævinlega nærst á hefð og tekið
mið af hefð, ekki endilega til aö
fylgja henni heldur alveg eins til
að br jóta hana. 1 ljósi þessa vakn-
ar sú spurning, hvort ekki sé of-
ætlan jafn fjárvana ungviði og is-
lensk kvikmyndagerð er og verö-
ur, boriö saman við þaö sem
gengur og gerist i útlöndum, að
hasla sér völl á sviði leikinna
kvikmynda þegar i upphafi. Við
svo búið ætti það ekki að vera is-
lenskum kvikmyndagerðarmönn-
um kappsmál að gera 40-50 millj-
ón króna leiknar kvikmyndir en
það er sú lágmrksupphæð, sem
danskir kollegar þeirra hafa not-
að undanfarið til geröar leikinna
kvikmynda. betta þykja aö visu
ekki miklir peningar I kvik-
myndaheiminum, enda stynja
danir sárt undan þeirri kröfu
danskra gagnrýnenda að gerö
verði meistaraverk þegar svo lit-
ið fé er til ráðstöfunar að
ógleymdum þeim fjárhagsskuld-
bindingum sem kvikmynda-
höfundarnir verða að takast á
hendur sjálfir til að ná endum
saman.
Getur verið að slidesmyndavélin og fjölskyldualbúmiö séu að taka
viö hlutverki dagbókarinnar a.m.k. á sviöi heimildarvörslu?
-------------'
S
do’V' tf™ —/,™
St'«w
./ . f. 2jO&u fi~ nrjförúf'
n /

'jÉWw jdá^
fajyj' tJ'M'f/isuíd1 mkf, tn/ f'Uílu'KUr
jLj ftJyyJiraMr. 'pJ br úkvrtÆ: ynMt,Cr
fr Z ^
fílið (á Cj ‘kdjli jhd ’fÍÍ
trlu4.níi n feeúny gVföáJ
nuru</
^úrrij
4 1 7 1 A '
4 f > . /' , 1 e , ’
Oaaj oJi/ njjúvifjur
lf(4p4 ÉtjJl/f
„tbréfum eroftcina ævisagan að gagni, ég á við þá sem æðst er og
innanbrjósts.” Stephan G. Stephansson f bréfi til Baldurs Sveins-
sonar. Bréf Stephans G. og fleiri hans lika hafa veriö gefin út i
mörgum bindum. Nú eru bréfaskriftir fremur óvinsælar, menn bfða
með ferðalýsingar þangað til heim er komið til þess að geta i staðin
sýnt myndir úr feröinni. bekking á myndmáli, einkum kvikmynda
er hins vegar ábótavant.
leyti miö af heimildarvörslu auk
stuttmyndagerðar. en síðan yrði
veðjað á einstaka hest þegar
mönnum sýndist aö handrit að
langri leikinni kvikmynd væri lik-
legt til að leiða til sölu væntan-
legrar kvikmyndar erlendis. Aö
öðru leyti væri framleiösla leik-
inna kvikmynda i höndum sjón-
varpsins. bessari stefnu er varp-
að hér fram tik umhugsunar
vegna þeirra aðstæðna sem hér
eru fyrir hendi, hins vegar má
ekki gleyma þvi að kvikmynd
sem kemst á markað er-
lendis getur skilað marg-
földum gróða heim til föðurhús-
anna. Slik útgerð er hins veg-
ar varasöm og ber þvi að stunda
með gát, — en ekki útiloka. En
hverju sem slikum draumórum
liður verður þvi ekki í móti mælt
að með þvi að rannsaka sinn eig-
inn jarðveg, mannlif,umhverfi og
sögu, er fyrst sköpuð forsenda
þess að endurskapa þetta allt i
leikinni kvikmynd, en sú endur-
sköpun i samræmi viö boðskap
höfundarins er einn dásamlegasti
eiginleiki kvikmyndalistar.
bannig hlýtur heimildarkvik-
myndin og leikna kvikmyndin að
vera hvor annarri háöar I listræn-
um skilningi. Ef það fæli jafn-
framt i sér þá ábyrgð sem við
hefðum ætlast til af 19. öldinni ef
hún hefði haft yfir kvikmyndum
að ráða, og við leiddum hugann
að i upphafi þessa máls, — þá
veröur ekki annað séö en aö kvik-
myndamenning hafi haldiö inn-
reiö sina i islenskt þjóölif.
bvi veröur látiö ósvaraö hér
hvort hagur almennings hér á
landi og kvikmyndageröarmann-