Vísir - 28.01.1977, Blaðsíða 5

Málaferlfn yfir Baader-
Meinhof glæpaflokknum i V-
Þýskalandi hafa litið komið við
fréttir um langa hrið, meðan
þau hafa verið að velkjast fyrir
dómstólunum. Þau hafa þvælst
fyrir rétti i 20 mánuði, og er ekki
enn séð fyrir endann á þeim.
Allt málþófið og flækjurnar
( við réttarmeðferðina hafa orðið
’ til þess að varpa skugga á rétt-
' visina i V-Þýskalandi og al-
, menningur þar orðinn óþolin-
móður að biða eftir málalokum,
’ sem flestir töldu i upphafi liggja
’ svo ljós fyrir að þau gætu
, naumast dregist lengi.
En verjendunum hefur tekist
að tefja málið og þvæla fram og
til baka af mikilli elju með þvi
. að finna til hin og þessi brot
( yfirvalda á mannréttindum
sakborninga við útvegun sönn-
■ unargagna, eða með þvi að fá
. vikið úr dómarasætum dómend-
( um, sem hugsanlega gætu verið
’ hlutdrægir.
85 sinnum hafa þeir þannig
, reynt að ryðja dóminn og tókst
nú siðast að fá dómsforsetanum
’vikið úr sæti, dr. Theodor
• Prinzing.
Hinir fjórir meðdómendur dr.
Prinzing úrskurðuðu að ákveðin
' ummæli hans, sem hann hafði
■ látið falla i garð eins verjand-
. ans, gæfu tilefni til að halda, að
hann hefði myndað sér ákveðna
’ skoðun fyrifram um sekt eða
■ sakleysi hinna ákærðu. — Dr.
, Prinzing hefur setið i forsæti
dómsins frá upphafi réttarhald-
anna I mai 1975.
Það eru ekki nema tvær vikur
, siðan einn af dómurum hæsta-
réttar var settur til annarra
' starfa, eftir að vörninni hafði
tekist að sýna fram á náin
, tengsl hans við dr. Prinzing. En
málaferlin hafa mjög komið til
kasta hæstaréttar, þótt dómur
1 liggi ekki fyrir i undirrétti enn,
vegna þess hve vörnin hefur oft
kært málsmeðferð til þessa
æðsta dóms landsins.
Hinir ákærðu, Andras
Baader, Guðrún Ensslin og Jan
Carl Raspe, sem eru borin sök-
um um morð, ikveikjur,
sprengjuárásir, bankarán og
Or dómssalnum i Stuttgart þar sem réttarhöidin hafa fariö fram, en málaþrasið til þessa mest sniiist
um skærur milli máiflytjenda og dómara.
þess skripaleiks, sem þar væri
að vænta, og hafa siöan ekki
verið viðstödd dómþingin. 1.
upphafi voru sakborningarnir
fjórir, en Ulrika Meinhof er ekki
lengur á meðal þeirra. Hún
fannst hengd i fangaklefa sinum
i mai siðasta vor.
Þessi ummæli voru lögð
dómsforsetanum á þann veg, að
hann hefði þegar gert upp hug
sinn i málinu.
Það eru fleiri en dómarar,
sem orðið hafa að vikja úr mál-
inu. Aður en réttarhöldin hófust,
setti Bonnstjórnin ný lög, sem
veita dómstólunum rétt til þess
að meina málflutning fyrir
vörnina lögfræðingum, sem
grunaðir væru um að fylgja
„glæpsamlegri stefnu skjól-
stæðinga sinna”. Þrir lögfræð-
ingar voru á þeirri forsendu
sviptir umboði til málflutnings
fyrir Andreas Baader. Lögregl-
an gerði nokkrum sinnum hús-
rannsóknir á skrifstofum lög-
fræðinganna, og tveir þeirra eru
nú hafðir i haldi, grunaðir um
misjafr.t atferli. Tveir lögfræð-
ingar varnarinnar hafa þar að
auki veriðákærðir fyrir að veita
félögum glæpaflokksins aðstoð
með þvi að flytja boð þeirra á
Gengur á ýmsu í Baader-
Meinhof réttarhöldunum
ýmis hryðjuverk, hafa játað
pólitiska ábyrgð sina á gerðum
hryðjuverkahópsins sem for-
ingjar hans.
Þau hafa þó ekki viðurkennt
sök sina á einstökum árásum á
herstöðvar Bandarikjamanna i
V-Þýskalandi, eða lögreglu-
stöðvar, þar sem vopnum og
sprengiefni var rænt. Þessar
árásir kostuðu fjóra bandariska
hermenn lifið og alls særöust i
þeim 54 vestur-þýskir og banda-
riskir borgarar. — Þetta átti sér
stað á þeim árum, sem flokkur-
inn lét mest að sér kveða, sem
var upp úr 1970.
Akæruvaldið hefur krafist
ævilangs fangelsis i refsingu
yfir alla þrjá sakborningana, og
lauk málflutningi sinum i okto-
ber I haust.
Það var verjandi Guðrúnar
Ensslin, Manfred nokkur
Kunzel (skipaður af réttinum),
sem fékk dr. Prinzing vikið úr
forsæti dómsins, þegar hann
hélt þvi fram, að dómsforsetinn
gerði upp á milli beiðna, sem
vörnin legði fyrir réttinn, og
þeirra, sem saksóknari bar upp.
— Dr. Prinzing svaraði þá, að
frú Enssiin léti sig engu skipta,
hvernig rétturinn bæri sig að.
Allir þrir sakborningar höfðu
sýnt réttinum óvirðingu, þegar
þeir fyrst voru leiddir fram i
réttarsalinn, kváðust aldrei
mundu hirða um niðurstöður
milli, þegar hinir ákærðu áttu
að heita i einangrun. Eins fyrir
að verja opinberlega hungur-
verkföll sakborninganna I fang-
elsinu.
011 hafa ákærðu þegar verið
dæmd i héraðsrétti hinna og
þessara borga i V-Þýskalandi i
sex til fjórtán ára fangelsi, en
réttarhöldin i Stuttgart snúast
um sök þeirra gagnvart riki og
þjóð, og alvarlegustu afbrotin,
eins og mannrán og morð.
OKINU AFLETT
V
I
NÝJU DELFÍ
Það mæltist vel fyrir viðast
erlendis, þegar Indira Gandhi
tilkynnti i siðustu viku, að efnt
skyldi fljótlega til almennra
kosninga og aflétti um leiö rit-
skoðun neyöarástandslaganna.
Enaf viðbrögðum heima fyrir
á Indlandi hefur fátt annað
frést, en ummæli ýmissa
stjórnarandstæðinga, sem fegn-
ir hinu nýfengna málfrelsi not-
uðu tækifærið til að viðra álit
sitt á stjórnarháttum Indiru
Gandhi og Congressflokks henn-
ar.
Einn af fréttamönnum Reut-
ers, Bernard Melunsky, staddur
ihöfuðborg Indlands, Nýju Deli,
lýsir ibréfi þaðan andrúmsloft-
inu í kjölfar þessara nýju tið-
inda. Fer bréfið hér á eftir:
„Indland hefur nú fengið
smjörþefinn af lýðræði eftir
nitján mánaða járnaga neyðar-
ástandsstjórnarinnar, og þykir
flestum indverjum sá ilmur
sætur.
Aðrir eru tortryggnir. En
meöal þorpsbúanna, sem er
stærstur hluti þeirra 620 millj-
óna manna, er landið byggja og
beina augum sinum meira að
sveitarhöfðingjunum en þjóðar-
leiðtogunum, hafa þessi tiðindi
breytt litlu 'til eða frá.
Það er helst i stórborgunum,
og sérstaklega þá hér 'i höfuð-
borginni, sem maður merkir
breyttan tiðaranda eftir til-
kynningu Indiu Gandhi for-
sætisráðherra.
„Ég hygg, að þetta eigi eftir
að verða tii góðs. Nú eygir mað-
ur von um, að hlutirnir færist i
eðlilegt horf i framtíðinni. — Að
visu einungis von, en þó það,”
sagði indverskur blaðamaður.
Þessa skoöun virðast margir
þeirra indverja, sem hafa tjáð
sig um málið, deila með honum.
En hinir eru lika margir, sem
treysta gerðum Indiru Gandhi
varlega, og segjast ekki munu
trúa fyrren hún hefur lika aflétt
neyðarástandslögunum, sem
hafa verið i gildi frá þvi I júni
1975.
A yfirborðinu séð hefur þó
Indira Gandhi stigið stór skref
til þess aö aflétta harðstjórn-'
inni. Ritskoðunin hefur verið
numin úr gildi, og Indira hefur
gefið fylkisstjórnunum fyrir-
mæli um að hraða þvi, að pólit-
iskum föngum verði sleppt og
leyfa opinber fundarhöld og
mannsafnaöi.
Einn af lögfræðingum Nýju
Deli hefur haft orö á þvi, að til
litils kæmi að efna til kosninga
meöan neyöarástandslögin eru
látin gilda. „Óttinn rikir áfram
meðal fólks, og það er fals að
halda, aö slikar kosningar séu
frjálsar. — En það er þó betra
en ekkert.”
Einn embættism anna
stjórnarinnar lét svo ummælt,
að hann áliti þessar siðustu til-
kynningar vera gildru: „Það er
ekki dregið úr neyðarástandinu,
þvi aö kosningarnar verða hið
raunverulega neyðarástand.”
Báðir þessir menn, eins og
margir aðrir gagnrýnendur,
vildu að nöfnum þeirra væri
haldið leyndum, og gefur það
nokkra hugmynd um þann ugg,
sem grafið hefur um sig meðal
fólks eftir að hafa oröið vitni að
fangelsunum pólitiskra and-
stæðinga Indiru Gandhi.
En þrátt fyrir þetta hik, er
samt merkjanlegur léttir yfir
þorra fólks. Þetta fundu menn
best á blaðamannafundi, sem
Morarji Desai, einn af leiðtog-
um stjórnarandstæðinga, hélt i
siðustu viku, strax eftir að rit-
skoðunin var numin úr gildi.
Kankvisi rikti á fundinum og
spaugsyrði voru mönnum létt á
tungu. Meðan spurningarnar og
svörin gengu óþvinguð á milli,
varð einum blaöamanninum á
borði: „Þetta er eins og i gamla
daga fyrir neyðarástandið.”
Allir eru raunar sammála
um, aö þeim finnist þeim frjáls-
ara um mál.