Tíminn - 06.11.1968, Page 5

M5ÐVTKUDAGTJE 6. nóvember 1968.
TIMINN
í SPEGLITÍMANS
kaupum, af því að þeir liggia
oft með miklar vörubirgðiT,
gera talsverðan greinarmun á
því, hvoru megin markanna í
Þýzkalandi varan er upp runn
in. Þeir spyrja, hvort varan sé
framleidd í Vestur-Þýzkalandi
eða Vestur-Berlin (Sambands-
lýðveldinu Þýzkalandi), eða
hvort hún sé upprunnin í Aust
ur-Þýzkalandi eða Austur-
Berlín (Alþýðulýðveldinu
þýzka eða DD.R, eins og það
er skammstafáð að þýzkum
sið). í mörgum löndum er
„mikill greinarmunur" gerður
á því, í hvorum hluta Þýzka-
lands vara er framleidd.
f nær öllum tilfellum líta
menn svo á, að gæði þau, sem
fólgin séu í þýzkum varningi,
geri hann nær alltaf „sam-
keppnisfæran“ eða jafnvel ó-
dýran, miðað við annan varn-
ing sambærilegan.|
Á myadinni hér að ofan
ofan sjáum við bandaríska
íþróttamanninn John Carlos,
þann, er frægur varð á Olym-
píuleikunum, er hann sýndi
eindreginn stuðning sinn við
hreyfingu bandarískra negra,
„Svart vald“ þegar hann á
samt öðrum svörtum íþrótta-
görpum sté upp á vei*5-
launapallana á leikvanginum í
Mexíkó. Á þessari mynd sjá
um við Carlos horfa á mót-
mótmælaaðgerðir nokkurra
svartra landa sinna í Mexíkó.
Hún er tuttugu og eins árs
að aldri og að sögn — mjög
yndisleg — svo fögur, að hing-
að til hefur- henni tekizt að
lifa af fegurð sinni. Og eklri
sem ljósmyndafyrirsæta, til
þess er hún of lítil og þybbin.
EkH sem dæmigerð dönsk
stúlka á hvítu tjaldinu, til þess
er hún allt óf sérstök, heldur
einmitt þannig sem útlit henn
ar gefur til Synna.
Hún hefur verið látin leika
gyðingastúlku í þýzkri sjón-
varpsmynd mn hernám Dan-
merkuf,' indiánastúlku í
„Annie get your gun“, og þá
hefur hún einnig leikið jap-
anska stúlku, sem þýtur um
á mótorhjóli. Og að síðustu
hefur hún leikið grænlenzka
stúlku, en einmitt það hlutverk
'hæfði henni bezt, vegna þess
að sjálf er hún grænlenzk, en
þeir Danir, sem hingað til hafa
veitt hénni atvinnu, haldaj því
fram, að hún sé heldur ekki
dæmigerð fyrir gi-ænlenzkar
stúlkur, og því hafi hún get-
að leikið t.d. Japana.
Hún heitir Rina Netsehajew,
hún er ofurlítið skáeygð, með
mjög dökkt hár og brosið er
bjart. Rina hefur dvalizt í Dan
mörku síðastliðin níu ár og lík
að vistin vel. Hún kvéðst alls
ekki hafa grætt neitt á þeim
hlutverkum, sem hún hefur
fengið, enda naumast við því
að búast, þar sem þetta voru
aðeins lítil aukahlutverk, en
þó hefur henni tekizt að lifa
af laununum. Hún kveðst raun
ar mjög ánægð með þessa vel-
gengni sína, því hún sé alveg
ömenntuð, hafi ekkert lært,
sem gæti komið sér að hag-
nýtum notum í lífinu, hingað
til hafi hún lifað á því að vera
„falleg, grænlenzk stúlka"
Rina segir sjálf að hún sé ekki
grænlenzk í útliti, reyndar al-
veg eins og hver önnur dönsk
stúlka, en kannski með mátu-
lega miklu grænlenzku , ívafi.
í þau níu ár, sem Rina hefur
búið í Danmörku, hefur hún
búið hjá afa sínum og ömmu,
en afi hennar nefnist Elias
Lauf, sem áður var þingmað-
ur Grænlendinga.
Margir hafa viljað nefna
Rinu fyrstu kvikmyndaleikkonu
Grænlendinga, og sjálf er hún
ákveðin í að reyna að freista
gæfunnar frekar á þeim vett-
vangi og hefur í þeim tilgangi
fengið sér tíma hjá þekktri,
danskri leikkonu. Henni hafa
samt þegar verið boðin nokk-
inn hefur lagt grundvöllinn
að.
Stjörnufræöingarnir halda
þvi fram, að með rannsókn-
um sínum hafi þeir komizt að
því, að dimmir blettir, sem
þeir hafi lengi tekið eftir á
stjörnunni marz, séu grónir
einhverjum plöntum, sem
einna helzt iíkist kaktusum.
Prófessorinn Ivhov hefur þá
einnig látið frá sér fara álits-
gerð um mögulúka fyrir Iífi
á marz, og þe.rri álitsgerð
byggja stjörnufræðingarnir í
Kákasus hugmynair sínar í
stjarnlíffræði.
★
ur hlutverk, en þeim hefur
hún vísað frá sér, því hún
segir það alls ekki koma til
mála að leika í neinni kynlifs-
mynd, en hlutverkin, sem
henni hafa boðizt, hafa einmitt
verið þess eðlis.
1
★
Er það skoðun manna víða
um heim, að varningur, sem
merktur er „Made in Germany“
sé gæðavara? Gera menn grein
armun á því, hvort þýzkur
varningur sé frá Vestur- eða
Austur-Þýzkalandi? Eru þýzk-
ar vörur, sem boðnar eru á
heimsmarkaðinum, taldar ódýr
ar eftir gæðum eða dýrar?
Þetta eru nokkrar þeirra
spurninga, sem samtök þýzkra
iðnrekenda og útflytjenda hafa
reynt að finna svör við að und
anförnu með því að efna til
markaðsrannsókna víða um
heim. Helztu niðurstöðurnar,
sem menn hafa komizt að, eru
á þá leið, að áletrunin „Made
in Germany" sé enn sem fyrr
víðast talin trygging fyrir
góðri vöru. Margir kaupendur,
einkum heildsalar, sem verða
að vera útsjónarsamir í inn
★
Frá því að Daimler-Bcnz-
verksmiðjurnar í Sindelfingen
hófu framleiðslu eftir stríðið
— árið 1946 — hafa þær sent
frá sér tvær milljónir fólks
bfla.
Bíll nr. 2,000,000 reyndist
vera af gerðinni 220 D af
hinni „nýju kynslóð", sem DB-
verksmiðjurnar nefna svo. Þess
ar tvær milljónir fólksbfla
(verksmiðjurnar framleiða
einnig vörubíla, sem kunnugt
er) nema 22,000 milljónum
þýzkra marka að umsetningar
verðmæti.
Samkvæmt athugunum, sem
fram hafa farið, eru þrír af
hverjum fjórum Mercedes-
Benz-bflum, sem afhentir hafa
verið viðskiptavinum í Þýzka
landi og erlendis frá 1946, enn
í notkun.
★
Sljörnufræðingar í Kákasus,
scm starfa undir leiðsögn pró-
fessors að nafni, Gavril Tihov,
hafa rannsakað, eða lagt
nokkra stund á stjarnlíffræði
— fræðigrein, sem pijófessor-
Á tízkusýningu sem haldin
var í Kaupmaninahöfn fyrr í
þessu mánuði, bar það einna
helzt til tíðinda, að kvenfatn-
aðurinn sem þar var til sýnis,
naut e^ki líkt því eins mikillar
athygli og karlmannafatnaður
inn. Kvenfatnaðuriinn var að
sögn einungis eitthvað sem
fataáhugamenn höfðu þegar
séð, en um karlmannafatnað-
inn gegndi víst allt öðru máli.
Búningarnir voru litauðugir og
mjög í hinum svö kallaða Mao-
stíl, eins og kannski sést á
meðfylgjandi mynd.
§
A VlÐAVÁNGÍ
Jafnvægi í byggð
landsins.
Gísli Guðmundsson hefur
endurflutt frumvarp sitt um
sérstakar ráðstafanir til að
stuðla að verndun og eflingu
landsbyggðar og koma í veg
fyrir eyðingu lifvænlegra
byggðarlaga. í greinargerð
með þessu frumvarpi segir
Gísli m.a.:
„Hér er um að ræða ráð-
stafanir, sem verða munu allri
þjóðinni til hagsbóta. Einnig
sá landshluti, sem fjölmenn-
astur er eða verður, mun —
eins og fyrr var vikið að —
njóta hér góðs af í ríkum mæli,
ef takast mætti að stöðva eða
minnka fólksstrauminn þangað,
því að hið mikla aðstrevmi
fólks, sem þar hefur átt sér
stað áratugum saman, hefur
skapað þessum landshluta ým-
iss konar erfiðleika og ekki
verið honum hentugt, enda á
sumum sviðum haft í för með
sér mikil fjárútlát fyrir borg-
arana. f öðrum landshlutum
mundi Byggðajafnvægissjóður
með beinum fjárframlögihm og
þá einkum lítlánum styðja þá
uppbyggingarstarfsemi, sem
að undangenginni athugun telst
til þess fallin á hverjum tíma
að draga ‘ úr fólksstraumnum
þangað eða stöðva hann og
koma i veg fyrir yfirvofandi
eyðileggingu verðmæta. Hér er
ckki um það að ræða, að
livergi megi leggja niður byggt
ból eða flytja á hagkvæmari
stað. Uppbygginguna ber að
miða við það að hagnýta sem
bezt gæði náttúrunnar til lands
og sjávar, þar sem þau eru til
staðar.
Þéttbýlishverfi
Björgulega staði ætti ekki
að yfirgefa, heldur stefna að
því þar að gera mönnum kleift
að koma atvinnurekstri sínum
og aðstöðu í samræmi við það,
sem hæfilegt má teljast og ó-
hjákvæmilegt á hverjum tíma.
En jafnframt ber að hafa það
í huga, að ráðið til þess að
hindra beina eða hlutfallslega
fólksfækkun í einhverjum lands
hluta getur verið m.a. í því
fólgið að koma þar tipp þétt-
býlishverfum eða efla kaup-
s staði og kauptún, sem fyrir
eru, og ber þá byggðajafn-
vægisstofnuninni að sjálfsögðu
að greiða fyrir uppbyggingu og
vexti slíkra staða, jafnhliða
annarri uppbyggingu þar um
slóðir. Aukning fólksfjölda á
slíkum þéttbýlisstöðum, þótt
hún í bili dragi til sín eitt-
hvað af fólki úr umhverfi sínu,
getur verið brýnt hagsmuna-
mál hlutaðeigandi landshluta,
ef hún ræður úrslitum um það,
að hann sem heild haldi sínum
hlut. í bæjum og þorpum skap
ast líka markaður og ýmsir
aðrir slíkir möguleikar fyrir
nálægar sveitir. Af þessu leiðir
að byggðajafnvægismálið verð-
ur ekki leyst svo að vel sé,
nema á það sé Iitið frá lieildar
sjónarmiði hinna stóru Iands-
hluta, en þá jafnframt haft f
huga, að björgulegar byggðir,
þótt nú séu af einhverjum á-
stæðum fámennar og eigi í vök
að vcrjast, dragist ekki aftur
lir í sókn þjóðarinnar til bættra
atvinnuhátta og betri lífskjara.
Byggðajafnvegisstarfsemin á
ckki að vera fólgin í „atvinnu-
Framhald á 15. siðu.