Vísir - 11.02.1978, Page 17

visrn Laugardagur 11. febrúar 1978
17
ÞÆGIL
LÍF"
segja margir síbrotamenn um hlutskipti sitt
„Hnupl og rán — það er rétt til þess að skrimta
af"— Þetta er meðal annars eittaf þeim svörum er
tveir guðfræðinemar fengu er þeir voru að vinna að
könnun á meðal refsifanga á islandi síðastliðið
haust.
Guðfræðinemarnir heita Þórsteinn Ragnarsson
og Valdimar Hreiðarsson. Þeir hafa verið að vinna
að lokaritgerð til embættisprófs við guðfræðideild
Háskóla Isiands. Ritgerðarefnið er Trúarlífs- og
félagsfræðileg könnun meðal refsifanga á islandi.
Ritgerðin er unnin undir umsjón dr. Björns Björns-
sonar, prófessors við guðfræðideildina.
Þeir Þórsteinn og Valdimar voru með annan fót-
inn í fangelsum landsins um tíma á meðan þeir
unnu að könnuninni. Þeir áttu mörg og löng samtöl
við fangana um trúarlíf þeirra og félagslega að-
stöðu. Einnig ræddu þeir við fangana um líf þeirra
og /,starf" og viðhorf til ýmissa mála.
Margt af þessu er trúnaðarmál og endanlegar
niðurstöðurúr könnuninni liggja ekki fyrir ennþá.
Engu að síður fékk Helgarblaðið þá félaga til að
ræða um ritgerðina og kynni þeirra af föngum og
fangelsismálum á Islandi.
Valdimar: 81% fanganna eru
ailtaf undir áhrifum(anna5hvort
áfengis eða iyfja þegar þeir
fremja afbrot sin.
„Tilefni þess að viö völdum
þetta verkefni var að við töldum
að þetta væri áhugaverður
hópur sem kirkjan hefði skipt
sér litið af”, sögðu þeir Þór-
steinn og Valdimar. ,,Það er
nýjung innan guðfræðideildar-
innar að fengist sé við trúarlifs-
og félagsfræðilegar kannanir en
þó hafa verið gerðar trúarlifs-
kannanir á Akureyri og Ólafs-
firði. Tilgangur okkar með
þessu verkefni er að kanna
hvernig kirkjan geti best mætt
þörfum fanga. Einnig ætlum við
aö gera samanburð á trúarlifi
og trúarviðhorfum fanga
og þeirra sem ekki hafa komist i
kast við lögin og lifa venju-
bundnu borgaralegu lifi.
Okkur lék einnig forvitni á að
vita hvort félagslegar aðstæður
afbrotamanna væru eitthaö frá-
brugðnar þvi sem gengur og
gerist. Þessi hópur er fyrst og
fremst áhugaverður vegna þess
að honum hefur ekki tekist að
aðlaga sig kröfum þjóðfélagsins
og hlíta lögum þess. Reyndin
varð sú að félagsfræðilegi þátt-
ur könnunarinnar varðstærri en
við gerðum ráð fyrir i upphafi.
Það hafa engar kannanir verið
gerðar á trúarlifi og trúarvið-
horfum fanga hér á landi áöur
en hins vegar hafa verið gerðar
nokkrar sálfræði- og félags-
fræðilegar kannanir. Þessi
hópur sem könnunin náði yfir
var litill, aðgengilegur og af-
markaður og að sjálfsögðu var
auðvelt að ná til hans.
Þó að þetta verkefni sé þáttur
i guðfræðinámi þá er það einnig
unnið innan félagsfræöideildar
og eru umsjónarkennarar með
ritgerðinni bæði úr guðfræði-
deild og þjóðfélagsfræði. Það
sem gerir þetta kleift er að búið
er að rjúfa deildarmúra i Há-
skólanum.”
Þórsteinn: Mikill meirihluti
þessara fanga trúa mjög sterkt á
endurholdgun’, að þeir geti fæöst
aftur. Einnig trúa þeir þvi aö sái-
in geti flust á annað tilverustig
eftir dauöann.
Töluöu viö alla refsi-
fanga á Islandi
,,Við fengum leyfi til að fram-
kvæma þessa könnun hjá Jóni
Thors deildarstjóra i dóms-
málaráðuneytinu en fangelsis-
mál almennt heyra undir hann.
Það auðveldaði mikið starf okk-
ar að okkur var vel tekið af
fangelsisyfirvöldum. Leyfið
Rœtt við tvo guðfrœðinema
frœðilega könnun sem þeir
meðal refsifanga á íslandi
um trúarlífs- og félags-
gerðu síðastliðið haust
Texti: Kjartan Stefánsson
Myndir: Jens Alexandersson