Vísir - 03.03.1978, Blaðsíða 11

Föstudagur 3. mars 1978
11
Oft skellur hurö nærri hæium. Þessi skíðamaöur slapp meö skrekk-
inn. Fyrri myndin sýnir er hann rennir sér yfir upptök snjóskriö-
unnar. A seinni myndinni er hann úr allri hættu en snjóskriðan kom-
in af stað. Talið er að skiðamaðurinn hafi valdið þessu snjóflóði.
Þessum myndum náði áhugamaður i ljósmyndun fyrir einskæra til-
viljum.
hefur norski sjóðurinn það hlut-
verk að fjármagna fyrirbyggj-
andi aðgerðir. I norskum bygg-
ingarsamþykktum er að finna
ákvæði varðandi snjóflóðahættu
svo og i reglum öryggiseftirlits-
ins. Engin slik laga- eða reglu-
gerðarákvæði er að finna hér á
landi og er þó full ástæða til að
svo sé.
Snjóflóð eru ein af þeim fáu
náttúruhamförum sem eitthvað
erhægt að gera við og jafnframt
verðum við að hafa það i huga að
við íslendingar höfum oft orðið
fyrir þungum búsifjum af þeirra
völdum. Þaðgeturþvi varla talist
eðlilegt að á sama tima og þjóð-
félagið er reiðubúið að taka á sig
stór áföll af völdum náttúruham-
fara skuli jafn litil áhersla vera
lögð á fyrirbyggjandi aðgerðir og
raun ber vitni.”
Hverjar eru þessar fyrirbyggj-
andi aðgerðir?
„Snjóflóðavarnir skiptast eink-
um i tvo þætti: Skipulags-, eftir-
lits- og viðvörunaraðgerðir ann-
ars vegar og svo byggingar
varnarvirkja hinsvegar. Á grund-
velli athugana á staðháttum,
veðurskilyrðum, hvar og hvenær
snjóflóð hafi áður fallið er hægt að
gera tillögur um viðvaranakerfi
og eftirlit. Einnig eru slikar rann-
sóknir grundvöllur að byggingu
varnarvirkja.
Þau varnarvirki sem mest hafa
verið notuð i baráttunni við snjó-
flóð eru bremsukeilur úr uppýtt-
um jarðvegi. Einnig eru reistir
varnargarðar með ýmissi lögun
til að breyta stefnu snjóflóða. Þá
eru grindvek mikið notuð i Sviss,
einkum efst i fjöllum, og er þeim
ætlað það hlutverk að koma i veg
fyrir að flóðin geti losnað”_i^y
„Slysin vilja gleymast þegar frá Hður” segir Þórarinn. Þessi mynd er frá snjóflóðunum i Neskaupstað
fyrir nokkrum árum.
i Sviss eru reist grind-
verk efst í fjöllum tii
að koma i veg fyrir að
snjóflóð losni.
fyrir snjóflóða- og skriðuvarnir á
vegum Norges geotekniske insti-
tutt árið 1972. Forstöðumaður
deildarinnar Karstein Lied kom
ásamt öðrum manni til Neskaup-
staðar haustið 1976 en deildin tók
að sér að kanna aðstæður og gera
tillögur um varúðarkerfi og
varnarvirki fyrir Neskaupstað.
Deildin er fús að taka að sér fleiri
verkefni fyrir fslendinga verði
eftir þvi leitað. Svo til öllum til-
lögum Norðmanna hefur nú verið
komið i framkvæmd i Neskaup-
stað nema byggingu varnarvirkja
enda er einstökum bæjarfélögum
ofviða að standa undir slikum
framkvæmdum án þátttöku rikis-
ins.”
Vantar fvrirhvÞÞiandi sérstaklega starfsemi sjóðs sem
nÍWriMr ^ samsvarar nokkurn veginn Við-
aogeroil lagatryggingum hér á landi hvað
„í Noregi kynntum við okkur varðar bætur á tjónum. Auk þess
morgna yfir veturinn, en hálfs-
mánaðarlega á sumrin. Standa
þeir i tvo klukkutima rúma að
jafnaði. Viðfangsefni á fundum
ráðsins eru margvisleg. Ráðið
fær reglulega til staðfestingar
þær niðurstöður, sem fundir
starfsmanna Félagsmálastofnun-
ar hafa komizt að varðandi fé-
lagsmálaaðstoð við fjölskyldur og
einstaklinga. Að öðru leyti fjallar
ráðið um uppbyggingu Félags-
málastofnunarinnar, með gerð
tillagna um laga- og reglugerða-
breytingar á sviði félagsmála, og
beitir sér fyrir nýjungum i skipu-
lagningu, starfsmannahaldi, auk-
inni fræðslustarfsemi og bættri
húsnæðisaðstöðu, og hins vegar
að sköpun úrræða fyrir stofnun-
ina með skipulagningu og upp-
byggingu ýmissa stofnana, sem
eru grundvöllur fyrir raunhæfu
félagsmálastarfi. Jafnframt hef-
ur félagsmálaráð tekið upp við-
ræður og samstarf við stofnanir
og félög, sem vinna að verkefnum
á sviði félagsmála eða nátengd-
um þeim.
Það er geysiviðfemt svið, sem
umræður i félagsmálaráði geta
teygt sig yfir . Þar eru rædd sem
algjör trúnaðarmál, persónuleg
vandamál einstakra borgara,
sem leita aðstoðar Félagsmála-
stofnunar og við fjöllum þar um
lagasetningu og skipulagsatriði
er snerta samfélagið í viðtækri
merkingu.
Aukin áherzla
á dagvistarmál
Nýlega hefur félagsmálaráð
meðal annars haft til meðferðar
nýjar reglur fyrir starfsmenn Fé-
lagsmálastofnunar um afgreiðslu
fjárhagsaðstoðar, það hafa verið
rædd málefni einstakra stofnana
með það fyrir augum að koma við
aukinni hagkvæmni i rekstri
þeirra. Dagvistarmál barna eru
mjög oft til umræðu og nú hefur
félagsmálaráð tekið alfarið við
rekstri barnaheimila, sem Sum-
argjöf hefur annast fram til
þessa.
Ráðið hefur mjög látið málefni
áfengissjúklinga til sin taka,
heimsótt stofnanir, sem þeim
vandamálum sinna, gert úllögur
um vinnumiðlun fyrir öryrkja,
beitt sér fyrir þvi, að fyrirbyggj-
andi starfi með unglingum væri
komið á i borginni i svonefndri
útideild i samvinnu við Æsku-
lýðsráð, fjallað um málefni
þroskaheftra barna, unnið að
málefnum aldraðra og þannig
mætti lengi telja.
Daglegum störfum Félags-
málsstofnunar Reykjavikurborg-
ar stjórnar félagsmálastjóri, en
segja má að stofnunin skiptist i
tvær höfuð deildir, fjármála- og
rekstrardeild, og fjölskyldudeild
og ýmsar sérdeildir. Aðalstöðvar
Félagsmálastofnunarinnar eru i
Vonarstræti 4, en útibú starfar i
Asparfelli 12 og annast það þjón-
ustu við Breiðholtshverfin.
Starfsmenn Félagsmálastofnun-
ar, eru um 50 talsins.
Deildir félagsmála-
stofnunar
Þessar aðaldeildir, sem minnzt
var á eru: I fyrsta lagi Fjármála-
og rekstrardeild og i öðru lagi
fjölskyldudeild.Hún fer með mál
einstakra skjólstæðinga og skipt-
ast verkefni hjá þeim eftir hverf-
um borgarinnar og eru fólgin i
ráðgjöf, upplýsingum og meðferð
málefna fjölskyldna og einstakl-
inga, hvort sem málin hafi áður
verið talin framfærslu- barna-
verndar- eða áfengismál.
Með samþykkt borgarstjórnar
um nýskipan félagsmála var á-
kveðið að miða að sameiningu og
samræmingu félagsmálastarfs-
ins með megináherzlu á fjöl-
skylduvernd, varnaðarstarf og
endurhæfingu fjölskyldna og ein-
staklinga. t fjölskyldudeildinni
eiga þvi heildarsjónarmið að ráða
i sambandi við meðferð mála f jöl-
skyldna og einstaklinga og einn
og sami starfsmaður að fara með
sem mest með málefni hverrar
fjölskyldu. Auk þess er svo innan
fjölskyldudeildar farið með for-
ræðis- og ættleiðingarmál, vistun
á barnaheimilum og eftirlit með
fósturheimilum, afbrotamál
unglinga og barna, áfengisvarnir
og eftirlit með dagvistun á einka-
heimilum.
t þriðja lagi eru svo sérdeildir.
Þaðerifyrsta lagi heimilishjálp-
in sem leggur til aðstoð vegna
forfalla húsmóður um stundar-
sakir, og heimilisþjónusta við
aldraða, og þegar um er að ræða
langtimasjúklinga. I öðru lagi er
húsnæðisdeild,sem annast rekst-
ur og viðhald leiguhúsnæðis borg-
arinnar. Deild þessi sér meðal
annars um úthlutun á leiguhús-
næði Reykjavikurborgar i sam-
ráði við fjölskyldudeild. Hún á
jafnframt að leitast við að leysa
húsnæðisvanda skjólstæðinga
meðferðardeilda eftir beiðni
starfsmanna þeirra og i samráði
við þá. Húsnæðisdeild gerir auk
þess tillögur um úthlutun sölui-
búða á vegum Reykjavikurborg-
ar. I þriðja lagi er það siðan sér-
deild er annast málefni aldraðra.
Hún annast velferðarmál aldr-
aðra, fer með mál einstakra
skjólstæðinga i samráði við fjöl-
skyldudeildina, veitir upplysing-
ar og ráðgjöf, annast fyrir-
greiðslu i heimahúsum og hefur
milligöngu um vistun og fjár-
hagsaðstoð vegna dvalar á elli- og
hjúkrunarheimilum. Deildin hef-
ur umsjón með tómstundarstarfi
aldraðra og hefur samvinnu við
þá aðila, sem að málefnum aldr-
aðra vinna. Ellimáladeildin hefur
skipulagt orlofsferðir fyrir aldr-
aða Reykvikinga hér innanlands,
ogfyrsta hópferðin á hennar veg-
um til sólarlanda var farin i
fyrrahaust. Tvær slikar ferðir
verða skipulagðar i vor.
Þessi upptalning gefur glögg-
lega til kynna að það er mjög f jöl-
þætt starf, sem fram fer hjá Fé-
lagsmálastofnun Reykjavikur-
borgar, margvislegt og uppp-
byggilegt, miklu fjölbreytilegra
en sú úthlutun peninga til skjól-
stæðinga, sem verður býsna stór
að vöxtum i huga margra, þegar
nafn þessara stofnunar ber á
góma.
Uppbygging
dagvistarstofnana
Drjúgur partur af fundartima
félagsmálaráðsferí umræður um
dagvistunarmál. Þetta er mála-
flokkur sem segja má að sé 1
brennidepli og hafi lengi verið.
Nú munu um 42% allra barna á
forskólaaldri hér I Reykjavik
njóta dagvistunar i einhverju
formi. Er þetta hærra hlutfall en
gerist viða á Norðurlöndunum,
sem margir hér hafa tilhneig-
ingu til að bera okkur saman við.
Fer þessi vistun fram á stofnun-
um borgarinnar og heimilum,
sem rekin eru af opinberum
stofnunum, fyrirtækjum og
einkaaðilum, i mörgum tilfellum
með fjárstyrk frá Reykjavikur-
borg, en varðandi dvöl barna á
heimilum borgarinnar gerum við
ráð fyrir að greiða meira en 500
milljónir úr borgarsjóði til
rekstrar leikskóla og dagheimila,
og kemur það framlag á móti
gjöldum frá aðstandendum barn-
anna.
Nýlega hafa verið teknir i notk-
un tveir nýir leikskólar i Breið-
holkshverfunum. Þá standa yfir
framkvæmdir við dagheimili i
Breiðholti III og i vesturbænum. I
ár verða svo hafnar framkvæmd-
ir við tvö dagheimili í Breiðholti
og eitt skóladagheimili.
Eins og flestum hér er kunnugt
er vistun á dagheimilum, þ.e.a.s.
heilsdagsvistun háð þvi, að for-
eldrarnir eða aðstandendur
barna séu i svonefndum for-
gangsflokkum, einstæðir foreldr-
ar, námsfólk eða aðrir, sem eiga
við erfiðar heimilisaðstæður að
gli'ma.
Það verður stefna okkar að
leggja höfuðáherzlu á að tæma
biðlista hjá þessum forgangshóp-
um. Að visu leysast vistunarmál
hjá þeim yfirleitt á nokkrum
mánuðum, en samt er biðlistar of
langir. Til þess að koma enn frek-
ar til móts við einstæða foreldra i
þessu efni hefur borgin tekið upp
niðurgreiðslu á dagvistunargjöld-
um vegna barna þeirra, sem
komið er fyrir á einkaheimilum.
Væri æskilegt að geta enn aukið
þátt i dagvistunarmálum meðan
unnið er að þvi að finna varan-
legri úrræði. Um 300 konur taka
nú börn i gæslu á heimilum sin-
um.
Forgangsverkefni
1 þessu sambandi er að lokum
rétt að minna á, hvers forgangs
byggingaframkvæmdir i þágu
aldraðra njóta nú hjá Reykjavik-
urborg. Það verðaekki allir hlutir
gerðir samtimis, og þegar jafn-
umfangsmikil áform eruá döfinni
og aðgerðir i málefnum aldraðra
nú, hlýtur ráðstöfunarfé til ann-
arra framkvæmda að vera tak-
markað. Verið er að ljúka fram-
kvæmdum við stórhýsi með leigu-
ibúðum fyrir aldraða við Furu-
gerði. Þar verða 74 ibúðir, sem
búið er að úthluta. Þá er unnið að
byggingu tveggja dvalarheimila
fyrir aldraða fyrir forgöngu
framkvædmanefndar vegna
stofnana i þágu aldraðra. Þeim
framkvæmdum lýkur á næstu
mánuðum og mun félagsmálaráð
taka við rekstri þeirra.
Fjölbreytni i félagsmálastarfi
Reykjavikurborgar er ótrúlega
mikil. Ég hef aðeins stiklað á
stóru. Helst eru það hinir vanda-
sömustu þættir i starfi Félags-
málastofnunarinnar eins og fé-
lagsmálastoðin, sem vekja umtal
manna á meðal. Þar eru oft á
ferðinni viðkvæm, persónuleg
málefni, sem túlka má á rharga
lund. En starf þessarar stofnunar
er annað og meira. Þar fer fram
mjög jákvætt uppbyggingarstarf,
sem nefna mætti ótal dæmi um.
Það væri á hrifnæman hátt hægt
að lýsa gleðinni, sem skin af aldr-
aða fólkinu, þegar það kemur af
jólafagnaði hjá félagsstarfi aldr-
aðra. Mjög ánægjulegt samstarf
hefur tekizt við áhugamanna-
samtök, sem gegna mikilvægu
hlutverki með ötulu starfi á sviði
félagsmálanna. Það eru hin
hversdagslegu verkefni, sem ekki
er tekið eftir, unnin eftir þeirri
forskrift að hjálpa mönnum til að
bjarga sér sjálfir.