Vísir - 15.06.1978, Blaðsíða 4

4
Fimmtudagur 15. júni 1978
JARD-
FRÆDI-
ATHUG-
A NIR Á
ÁREYRI
JAMES HALL leiöangursstjóri frá Kanada.
Kanada, en haföi aö sjálfsögöu
veriö tekinn i sundur áöur. Þar
hefur hann einkum veriö notaöur
viö boranir eftir málmum, svo
sem kopar og zinki.
A bornum er demantskjarna-
króna, en þær eru reyndar einnig
notaðar hér á landi. Munurinn er
hins vegar sá aö hér hafa ekki
verið boraðar með demants-
kjarnakrónu jafndjúpar holur og
ætlunin er að Áreyri.
A tslandi hafa hingaö til ekki
fengist kjarnar sambærilegir viö
þá sem ætlunin er aö fá aö þessu
sinni, heldur hefur fengist upp
borsvörður-finkornótt mylsna.
Þarna á þvi aö vera unnt aö fá
heildstæöari mynd en hingaö til.
Visindamennirnir sem hingað
eru komnir eru mjög vanir aö
taka slika kjarna. Islendingar
hafa að visu tekiö kjarna en mest
úr grunnum holum.
Aö Áreyri veröur i sumar bor-
stjóri frá Jarðborunum rikis-
insins, Sigurður Sveinsson, bæöi
til aö veita erlendu visindamönn-
um leiösögn um það hvernig eigi
að bora i slik jarðlög og lika til aö
læra af þeim þessa bortækni.
Kanadamennirnir hafa áður
verið á Azoreyjum og á Bermuda
við svipaðar athuganir.
Þetta eru holaöar spýtur þar sem sýnin veröa geymd i, sem tekin
hafa veriö úr iörum jaröar.
Ingvarsagöi aö Rannsóknarráð
heföi af sinni hálfu veitt leyfi til
þessara athugana um áramót, en
siðan hefði timinn farið i þaö aö
afla fjármagns. Þaö kæmi aöal-
lega frá fjórum löndum, Kanada
(en þaðan koma prófessorar frá
háskólanum i Halifax til að
stjórna borunum), Bretlandi,
Bandarikjunum, — og tslandi.
Hér veitti Orkusjóöur 15 milljón-
um króna til þessa verks, en vis-
indamennirnir verða að Areyri
fyrir botni Reyöarfjarðar, þar til i
september. Taldi Ingvar að fjár-
framlög hinna þjóöanna væru
svipuð eöa um 15 milljónir.
Alls munu um 30 aöilar af 5
þjóöernum vinna aö þessum
rannsóknum, en er visismenn
heimsóttu staöinn voru 17 mættir.
Þar meö talin 2 börn leiðangurs-
stjórans. Hann heitir James Hall,
er jaröeölisfræðingur og prófess-
or viö háskólann Dalhouse i
Halifax i Kanada.
Um 11 manns munu starfa viö
borunina sjálfa, en aðrir viö
hvers kyns athuganir sem unnt
verður að framkvæma á staðn-
um. Kanadamennirnir nöfðu þeg-
ar komið upp rannsóknarstofu i
húsi einu sem forsvarsmenn
Reyöarfjarðarkauptúns, höföu
útvegað, en hópurinn gisti á svo-
kölluöu „Bræðsluhóteli”.
Visindamennirnir voru allir sam-
mála um þaö, að fyrirsvarsmenn
Reyðarfjarðar heföu verið ein-
staklega liðlegir við hópinn.
Aðfluttur bor með
demantskjarnakrónu
Bor sá sem notaður veröur, var
fluttur hingað til lands frá
100 holur tvo kíló metra
niður
Ingvar sagði aö þaö væri ekki
dýpt holunnar sem gerði rann-
sóknina merkilega. Hér á landi
hefðu sjálfsagt verið boraöar hátt
i 100 holur niður á tveggja kiló-
metra dýpi. Dýpsta holan á land-
inu er norður á Laugalandi, 2.8
kilómetrar. 1 Reykjavik er hins
vegar verið aö bora fyrir framan
Hótel Esju, holu sem getur oröið
liðlega þrir kilómetrar á dýpt.
Boranir i Reyöarfiröi hefjast
lægra, miöaö við sjávarmál, en ef
til dæmis er miðað viö unga gos-
beltið við Kröflu og á Reykjanesi.
Isaldarjöklarnir surfu landiö svo
rækilega að sjávarmál er um
tveimur kilómetrum lægra en á
framangreindum stööum. Ef
Reykjavik er tekin til saman-
buröar er byrjað þar aö bora þar
1 1/2 kllómetra lægra en ef borað
er á Reykjanesi. Þetta sparar
mikið fé við boranir sem þessar,
Marcos lýsir hér fyrir okkur þvl hvernig plpurnar við hliö hans
munu smjúga I gegnum harða klöppina.
„Ég á alls ekki von á því að nýtanlegur hiti fáist úr
þeirri holu sem boruð verður að Areyri/ en þær niður-
stöður sem fást af boruninni ættu að geta hjálpað okkur
við það að skilja betur eðli þess svæðis sem liggur frá
Egilsstöðum austur að Reyðarfirði og Eskifirði" sagði
Ingvar Friöleifsson, jarðfræðingur Orkustofnunar, sem
fylgist með þeim rannsóknum sem fara fram fyrir botni
Reyðarfjarðar. Þar verður f sumar borað niður á
tveggja kílómetra dýpi.
— Breytingar á jarð*
skorpwnni athugaðar
og jafnframt hvort
möguleiki sé á heitu
vatni á Austurlandi
Texti: Berglind Ásgeirsdóttir
Myndir: Jens Alexandersson
Þær Janis Pcter frá VVales og Lata Hall (kona James Hall) sjá um
að enginn svelti á Bræösiuhótelinu.
þar sem reynt er aö halda kostn-
aði i lágmarki. Þegar komiö er
niður á tveggja kilómetra dýpi aö
Areyri samsvarar það fjögurra
kilómetra borunum að Reykja-
nesi.
Hitastigulsboranir á
Austurlandi
Jarðhitadeild Orkustofnunar
framkvæmdi boranir á ýmsum
stöðum á Austurlandi á árunum
1976—1978. Holurnar voru yfirleitt
grunnar, ekki nema 100 metrar.
Hitastigull á Norðfirði reyndist
vera 47 gráður á hvern kilómetra
Seyðisfirði 70 gráöur á kiló-
metra, á Stöðvarfiröi 55 gráður á
kílómetra. Hitastuöullinn á
Eiöum reyndist ekki vera nema
37 gráður á kilómetra.
A Egilsstöðum, Reyðarfiröi og
Eskifirði var hiti um eða yfir 80
gráður á kilómetra. Hér er haft til
viðmiðunar hversu hitastig aukist
við hvern kilómetra niður jörð-
ina.
Við þessar athuganir vaknaði
von i brjósti marga Austfirðinga