Tíminn - 19.10.1969, Blaðsíða 5

SUNNUDAGUR 19. október 1969.
TIMINN
5
ÞÁTTUR KIRKJUNNAR
Sérhæfing prests
NÚ er sérmemitun og sér-
haefiag talin nau'ösynteg á öll-
um sviðum. Og sá. sem ckKi
hefur sérmenntun til slarfs, er
naumast talinn nneð, nema bá
kannski til að sópa götu eða
þvo upp í eMíhúsi.
Segja má, að prestsmennt
un sé sérhæfing og guðfræði-
deildin í Háskólanum sé sér-
skóli til að búa undir prests
Sifcönf. Óig þá er þetta öllum
líóst, sem segir í fyrirsögn
þessa þiáttar.
En satt að segja er hér
siei'lzt ofurlítið hærra og kafað
dálitiö dýpra í orðinu séríhæf
ing en venjuleiga er lagt í orð-
ið sénmenntun og sérskóli.
Því má búast við, að ein-
hver brosi í iaumi og hugsi
sem swo: Eriu niú prestarnir
Ifba farnir að sérhæfa sig til
startfisins?
Þá verða þeir nú líklega
orönir sæmilega fjarlægir o-g
prófessorslegir áð lokinni
þeirri menntunarviðleitni!
Eikiegt rná telja, að embætt
fsprófið ætti nú að vera þeim
fíestum nægilegt til að skíra
krakka, ferma „táninga“ og
þrugla eitthvað við jarðaríarir
og giftingar.
Svona hugsa margir um
prestsstarf og yppa öxlum með
tómlæti og kæruleysi. Það væri
þá helzt, að fólk héldi að þeir
þyrftu sérhæfingu til a'ð verða
enn virðuliegri o-g hátíðiegri
en annars. Og þá hugsa sum-
ir með samúðarkeim eða með-
aumkunarblæ:
Æ, ég held nú að þeir megi
sfcöku sinnurn vera eins og ann-
að fólk, þótt prestar séu.
En einmitt slík ummæli og
svona hugsanir sanna, að al-
mennt álit á prestum er rangt.
Fólk lítur ekki á þá sem ein-
faldlega þjóna Krisfcs og boð
skapar hans, heldur sem nokk-
urs konar stáðnaða, hátiðlega
eteinigervinga, sérvitringa og'
„séra“.
Sannlei'kurinn er nefnilega
allur annar. Enginn þarf að vera
fremur einn aí fóJkinu, skilja
allt og alla en pi’esturinn
Hann má því aldrei vera fúa-
drumbur á iifsins tré eða slein
draugur utan við -alfaraiveg.
Af presti er krafizt annars
og meira en öðnam, en samt
verður hann að ganga sama \eg
og klæðast sömu klæðum og
aðrir, ef svo mætti orða það.
Fáum væri fremur þörf á
framhaMsmenntun og sérhæf-
ingu til síns starfs en þeim.
Engum er þörf á meiri þekk
inigu og innsæi á öllum svið-
utn. Það er oft örlagaríkt fyr-
ir prestinn og stanfsárangur
hans, beinlínis andJegt slys, ef
hiann ekki veit eða kann réttu
ráðin og réttu tökin á réttu
augnabliki.
Það er ekki einungis, að
hann verði að kunna réttu ráð
in, heidur verður hann að
kunna að segja hvert orð á
íéttan hátt, með réttum tón-
blæ, réttum áherzLum. Hann
verður að kunna betur en nokk
ur leikari að beita málihreimi
og svipbrigðum og þó án þess
að „leika“, því að hann er á
sjálfu leiksviði lífsins, en ekki
í leikhúsi.
Að kenna í skólastofu og
lei'ka á leiksviði, að stjórna
störfum og ílytja fræðsluer-
indi er allt raunveriuilega hrein
asti barnaleikur í samanburði
við það. sem prestur á að gera
með boðskap Krists, ekki ein-
un.gis í préd'ikunarstóli kirkj-
umnar, þar er vandinn tiltölulega
minmstur, heldur einnig úti á
sléttunum, úti í hinu hvers-
dagslega, þar sem hann mætir
„konunni við brunninn“, eða
„manninum á barnum", finna
bergmál í tómi sálna þeirra og
flytja þeim „orð Guðs“, án
þess að nota hátiðleg orðati’-
tæki og tilvitnanir, án þess a'ð
Guðs orð verði fyrir lasti,
verði kaldir „frasar" eða skrúð
að guðlast í eyruin áheyrenda.
Og samt má ekkert verða
neitt duilai'fullt. Presturinn
verður að útskýra hið ban-
væna annars vegar og hið líf-
gefandi hins vegar, svo auð-
séð verði, 'hvort velja skal. Og
ti’l þess má ekki nota neinar
kúnstir eða töfra, heldur verð
ur allt að wra á auðskilinn
og einfaMan hátt. 'TH þess þartf
nægilegt innsæi og nægilega
dirfsku og einurð.
Bezta aðstaðan kemur af
góðu uppeMi og svo þarf til
eitthvað, sem netfnt er Guðs
náð — en um það er bezt að
tala sem fæst.
Samt eru þetta allt aðeins
frumatriði. Án þess að taka
futflt tillit til ástandis og kring-
umstæðna er gagnslaust að tala
við fólk, sem er í vanda statt,
og sérstaklega gagnslaust að
tala um Guð. Margir prestar
leita þá til „orðsins“, það er
að segja Ritningarinnar og
huigsa: „Skrifað stendur". og
reyna svo að finna eitthvað,
sem við á.
En jafnvel við „orðið“ og
tiivitnanir í það, er margt að
athU'ga. Það var skrifað á fjar-
lægum tíma til ólíks fól’ks og
þjóða á gerólí'ku menningar-
stigi, með ólíkar og fjarskyld
ar lífsskoðanir og altft aðra
menninigarerfðir. Og sötmu orð-
in, sem þá og þar áttu við.
geta verið allsendis ófulJnægj-
andi og jafnvel fjarstæða nú
og hér.
Nútímafólk getur blátt
áfram haft atflt önnur eyru að
heyra með og hlustað á allt
annan hátt með þeim eyrum.
Þetta gerir starf og þjón
ustu prestsins svo ábyrgðar-
mikið og erfitt. Hann verður
að finna, hvernig sömu orðin
verða að segjast nú, svo að
þau hafi álhrif á lífsins Lækjar-
tongi 20. aMar. Og þá þýðir
oft ek'kert að endurtaka þau
óbreytt og haga þeim á sama
veg og fyrir mörgum öMum.
Það verð-a oft að vera altft önn-
ur orð, með aðeins sömu merk-
ingu til svipaðra álhrifa. „End
urfædid orð“ væri kannski hægt
að nefna það. En eitt er víst
„heitfagur andi“ verður aldrei
svo niáttU'gur í sál og. sinni
nokkurs prests, að preslurinn
geti lagt allt orfiði og undir-
búning á hilluna og gengið
fram á ábyrgð „andans“ einni
saman. Ég heM hann komi
ekki til hans, ef hann vanræk-
ir eflingu og göfgun krafta
sinina og gáfna. Og það giMir
jafnt við predikanir fyrir
söfnuðinn og fjTÍr einkasamtöl
í sálgæzl u.
Auðvitað má segja, að allt
komi „í fyllineu tímans“'og þá
REYKJAVIK
Fyrsta iistræna bókin, sem
Reykvikingar eignast um
borg sína. Bók, sem Reyk-
víkingar munu gefa vinum
sínum hvar sem er — inn-
aniands og utan.
HEIMSKJRINGIiA
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiíiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiw
Aii #/Gur, ravro/ //oh' /s the timefor. us
TO #/P£ B£Th/££J/ T//£ 7WD F£OP/NG
TAM/i/TS AA/P S££ /£ JV£ CAA/ G£T
7WM TO JVOJ?K
TO<r£TH£*/
Sýnist þér þetta vera mennirnir sem
stálu gripunum okkar Gus? Þeir komu
frá landi Butlcrs, svo það gæti verið!
Butler . . . . ég sé reiðmeniúna, þeir
komu frá landi Adams, og gi-ipir okkar
voni reknir þá leið! Þeir eru ræningjarn-
ir! Allt í lagi Tonto, nú er tími fyrir
okkur að ríða fram á milli fjölskyldn-
anna og reyna að fá þá til að hætta
erjunum!
WE’RE OVER THE
CöPlTAL NOW—
PUE TO LAND !N
20 MINUTES- a
I CAN'T ) THAT'S
WAIT < JUST
THAT UOOBAD.
LON6-) YOU
‘ WANTTO
\ m jump?
P//AA/ro/A
WE'LL BE LATL '«
— HfAVY FOö- Æ
WE HAVE TO ^
ClRCLE FOR AM
HOUR- OR MAV'BE
TWO.
„Luaga vantar Dreka“, hvað merkir seinir vegna þoku, við vcrðum að
þetta? Við erum yfir borginni núna, lend sveima uppi í kl. kannski tvær klst. Ég
um eftir tuttugu mínútur! Við verðum
gct ekki beðið svo Icngi. Það er slæmt,
viltu stökkva út? Já!!?
af „Guðs náð“. En „fylling
tímans" og „Guðs náð“ eru
ekki einungis g'Uðfræðileg hug-
tök, heldur einnig komin und-
ir því, bvort trú og fúsleiki,
fórnarlund og átakaivilji eru
lögð á altari Guðs og á bvern
háfct það gerist.
Þar verða guðsviljinn og
mannsviljinn að vera samverx:
andi.
Að sérhæfa sig til prests-
starfa er þ\’í raunverulega
miklu meira en það, sem feLst
í því, sem katflað er hversdagfr
lega „að læra tii prests“. Fátl
er óhu'gnanlegra en mistök í
andlegri starfsemi e'ða rangar
aðferðir við sálgæzLu.
Þar wrður helzt allt áð vera
á hinum gullna m'eðalyegi, sem
fáum er fær. Of mikil tilger'ð,
tilfinningasemi, trúarveila og
vingl er ekki síður til að
brjóta niður erindi Krists en
þröngsýni, bókstafstrú og dóm-
harka. Og er því hvort tveggja
„forkastanlegt" og fráleitt.
Prestar þurfa því vei að
kunna baeði textagagnrýni og
sjálfsgagnrýni. Án hvors
tveggja er ieiðin að marki litt
fær. Og markið, takmarkið ér
að koma fóltfd bæði fjölda,
söfnuði og einstaklingum nær
Kristi, svo að það skynji hami
sem fyrirmynd og frelsara.
Og þá má auðvitað ekki 'held
ur gleyma, hver fyrirmynd
prgsturinn er sjáifur. En þar
ræður hjartalag hans mestu,
góS\úld og fórnanlund en ekki
eins breytni og brestir á andar-
taksstund.
Auðvitað má efla sig og
mennta til prestsstarfs á ýmsa
vegu. En prestsstarf er rniklu
meira cn það, sem almennmg-
ur leggur í orðið: prestsemb-
ætti. Og eitt má fullyrða. Starf
prestsins úti í öllu mold'viðri
nútírnaþjóðlífs byggist tiltölu
lega minnst á vísindalegri gn'ð-
fræði. trú'fræði ög játningum.
heldur miklu fremur á mann-
gildi hans, hugsun, lífsiæynsiu,
greind O'g guðstní. En mest á
hans eigin innlifun í anda
Jésú Krists. Þar felst sérstak
lega sérhæfing til prestsstarfs.
ins.
Árelíus Níelsson.
ÖKUMENN!
Látið stilla i tima.
Hjólastillingar
/VtótorstilHngar
Ljósastillingar
Fljót og örugg þjónusta.
BÍLASKOÐUN
& STILLING
Skúlagötu 32.
Simi 13-100.
SENDIBÍLAR
Alls konar flutningar
STÖRTUM
DRÖGUM BÍLA