Vísir - 10.03.1979, Blaðsíða 10

10
Laugardagur 10. mars 1979.
vísm
c=r
Útgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davfð Guómundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Höróur Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaöamenn: Axel Ammendrup, Edda Andrésdóttir, Halldór Reynisson, Jónina
Michaelsdóttir, Jórunn Andreasdóttir, Katrln Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli
Tynes, Sigurður Sigurðarson, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson, Þor-
valdur Friðriksson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmynd-
ir: Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. útlit og hönnun: Jón Oskar Haf-
steinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur:
Slöumúla 8. Slmar 86811 og 82260.
Afgreiösia: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Ritstjórn: Sfóumúla 14 sfmi 86611 7 Ifnur.
Askrift er kr. 3000 á mánuöi
innanlands. Verö I
lausasölu kr. 1S0 eintakið.
“rentun Blaöaprent h/f
Allsérstæð deila er nú risin
milli Félags kvikmyndagerðar-
manna annars vegar og fram-
kvæmdanef ndar Listahátíðar
hins vegar vegna þess hvernig
undirbúningsnefnd kvikmynda-
hátíðar Listahátiðar hef ur verið
skipuð.
Er Listahátíð gekkst í fyrsta
sinn fyrir kvikmyndahátíð var
Félagi kvikmyndagerðarmanna
gefinn kostur á að tilnefna tvo
fulltrúa í undirbúningsnefnd
kvikmyndahátíðarinnar og not-
aði félagið sér það boð. Nú,
þegar undirbúningur er að hef j-
ast fyrir nýja kvikmyndahátíð á
vegum Listahátíðar ákveður
framkvæmdanefndin að skipa
sjálf fólk í undirbúningsnefnd-
ina og ræða ekkert við hags-
munasamtök íslenskra kvik-
myndagerðarmanna varðandi
þessa opinberu hátíð, sem halda
á til heiðurs þeirri listgrein, sem
þeir leggja stund á.
Félag kvikmyndagerðar-
manna óskaði bréflega eftir
skýringum forráðamanna
Listahátíðar á þvi, hvers vegna
gengið væri fram hjá félaginu
varðandi skipan undirbúnings-
nefndarinnar og var þá tjáð að
þeir teldu sig ekki bundna af því
fyrirkomulagi sem haft hefði
verið á þessum málum fyrir
siðustu kvikmyndahátíð. Þá
hefur kvikmyndagerðarmönn-
um verið bent á að þeir geti sótt
formlega um aðild að Listahátið
I
í Reykjavik og eftir að þeir haf i
hlotið samþykki sem slíkir séu
líkur á að þeir fái að skipa full-
trúa í undirbúningsnefnd þriðju
kvikmyndahátíðarinnar, sem
hér yrði haldin, en sá háttur
sem þegar hefði verið ákveðinn
varðandi næstu kvikmynda-
hátíð yrði látinn gilda.
þessa deilu er, að kvikmynda-
gerðarmenn eiga í stríði við
fulltrúa listamanna sjálfra, þar
á meðal formann Bandalags ís-
lenskra listamanna, Félag kvik-
myndagerðarmanna er einmitt
eitt af aðildarfélögum banda-
lagsins.
Thor Vilhjálmsson, formaður
Hátíð einlitra
kvikmynda?
Svo sem fram hefur komið í
fréttum hefur Félag kvik-
myndagerðarmanna ekki sætt
sig við þessa niðurstöðu mála,
og var á aðalfundi félagsins á
dögunum ákveðið að félags-
menn tækju ekki þátt í fyrir-
hugaðri kvikmyndahátíð Lista-
hátíðar, þar sem félaginu hafi
ekki verið gefinn kostur á að til-
nefna fulltrúa í undirbúnings-
nefnd kvikmyndahátíðarinnar
og taka þátt í að skipuleggja
hátíðina.
Það er skiljanlegt að íslenskir
kvikmyndagerðarmenn vilji
eiga hlut að máli, þegar haldin
er opinber hátið á því sviði list-
rænnar tjáningar, sem þeir
starfa við. Eflaust hefur ýms-
um komið í hug Kjarvalsstaða-
deilan síðasta i þessu sambandi,
en það f urðulega í sambandi við
BIL, sagði í samtali við Vísi á
dögunum að framkvæmda-
stjórn Listahátíðar, sem hann á
meðal annarra sæti í, hefði kos-
ið í kvikmyndahátíðarnefndina
fólk sem stjórnin „treysti".
Og hvaða fólk skyldi það nú
vera. Jú, það reyndist vera for-
maður f ramkvæmdastjórnar-
innar, Njörður P. Njarðvík
ásamt Thor sjálfum og þeim
Ingibjörgu Haraldsdóttur og
Þorsteini Jónssyni, en þau hafa
bæði numið við kvikmyndaskóla
i austantjaldsríkjum og skrifað
um kvikmyndir í Þjóðviljann.
Varla verður annað sagt, en
þarna sé um að ræða einlitt lið.
Gísli Gestsson, kvikmynda-
gerðarmaður, sem átti sæti í
undirbúningsnef nd síðustu
kvikmyndahátíðar, sagði er
Vísir spurði hann álits á þessu
máli, að hann gæti ekki túlkað
þróunina á annan veg en þann,
að annarleg sjónarmið ættu að
ráða ferðinni til dæmis við val á
myndum á hátíðina, þetta ætti
ekki að vera raunveruleg kvik-
myndahátíð, heldur ætti að
velja myndir út frá einhverjum
öðrum forsendum en almennt
gerðist á kvikmyndahátíðum.
Það er auðvitað ófært, ef ein-
lit pólitísk sjónarmið eiga að
ráða vali mynda á listahátíð
kvikmyndanna í stað víðsýni og
faglegrar þekkingar. Þess
vegna er brýnt að fram-
kvæmdastjórn Listahátíðar
endurskoði afstöðu sína, f ari að
fordæmi fyrri stjórnar og gefi
samtökum íslenskra kvik-
myndagerðarmanna kost á að
tilnefna tvo fulltrúa í undir-
búningsnefnd kvikmynda-
hátíðarinnar sem fyrr.
Vonandi þarf ekki að koma -til
þess, að kvikmyndagerðarmenn
sjái sig neydda til að grípa til
þeirra aðgerða, sem þeir hafa
rætt, það er að leita stuðnings
alþjóðasamtaka kvikmynda-
gerðarmanna, sem þeir eiga
aðild að,.því að þá gæti svo farið
að grundvelli yrði kippt undan
þessum hátíðahöldum.
Ef rétter á málum haldið get-
ur slík kvikmyndalistarhátíð
orðið mikil lyftistöng fyrir
kvikmyndagerðina, sem átt
hefur erfitt uppdráttar hér á
landi.
VEGUR HLJÓDLEIKANS
UPPHAF andlegrar þroska-
viðleitni samkvæmt esóterum
fræöum felst i að vera hrein
athygli sem er nokkurnveginn
sama og ótruflanleiki (dhar-
ana). Gildir einu hvaöa leið er
fetuö, þvi engin viðleitni nýtist
sem viöráðanleg athöfn ef eigi
næst vald yfir hugsunarstarf-
inu. Slikt vald kemur meö
hreinni athygli.
Þegar þessu stigi er náö upp-
hefst margvisleg æfing sem
ekki fer öll fram á sérstökum
æfingatimum.
Tekiö skal fram aö þessi orö
byggjast ekki einasta á niítima
skilningi á indverskri yoga-iök-
un. Svipuö þáttaskil finnast
einnig meöal þeirra sem sinna
andlegri viöleitni samkvæmt
öörum linum, t.d. hinni egypsku
leiö og sumum afbrigöum krist-
ins bænalifs.
NU veröur keppikefliö hugar-
ástand sem kaUast dhyana —
þaö þýöir beinlinis hugleiöing,
og þarmeö er gefiö til kynna aö
hugleiöing sé ekki einvöröungu
iökun, heldur einnig einskonar
vitundarstig sem eigi vikur frá
daginn út og inn.
Þessu vitundarástandi leyfir
undirritaöur sér aö gefa heitiö
hljóöur hugur. Þaö er & engan
hátt yfirskilvitlegt, því bregöur
fyrir hjáfóUci af ogtil þegar þaö'
veröur sem þaö gjarnan kallar
sinar bestu stundir en gefur
naumast gaum og fær eigi lýst
svo viðhlltandi sé eftirá.
Einna skýrast dæma um þetta
ástand telst þegar þú gleymir
þér viö verk, þ.e.a.s. ef þú
gleymir þér afskaplega mikiö.
Allt kyrrist, ekkert ,,ég”, þú
„ert” varla annaö en verkiö
sem þú vinnur, og þó hugsanir
streymi fram reynast þær harla
litiö meiri friöarspillir en golan
utanviö gluggann. En veitiröu
þessu athygli þá er þaö skyndi-
lega á braut.
Munurinn á slikum glömpum
af hljóöum huga og þvi sálará-
standi sem þessu nafni nefnist
meöandlegum iökendum er ein-
mitt sá aö hjá þeim er þaö viö-
varandi og meövitaö.
Megin-einkenni þessa sálar-
ástands — ef þú getur athugaö
hvernig þú upplifir aö vera til
meöan yfir stendur — sýnist þaö
aö þér finnst þú helst vera ein-
hver óskilgreind heiörikja á
bakviö (þetta er samt engin
skýring á hvaö þú ert i raun og
veru). Þú tekur eftir útúr djúpri
kyrrö, þögull áhorfandi, sem
eiginlega er ekkert,er kominn til
skjalanna svo þú ert aö kalla ó-
háöur þvi sem fram fer i sjálf-
um þér. Þarmeö hættir aö
skipta máli þótt hugsanavélin
fari I gang, hún truflar ekki, og
þú ræöur yfir hugsanahæfileik-
anum jafn-léttilega og hönd-
unum.
Flest hversdagsleg mannleg
þjáning glatar þegar broddi sin-
um og llkamleg kvöl veröur
meirasegja önnur.
Astralskur geölæknir ræöir
viö yoga í Nepal. Hann spyr.
— Finnur þú aldrei sársauka?
Og yoginn svarar:
— Jú, en hann meiöir mig
ekki...
1 þessu sálarástandi veröur sá
aö verasem leyfa skal aö hefja
þaö yoga sem ég kallaöi máttar-
yoga hér á dögunum. Annars
verkar þaö ekki ellegar veldur
beinlinis skaöa.
A stigi hins hljóöa huga er all-
ur dagurinn afefing, þótt á sér-
stökum timum séu iökaöar sér-
stakar æfingar— sem þá gjarn-
an ber á aö lita sem general-
prufu fyrir daginn i heild.
Allan daginn á sérstök af-
staöa aö rikja, allan daginn á
sérstök iökun aö fara fram.
FRÆDUM
efftir Sigvalda
Hjálmarsson
Tæpitungulaust er afstaöan
kærleikur.kærleikur sem eigi er
kennd (emotion) heldur sam-
fellt undanbragðalaust viöhorf
til alls sem lifir: til allra mann-
anna barna hvar sem er á hnett-
inum, allra dýra og annars lif-
andi lifs, til þorsksins sem lætur
lifið vesturá riala, til pöddunnar
sem eyðist undir fæti manns.
Ekkert sálarástand er
ólikara tilfinningasemi en þessi
tegund af kærleika. Tilfinninga-
semi kemur og fer-Sá til-
finningasami hefur ekki þrek til
aö elska nema stutta stund i
einurétt einsog hann á ekki tár
til aö úthella nema um andar-
taks bil. En þessi tegund af kær-
leika svifar aldrei frá. Hún er
sama og sálarfriður.
Iðkun sú er sinna ber stööugt
getur sýnst margbreytileg. Þó
má segja að hún sé af þrennum
toga:
+AÖ vera hrein athygli I öllu
sem þú gerir. öllusem þú'tekur
þér fyrir hendur veitiröu
undanbragöalausa athygli.
Hugsanaflökt kemur ekki til
greina.Sé ekkert aö gera rikir
kyrrö, þaö aö veita athygli útúr
djúpri kyrrö.
+AÖ muna alltaf eftir guö-
dóminum, engar bænaþulur
reynast nauösynlegar, heldur
lotningarfull vitund um bakviö--
hvilandi óendanleika sem
gjarnan má kalla guö.
+AÖ gefa allt sem þú gerir.
Þú lætur af hendi eignarréttinn
yfir sjálfum sér og verkum þin-
um.
Menn spyrja: Er þetta ekki
hundleiöinlegt lif? Ekkert til aö
skemmta sér viö?
Hversvegna þurfa menn aö
skemmta sér? Augljóslega af
þvíþeim leiöist. Ef þeim leiöist
ekki, hvaö hafa þeir þá aö gera
meö aö skemmta sér?
Sá sem tekur undanbragöa-
laust þátt i þvi aö vera til.honum
leiöist aldrei. Þeim leiöist ein-
um sem nenna ekki aö vaka
heldur móka i draumum og i-
myndun meöan ævin liöur.