Vísir - 10.03.1979, Blaðsíða 31

vísm
Laugardagur
10. mars 1979.
r
Eíh af sárafátnn ljéswaynáam sem náftnst ai þeim, sem ^örgiámt af Tkan-
ic. Þegar my«4i« var tekin v«m sk^riárotsm«»a4rmr aá ná-lgast hprgtmar-
Ekki trufla...
Philips tók viö heillaóska-
skeytunum frá Cape Race og
var i miöju kafi, þegar til-
kynning barst frá Californian og
yfirgnæföi allar aörar
sendingar.
Philips sendi um hæl skeyti til
Californian og hljómaöi þaö
skeyti heldur geövonskulega:
Hættu þessum bölv... send-
ingum, þú truflar mig, ég er i
sambandi viö Cape Race.
„Hvernig skildir þú skeyti
' hans?”
„Hann vildi enga truflun...
þetta eru ekki óeölileg viöbregö.
Manni ber ekki aö taka þessu
sem móögun”.
Evans reyndi ekki aftur. Hans
staöa I þjóöfélagi loftskeyta-
manna var svipuö og staöa
Lords gagnvart hinum guöum-
lika Smith skipst)öra. Ef loft-
skeytamaöurinn á Titanic baö
mann um aö halda sér saman,
þá geröi hann þaö.
Cyril Evans var eini loft-
skeytamaöurinn um borö i Cali-
fornian og haföi veriö á vakt
siöan klukkan 7 um morguninn.
Hann geröi þaö, sem langflestir
heföu gert f hans sporum. Hann
slökkti á tækjunum og sofnaöi.
' Hitinn viðf rostma rk
Um borö f Titanic var áhöfnin
mjög vel vakanéi. Klukkan 18
um kvöidiö haföi Lightotler,
fyrsti stýrimaöur tekiö ehir, aö
hitinn haföi lækkaö úr rúmiun 6
gráöutn á Celsius niöur f frest-
mark á stuttum tfma.
HkastigslœkkuB im 6 gráötrr
á þremur klukkustundum, gefur
þai ehki I sky« a* fe sé Rálægar?
Hreiot ekU.
S’kipstj’óriiMi baföi siáirfw
tekiö eftir MtafMréytingtuHM ag
miimtiet á þaö viö fyrsta stýri-
m*nn.
,,t»aö er kait, herra, en
1 rMtnmm v*r
fyérimm v«wr stófcfeur ems «g
anaaiU tojMff o<f n MH n
eygK.
Smrth skipstjóri spjaöaöi viö
Li#btoiler i w þaö bil 98
minútw en fór siöan aö sefa.
1 leftskeytaherberginu tók
Philips á méti skeyti frá
,,V«Ö Mtfum séft mikiBB eg
þéttun haffc. Svo eg m»rga
stóra fsjftka. Eianig ektotaka
borgarisjaka”.
Phiiips þakkaöi fyrir ag sneri
sér sve aftur aö heiHaóska-
skeytunum frá Cape Race.
Loftskeytamaöurinn um borö
i Mesaba færfti f dagbókina
þakkir frá Titanic en ekkert
svar. Þvi þaft kom aidrei svar.
Enginn veit hvaft varft um
skeytift frá Mesaba, aflavega
komst þaö aldrei upp i brú.
Isjaki!
„ísjaki beint framundan!”
Murdock, annar stýrimaöur,
hljóp aö vélsímanum og hringdi
á stopp og svo fulla ferö afturá-
bak og hrópaöi um leiö: Hart i
stjór!
En Titanic lét ekki svo auö-
veldlega aö stjór.n. Tilraunir,
sem siöar voru geröar á systur-
skipi Titanic sýndu, aö á 22
hnúta ferö tekur 3 mfnútur og 15
sekúndur aö stööva skipiö og á
þeim tima fer skipiö rúmlega
hálfa milu.
En isjakinn var i 400 metra
fjarlægö þegar stefni Titanic fór
aö beygja hægt og hægt til
hægri.
Þriöji stýrimaöur haföi snúiö
stýrinu hart I stjór en hluti Is-
jakans, sem var neöansjávar,
náöi til skipsins og þrýsti meö
ofurkrafti á stálmassann.
Hélduáfram aðspila
Allir i brúnni féllu viö höggiö,
sem kom þegar Isinn rakst I
skipiö, rúmlega þremur metr-
um fyrir ofan kjölinn. Skipiö
rann áfram og Isinn skar skipiö
iMpii, S.8. Carp«iM«.
upp eins og dósaopnari. A tfu
sekúndum kem 108 metr* iöng
rifa á atópift.
A þeirri stundti voru ehki
nema 2 1/2 kiukkustund þar til
þetta stærsta skip heims sókk.
1 spHaheFhergjiHUHn höfftu
neWcrir farþeganna orftiö varir
viö áreketurinn *g iabbaö út á
dekk. Sumir horfftu á bergarte-
jakann smá stund og tóku upp
ismola, sem brotnaö höfftu úr
jakanum. En ekkert áhugavekj-
andi virtist vera aft gerast og
þaft var hræöilega kait. Menn
flýttu sér þvl aftur inn I spilasal-
inn, fengu sér einn léttan til aft
ná úr sér hrellinum, eg settust
svo aftur aö spilum.
En neöar I skipinu var ekki
allt eins róiegt. Ketilherbergin
og vélarrúmift voru aö fyllast af
sjó.
Smith skipstjóri lét sækja
Thomas Andrews, fram-
kvæmdastjóra Harland & Wolf,
sem haföi annast smiöi Titanic.
Hann var um borö i Titanic til
þess aö fylgjast meö snilldar-
verki fyrirtækis hans i jómfrúr-
feröinni.
Þaö ték Andrews ekki iaBgan
tim* aft kemast aft þvi s»n«a *g
ha»n vir skipasm-ffturiim.
Nmm vieei hvaft var aft genaat.
Titame kæmtet ekki á ftkvdeft-
unarstaö i jómfrúferft »in»i.
Meyðarskeyft ét
ötrúiega lengi sættu menn sig
ekki viö þetta. Aöeins skipstjér-
inn, skipasmiöurinn, vélstjórinn
og Ismay, forstjóri Wbite Star
skipafélagsins vissu hvaft var aö
gerast. Aö ógieymdum teft-
skeytamanninum Philips. Hann
sendi þegar út neyöarskeyti:
CtH*. fcg bift um aftsteft þegar
i staft. Rákumst á isjaka.
Staftarókvörftun 41 48 N 50 14 V.
Morse-skeytift barst um teftift
og allir loftskeytamenn i
grenndinni gátu heyrt þaö, þeir,
sem höföu kveikt á tækjum sln-
um.
Kemiöokkur strax til hjálpar.
Rákumst á isjaka. CQD OM.
CQD OM. Alþjófttegt merki,
BeyBarkall.
Skipstjórum farmst erfitt aB
trú* þessu en kétu svara skeyt-
mu. Frankfurt, Mount Tempie,
Carpa-thia, Caronia, BaKic. Þau
sneru dH viö ag stefndu til
TB*»ic á fuHri ferft, en þ»u veru
alH ef langt i burtu.Eioa skipift,
sem var nógu nálægt til aft
geta eröiö aö einhverri hjálp,
var Californian. En þar voru
bœöi skipstjórinn ag leftskeyta-
maöurinn sofandi.
Annar stýrimaftur á Cali-
fornian sá, aö flugeidum var
skotiö upp og hann vakti
skipstjórann sinn.Hann muidr-
aöi eitthvaö, var daaöþreyttur
og nýsofnaöur, eg aanar stýri-
maöur gat ekki fengift þab af sér
aö vekja svo syfjaften mann.
Fiugeldar voru i þá daga mikift
notaöir, til dæmis notuftu skip-
verjar sömu skipafélaga flug-
elda til aö heilsa hverjir öörum
ef þeir mættust.
Vissir þú hvort þetta voru
neyöarflugeldar eöa annars
konar flugeldar? Neiherra, ég
vissi þaö ekki.
Konur og börn í bátana
Byrjaö var aö koma konum og
börnum fyrir i björgunar-
bátana. Fæstir vildu yfirgefa
skipiö. Sumar konurnar neituöu
aö yfirgefa eiginmenn sina eöa
fannst hreinlega óþarfi aö gera
svona mikla rellu út af smá-
munum.
En þaö héldu lika allir aö
Titanic væri ósökkvandi.
En þaö var ef til vill rétt hjá
farþegunum. Þaö lá ekki svo
mjög á aö komafólkinui bátana,
þvi þaö komst ekki nema þriöj-
ungurinn I þá.
Sextán bátar eru lágmarkið i
skipum 10000 tonn og sterri.
Skiptir þá ekki máli hversu
miklu stærri en tlu þúsund tonn
skipiö er?
Nei herra minn, þannig eru
lögin.
Hljómsveitin
spilaði ragtime
-©---------------------------
Sumir bátanna fóru fullir frá
skipinu, aörir fóru hálftómir og
á meöan lék hljómsveit skipsins
„ragtime”.
Herra minn. Þaö er sláandi
staöreynd, sem dómstóllinn
hlýtur aft taka tiHit til, aö 63% af
fyrsta-farrýmisfarþegunum var
bjargaö, 42% af annars far-
rýmis farþegunum og 25% af
þrift ja f a rrým is—f arþegunum.
Þegar bátarnir voru komnir A
flot, var þeim réið eins langt frá
skipinu og hægt var til aft fprft-
ast niftursogiö, þegar Tit»«ic
sykki. Og Titanic var aö sökkva.
Skipiö var tekrð aft haBast
iskyggilega mikift eg Smttii
skípstjóri sagfti vift áfcafo*r-
meöiimina:
„Jæja drengir. Ge-rift yfcber
besta til aft bjarga haaum *g
börnum og reyaift art bjarge
sjáK»RB ykhur”.

Þaft varft sfcyoéitega mifcitl
hávafti, eskur eg grútwr, þegar
fótkrft yfirgaf hift sekkva««ii
skip. Félk stekfc efta d»tt »f
skiprnu, en skuturten rete «ú
næstum bemt i tef-t upp. Mci
stukku meft sólstóla, beeft eg atót
þaft annaft, sem þeir gátu
tanyndaft aft sér aft gæti ftetift.
Skynéitega var sjórinn erftinn
krekkur af fólfci, hunéruft
manna, sem hrépafti eg öekrafti
á hjúlp. Margir þögnuftu fijót-
tega, þvi sjórinn var mjög
kaldur, en aftrir, sem lengur
þoldu vift, kölhtftu I venteysi,
meft augun sem limd vift
björgunarbátana, sem fjar-
lægftust.
Vift heyrftum hrópin, en vift
snerum ekki vift.
Hvers vegna ekki?
Þaft var svo mifcill fjöldi
manna i sjónum, vift hefftum of-
hlaftift bátana og þeir sokkiö.
Þeir, sem þoldu vistina I sjón-
um lengst, dóu eftir klukkutima.
Þeir 711, sem komust af, voru
allir komnir I björgunarbátana,
og þeir horföu á Titanic sökkva
hægt og hægt.
Spurningar
Það var margra spurninga aö
spyrja i sambandi viö þetta
slys. Svo sem: Af hverju var
siglt á fullri ferö á svæöi, þar
sem mikiö var af is? Hvers-
vegna voru björgunarbátarnir
svo fáir? Hvers vegna var loft-
skeytamaðurinn um borö i Cali-
fornian ekki á vakt? Hvers
vegna réri fólkiö I björgunar-
bátunum frá, án þess aö hjálpa
hinum drukknandi meöbræör-
um sinum? Hvers vegna komust
svo fáir af af þriöja farrými en
margir af fyrsta farrými?
Þessum spurningum og ótal
öðrum hefur veriö varpaö fram
og svör fengist viö sumum
þeirra. En þaö breytir engu
fyrir Smith skipstjóra, skips-
hljómsveitina og 1489 aöra, sem
fórust meö Titanic þessa köldu
vornótt.
Það var hvergi til sparað um borð i Titanic eins og þessi mynd af einni
„káetunni” sýnir.