Vísir - 20.08.1979, Blaðsíða 8

Mánudagur 20. ágúst 1979
8
czr
Útgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davlð Guðmundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjórnarf ulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Anna Heiður Oddsdóttir, Axel Ammendrup, Friðrik Indriðason,
Gunnar E. Kvaran, Gunnar Salvarsson, Halldór Reynisson, Jónína Michaelsdóttir,
Katrin Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Páll Magnússon, Sigurður
Sigurðarson, Sigurveig Jónsdóttir, Sveinn Guðjónsson, Sæmundur Guðvinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V.
Andrésson, Jens Alexandersson, Þorir Guðmundsson. Útlit og hönnun: Gunnar
Trausti Guðbjörnsson, AAagnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur:
Siöumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 3.500 á mánuði
innanlands. Verö i lausasölu
kr. 180 eintakið.
Prentun Blaðaprent h/f
Raforku- og hitaveitauframkvæmdir undanfarinna ára og áratuga gera þaö aö verkum,
aö oliuveröhækkanirnar valda ekki efnahagslegu hruni hér á landi, þó að þær séu stór-
kostlegt áfall. Nú veröur að hraða orkuöflunarframkvæmdum i landinu og kanna
möguleika á stóriðju tii að vega á móti áfaiiinu og helst betur.
Slóriöju
Þær þjóðir heims, sem olíu-
verðhækkanir OPEC-ríkjanna
lenda á, sjá nú fram á lífskjara-
skerðingu af þessum sökum, er
þær telja sig ekki geta varist
næstu árin. Verðhækkanirnar til
okkar íslendinga eru þó miklu
meiri, þar sem þær samkvæmt
Rotterdam-viðmiðuninni f olíu-
kaupasamningum okkar hafa
orðið langt umfram heimsmark-
aðshækkanir, og okkar helsti
o/iuseljandi, Sövétríkin hefur
ekki sinnt beiðnum um viðræður
um breytingu á þessari verðvið-
miðun til samræmis við breyt-
ingu á almennu heimsmarkaðs-
verði.
Ofan á þetta mikla áfall í
breyttum viðskiptakjörum þjóð-
arinnar hefur svo bæst það, að
þeim mun meira sem t.d. inn-
kaupsverðið á bensíni hefur
hækkað, því meira hafa innlend
stjórnvöld hækkað álögur ríkis-
sjóðs á það í stað þess að milda
áhrif áfallsins fyrir almenning í
landinu með því að lækka inn-
lendu álögurnar.
Hugsandi menn hlýtur að
hrylla við að hugsa þá hugsun til
enda, hver áhrif olíuverðhækk-
anirnar hefðu haft á íslenskan
þjóðarbúskap, ef við værum nú
jafn háð innf luttri orku og við áð-
ur vorum. Við núverandi aðstæð-
ur í orkumálum okkar eru olíu-
verðhækkanirnar meiri háttar
efnahagslegt áfall, sem nemur
tugum milljarða króna á ári. En
hefðu ekki komið til raforkuöfl-
unar- og hitaveituframkvæmdir
undanfarinna ára og áratuga,
væri ekki aðeins um að ræða á-
fall, heldur efnahagslegt hrun,
sem vandséð er, hvernig íslenska
þjóðin hefði komist út úr.
Fyrstu viðbrögð núverandi
stjórnvalda við olíuverðhækk-
ununum voru alvöruþrungnar
upphrópanir um, að nú þyrfti
þjóðin öll að „axla byrðarnar",
enda höfðu þau þá af mikilli
skammsýni knúið f ram samdrátt
við Hrauneyjarfoss. Síðan hafa
stjórnvöld nokkuð séð að sér. Að
vísu hafa þau reynst ófáanleg til
að knýja fram viðræður við
Sovétstjórnina um breytingu á
oliuverðinu. (Finnst mönnum
það ékki skjóta nokkuð skökku
við, að flokksmenn olíumálaráð-
herrans, sem ekki hef ur þorað að
láta til hlítar reyna á viðræður
við flokksbræður sína í Moskvu
um olíuverðið, skuli hamast á
utanríkisráðherra dag eftir dag
fyrir það, að hann skuli ræða við
f lokksbróður sinn í Osló um kröf-
ur okkar í Jan Mayen-málinu?!
að sumt í þeim efnum sé einber
sýndarmennska. Viðbótarf jár-
veitingar til orkumála eru þó enn
þýðingarmeiri, ef þeim verður
beint til hinna arðbærustu verk-
efna, en ekki í atkvæðasnapa-
framkvæmdir eins og t.d. Bessa-
staðaárvirkjun eða önnur álíka
„gáfuleg" verkefni,
Orkusparnaður er þýðingar-
mikill og sjálfsagður. En menn
verða að gera sér grein f yrir því,
að þaðer meiri orkuöf lun, sem er
aðalatriðið. Við verðum að eyða
meiri orku til að geta aukið
framleiðsluna og þar með bætt
lifskjör þjóðarinnar í framtíð-
inni. Og í þeim efnum mun
skammt duga orkuöflun til smá-
iðnaðar, eins og núverandi iðnað-
arráðherra virist af „framsýni"
sinni helst koma auga á Megin-
máli skipta orkuf ramkvæmdir til
stóriðju, sem geta gefið af sér
verulegan arð. Athuganir á stór-
iðjumöguleikum hafa verið lagð-
ar á hilluna síðustu árin. Nú
verður að hefja þær af fullum
krafti á nýjan leik. Pólitískir
hleypidómar ýmissa af ráða-
mönnum þjóðarinnar mega ekki
verða til þess að tefja fyrir í
þessum og þar með halda í lífs-
kjörum þjóðarinnar niðri lengur
en óhjákvæmilegt er.
Okkur ber skylda til að vinna
að því að létta byrðunum af olíu-
verðhækkununum af þjóðinni,
en ekki sætta okkur við að axla
þær til frambúðar.
Orkusparnaðarhugmyndir
i framkvæmdahraða við hina hag- stjórnvalda eru góðra gjalda
stæðu orkuöf lunarframkvæmd verðar, svo langt sem þær ná, þó
Svavar Gestsson, viðskiptaráöherra
Vlðsklplaráðherra:
GET EKKI BROTHI
LÖG UM „BANKALEYND”
Rltsllðrar Vlsis:
„BANKALEVND” RÁÐHERRANS
ER HANS EIGIN HUGARFÚSTUR
Svavar Gestsson viöskipta-
ráöherra. kom aö máli við Visi
og sagði það fráleitt, sem kom
fram i leiðara blaðsins 15.
ágúst, að hann hafi brugðið
fyrir sig bankaleyrd til að firra
rikisbankana álitshr.ekki.
bessu til áréttingar* sagðist
Svavar hafa stutt frumvarp á
Alþingi sl. vetur, sem gekk út á
það að afnema eða takmarka
mjög þessa bankaleynd, en það
hafi ekki náð fram aö ganga.
Hins vegar hafi hann verið á
móti tillögu um að visa málinu
til ríkisstjórnarinnar, þar sem
vitað væri, að ýmsir ráðherrar
vildu ekki fella niður banka-
leyndina.
,,Ég er ekki að bregða fyrir
mig bankaleynd til að vernda
einhverja skúrka, en hins vegar
get ég ekki brotið lög landsins
þar sem kveðið er á um þessa
sömu bankaleynd”, sagði
Svavar Gestsson.
bað er alrangt, sem viö-
skiptaráðherra heldur fram, aö
gildandi bankalöggjöf sé þvi til
fyrirstöðu, aö hann gefi upplys-
ingar um niðurstöðu rannsókn-
arinnar á meðferð m.a.
ávisanareikninga.
bau lagaákvæði, sem hér eiga
við, og eru efnislega samhljóða
um t.d. alla rikisbankana, eru á
þá leið, að starfsmenn bank-
anna séubundnir þagnarskyldu
um allt það, er snertir hagi við-
skiptamanna bankanna og þeir
fá vitneskju um f starfi sinu.
Visir hefur alls ekki óskað eftir
upplýsingum um málefni ein-
stakra viðskiptamanna bank-
anna — og vill ekki slikar upp-
lýsingar — heldur hefur blaðið
óskað eftir niðurstöðum rann-
sóknar, sem gerð var á starfs-
háttum bankanna. bær upplýs-
ingar getur viðskiptaráðherra,
sem mælti fyrir um rannsókn-
ina, gefið án þess að gerast
brotlegur við lög. Af einhverjum
óskiljanlegum ástæðum kýs þó
ráðherrann, sem segist vilja af-
nema eða takmarka mjög svo-
kallaða „bankaleynd”, að
bregða leyndarhjúp yfir atriði,
sem fullheimilt er að upplýsa og
færir þannig út svið „banka-
leyndarinnar”. Visir telur hins
vegar gildandi lagaákvæði um
þagnarskyldu bankastarfs-
manna eðlileg og nauðsynleg,
enda krefst blaðið aðeins upp-
lýsinga um atriði, sem falla
langt utan þess ramma.
t lögunum um alla rikisbank-
anaereinnig ákvæði þess efnis,
að starfsmenn viðkomandi
banka megi ekki vera skuldugir
þar. Eitt af þeim atriðum, sem
Visir upplýsti i vetur, var það,
að aðrar reglur giltu um starfs-
menn a.m.k. sumra rikisbank-
anna en viðskiptavini þeirra i
þvi efni, aö ekki væru reiknaðir
refsivextir, þótt þeir yfirdrægju
ávisanareikninga sina og kæm-
ust þannig í skuld við bankann,
og ekki væri reikningum þeirra
lokað i slikum tilvikum. Ef
rannsókn bankaeftirlitsins, sem
viðskiptaráðherra óskaði eftir,
hefur leittf ljós brot á bankalög-
gjöfinni i þessum efnum, — eöa
að blaðið hafi farið með rangt
mál — eru lagareglur ekki þvi
til fyrirstöðu, að frá þessu atriði
rannsóknarinnar sé skýrt.
Allt tal viðskiptaráðherra um
það, að hann sé bundinn af
einhverjum lögum um „banka-
leynd”, sem honum séu að visu
ekki að skapi, er þvi algjörlega
út i' bláinn. Sú „bankaleynd”,
sem hann ber fyrir sig, er hans
eigin tilbúningur, og gengur
miklu lengra en sú eðlilega
þagnarskylda um málefni við
skiptavina bankanna, sem hann
hefur veriö aö agnúast út i.
Vi'sir skorar á viðskiptaráö
herra að gera opinberlega grein
fyrir niðurstöðum þeirrar rann
sóknar, sem hér um ræðir.
Ritstjórar Vísis
Umræddur leiðari VIsis 15. ágúst sl.