Vísir - 20.11.1979, Page 14

14
vtsm Þriöjudagur 20. nóvember 1979
iítertlö
i 09 orKan
Færeyingar sögðu hér áður fyrr þegar þeir komu í
I atvinnuleit á togarana að Islendingurinn gæti allt.
■ Engu er likara en nú séum við i öldudal og Færeyingar
J á toppnum. Þeir hafa tekið að sér að ferja okkur á
| milli landa# malbika eigin vegi og reka fiskvinnsluna
| með myndarbrag. Nú koma þeir til að falast eftir
■ íslenskri raforku. Til að nefna tölur bjóða þeir f jórfalt
| verð miðað við hverja selda kílovattstund til Álvers-
I ins/ sem grundvöll viðræðna.
Hver nágranninn á fætur öör-
um á ekki til orð yfir alla
orkumöguleikana sem þeir
sjá hér blunda á eöa undir yfir-
borðinu og biöa þess aö veröa
nýttir i mannlegar þarfir. Ekki
er ótrúlegt aö ýmsir útlendingar
eigi eftir aö ýta viö íslendingum
á komandi árum i orkumálum,
taki þeir ekki viö sér fljótlega.
Bretar eru meö yfir tiu kjarn-
orkuver i smiöum eöa á teikni-
boröinu til aö taka viö aö 8-10 ár-
um liðnum þegar Noröursjávar-
olian minnkar.
Hvaöa virkjanir hafa hér
veriö ákveðnar til aö leysa
orkuþörfina eftir áratug': Hér
eru ósamhentir stjórnmála-
menn seinvirkir til ráða og
fyrirtæki og einstaklingar koma
nánast ekki til greina. Fyrir ut-
an virkjanir i eigin landareign
eins og hjá Kristleifi aö Húsa-
felli. Bændur i Vestur-Skafta-
fellsýslu notuöu lengi vel sitt
eigiö rafmagn eftir strið og voru
þá einhverjir stöndugustu bú-
endur landsins. Fjármögnuðu
og ráku sinar rafstöövar fjar-
lægir öllu sjóðakerfi. Nú er öld-
in önnur. Söluskattur og verö-
jöfnunargjald til viöhalds kerf-
inu. Einhver reiknaði út aö raf-
orka til almennings á Islandi
væri dýrari en frá oliukyntum
rafstöövum i Danmörku. Engin
furða þótt menn einblini á enn
stærri virkjanir þegar fram-
leiðni er ekki meiri i virkjunum
sem hingaö til hafa þótt stórar.
Báknið vinnur
A orkulandinu Islandi virðast
Deyfð og Doöi ráöa rikjum sem
ein afleiöing rikisafskipta og
veröbólgu. Jafnvel skólastrákar
ekki hálfnaðir i menntaskóla
eru farnir aö velta fyrir sér
öörum þjóölöndum sem girni-
legum vinnustööum aö námi
loknu. Feöurnir vona i lengstu
lög aö ný stjórn taki til við aö
stjórna afkomendum Sturlung-
anna. En allt kemur fyrir ekki.
þótt samsteypustjórnir hafi allt
aö 70% fylgi kjósenda aö baki
sér.
A meðan bákniö vinnur, flytj-
ast hundruö til útlanda ef ekki
á annaö þúsund á þessu ári um-
fram aðflutta. Þeir vonast eftir
að geta oröið aö einhverju liði I
nágrannalöndum og ef til vill
siöar haft áhrif á okkur til góös.
Ekki eru búferlaflutningar meö
öllu illir að þeir boði ekki eitt-
hvað gott. Fleiri fiskar veröa til
skiptanna fyrir þá er eftir sitja.
Yfir vertiöina eru útlendingar
ráönir og þar eftir gengur allt af
gömlum vana meðan fiskast.
Hjá reiknimeisturum rikis-
stofnana aukast verkefnin meö
hverjum brottförnum. Eftir að
Hagstofan hefur lokið samlagn-
ingu og frádrætti fær Fram-
_ kvæmdastofnun næga vinnu viö
aö skilgreina, aldur, kyn og
menntun. Væntanlega fylgja
utanlandsferöir i kjölfariö til aö
afla upplýsinga um nýju störfin
eins og látiö er að liggja I frétt-
um nýlega.
Þegar vegleg skýrsla berst aö
ári liönu geta yfirmennirnir,
stjórnmálamennirnir, tekiö
málin i sinar hendur og skipaö
nefnd i máliö. Ef nefndarfor-
maðurinn veröur upprennandi
pólitikus aukast likurnar á ein-
hverju bráösnjöllu, öllum til á-
nægjulegra fjárútláta og for-
manninum til frama. Sé hann
hinsvegar við aldur endast árin
til gagnasöfnunar og fundar-
halda með yngri mönnum
af landsbyggðinni. Báöar nefnd-
irnar eru kostnaöarsamar en
timinn hjá hinum i aö biöa eftir
niöurstööunum dýrmætastur.
Eitthvað svipaö má sjá á vinnu-
mátanum viö Kröflu i seinni tiö.
Draumsýn eða bjartari
tímar
En er allt eins slæmt og af er
látiö? Ef trúa á bjartsýnni
stjórnmálamönnum fara blóm-
legir timar i hönd að afloknum
kosningum. Vel á minnst, ef
kosiö er rétt og starfshæfur
meirihluti fæst. Mistökin eru til
að læra af og ógert veröur best
gert eftir kosningar, segja þeir.
Aörir hafa á oröi aö meö slikt
veganesti sé vænlegast aö biöa
þar-næstu kosninga, er virkilega
veröur brett upp fyrir ermar.
Arðsemi komi i staö útþynninga
og litils afraksturs. Festa og
stjórnsemi i staö flótta og verö-
bólgu. Þannig hafi þaö gengiö
hjá öörum þjóöum eftir ár ó-
reiöu og stjórnleysis. Eftir
mögru árin sjö komi sjö digur.
Ef sú væri raunin á mætti
hugsa sér að innan fárra ára töl-
neðanmáls
Siguröur Antonsson skrifar
m.a.: „Hver nágranninn d fætur
öörum á ekki til orö yfir alla
orkumöguleikana sem þeir sjá
hér blunda á eöa undir yfirborö-
inu og biða þess aö veröa nýttir i
mannlegar þarfir".
,,Ef rétt yröi kosiö og starfhæfur meirihluti fengist, mætti hugsa sér
aö innan fárra ára töluöu menn ekki lcngur um byggöalinuna
heldur Skotlandslinuna um Færeyjar.”. Visismynd: Eirikur Jóns-
son.
uðu menn ekki lengur um
byggöalinu, heldur Skotlands-
linuna um Færeyjar. Færandi
gjaldeyri heim á gamla Frón.
Timburmennirnir af Kröflu-
virkjun yröu þá löngu grafnir og
gleymdir. Hvaö þá kikjugat á
Bessastaöavirkjun. Þess I staö
réði samhentur meirihluti álika
og er Sogiö var virkjað. Gott ef
Krafla seldist ekki i heilu lagi
einhverju orkuhungruðu stór-
fyrirtæki, öllum til góös. Eink-
um sveitastjórnarmönnum á
Suöurnesjum sem afhent yröi
andviröi Kröflu til ávöxtunar á
Krisuvikurvirkjun.
Svæði fríhafnariðnaðar
við Krísuvik
Eftir að iönfyrirtæki væru
reist viö Krísuvik ækju Suöur-
nesjamenn um breiöveg.er lægi
sitthvorumegin viö Keili og
Trölladyngju inn á svæöi fri-
hafnariðnaöar. 1 iönaöarsvæö-
inu væru staösett fyrirtæki er
væru i einka- og almennings-
eign, er framleiddu verömætar
vörur meö hjáip hugvits og
orkunnar. Hvað segöu menn
um fyrirtæki er sköpuöu út-
flutningsverömæti fyrir á aöra
miljón á dag fyrir hvern starf-
andi mann? Eins og algengt er
hjá fyrirtækjum i efnaiönaöi á
Noröur-ltaliu eöa Þýskalandi. í
stað þess aö önglast i skatt-
peningi Bandarikjamanna á
Vellinum ækju Suöurnesjamenn
stórum flutningavögnum frá
iönaöarsvæöinu aö breiöþotum
á Keflavikurflugvelli. A þessum
fyrirmyndarvegi mætti einnig
sjá kúffulla saltbila á leiö i
Grindarvikurhöfn. Blómabil-
arnir færu að sjálfsögöu á undan
til aö losa i morgunflugvélarnar
er tækju stefnuna á Evrópu og
Bandarikin. Færibandiö i fisk-
eldisstööinni viö Herdisarvik
gengi dag og nótt færandi nýjan
fisk I neytendaumbúöir. 1 fáum
oröum sagt, broshýrir menn um
öll Suðurnes i staö þess aö fara
upp á Völl til aö brosa eins og
margur gerir i dag.
Orkan i Krísuvik seldist á
kostnaðarveröi, án söluskatts
og veröjöfnunargjalds. Gjöldin
sem rlkið fengi af frihafnar-
svæðinu væru söluskattur og
tollar af eyöslu starfsmanna
auk tekjuskatts Þetta yröi rikiö
aö láta sér nægja meöan fyrir-
tækin byggðu sig upp. Vegur aö
flugvelli og næstu höfnum yröi
fjármagnaður af sjóöum fri-
hafnarsvæöisins. Sömuleiöis
þjónusta innan svæöisins.
Reykjavikursvæöiö myndi strax
njóta góös af uppbyggingunni
meö aukinni atvinnu i þjónustu-
greinum.
Þannig mætti lengi áfram
halda. Enginn draumsýn en ná-
lægur veruleiki er margir hafa
reynt aö nálgast i ýmsum
myndum. Viljann hefur ekki
vantað en árangurinn hefur lát-
iö á sér standa. Islenski fjár-
magnsjarðvegurinn hefur löng-
um grýttur veriö og kerfiö
svifaseint. ef ekki óvinsamlegt
nýjungum. Tæplega veröur það
um alla ókomna framtíö, aö
stefnubreytingar geti ekki orðiö
á i þessum efnum sem öörum.
Það veröur maöur aö vona
þegar sjálf náttúran leggur aö
fótum okkar orkuna, sem Danir
verða að kaupa á oliuprisum.
Siguröur Antonsson.
VEFARINN HF.
ÁRMÚLI 21 -SÍMI 84700
Bókhald og eignaumsýsla
Bókhaldsþjónusta og reikningsskil fyrir fyrir-
tæki og einstaklinga. Tölvuvinnsla eða spjald-
færsla.
Þrlðla samials-
bók Matthiasar
Þriðja og siðasta samtalsbók
Matthiasar Johannessen er
komin út hjá Almenna bókafélag-
inu undir bókstafnum ,,M” eins
og hinar tvær.
,,M samtöl III” er 271 blaðsiöa
auk mynda aftast i bókinni af við-
mælendum höfundar, sem eru
tuttugu og fimm talsins.
Þessi bók er aðeins á boðstólum
fyrir meðlimi bókaklúbbs AB.
sandkorn
Óli Tynes
skrifar
Slaölaö?
Viö lestur ogáhlustun fram-
boösræöna kemur I ljtís aö
frambjtíöendur Alþýöubanda-
lagsins hamra mjög á hætt-
unni á nýrri viöreisnarstjórn
og eins J»vi aö NATO hafi
komiö i veg fyrir aö Ldövik
Jtísepsson yröi forsætisráö-
herra.
Ræöurnar eru svo keimlikar
aö manni dettur helst i hug aö
á skrifstofu flokksins hafi
veriö skrifuö ein ræöa fyrir
allt liöiö og svo bara breytt
staöarnöfnum eftir þvi hvar
menn eru I framboöi.
•
Útvarp
Akureyrhgar hafa mikinn á
huga á aö hafnar veröi reglu-
bundnar útsendingar dtvarps
þar I bæ. A fundi bæjarráös
um daginn var lögö fram til-
laga þar sem fariö var framá
viö Rikisútvarpiö aö þetta yröi
gert.
Hugmyndin er aö byrjaö
veröi aö senda út á fréttatim-
um, fyrst i staö, og aö þessar
dtsendingar veröi á öllu dreifi-
kerfi útvarpsins.
Aöstaöa til útvarpssendinga
á Akureyri hefur veriö sttír-
lega bætt og tæknilega mun
ekkert þvl til fyrirstööu aö
hefja reglubundiö útvarp á
Akureyri.
Aðhiátursefnl?
Mogginn var meö grein um
kosningafund á Boröeyri, á
laugardaginn. Þar mátti
meöal annars lesa nokkrar
lýsingar á frambjóöendum og
framkomu þeirra.
Af frásögninni má ráöa aö
aörir frambjóöendur en Sjálf-
stæöisflokksins hafi veriö
heldur uppburöarlitlir og ræö-
ur þeirra slakar.
Hinsvegar var ekki alveg
hægt aö greina, hvort þaö átti
aö vera kompliment eöa ekki
aö menn byrjuöu aö veltast
um af hlátri um leiö og
Matthias Bjarnason sté i pont-
una.
Lokað
Þaö snjóaöi dálitiö fyrir siö-
ustuhelgi, sem varötil þess aö
Flugleiöir þurftu aö flytja inn-
anlandsflug sitt til Keflavikur.
Flugvallarstarf smenn I
Reykjavik voru mjög óhressir
meö þetta og sögöu þaö
hneyksliaö völlurinn hér, sem
meöal annars gegnir mikil-
vægu hlutverki I neyöartilfell-
um allskonar, skuli þannig
rekinn aö hann lokist um leib
og eitthvaö sé aö veöri.