Morgunblaðið - 16.06.2002, Qupperneq 47

HUGVEKJA
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. JÚNÍ 2002 47
Í UPPHAFIskapaðiGuð himinog jörð,segir Bibl-
ían. Og Guð sagði:
„Verði ljós“, og
það varð ljós. Og
hann skapaði
plöntur, dýr og
menn og hvaðeina.
Jörðin er ekki
gömul í safni him-
intunglanna, ekki
gömul á alheims-
ins mælikvarða.
Og þetta land
okkar, Ísland,
ekki heldur gam-
alt, miðað við sum
önnur. Og þjóðin í
landinu ung,
reyndar mjög
ung, ekki nema
rúmlega 1100 ára,
ekki nema um 15
mannsaldrar.
En Íslendingar
hafa náð langt á
stuttum tíma, svo
langt, að í dag er þjóðin oft nefnd
í sömu andrá og hinar stærstu og
virtustu heimsins. Og saga hen-
ner er líka einstök. Engin þjóð
önnur á jafn merkan bókmennta-
arf og þetta litla eyland í norð-
anverðu Atlantshafi. Engin þjóð
önnur á eldra þing. Og engin þjóð
önnur jafn mikinn og djúpstæðan
frið, eða hreinni náttúru.
Svona hefur þetta ekki alltaf
verið. Það voru ekki bara kristnir
menn sem námu þetta land, í
stórum meirihluta voru áhang-
endur norræns átrúnaðar, ásatrú-
ar. Þeir trúðu á Óðin, Þór og Tý
og fleiri. Og þá giltu hér önnur
lögmál: auga fyrir auga, tönn fyr-
ir tönn.
En svo gerist eitthvað á al-
þingi, árið 999 eða 1000, eitthvað,
sem áfram verður hjúpað leynd,
þótt margir hafi reynt að skilja þá
atburði og útlista. Það gerist und-
ur, kraftaverk. Oddviti heiðinna
manna, Þorgeir Ljósvetninga-
goði, tekur af skarið og kallar yfir
þingheim, að héðan í frá skuli
einn Guð ríkja opinberlega á Ís-
landi, og vera tilbeðinn og ját-
aður. Ekki Óðinn, Þór eða Týr
eða einhver hinna af ætt Ása og
Vana, heldur einungis Guð krist-
inna manna.
Óneitanlega minnir þetta svo-
lítið á upphafsorð heilagrar ritn-
ingar. Guð talar og það verður.
Ljósvetningagoðinn talar og það
gerist.
Var Guð þarna á bak við? Var
Hvíti-Kristur þarna að verki?
Hví ekki? Hann gerði annað og
meira annars staðar og á öðrum
tíma. Og þá var dauðinn mótherj-
inn. En á Þingvöllum var bara
einn maður að kljást við, ein sál.
Einn heiðingi. Þeir hafa svo
margir látið undan honum í gegn-
um tíðina. Allir tilheyrðu öðrum
mætti, áður en heilagur andi birti
þeim sannleikann, áður en al-
mættið kom í hjörtu þeirra og
sagði: „Verði ljós.“
En hvað um það. Frá þessari
stundu á alþingi forðum hefur
þessi Guð, sem kallaður var þar
til, ráðið hér á meðal okkar, og
krossinn verið táknið, helgandi
menn og byggð. Allt fram á þenn-
an dag. Og svo mun verða áfram,
á meðan þjóðin kýs að hverfa ekki
annað, leita ekki burt, á vit fram-
andi afla.
Mér dettur oft í hug gömul
saga af manni í flugvél einhvers
staðar yfir myrkviðum Afríku.
Eldsneytið var á þrotum, og inn-
an fárra mínútna yrði hann nauð-
beygður til að lenda. En hann
vissi, að það var ekki sama hvar.
Að lenda nærri hausaveiðurum
þýddi bara eitt, dauðann. Hann
gæti því eins sveimað yfir trján-
um á meðan vélin héldist uppi, í
von um að sjá kannski innan tíðar
það, sem hann vissi að myndi
þýða björgun úr lífsháskanum:
krossmark á húsi. Þar hjá myndi
öruggt að lenda, því Kristur væri
búinn að taka öll völd í því sam-
félagi, væri búinn að helga það og
vígja, eignast hjörtu manna þar
og kvenna og barna.
Og þetta gekk eftir, er sagt;
maðurinn lenti hjá trúboðsstöð og
komst heill frá voðanum.
Lítill kross á réttum stað getur
því haft mikið að segja, fleira en
mörg orð. Og sú þjóð, sem heldur
uppi því merki, er að segja við
umheiminn: Kristur er hér, í
þessu landi, í hjörtum og öllu at-
ferli fólkins; hér er öruggt að
vera.
Í þessu tölum við sama mál og
hinar Norðurlandaþjóðirnar,
ásamt nokkrum öðrum.
Núverandi fáni okkar varð lög-
legur innanlandsfáni hér árið
1915, en sem fullgildur þjóðfáni
var hann fyrst dreginn að hún við
Stjórnarráðið, 1. desember 1918.
Fáninn, sem notaður var þar, er
nú geymdur í Þjóðminjasafni Ís-
lands. Eins er með þann, sem not-
aður var á alþingishátíðinni á
Þingvöllum árið 1930 og síðar var
dreginn á stöng að Lögbergi
1944, daginn sem Ísland varð lýð-
veldi.
Og á þjóðhátíðardegi Íslend-
inga árið 2002, höfum við þennan
dýrmæta kross enn fyrir augum,
þetta tákn Guðs, sem lífgar og
glæðir og boðar frið á jörð. Hann
er í miðju fánans okkar, þögult en
jafnframt æpandi vitni um af-
stöðu landsins í trúarefnum. Á
meðan svo er háttað ráðum okkar
og gerðum, á meðan Kristur er í
því, sem okkur er dýrmætast og
kærast, þarf ekki að kvíða fram-
tíðinni.
Gleðilega þjóðhátíð.
Krossfáninn
Morgunblaðið/Þorkell
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Á þjóðhátíðardegi Íslendinga blasir opinber afstaða
landsins í trúarefnum við augum hvarvetna, án þess að
fólk beint átti sig á því. Sigurður Ægisson íhugar
gildi krossins í fánanum okkar þrílita, sem fyrst var
tekinn í notkun árið 1915.
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Bára Rúnarsdóttir 435 0054
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík Skúli Hannesson 475 6669 894 2669
Búðardalur Anna María Agnarsdóttir 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 699 2989
Grenivík Ólína H. Friðbjarnardóttir 463 3131
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Ragnhildur Hjaltadóttir 467 3148
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 892 1522
Hellissandur Sigurlaug G.Guðmundsdóttir 436 6752 855 2952
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Jóhannes V. Jóhannesson 453 7343
Hólmavík Ingimundur Pálsson 451 3333 893 1140
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Gunnar Þorvaldsson 451 2482 894 5591
Hveragerði Imma ehf. 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ólafía Þóra Bragadóttir 478 1786 896 1786
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 868 3281
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8372 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Reynir Arnar Ingólfsson 486 8913
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 466 2347 866 7958
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð Mýv. Pétur Freyr Jónsson 464 4123
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888/854 7488/865 5038
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Kristrún Kalmansdóttir 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 4564936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 698 7521
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 868 3281
Þingeyri Sigríður Þórdís Ástvaldsdóttir 456 8233 456 8433
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
AFMÆLI
Á morgun, á þjóðhá-
tíðardegi Íslendinga,
fagna amma mín og afi,
Ágústa Bergmann og
Jón G. Bergmann, sex-
tíu ára brúðkaupsaf-
mæli sínu.
Sextíu ár eru langur
tími. Og þá áratugi hafa
hjónin fyllt í samein-
ingu. Þau eru ekki að-
eins órjúfanlegur hluti
hvort af öðru, heldur
besta fyrirmynd sem
hægt er að hugsa sér –
fágæt gæðablanda, þar
sem heildin er langtum
sterkari summu einstakra þátta.
Uppskriftin að hjónabandinu er í
raun sáraeinföld; umhyggja, ást og
tryggð en það mætti segja mér að
þau séu ein af þeim fáu sem vita upp
á hár í hvaða hlutföllum skuli blanda.
Þolinmæði er kannski það sem sex
áratuga hjónaband kennir fólki, en
mig rennir í grun að hún hafi alltaf
verið ömmu og afa eðlislæg.
Framtakssemi og ósérhlífni eru
orð sem ég mun alltaf tengja við þau
hjónakorn: Þau eru sannkallaðar
hamhleypur til verka. Hvort sem það
er við að líta eftir litlum grislingum,
skella í pönnukökur eða að parket-
leggja heilu íbúðirnar fyrir vini og
vandamenn. Enda hefur vart sá
nagli verið sleginn í fjölskyldunni án
þess að afi hafi haft þar hönd í bagga.
Og nagli sem afi neglir heldur fastar
en flestir aðrir. Árin sextíu bera því
fagurt vitni. Hjá ömmu og afa þarf
enginn að drepa tvisvar á dyr. Efsta
hæðin á Ljósvallagötunni er fastur
punktur í tilverunni þar sem öllum
er velkomið að slappa af og ræða við
þau um heima og geima, enda una
hjónin sér hvergi betur en innan um
fólk.
Á níræðisaldri þjóta þau um bæ-
inn þveran og endilangan, og á tíðum
langt út fyrir landsteina, til að heilsa
upp á sitt fólk. Og þegar heim er
komið arka þau upp á fjórðu hæð á
Ljósvallagötunni og fá sér molasopa
og nokkra bita af Petit-suðusúkku-
laði. Lyginni líkast kynni einhver að
segja. Draumi líkast segjum við sem
til þekkjum.
Það er ekki skrýtið að litlir krakk-
ar séu hændir að þeim hjónum, enda
eru þau hálfgerð ofurmenni sem
ráða yfir flestum þeirra brögðum og
kúnstum. Að minnsta kosti er amma
svo létt að hún fauk í óveðri á leið
heim úr vinnunni – og fyrir litla
krakka er æðislegt að eiga ömmu
sem getur fokið í roki. Enn betra er
samt að eiga ömmu sem aldrei fýkur
í. Og ekki spillir fyrir að eiga afa sem
er svo pollrólegur að hann getur látið
sig fljóta áreynslulaust í Vesturbæj-
arlauginni. Dýrmætara er þó að eiga
afa sem getur haldið öðrum á floti.
Það eru margir sem hugsa hlýtt til
ykkar heiðurshjóna í dag, og ég þyk-
ist vita að það verði margt um mann-
inn á Ljósvallagötunni á morgun. Við
systkinin erum öll stödd erlendis og
getum því ekki kíkt í kaffi, en ég veit
að það verður auðsótt að fá að sötra
þá kaffibolla síðar. Um leið og ég
sendi ykkur mínar allra bestu kveðj-
ur á þessum gleðidegi – vona ég að
komandi ár verði ykkur jafnsæt
hjónabandssæla og þau sextíu sem á
undan eru gengin.
Ykkar barnabarn,
Halldór Benjamín Þorbergsson.
ÁGÚSTA
BERGMANN
JÓN G. BERGMANN
ÞRIÐJUDAGINN 18. júní
nk. kl. 16 heldur Kjartan
Benediktsson fyrirlestur um
verkefni sitt til meistaraprófs
í rafmagns- og tölvuverk-
fræði. Verkefnið heitir „Lík-
ansauðkenning Sanger að-
ferðarinnar til raðgreiningar“.
Fyrirlesturinn verður hald-
inn í fyrirlestrarsal Íslenskr-
ar erfðagreiningar, Sturlu-
götu 8, og eru allir velkomnir
á meðan húsrúm leyfir.
Verkefnið er unnið í sam-
starfi við Íslenska erfðagrein-
ingu. Leiðbeinendur Kjartans
eru: Jóhannes R. Sveinsson,
dósent við Háskóla Íslands,
sem er aðalleiðbeinandi, Há-
kon Guðbjartsson, fram-
kvæmdastjóri upplýsinga-
tæknisviðs Íslenskrar
erfðagreiningar, og Þorsteinn
Ingi Sigfússon, prófessor við
Háskóla Íslands.
„Raðgreining kjarnsýru er
mikilvægt skref við leit að
stökkbreytingum. Að finna
basaröð kjarnsýrunnar felst í
úrvinnslu úttaks raðgreining-
arvéla. Algengasta raðgrein-
ingaraðferðin er Sanger að-
ferðin með flúorljómun.
Erfðaefnið gengur þá í gegn-
um efnahvarf sem gerir mæl-
ingu með flúorljómun mögu-
lega og síðan rafdrátt sem
gerir kleift að meta hver röð
basanna er.
Í verkefninu er gert líkan
af efnahvarfi Sanger aðferð-
arinnar, sem ræður eiginleik-
um úttaks raðgreiningarvél-
anna. Algrímum sem nýta
þetta líkan er síðan beitt til
greiningar á stökkbreyting-
um,“ segir í fréttatilkynningu.
Meistara-
verkefni í
rafmagns-
og tölvu-
verkfræði-
skor