Morgunblaðið - 13.03.2003, Blaðsíða 6

6 B FIMMTUDAGUR 13. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ








































































































NATHAFNALÍF F
ARIÐ var að huga að sigl-
ingum á vegum Samskipa á
milli hafna erlendis á árinu
1995, að sögn Ólafs Ólafs-
sonar. Hann segir að sú
starfsemi hafi síðan hafist á
árinu 1998 og eigi sér því
ekki langa sögu. Uppbygg-
ingin hafi bæði verið hröð og
gengið vel.
„Til þessa hefur starfsemi Samskipa er-
lendis mest beinst að löndunum sem liggja að
Norðursjó og Eystrasalti,“ segir Ólafur.
„Með samruna dótturfélagsins Samskip AS í
Bodö í Noregi á síðasta ári og Silver Sea,
sem er með aðsetur í Bergen, eru Samskip
orðin mjög öflug í flutningum á sjávarfangi á
Norður-Atlantshafi og komin með eitt
stærsta kerfið í Evrópu á þessu sviði.
Samskip hafa ávallt farið þá leið að opna
skrifstofur til að þjóna viðskiptavinum fyr-
irtækisins á viðskiptasvæði þeirra. Þannig
hefur verið reynt að eiga viðskipti beint við
eigendur þeirra vara sem fyrirtækið flytur.
Slík uppbygging tekur hins vegar lengri tíma
en er öruggari.“
Ólafur segir að þær sjávarafurðir sem
fluttar eru um Norður-Atlantshafið séu hátt í
15% af sjávarafurðum heimsins. Í mjög aukn-
um mæli sé verið að flytja þessar vörur til
Asíulanda. Asía hafi verið og muni verða
mjög mikilvægur heimshluti fyrir neyslu á
ákveðnum tegundum af fiski. Þessu til við-
bótar hafi breytingar verið að eiga sér stað í
fiskvinnslunni í heiminum. Aukið magn verði
væntanlega framleitt í Asíu og því komið á
markað í Evrópu og Ameríku.
„Því höfum við hjá Samskipum ákveðið að
opna skrifstofu í Pusan í Suður-Kóreu, næst-
stærstu borg landsins, sem jafnframt er mið-
stöð sjávarútvegsins í Asíu. Þá opnum við
skrifstofu í Qingdao og Dalian í Kína, sem
verður stýrt frá Pusan. Auk þess er stefnt að
því að síðar á þessu ári verði opnuð skrifstofa
í Bangkok á Taílandi.
Ástæðan fyrir því að verið er að opna þess-
ar skrifstofur er sú að það eru mjög miklir
flutningar á fiski frá Suður-Kóreu og Kína til
Evrópu. Þetta er fiskur sem rússnesk fiski-
skip landa í miklum mæli og einnig kóresk og
japönsk skip. Mestu er landað í Pusan en
einnig töluverðu í Kína.
Tilgangurinn með því að opna skrifstofur í
þessum heimshluta er að þannig geta Sam-
skip þjónað viðskiptavinum fyrirtækisins enn
betur en hingað til, annars vegar evrópskum
útflytjendum og hins vegar austurlenskum
framleiðendum.
Útrás Samskipa til Asíu er rökrétt fram-
hald af því sem fyrirtækið hefur byggt upp í
Evrópu. Með þessum hætti náum við að
byggja upp samfellt þjónustunet sem byggist
á þekkingu okkar og samskiptum við við-
skiptavini fyrirtækisins.“
28 skrifstofur í 13 löndum
Samskip eru með 25 skrifstofur í 11 löndum
auk skrifstofanna í Suður-Kóreu og Kína eða
samtals 28 skrifstofur. Þessi lönd eru auk
framangreindra, Norðurlöndin Danmörk,
Noregur og Svíþjóð, Holland, Þýskaland,
Bretland, Rússland, Bandaríkin og svo Ís-
land.
Ólafur segir að engir Íslendingar verði á
skrifstofum fyrirtækisins í Suður-Kóreu og
Kína heldur eingöngu Kóreubúar og Kínverj-
ar.
Hann segir að þegar Samskip hófu rekstur
erlendis hafi stjórnendurnir verið íslenskir.
Eftir því sem þeir hafi hætt eða flust til hafi í
mörgum tilfellum verið ráðið starfsfólk af
viðkomandi svæði. Ástæðan fyrir því sé sú að
í byrjun hafi viðskiptavinirnir flestir verið ís-
lenskir. Í dag séu skrifstofurnar erlendis
hins vegar mest að þjóna fyrirtækjum frá
viðkomandi löndum. Staðarþekking stjórn-
endanna skipti því miklu máli. Hann segir að
það sé erfitt að flytja Íslendinga og þjálfa þá
til að læra á atvinnugreinina á viðkomandi
stað, og því sé reynt að ráða starfsmenn með
mikla reynslu og þekkingu frá viðkomandi
svæði og úr atvinnugreininni. Það hafi gengið
ágætlega.
Áhugaverður samningur
„Samskip sigla ekki sjálf til Ameríku, heldur
eru í samstarfi við önnur
skipafélög Við töldum á
sínum tíma að viðskipti
milli Íslands og Ameríku
myndu minnka, jafnt það
sem snýr að hernum, bif-
reiðaiðnaðinum, neyt-
endavörunum og öðru.
Það hafa átt sér stað
miklar breytingar á ýms-
um sviðum, svo sem
varðandi erfðabreytt
matvæli, sérmerkt mat-
væli, mengunarstaðla á
bílum o.s.frv. Þetta töld-
um við að myndi hafa
áhrif á flutninga milli Ís-
lands og Ameríku. Við
höfum hins vegar gert
áhugaverðan samning
um flutningamiðlun í
Bandaríkjunum sem gef-
ur okkur möguleika á að
efla þjónustuna og höfum
mikla trú á því samstarfi.
Meginsvæði Samskipa
hefur því verið frá Murmansk í Rússlandi,
meðfram strönd Noregs niður í Norðursjó og
inn í botn Eystrasaltsins svo og til Hjalt-
landseyja, Færeyja og Íslands.“
Hagnaður 242 milljónir í fyrra
Hagnaður Samskipa á árinu 2002 nam 242
milljónum króna eftir skatta, sem er um hálfs
milljarðs króna bati frá árinu áður. „Við er-
um að sjá að afkoman af flutningunum er að
batna þrátt fyrir veikingu krónunnar og
þrátt fyrir minna flutningsmagn. Inni í töl-
unum fyrir árið 2001 var auk þess um 300
milljóna króna söluhagnaður. Batinn er því
verulegur milli ára,“ segir Ólafur.
Velta Samskipa dróst saman í fyrra frá
árinu áður, var 14,2 milljarðar króna en rétt
rúmir 14 milljarðar árið 2001. Segir Ólafur að
samdráttur milli ára stafi fyrst og fremst af
genginu, en öll velta fyrirtækisins sé um-
reiknuð í íslenskar krónur.
„Miðað við aðstæður sættum við okkur við
afkomu félagsins. Afkoman er hins vegar
ekki viðunandi sem varanleg staða. Við þurf-
um einnig að halda áfram að lækka rekstr-
arkostnað félagsins.
Okkur tókst að lækka rekstrarkostnaðinn
ágætlega á síðasta ári og ætlum að halda
áfram á þeirri braut. Launakostnaður lækk-
aði til að mynda um rúmlega 103 milljónir
króna milli ára, þrátt fyrir að þjónustuein-
ingum hafi verið bætt við.
Staðan og framtíðin er sæmilega björt.
Samkeppnin hefur verið
mjög hörð, enda er það
hlutverk okkar að halda
uppi eðlilegri sam-
keppni. Hún hefur hins
vegar verið mjög óvæg-
in.“
Hann segir að afkoma
flutningafyrirtækja á Ís-
landi hafi ekki verið við-
unandi. Efnahagslífið í
Evrópu hafi verið í lægð
og útflutningsatvinnu-
vegirnir í álfunni hafi
ekki gengið vel. Þetta
hafi haft áhrif á flutn-
ingastarfsemina, sem
fylgir heimsviðskiptun-
um. Þetta ástand hafi
hins vegar skapað ný
tækifæri fyrir Samskip.
Þau tækifæri felist m.a. í
því að ná flutningskerf-
unum betur saman.
Vegna þessa hafi Sam-
skip til að mynda náð
nýjum samstarfsaðilum, því fyrirtæki séu að
skoða hvernig þau geti hagrætt og breytt
starfsemi sinni. Þeir sem séu að gera eitt-
hvað sérstakt nái árangri.
„Við hjá Samskipum höfum haft það að
leiðarljósi að gera ekkert nema það sé hluti
af einhverri samlegð sem við erum að gera
annarsstaðar. Við höfum aldrei tekið upp
starfsemi sem tengist ekki kerfunum okkar.
Því er útrásin til Asíu rökrétt framhald af því
sem gert hefur verið.“
Áhætta í eignarhaldi á skipum
Ekkert af þeim skipum sem sigla á vegum
Samskipa er í eigu félagsins. Þau eru öll tek-
in á leigu. Ólafur segir að skipamarkaðurinn
hafi sveiflast mikið á undanförnum árum og
það sé ákveðin áhætta fólgin í eignarhaldi á
skipum. Skip séu eins og hver önnur flutn-
ingatæki, þau endist kannski í 20 ár en henti
aðstæðum fyrirtækisins jafnvel einungis í
þrjú eða fjögur ár. Oft þurfi að breyta sigl-
ingaleiðum eða taka inn nýja viðskiptavini.
Þá sé einfalt að skila skipum sem tekin séu á
leigu og fá önnur í staðinn ef því sé að skipta.
Á þeim skipum sem sigla á vegum Sam-
skipa er 41 sjómaður á starfsmannaskrá og
37 starfsmenn í ferjurekstri. Þetta eru allt
Íslendingar. Erlendis voru 19 sjómenn á
leiguskipum í fastri leigu á vegum Samskipa.
Þá eru ótaldir starfsmenn leiguskipa sem
voru í tímaleigu eða ferðaleigu hjá félaginu.
Frá skipafélagi til flutningafélags
„Flutningastarfsemin hefur breyst mikið á
undanförnum árum. Samskip voru skipafélag
en eru nú flutningafélag. Félagið hætti öllum
siglingum hér innanlands en býður þess í
stað alhliða flutningaþjónustu með bílum og
hefur þannig komið til móts við kröfur mark-
aðarins um hraða og sveigjanleika. Auk þess
stendur viðskiptavinum til boða allskyns við-
bótarþjónusta eins og geymsla og dreifing.
Hluti af því að eiga ekki skip er að vera ekki
bundinn við stálið. Við getum þess vegna
boðið þær lausnir sem henta okkar viðskipta-
vinum. Skipin sjálf eru ekkert aðalatriði
heldur þjónustan.
Þjónusta Samskipa gagnvart viðskiptavin-
um sínum hefur gjörbreyst. Við geymum
vörur fyrir viðskiptavinina, erum með vöru-
dreifingarmiðstöð, greiðum tollana fyrir þá,
tollafgreiðum, sendum vörurnar heim og er-
um með umtalsverða flugþjónustu. Aðgangur
viðskiptavinanna að upplýsingum um vörurn-
ar hefur einnig tekið miklum breytingum. Nú
fá þeir að vita hvar vörurnar eru á hverjum
tíma.
Hlutverk flutningafyrirtækjanna hefur
gjörbreyst. Viðskiptavinurinn hefur stundum
lítið meira en skrifstofu, tölvu, síma og fax-
tæki. Við sjáum um allt, þar með talið allan
flutning, geymslu og dreifingu. Viðskiptavin-
urinn þarf ekkert að hugsa um það. Þetta er
hluti þeirra breytinga sem átt hafa sér stað
hér á landi. Breytingarnar erlendis eru þær
helstar að í stað umboðsmanna sem unnu
fyrir okkur stofnuðum við okkar eigin skrif-
stofur, sem þjónusta Ísland, en hafa síðan
farið í það að þjóna einnig öðrum mörkuðum.
Svo hafa komið til siglingarútur sem tengja
þessar skrifstofur saman, þannig að nú er
meirihlutinn af starfseminni erlendis algjör-
lega óháður Íslandi.
Frystar afurðir eru stærsti hlutinn af því
sem Samskip flytja. Það hefur verið okkar
styrkur og við höfum gert út á hann. Þannig
er Asía komin til sögunnar. Og ég er sann-
færður um að útrásin muni halda áfram,“
segir Ólafur Ólafsson, forstjóri Samskipa.
Morgunblaðið/Jim Smart
Ólafur Ólafsson, forstjóri Samskipa, segir að með opnun skrifstofa í Asíu nái fyrirtækið að byggja upp samfellt þjónustunet fyrir viðskiptavini sína.
Hefja starfsemi í Asíu
Starfsmenn hafa verið ráðnir til starfa á nýja skrifstofu Samskipa í Suður-Kóreu og á tvær skrifstofur félagsins í Kína
Undirbúningur að opnun
skrifstofa Samskipa í Asíu
hófst fyrir rúmu ári. Ólafur
Ólafsson, forstjóri félags-
ins, segir að útrás í austur-
átt sé eðlilegt framhald á
þeirri uppbyggingu sem
orðið hefur í Evrópu á und-
anförnum árum.
......................
Á s t æ ð a n f y r i r þ v í a ð
v e r i ð e r a ð o p n a
þ e s s a r s k r i f s t o f u r e r
s ú a ð þ a ð e r u m j ö g
m i k l i r f l u t n i n g a r á
f i s k i f r á S u ð u r - K ó r e u
o g K í n a t i l E v r ó p u .
Þ e t t a e r f i s k u r s e m
r ú s s n e s k f i s k i s k i p
l a n d a í m i k l u m m æ l i
o g e i n n i g k ó r e s k
o g j a p ö n s k s k i p .
......................