Morgunblaðið - 02.05.2003, Blaðsíða 8

8 B FÖSTUDAGUR 2. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
2003 - 2004
www.sveit.is
Finnið friðsæld og fegurð íslenskrar náttúru
Ferðaþjónusta bænda
Síðumúla 13 - Sími 570-2700 - Fax 570-2799 - Tölvupóstur: sveit@sveit.is
E
NSKU húsin, eða veiðihúsið
við Langá, er elsta veiðihús
landsins, byggt af Pétri Pét-
urssyni snikkara á Lang-
árfossi, sem reisti það sem
íbúðarhús fyrir sig og fjölskyldu sína
árið 1884. Húsið stendur við Langár-
ósa á Mýrum í um sjö kílómetra fjar-
lægð frá Borgarnesi og er í dag opið
sem almennur veitinga- og gisti-
staður, tilvalið fyrir afmæli, brúð-
kaup, ættarmót og hvers konar veisl-
ur, fundi eða smærri ráðstefnur.
Veiðihúsið hefur á undanförnum
árum verið endurbyggt í uppruna-
legum stíl. Í elsta hluta hússins eru
borðstofa, koníaksstofa og flugu-
hnýtingarhorn, ásamt eldhúsi,
geymslum og starfsmannaaðstöðu.
Á efri hæðinni eru þrjú tveggja
manna svefnherbergi með sameig-
inlegu baði. Setustofa er í viðbygg-
ingu vestan megin við aðalhúsið en
austan við er svefnálman. Þar eru
fimm tveggja manna herbergi með
sérbaði og tvö tveggja manna her-
bergi með sameiginlegu baði. Alls er
því gistipláss fyrir tuttugu manns í
húsinu.
Ef gestir óska er boðið upp á
morgunverð, léttan miðdagsverð og
kvöldverð. Sameiginlegur matseðill
er fyrir alla og málsverðir eru snædd-
ir við langborð í borðstofu.
Í dag er húsið rekið af Ragnheiði
Jóhannesdóttur en hún gerþekkir
húsið, sögu þess og umhverfi, því
hún tók við húsinu af foreldrum sín-
um sem ráku Ensku húsin sem veiði-
hús frá 1960.
Fyrir þá sem vilja
taka það rólega
„Þetta hús þjónaði neðsta svæði
Langár mestan hluta síðustu aldar,“
segir Ragnheiður, um leið og hún
býður til sætis við notalega kam-
ínuna í setustofunni, „en 1996–
1997 var ákveðið að leigja ána út
sem heild og þá var byggt nýtt veiði-
hús.
Við stóðum frammi fyrir þeirri
spurningu hvað gera ætti við Ensku
húsin, þar sem þau hefðu ekkert
hlutverk lengur. Við ákváðum að
prófa að reka hér gistiheimili sem
væri algerlega óviðkomandi veiði.
Það hefur gengið betur en okkur ór-
aði fyrir. Það er ágætis nýting á hús-
inu og auk þess að vera í ferðaþjón-
ustu bænda þjónum við ýmsum
ferðaskrifstofum. Á sumrin skipta
ferðaskrifstofunar við okkur frá því í
júní og út ágústmánuð. Þá eru gestir
okkar mest útlendingar sem koma á
eigin bílum eða bílaleigubílum og
dvelja hér í einn til fjóra daga. Á vet-
urna koma Íslendingar mest til að
dvelja yfir helgar og þá ýmist fjöl-
skyldur eða hópar frá fyrirtækjum og
félögum – eða þá saumaklúbbar. Hér
er hægt að halda fundi fyrir tíu til tólf
manns og ekki óalgengt að fyrirtæki
og félagasamtök nýti sér það.
Fólk kemur hingað til þess að taka
það rólega og það er alltaf gaman að
sjá og heyra viðbrögð útlendinga
sem koma hingað á haustin. Þeim
finnst svo merkilegt að upplifa alla
þessa þögn og allt þetta myrkur.“
Hvað gerir fólk sér svo helst til
dundurs hér?
„Umhverfi árinnar er mjög fallegt
og kjörið til útivistar allan ársins
hring. Hér eru kjarri vaxnir ásar,
klettaborgir og mýrarsund. Sjávar-
foss er við hlið hússins og Skugga-
foss í um fimm mínútna göngu-
fjarlægð. Síðan er um fimmtán
mínútna gangur upp að svokölluðum
Kattafossgljúfrum og um hálftíma
gangur að klettastapanum Glanna.
Ósasvæði Langár er friðlýst vegna
mikils fuglalífs og sérstæðs náttúru-
fars og Mýrastrandlengjan er ein-
stæð á Íslandi með eyjar sínar og
sker, allt frá Langárósi að Löngu-
fjörum.
Það getur líka tekið sinn tíma að
skoða sögu Ensku húsanna, því hún
liggur öll fyrir. Pétur Pétursson, sem
byggði húsið, flutti tíu árum síðar til
Ameríku og seldi séra Einari Frið-
geirssyni, prófasti á Borg, bæði hús
og jörð.
Hann var umsvifamikill kaupsýslu-
maður og á hans tímum komu enskir
veiðimenn til að veiða við ána. Árið
1902 seldi séra Einar ána og veiði-
húsið aðalsmanni af frægri skoskri
ætt, Campbell lávarði. Sá veiddi ána
ásamt félögum sínum fram að fyrri
heimsstyrjöld en á þeim árum dó
Campbell lávarður.
Árið 1923 keypti ensk hefðarfrú,
frú Kennard, ána og veiðihúsið af
dánarbúi hans. Hún og veiðifélagar
hennar komu með skipi frá Englandi
um miðjan júní ár hvert og frúin
dvaldi þá sjálf yfirleitt allt sumarið
hér með dætrum sínum. Það var hún
sem byggði setustofuna við húsið ár-
ið 1927.
Fólkið í héraðinu talaði um frúna
af mikilli lotningu og nefndi veiði-
húsið og viðbyggingar þess Ensku
húsin – og það nafn hefur haldist síð-
an.
Í setustofunni er nokkurt safn
gamalla enskra bóka sem vel er
þess virði að glugga í og enn fylgja
húsinu nokkrir munir frá hennar tím-
um. Það má því segja að þetta sé
hús með sögu og sál.“
Hús með
sögu og sál
Ensku húsin við Langá.
Morgunblaðið/Súsanna Svavarsdóttir
Ragnheiður Jóhannesdóttir rekur Ensku húsin í dag ásamt eiginmanni sínum,
Stefáni Ólafssyni. Húsin byggði á sínum tı́ma Pétur Pétursson snikkari.
Ensku húsin á Mýrunum eru
elstu veiðihús landsins, en
hafa einnig verið óðalssetur
Skota og Englendinga. Í dag
eru þau gistihús fyrir ein-
staklinga og hópa.
HENGILSSVÆÐIÐ er fjalllendimilli Suðurlandsvegar ogÞingvallavatns, frá Mos-
fellsheiði austur að Grafnings-
fjöllum. Á svæðinu er flest það
sem prýðir íslenska náttúru;
áhugavert landslag, hvera- og
gígasvæði, fjölbreytt gróðurfar,
ár og stöðuvötn, og er það því
kjörið útivistarsvæði allan ársins
hring. Unnið hefur verið mark-
visst að því að búa í haginn fyrir
útivistarfólk með neti merktra
gönguleiða, upplýsingatöflum og
gönguskálum, auk þess sem
Orkuveita Reykjavíkur hefur gef-
ið út einstaklega vandað göngu-
leiðakort þar sem gerð er grein
fyrir helstu gönguleiðum, dýralífi,
söguminjum, jarðfræði og lands-
lagi, gróðurfari, þjónustu og ör-
yggismálum. Þeim sem unna
gönguferðum um óviðjafnanlegt
landsvæði er því hér með bent á
þennan einstaka möguleika.
Gönguleiðakortið er hægt að
nálgast víða, meðal annars í Upp-
lýsingamiðstöðinni í Hveragerði.
Ljósmynd/Grétar Ívarsson
Gönguleið-
ir á Heng-
ilssvæðinu
Ljósmynd/Grétar Ívarsson