Morgunblaðið - 10.08.2003, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. ÁGÚST 2003 B 13
bíó
50.000,- kr. afslátt
af síðustu 4 manna
pottunum af eldri gerð
Rafkyntu nuddpottarnir frá
Softub verða héðan í frá með
stafrænu stjórnborði og
svo gott sem hljóðlausir. Að
auki verða sex manna pottarnir
með ljósum. Nýju pottarnir
verða boðnir á sama verði og
áður út sumarið.
Ný sending
BREYTTIR POTTAR
Lynghálsi 4 110 Reykjavík Símar: 588 8886 - 867 3284
Bjóðum
Í
VETUR var gerð víðtæk könn-
un meðal gesta stærstu kvik-
myndahúsakeðju Bandaríkj-
anna um hver væri vinsælasta
ljóska kvikmyndaheimsins. Það
kom ekki á óvart að Marilyn Monroe
settist með miklum yfirburðum í efsta
sætið. Hún hlaut 45% atkvæða – þrátt
fyrir að röskir fjórir áratugir séu liðn-
ir frá dánardegi þessarar ógleyman-
legu goðsagnar. Hér á eftir verða
kynntar þær 10 ljóskur sem hlutu
flest atkvæðanna og óneitanlega
koma sumar þeirra á óvart og aðrar
vantar sárlega, líkt og Catherine De-
neuve og sjálfa Jean Harlow, en sjálf-
sagt er of langt um liðið síðan hún féll
frá fyrir minni bíógesta samtímans.
Listinn er engu að síður forvitnilegur.
Marilyn Monroe
Goðsögnin trónir í efsta sæti, þar
sem hún á hún heima. MM (1926–62),
er tvímælalaust frægasta kyntákn
allra tíma, um það ber kvikmynda-
fræðingum saman við skoðanakann-
anir.
Þrátt fyrir alla frægðina, fegurðina
og kynþokkann var MM einstaklega
ógæfusöm manneskja, allt frá dapur-
legum uppvaxtararárum til sviplegra
endalokanna. Á henni sannast manna
best máltækið „annað er gæfa en
gjörvileiki“. Hún gekk í gegnum þrjú
misjöfn hjónabönd og ástarsambönd
sem flest enduðu með ósköpum. Hún
varð drykkjusjúklingur og eiturlyfja-
neytandi og telja vinir hennar og
samferðamenn meginástæðurnar
óöryggi í einkalífinu og miskunnar-
laust vanmat á hæfileikum hennar.
MM fékk flest hlutverk út á þann ein-
staka kynþokka sem geislaði af henni
en þá sjaldan að hún fékk tækifæri til
að sýna leikhæfileika brást hún ekki
heldur stóð sig með mikilli prýði.
Gamanleikhæfileikarnir blasa við í
myndum á borð við Herramenn kjósa
ljóskur (Gentlemen Prefer Blondes)
(’53) og Úti á stoppistöð (Bus Stop)
(’56), að ógleymdri perlunni Some
Like It Hot (’59). Hún skilaði drama-
tíkinni óaðfinnanlega í myndunum
hans Johns Huston: The Asphalt
Jungle (’50) og Misfits (’61).
Monroe kom fram í um 30 myndum
en fór ekki með umtalsverð eða aðal-
hlutverk nema í um helmingi þeirra á
aðeins 14 ára ferli uns hún féll frá í
blóma lífsins, 36 ára gömul. Af öðrum
minnisstæðum myndum má nefna
Allt um Evu (All About Eve) (’50):
How to Marry a Millionaire (’53); The
Seven Year Itch (’55) og The Prince
and the Showgirl (’57).
Grace Kelly
Leikkonan sem skipar annað sætið
er á flestan hátt andstæða MM, það
eina sem tengir þær er frægðin, feg-
urðin og ljósa hárið. Grace Kelly
(1928–1982), er ein glæsilegasta leik-
kona kvikmyndanna en fegurð henn-
ar er aristókratísk, köld, nánast frá-
hrindandi, það geislar af henni svalur
þokki frekar í ætt við tæra og bláa
uppsprettu miðað við eldgosið MM.
Hún var lánsöm í einkalífinu; „prins-
essan“ frá Philadelphiu varð ekki að-
eins ein eftirsóttasta leikkona og kyn-
tákn síns tíma heldur hefðarkona í
raunveruleikanum er hún gekk að
eiga Rainer prins af Mónakó árið
1956.
Líkt og hjá MM var leikferill Kelly
óvenju stuttur. En það stafaði ekki af
óhamingju heldur hætti hún að leika
eftir giftinguna. Kelly var uppáhalds-
leikkona Alfreds Hitchcocks og bestu
myndirnar hennar eru allar úr smiðju
leikstjórans: Dial M for Murder (’53),
Glugginn á bakhliðinni (Rear Wind-
ow) (’54) og Að góma þjóf (To Catch a
Thief) (’55). Aðrar minnisstæðustu
myndir Kelly eru High Noon (’52) og
High Society (’56).
Brigitte Bardot
Þriðja á lista er enn ein leikkona
sem gerði garðinn frægan á sjötta
áratugnum. BB er frönsk, fædd í
París 1934. Ferill hennar er
skammur, spannar árin 1952
fram undir 1970, þótt hann væri
ekki fullvirkur nema í u.þ.b. 15
ár.
BB „gerði allt vitlaust“, í orðs-
ins fyllstu merkingu er eigin-
maður hennar, franski leik-
stjórinn Roger Vadim, beraði
hinn íturvaxna álfakropp
konu sinnar í myndinni Og
guð skapaði konuna (Et
Dieu... créa la femme) (’56).
Myndin hleypti af stað bylgju
djarfra (á þeirra tíma mæli-
kvarða), franskra kynlífsgam-
anmynda sem vöktu mikla and-
úð siðapostula beggja vegna
Atlantshafsins. Þróunin varð
ekki stöðvuð og við búum enn við
það aukna frelsi sem Vadim og
félagar hleyptu af stað fyrir
hálfri öld.
BB hélt áfram að bræða
hjarta manna í Une parisienne
(’57), La Vérité (’60) og Vie
privée (’60), og fleirum. Hún
dró sig mikið til í hlé eftir
að Viva Maria (’65),
myndin sem átti að opna
henni Bandaríkjamarkað-
inn, brást aðsóknarlega. Síðan hefur
hún farið fyrir dýra- og umhverfis-
verndarsamtökum.
Doris Day
Það kemur nokkuð á óvart að sjá
hina blómlegu og heimilislegu Doris
Day á lista og það ofarlega. Þá er hollt
að rifja upp nokkrar myndir frá 6. og
7. áratugnum þar sem gert var út á
óumdeilanlegan þokka stjörnunnar
sem naut ofurvinsælda, ekki síst í
gamanmyndum með Rock Hudson.
Vestrinn Calamity Jane var fyrsta
mynd leik- og söngkonunnar, sem
eitthvað kvað að og Lucky Me (’54),
naut einnig vinsælda. Þá er röðin
komin að Hitchcock-myndinni góðu,
Maðurinn sem vissi of mikið (The
Man Who Knew Too Much) (56), sem
færði Day heimsfrægð. Hún styrkti
stöðuna enn frekar í Koddahjali (Pill-
ow Talk) (’59), og Blóm afþökkuð
(Send Me No Flowers) ’(64). Þá fór
Day að draga í land og lenti í fjár-
hagslegum hremmingum vegna fjár-
svika eiginmannsins en þessi rómaða
kjarnakona slapp heil frá mótlætinu.
Gwyneth Paltrow
Fimmta sætið er eignað hinni oft á
tíðum ágætu, bandarísku gamanleik-
konu. Paltrow (1972–), hefur til að
bera fínlega, allt að því brothætta feg-
urð. Paltrow er minnisstæð í Emmu
(’96), Ástföngnum Shakespeare
(Shakespeare in Love), sem færði
henni Óskarsverðlaunin árið 98), og
Granna Hal (Shallow Hal (’01), þar
sem brellumeistarar afmynduðu
hennar lýtalausa líkama með einum
150 aukakílóum!
Sharon Stone
Það er sagt að flestir eigi sína
augnabliksfrægð og hin íturvaxna
Stone (1958–), reis skyndilega upp úr
myndarusli sem ofurkyntákn fyrir
frammistöðu sína í Basic Instinct
(’92). Einkum í einu, minnisstæðu at-
riði. Hún stóð sig vel í Casino (’95),
glæpamynd Martins Scorsese en
endurgerð Gloriu (’97), og fleiri
myndir hafa ekki náð að rétta við
hnignandi feril leikkonu sem virðist
hafa takmarkaða leikhæfileika.
Cameron Diaz
Þessi fallega og frísklega leikkona
hefði að ósekju mátt sitja nokkrum
sætum ofar á lista. Hún spratt fram,
fullvaxið kyntákn í smellinum Gríman
(Mask) (’94), og sannaði sig sem gam-
anleikkona að auki í hinni bráðsnjöllu
Það er eitthvað við Maríu (There’s
Something About Mary) (’97). Hún
hefur haldið sjó í Hollywood í mynd-
unum um Engla Charlies, eins radd-
setti hún eftirminnilega vel aðalkven-
persónuna í teiknimyndinni Shrek.
Jayne Mansfield
Ferillinn er einkar raunalegur,
minnir á sögu MM. Mansfield (1933–
67), var sannkölluð bomba; hávaxin,
litfríð og ljóshærð, brjósta- og lenda-
mikil og mittismjó. Hún lék í um
tveim tugum mynda, flestum
auðgleymdum. Hennar ólán var að
vera samningsbundin hjá 20th
Century Fox, sem rétti stórstjörnu
kvikmyndaversins, Marilyn Monroe,
alla feitustu bitana og var því oft
nefnd „MM fátæka mannsins“.
Mansfield átti sínar góðu stundir,
einkum í Spillir velgengnin Rock
Hunter? (Will Success Spoil Rock
Hunter?) (’57), þar sem hún sýnir fín-
an gamanleik. Bestu myndir hennar
eru Innbrotsþjófurinn (The Burglar)
(’56) og Too Hot to Handle (’59). Hún
endaði líf sitt aðeins 34 ára gömul, á
sviplegan hátt líkt og MM.
Goldie Hawn
Einhvern veginn hefur þessi flinka
gamanleikkona slæðst inn á listann
yfir kynþokkafyllstu ljóskurnar. Hún
var vinsæl sjónvarpsleikkona þegar
Warren Beatty kom auga á þokkann
og fékk Hawn burðarhlutverk í
Shampoo (’75). Hawn hélt vel á spöð-
unum og lék í nokkrum smellum til
viðbótar þar sem persónutöfrar
hennar og gamanleikhæfileikar eru
óvéfengjanlegir. Hrekkjabragð (Foul
Play) (’78), Óbreyttur Benjamín
(Private Benjamin) (’80), og nú síðast,
Banger systur (The Banger Sisters)
(’02), sanna hvar hún stendur – með
pálmann í höndunum.
Greta Garbo
Undarlegt að sjá Garbo (1905–90)
dulúðugustu goðsögn Hollywood
neðsta á einhverjum lista og að sjá
nafn hennar yfir höfuð á þessu plaggi
sem er að miklu leyti valið af ungling-
um, fæddum einum 40 árum eftir að
hin sænska kvikmyndagyðja hætti að
leika og fór í sjálfskipaða útlegð úr
kvikmyndaheiminum.
Garbo er því miður lítið þekkt með-
al almennings í dag en það er ekki við
hæfi að reyna að gera þessum ein-
staka kapítula í sögunni einhver skil í
þessari stuttu yfirreið. Það bíður
betri tíma.
Garbo hóf kvikmyndaleik í heima-
landi sínu, Svíþjóð, en rómuð fegurð
og óumdeildir leikhæfileikar komu
henni á örfáum árum í fremstu röð
stórstjarna MGM, sem á þessum tím-
um gortaði af því að hafa innanborðs
fleiri stjörnur en á himinhvelfingunni!
Meðal minnisstæðustu mynda
hennar eru Villtar orkideur (Wild
Orchids) (’29), Anna Christie (’31),
Grand Hotel (’32), Kamilíufrúin
(Camille) (’36) og Ninotchka (’39).
Ein fegursta kona sem prýtt hefur
hvíta tjaldið kom síðan öllum í opna
skjöldu er hún, á hátindi frægðar
sinnar, lét sig fyrirvaralaust hverfa
úr heimsins glaumi og gerðist ein-
setukona í háhýsi á Manhattan tæp
síðustu 50 ár ævi sinnar.
Hvort sem þær eru ósviknar eða ekki
Þokkagyðjurnar á hvíta tjaldinu eru af öllum stærðum
og gerðum, litarhætti og háralit. Sæbjörn Valdimars-
son rifjar upp nokkrar ljóskur í þeim fríða og föngulega
hópi. Í fararbroddi er sjálf drottningin, Marilyn Monroe.
Annar glókollur, Reese Witherspoon, er nú sjáanleg í
bíóum landsins í framhaldsmyndinni Lögleg ljóska 2.
Marilyn Monroe, drottning kyntrölla hvíta tjaldsins
og vanmetin leikkona sem fer á kostum ásamt Tony
Curtis og Jack Lemmon í Some Like It Hot.
Franska ljóskan Brigitte Bardot setti heim-
inn á annan endann á sjötta og sjöunda
áratugnum. Sneri sér síðan algjörlega að
dýraheiminum.
Grace Kelly ásamt Clark Gable í Mogambo (’53) — áður
en hún náði sér í draumaprinsinn Rainer af Mónakó.
Cameron
Diaz er
frambærileg-
asta og
vinsælasta
ljóska
samtímans.
saebjorn@mbl.is
Frægustu ljóskur hvíta tjaldsins