Vísir - 07.01.1981, Blaðsíða 9

Miövíiíudagur 7. janúar ’l981
— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — “ — “ — — ^
1 haust átti ég þess kost að
heimsækja Vierumaki iþrótta-
skólann i Finnlandi. Vierumaki
er skammt fyrir utan Helsinki,
byggt á svæði þar sem vötn og
skógur mynda fagra umgjörð
um iþróttaskólann.
Hlutverk skólans er að
mennta iþróttaleiðbeinendur og
leiðtoga fyrir iþróttahreyfing-
una og umsjónarmenn með
iþróttastarfsemi hjá bæjar- og
sveitarfélögum. Vierumaki er
ein af 10 slikum stofnunum i
Finnlandi. Námið i þessum
skólum er bæði 1 og 2 ár. Auk
þess eru haldin styttri námskeiö
fyrir ýmsa aðila. Menntun
iþróttakennara fer fram annars
staðar eöa við háskólann i Finn-
landi og tekur 4 ár, en þessir
iþróttaskólar eru fyrst og
fremst fyrir þá, er hafa með
iþróttir að gera fyrir utan skól-
ana,
Auk þess að veita fræðslu er
Viermaki iþróttaskólinn mikið
notaður sem æfingabúðir fyrir
iþróttamenn. Fjöldi nemenda á
1 og 2 ára iþróttalinum er um 50
en allt i allt eru um 250 manns i
einu i iþróttamiðstöðinni á
lengri eða skemmri námskeið-
um, eða i æfingabúðum.
íþróttamenntun ekki
sinnt
Þegar íslendingur kemur á
slikan stað og sér þá aðstöðu
sem fyrir hendi er, reikar hug-
urinn heim. Það er hörmulegt til
þess að hugsa hvernig búið er að
iþróttamenntun á íslandi.
Spurningin er hve lengi getum
við látið það viðgangast að á Is-
landi sé engin stofnun þar sem
iþróttavisindum er sinnt að ein-
hverju marki. Að visu höfum við
iþróttakennaraskóla að Laugar-
vatni, en flestir vita hvernig bú-
ið er að honum. Þar er algjör-
lega ófullnægjandi aðstaða til
iþróttaiðkana og rannsókna á
sviði iþróttavisinda.
Við verðum að koma á fót
stofnun á tslandi á háskólastigi
þar sem menntun iþróttakenn-
ara fer fram og þar sem rann-
sóknir eru stundaðar. Við þurf-
um að eignast stofnun sem fylg-
ist með þvi sem er að gerast i
heimi iþróttavisinda og miðlar
þeim upplýsingum. Iþróttavis-
indi eru meira heldur en það að
finna út hvernig unnt er að
stökkva hærra eða hlaupa hrað-
ar. Iþróttavisindi fjaila um
manninn og umhverfi hans og
hvernig það hefur áhrif á lif
hans og heilsu. 1 flestum vel-
ferðarþjóðfélögum er unnið að
þvi að kanna áhrif kyrrsetu,
streitu, hraða o.fl. þátta daglegs
lifs á manninn og á hvern hátt
unnt er að hjálpa fólki til að
hjálpa sér sjálft til að auka mót-
stöðuafl sitt og um leið likam-
lega og andlega velliðan.
Heilbrigöiskerfiö of stíft
í velferöarþjóðfélögum vex
kostnaðurinn við heilbrigðis-
kerfiö svo hratt og er orðinn svo
IÞROTTAIÐKAN
EYKUR HEILBRIGOI
mikill, að farið er að athuga
nýjar leiðir. Aukin áhersla er
lögð á fyrirbyggjandi aðgerðir.
Þar koma iþróttavisindin til
sögunnar t.d. matræði og lik-
amsrækt „kost og motion”.
Sú stund hlýtur að vera runnin
upp að við þurfum að leita nýrra
leiða til að efla heilbrigði þjóð-
arinnar, um það eru eflaust ekki
skiptar skoðanir. En hvort
iþróttavisindin geti orðið okkur
til hjálpar veit ég ekki hvort
allir eru sammála um.
Þegar maður sér þá aðstöðu
neðanmóls
Jóhannes Sæmundsson,
fræöslufulltrúi iSi, skýrir
hér á ferð sinni til Finn-
lands nýlega, og heim-
sókn í íþróttaskóla þar í
landi. Jóhannes fjallar
um kostnaöinn við heil-
brigöiskerfiö, og kemst
að þeirri niðurstöðu, að
islendingar þurf i að
koma sér upp íþrótta-
skóla á háskólastigi.
og verður var við þá áherslu,
sem okkar næstu nágrannaþjóð-
ir leggja á þessi mál, þá finnst
manni að timi sé kominn til að
einnig við förum að athuga okk-
ar gang á þessum vettvangi.
Það sem okkur skortir fyrsy
og fremst er vel búin „iþrótta-
miöstöð” á háskólastigi, þar
sem bæði færu sjálfstæðar rann-
sóknir og einnig væri fylgst með
þvi sem er að gerast i kringum
okkur. Slik miðstöð þarf auk
þess að vera vel búin, að vera
vel staðsett, þannig að unnt sé
að nýta alla þá starfskrafta,
sem við höfum, þvi mörg svið
tengjast iþróttavisindum, svo
sem læknisfræði, næringar-
fræði, eðlisfræði, kennslufræöi,
sálarfræði o.fl.
Þessar hugleiðingar vöknuðu
á ný þegar ég fékk tækifæri til
að skoða iþróttaskólann i Vier-
maki i Finnlandi. Fyrirmyndir
og hugmyndir er hægt aö fá viöa
og við verðum að fara að taka á
þessum málum. Þau þola ekki
lengur biö, við verðum að koma
á fót iþróttamiðstöð á háskóla-
stigisem geturorðiö leiðandi afl
i iþróttalifi þjóðarinnar og visað
okkur veginn til betra lifs.
Offramleiðsla á Pekíngönd:
Framleiöslan hundruö
búsunda fram úr áætlun
Pekingönd er liklega ein frægasta andartegund i
heimi. Hún er svo fræg aö flestir íslendingar hafa
einhvern tima heyrt getið um hana eða jafnvel sum-
ir hverjir lagt sér hana til munns.
Samkvæmt Pekingdagblaðinu hefur framboð á
þessari merkisönd aukist svo hratt að undanförnu
að markaðurinn hefur yfirfyllst og myndast hafa
umframbirgðir. Eru horfur á þvi að framleiðslan
fari mörg hundruö þúsund öndum fram úr áætlun i
ár.
Þetta ástand hefur m.a. leitt til þess að lif hverrar
andar hefur lengst um 18 daga að meðaltali. Þar
sem framleiðslan i tveimur stærstu hverfum
Pekingborgar er hálf önnur milljón anda á ári, má
sjá að þetta er ekkert smá vandamál. Mér verður
satt best að segja hálf flökurt þegar ég hugsa til
þess hvað yfir milljón endur geta étifr á 'átján dög-
um.
aomccxi
Hagnar Baldursson fréttaritari
Visis i Tókió skrifar skemmti-
legan pistil um offramleiöslu á
Pekingöndum, sem stafar af of-
skipulagi yfirvalda.
Höfuðorsökin fyrir þessu ástandi er að viökom-
andi leiðtogar i Peking létu sér nægja aö gera heild-
aráætlun fyrir framleiðslumagnið og kölluöu al-
mennt á stóraukna framleiðslu án þess að gera
skipulagöa áætlun fyrir hvert bú fyrir sig. Aukning-
in á aliöndum sem fylgdi i kjölfarið varö siöan svo
mikil að þrátt fyrir aukna markaði bæði heimafyrir
og erlendis kom til offramleiðslu.
Fyrir nokkrum árum hefði slikt verið svo til ó-
hugsandi. Ekki vegna þess að framleiðslan væri
betur skipulögð þá, heldur vegna þess að þá var al-
mennur skortur i öllum greinum kjötframleiöslu.
En greinilegt er aö nú er svo komið, að við þróun
matvælaiönaöar i Kina verður ekki aöeins aö gæta
þess að uppfylla eftirspu'rn heldur einnig aö passa
upp á að fara ekki fram úr eftirspurninni i vissum
greinum.