Lesbók Morgunblaðsins - 16.02.2002, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 16. FEBRÚAR 2002 13
VAN Gogh-safnið í Amsterdam
hýsir þessa dagana sýningu á
verkum þeirra Vincent Van
Gogh og Paul Gauguin, en lista-
mennirnir unnu saman í bænum
Arles í Frakklandi í einar níu
vikur árið 1888.
Verkin á sýningunni eru feng-
in að láni frá 52 listasöfnum og
söfnurum og spanna þau þetta
samstarfstímabil listamannanna.
Fæst þessara verka hafa áður
sést á sömu sýningu, en Van
Gogh og Gauguin velja sér á
þessum tíma gjarnan sömu fyr-
irmyndirnar.
Gauguin kom til Arles að
beiðni Van Gogh, sem hvatti
þennan vin sinn til að njóta með
sér þess sem bærinn hefði upp á
að bjóða. Samstarf þeirra og
sambúð varð þó æ stormasamari
eftir því sem á veturinn leið og
eru sögulokin vel þekkt. Eftir
ofsafengið rifrildi við Gauguin
skar Van Gogh af sér eyrað og
tveimur dögum síðar yfirgaf
Gauguin Arles án þess að kveðja.
Sýningin þykir gefa gott færi
á að skoða verk listamannanna
þar sem þau hanga hlið við hlið,
auk þess sem hún þykir, að mati
breska dagblaðsins Daily Tele-
graph, veita einstakt tækifæri á
að bera saman hinar þrjár út-
gáfur sólblómamynda Van
Gogh.
Bjöllugangur á safninu
BARNADEILD danska þjóð-
minjasafnsins hefur undarfarið
ár sætt árásum bjöllutegundar
sem nagar sig í gegnum sýning-
argripina. Erfiðlega hefur geng-
ið að eitra fyrir bjöllunum sem
til þessa hafa sigrast á öllum til-
raunum til að fjarlægja þær frá
þessum nýju heimkynnum sín-
um. Skordýrasérfræðingar víða
að úr heiminum hafa verið kall-
aðir til án árangurs.
Deildinni var lokað í lok febr-
úar í fyrra vegna bjallnanna, en
tveir sýningarsalir opnaðir aftur
mánuði síðar. Frá þeim tíma hef-
ur safnið verið lokað á meðan
skordýraveiðarnar hafa staðið
yfir og segir Berlingske Tidende
safnayfirvöld nú ráðþrota.
„Þetta er óþolandi. Við þolum
þetta ekki lengur. Nú er svo
komið að við verðum að grípa til
róttækra aðgerða,“ segir Connie
Hinsch, fornleifafræðingur og
yfirmaður barnadeildarinnar.
Þegar er búið að brjóta upp gólf-
ið í miðaldahlutanum, fúaverja
gólfið í eldhúsinu og frysta muni
í þeirri von að hægt verði að út-
rýma bjöllueggjunum en allt
kemur fyrir ekki.
Nútímalist í Palais de Tokyo
FRANSKA ríkisstjórnin hefur
látið endurskipuleggja Palais de
Tokyo sem sýningarrými fyrir
nútímalist. Að sögn bandaríska
dagblaðsins New York Times er
hér um áhugaverða tilraun að
ræða, en húsið var byggt á
fjórða áratugnum. Á þeim tíma
sem liðinn er hefur því aldrei
fundist varanlegt hlutverk, en
það hýsti nú síðast ljósmynda-
safn.
Í hópi þeirra 40 listamanna
sem fengnir hafa verið til að eiga
hlut í fyrstu sýningum safnsins,
eru umdeild verk á borð við sjón-
varpsskjái Wang Du, níu mold-
arhólar Paola Pivi, sem sýning-
argestir eiga að klöngrast yfir
og myndbandsinnsetning Mélik
Ohanian af eldfjallaeyju í ná-
grenni Íslands.
Að sögn talsmanns franska
menningarmálaráðuneytisins er
hugmyndin að baki Palais de
Tokyo að vekja athygli á nútíma-
listum í heild sinni í stað þess að
einblína eingöngu á verk
franskra listamanna.
Van Gogh
og Gauguin
ERLENT
ÆVINTÝRIÐ um Rauð-hettu og úlfinn þekkjaflestir, en líkt og meðöll ævintýri eru til af
því fleiri en ein útgáfa. Sú sem
Charlotte Böving, leikkona og leik-
stjóri, studdist við í leikgerð sinni
fyrir Hafnarfjarðarleikhúsið er tals-
vert lengri en sú útgáfa sem hvað víð-
ast er að finna í sögubókum. „Sagan
sem ég nota fyrir leikgerðina er göm-
ul útgáfa ævintýrisins. Þar segir frá
því hvernig veiðimaðurinn bjargar
Rauðhettu og ömmu hennar úr maga
úlfsins og drepur hann. En næsta
dag kemur annar úlfur sem Rauð-
hetta og amma hennar þurfa sjálfar
að takast á við,“ segir Charlotte.
Leikuppfærsla hennar á sögunni
um Rauðhettu verður frumsýnd í
dag og með helstu hlutverk fara þau
Þórunn Erna Clausen, sem leikur
Rauðhettu litlu, Björk Jakobsdóttir,
sem bregður sér í gervi úlfsins,
Björgvin Franz Gíslason, sem leikur
veiðimanninn, og Jóhanna Jónas,
sem túlkar ömmuna.
Skógurinn hættulegi
Í uppfærslunni hefur nýju lífi verið
blásið í þetta gamla ævintýri. Per-
sónurnar kunnuglegu syngja og
dansa allt frá einföldum sönglögum
til rokklaga og spænskra ljóða en
viðfangsefnið er eftir sem áður hið
sama. Glíma barnsins við hætturnar
sem leynast í dimmum skóginum.
„Mér fannst þessi gamla útgáfa af
sögunni mun betri því þar lærir
Rauðhetta að takast á við óttann og
varast hætturnar í skóginum með því
að nota skynsemina. Í þessari sögu
táknar amman þá visku sem barnið
þarf að læra að tileinka sér og gefur
henni góð ráð í viðureigninni við
seinni úlfinn. Sagan snýst líka meira
um Rauðhettu sjálfa og hennar
þroskasögu,“ segir Charlotte. „Því
þegar maður skoðar öll þessi gömlu
ævintýri sér maður ákveðna hluti
sem koma þar fyrir aftur og aftur.
Þar læra börn að horfast í augu við
ógurlega hluti, eins og úlfa og dreka.
Það er mjög nauðsynlegt fyrir börn
að passa sig á úlfinum, því þau eiga
eftir að mæta mörgum úlfum í líf-
inu.“
Leikuppfærsla Charlotte leggur
áherslu á þessar ógnir ævintýrisins
og birtast þar ýmsir þættir sögunn-
ar í nýju ljósi. Veiðimaðurinn er til
dæmis ákaflega mikill listamaður í
sér og hefur ferðast um sem trúba-
dor. Hann virðist mun hræddari við
úlfinn en Rauðhetta. „Það er vegna
þess að hann veit að úlfurinn er
hættulegur en Rauðhetta á ennþá
eftir að læra það. Eitt af því sem sag-
an segir okkur er að það sé allt í lagi
að vera hræddur. Allir verða hrædd-
ir, en fólk verður að læra að láta
hræðsluna ekki taka yfir og þora að
berjast við það sem hræðir mann.
Þetta finnst mér mjög mikilvæg
skilaboð í sögunni. En veiðimaður-
inn er líka mjög næmur vegna þess
að hann er listamaður. Rauðhetta er
mjög listræn, en hún þarf að læra að
hlusta betur á þá sem vilja hjálpa
henni.“
Börn upptekin af úlfum
– Nú er skógurinn oft mjög
skuggalegur í leikritinu. Þurfa börn-
in sem koma að sjá leikritið kannski
að vera dálítið hugrökk til að þora að
horfa? „Já, ég held það, því skóg-
urinn á að vera hættulegur. Ég held
nefnilega að börnin sæki í það að
verða dálítið spennt og hrædd, og
horfast í augu við það sem er hættu-
legt. Við erum búin að halda nokkrar
forsýningar á leikritinu fyrir börn á
ólíkum aldri og hafa þau öll verið
mjög spennt en samt ekki getað
hætt að horfa. Kannski hjálpar það
dálítið að veiðimaðurinn talar í upp-
hafi leikritsins um hvernig það er að
vera hræddur og að það sé allt í lagi.
En það er eitthvað við úlfa sem lítil
börn eru mjög heilluð af. Ég hef tek-
ið eftir því hjá þriggja ára dóttur
minni hvað hún er upptekin af úlfum
og alls konar hættulegum hlutum.
Það var því dálítið skemmtilegt að
sjá á forsýningunum hvað leikskóla-
börnin eru t.d. upptekin af úlfinum
og Rauðhettu, en eldri börnunum
fannst meira gaman að látunum í
veiðimanninum og ömmunni.“
Erling Jóhannesson leikmynda-
hönnuður á heiðurinn af skóginum
skuggalega þar sem amma Rauð-
hettu býr í litla húsinu sínu. Búninga
hannaði Ásta Hafþórsdóttir og lýs-
ingu annast Björn Kristjánsson.
Charlotte bendir á að hópurinn sem
stendur að sýningunni hafi unnið ná-
ið saman við að búa til nokkurs kon-
ar ævintýraheim á sviðinu í Hafnar-
fjarðarleikhúsinu, þar sem ýmis
hljóð, ljós og skuggar leika um.
„Leikararnir spila sjálfir á hljóðfæri
og lásu öll hljóðin sem berast úr
skóginum sjálf inn á band. Þar bæt-
ist líka við ein persóna sem er
mamma Rauðhettu og Sóley Elías-
dóttir leikur,“ segir Charlotte en
sjálf semur Charlotte lögin í leikrit-
inu en sérlegur ráðgjafi við tónlistar-
stjórn er Pétur Grétarsson.
Menntuð leikkona
Charlott er fædd og uppalin í Dan-
mörku og flutti hingað til lands fyrir
hálfu öðru ári. Hún hefur náð stór-
góðum tökum á íslenskunni þó svo
að hún kvarti dálítið yfir flóknum
beygingum. Leikritið og lagatextana
samdi hún á dönsku og þýddi Þór-
arinn Eldjárn handritið yfir á ís-
lensku. Charlotte er menntuð leik-
kona og hefur starfaði hjá Árósa-
leikhúsinu og í ýmsum verkefnum í
Kaupmannahöfn. Hún hefur getið
sér gott orð sem leikkona í Dan-
mörku, og vann m.a. til hinna eft-
irsóttu Henkel-verðlauna árið 1996.
Síðan Charlotte kom til Íslands hef-
ur hún leikstýrt söngleiknum Kab-
arett hjá leikfélagi Kvennaskólans,
kennt við Listaháskólann og tekið að
sér nokkur hlutverk. En hvernig
stendur á því að Charlotte er komin
hingað til lands og farin að leikstýra
og semja? „Ég flutti hingað vegna
þess að ég er gift Íslendingi, Bene-
dikt Erlingssyni leikara, sem er
núna að vinna hjá Borgarleikhúsinu.
Þar sem ég hef ekki lært íslenskuna
nógu vel er erfitt fyrir mig að starfa
hér sem leikkona og því fór ég bara
að semja og leikstýra í staðinn. Það
hefur verið mjög skemmtilegt að fá
tækifæri til að vinna sýningu á borð
við þessa, skapa þennan ævintýra-
heim og móta hann með leikhópnum.
Það verður síðan að koma í ljós hvert
framhaldið verður,“ segir Charlotte
að lokum.
Ljósmynd/Hafnarfjarðarleikhúsið
Rauðhetta þarf að læra að varast ýmislegt í hinum dimma skógi. Hér má sjá Þórunni Ernu Clausen í hlutverki Rauðhettu.
„ÞAÐ ER ALLT Í LAGI
AÐ VERA HRÆDDUR“
Gamla Bæjarútgerðin í Hafnarfirði hefur
tekið á sig ævintýralega mynd, en í dag
verður frumsýnt nýtt leikrit um Rauðhettu
sem Charlotte Böving hefur skrifað fyrir
Hafnarfjarðarleikhúsið. HEIÐA
JÓHANNSDÓTTIR ræddi við Charlotte,
sem er jafnframt leikstjóri verksins.
heida@mbl.is