Pressan - 14.02.1991, Side 22

22
FIMMTUDAGUR PRESSAN 14.. FEBRÚAR 1991
AD ÞÍNUM DÓMI HELGA HJÖRVAR
LP
LISTAPÓSTURINN
S.PÓR
Endurunnin japönsk dagatöl
,,Eg fer einstaka sinnum á
uppbod í Tollhúsinu og eitt
sinn keypti ég upp lager af
japönskum dagatölum. Þaö
var náttúrlega skellihlegiö
enda skildu menn ekki hvaö
ég gat ætlast fyrir meö þessi
ósköp,“ segir Agnar Agnars-
son sem sýnir klippimyndir á
veitingastaðnum Tveir vinir
og annar í fríi. Sýningin er ní-
unda einkasýning Agnars en
hann hefur tekiö þátt í mörg-
um samsýningum.
„Þessi dagatöl nýttust mér
síðan mjög vel eins og sýn-
ingin ber með sér enda er
stór hluti hennar unninn upp
úr dagatölunum."
Það er erfitt að ímynda sér
að myndir Agnars hafi eitt
sinn verið japönsk dagatöl
með fáklæddum stælskvísum
á hverri síðu. Það er ekki
hægt að neita því að útfærsla
Agnars er mun frumlegri og
skemmtilegri.
„Ég á enn um 2000 prent-
aðar síður af dagatalinu og að
sjálfsögðu verður það fullnýtt
í klippimyndir. Ég vinn mikið
fyrirfram með myndirnar og
á haugana af efni sem ég hef
flokkað í efnishópa. Fyrir
bragðið get ég gengið að efn-
inu vísu þegar ég fæ hug-
myndir að myndum. Það má
geta þess að ég er á leiðinni á
annað uppboð hjá Tollinum
en ég hef haft spurnir af öðr-
um lager með dagatölum.
Það var ein hugmynd hjá mér
að búa til almanak úr japans-
myndunum aftur og senda
þeim í Japan svo að þeir geti
dæmt um hvort er skemmti-
legra, en kostnaðurinn við
prentun er svo gifurlegur að
það bremsar mig af. Það
stendur til hjá mér að sýna
aftur með vorinu og þá úti á
landi og svo ég hef öðru
hverju sent ljósmyndir af
verkum til gallería erlendis
en afskaplega fá þeirra eru
með klippimyndir. Ég sendi
nú reyndar í eitt slíkt í Frank-
furt og fékk jákvæð svör en
þar er langur biðlisti og það
verður í fyrsta lagi eftir tvö
ár,“ sagði Agnar að lokum.
Af útlendri
skapvonsku
Það hefur löngum ver-
iö einkenni okkar íslend-
inga aö líta meö lotn-
ingu til þess sem útlend-
ingar segja. Hefur sú
lotning oft nálgast und:
irlœgjuhátt. Útlendir list-
stjórnendur gera sér þaö
jafnan aö leik þegar þeir
á íslandsferðum sínum
fara í vont skap aö segja
aö viö rekum hérna ball-
ett meö feitum og göml-
um dansmeyjum, sinfón-
íu meö sífullum hljóö-
fœraleikurum og silki-
húfur þarlenskra menn-
ingarelíta flissa illgirnis-
lega yfir leikurum í
Borgar- og Þóöleikhús-
inu. Viöbrögöin láta
ekki á sér standa. Þaö er
ekki nóg meö aö okkur
blœöi í hjarta heldur
tökum viö gjarnan undir
afhjartans lyst og náum
ekki upp í nefiö á okkur
fyrir hvaö viö erum Ijót,
vitlaus og til alls ómögu-
leg. Þaö þarfþví ekki aö
fara í neinar grafgötur
meö þaö aö þetta þykir
útlendingum hin besta
skemmtun og hefur
hrein töfraáhrif til aö
lœkna timburmenn eftir
frumsýningarpartýin.
Þó aö Reykjavík sé
höfuðborg íslands þá er
hún þorp á alþjóölegan
mælikvaröa og tilburðir
til aö halda hér uppi
menningarlífi mega ekki
drukkna í vanmáttar-
kennd. Sá vanmáttur aö
belgja sig út á alþjóðleg-
um vettvangi meö alls-
kyns klisjur, gífuryröi
um sérstööu og gœöi ís-
lenskrar menningar og
skammast sín samt öðr-
um þrœöi og kynda und-
ir hverskyns niöurrifs-
starfsemi hérna heima
er hlœgilegur. íslensk
menning hlýtur alltaf
fyrst og fremst aö vera til
fyrir íslendinga. Vekji
okkar listsköpun hins-
vegar athygli á okkar
eigin forsendum erlendis
er þaö gott mál en
ómaklegt skítkast á ekki
aö hafa lögsögu í ís-
lenskri listhelgi.
Þóra Kristín Ásgeirs-
dóttir
Hvers vegna er leiklistarnám svona dýrt?
Leiklistarnám á Islandi tek-
ur fjögur ár og er dýrasta
nám sem hœgt er aö stunda á
Islandi. Listapósturinn spurði
Helgu Hjörvar skólastjóra
Leiklistarskóla íslands í
hverju þessi mikli kostnaöur
sem er um 900000 krónur á
nemanda á ári vœri fólginn.
„Kostnaðurinn liggur fyrst
og fremst í mikilli einstakl-
ingskennslu og því að skólinn
er fámennur. Það eru gerðar
mjög margvíslegar kröfur til
leikara og þeir þurfa að hafa
gott vald á mismunandi þátt-
um, til dæmis söng og dansi
svo að dæmi sé tekið. Það
felst mikil vinna í því ferli
sem hefst fyrir framan texta á
blaði og veldur því að persón-
urnar stíga upp af blaðinu og
lifria fyrir augum áhorfenda.
Leiklistarnám býr fólk undir
slíkt sköpunarstarf. Öll leik-
listarstarfsemi er mjög dýr og
þær eru margar vinnustund-
irnar sem liggja að baki
hverri leiksýningu. En þó að
leiklistarstarfsemi sé dýr og
tímafrek þá býr að baki vonin
um afurð sem hægt er að
sýna aftur og aftur. Leiklistar-
nám er að því leyti ólíkt tón-
listarnámi að það er verið að
vinna með hljóðfæri sem
ekki er hægt að stilla úti í bæ.
Leikarinn þarf sjálfur með
likama sínum og rödd að
framkalla þær tilfinningar i
samvinnu við mótleikara sína
sem gæða verkið lífi. En það
er með leiklistarnám eins og
tónlistarnám að það er hægt
að læra að glamra á hljóðfær-
ið tiltölulega fljótt en það
verður aldrei sambærilegt
við aivarlegt nám.“
Ævintýraferö
Fantasíu til
Eystrasaltsríkjanna
Dagur Gurinarsson sýnir Ijósmyndir á Mokka
,,Eg tek myndir fyrir Leik-
listarblaöiö sem ég ritstýri
þessa dagana og svo hef ég
veriö aö taka myndir síöan ég
var unglingur og sótt nám-
skeiö í Ijósmyndun," segir
Dagur Gunnarsson sem sýnir
Ijósmyndir á Mokka. Ljós-
myndirnar á sýningunni voru
teknar í leikför áhugaleik-
hópsins Fantasíu um Eystra-
saltslöndin í október. Fantas-
ía var þar í boöi Sambands
áhugaleikfélaga íEystrasalts-
ríkjunum. Ljósmyndirnar eru
öörum þrœöi heimild um
leikförina en einnig spegla
þœr mannlíf í Eystrasaltsríkj-
unum séö meö augum Dags.
„Þau fengu áhuga á að
bjóða okkur á leiklistarhátíð í
Vilnius eftir að hafa séð okk-
ur leika á Hátíð norrænna
áhugaieikfélaga í Svíþjóð.
Þetta var fyrsta leiklistarhá-
tíð þeirra þar sem útlending-
ar tóku þátt,“ segir Dagur.
Leikförin varð síðan hin
mesta ævintýraför.
„Öll bréf sem höfðu verið
send frá íslandi ásamt mynd-
um af leikhópnum og úr sýn-
ingum glötuðust á einhvern
dularfullan hátt og höfðu því
forsvarsmenn hátíðarinnar
lengst af gengið að því sem
vísu að við ætluðum ekki að
þekkjast boð þeirra. Það var
þó hundaheppni að tveimur
dögum fyrir hátíðina sendi ég
símskeyti sem tilkynnti komu
okkar og það komst í réttar
hendur. Vegna þessa var búið
að afpanta leikhúsið þar sem
við áttum að sýna í Eistlandi.
I staðinn sýndum við í heima-
vistarskóla fyrir berklaveik
börn nokkra kílómetra fyrir
utan Tallin. Ljósa- og hljóð-
kerfið leigðum við á svarta-
markaðinum og borguðum
að sjálfsögðu fyrir í dollurum.
Börnin urðu mjög hrifin af
sýningunni og jók það á gleði
þeirra að við vorum útlend-
ingar en þá höfðu þau ekki
barið augum áður. Aðbúnað-
ur í heimavistarskólanum var
hinsvegar allur hinn versti og
vakti upp óljósar minningar
úr Oliver Twist eftir Dickens.
Eftir þetta hélt hópurinn í
rútu til Vilnius í Litháen þar
sem leiklistarhátíð Eystra-
saltsríkjanna Baltijos Rampa
90 fór fram. Þar var okkur
tekið með kostum og kynj-
um. Það var mjög mikill mun-
ur á Eistlandi og Litháen. Lit-
háen kom okkur fyrir sjónir
sem mun evrópskari borg.
Þar var mun léttara andrúms-
loft og mikil bjartsýni ríkj-
andi þó að vöruskortur væri
þar mun meiri en í Eistlandi.
Ég þurfti til dæmis að fram-
vísa passa þegar ég keypti
mér axlabönd. í Eistlandi
voru líka fleiri rússneskir inn-
flytjendur og fleiri hermenn.
Leiksýningin í Vilnius gekk
síðan mjög vel og verkið sem
við sýndum hentaði mjög vel
með tilliti til tungumálaerfið-
leika, en það er látbragðsleik-
ur sem heitir Vagnadansinn.
Við sáum fljótlega eftir
komuna til Vilnius að við gát-
um ekki notað sviðið sem var
ætlað undir hátíðina en að-
standendur hennar brugðu
þá skjótt við og fengu lánað
litla sviðið í Borgarleikhúsinu
í Vilnius og við sýndum þá í
fyrsta sinn í atvinnuleikhúsi
og nutum góðs af þjónust-
unni þar. Sumar sýningarnar
á hátíðinni voru greinilegar
ádeilur á Rússa. Ég man sér-
staklega eftir einni sem hét
Kartan og fjallaði um risa-
stóra körtu sem gleypti allt og
alla. Körtunni fylgdu síðan
svartir hermenn.
í Tallin var okkur skipt nið-
ur á heimili og þar sem ég bjó
var ekkert heitt vatn og að-
eins gömul kolaeldavél. Hins-
vegar var þar stórt rússneskt
litsjónvarpstæki og á skján-
um ólmaðist Madonna. Þau
gátu nefnilega náð finnska
sjónvarpinu. Ég hitti líka
áhugaljósmyndara sem
fannst myndavélin mín vera
hreinasta tækniundur en það
má geta þess að hún er gömul
og af einföldustu gerð. Sjálfur
ók þessi maður um á mótor-
hjóli með hliðarvagni sem
var eins og klippt út úr seinni
heimsstyrjöldinni. Ég spurði
hann hvaða árgerð það væri
og hann svaraði 90. Það var
eins og þróuninn hefði stöðv-
ast á því tímabili."
Myndirnar á sýningunni
eru til sölu og kosta 3500
stykkið. Leikhópurinn Fant-
asía hyggur síðan á aðra leik-
för og nú til Moskvu. Þar
verður í sumar látbragðsleik-
hátíð með Gogol sem megin-
þema. Menntamálaráðuneyt-
ið ætlar að styrkja förina en
þó vantar herslumuninn og
Fantasía er á höttunum eftir
fleiri áheitum.