Pressan - 16.05.1991, Page 14

14
FIMMTUDAGUR PRESSAN 16. MAÍ 1991
FJÖLMIÐLAR
*
Arni Bergmann og verðid á kornflexinu
Útgefandi:
Blað hf.
Framkvæmdastjóri:
Hákon Hákonarson
Ritstjórar:
Gunnar Smári Egilsson,
Kristján Þorvaldsson.
Auglýsingastjóri:
Hinrik Gunnar Hilmarsson.
Ritstjórn, skrifstofur og
auglýsingar: Hverfisgötu 8-10, sími
62 13 13. Faxnúmer: 62 70 19.
Eftlr lokun sklptiborös:
Ritstjórn 621391, dreifing 621395,
tæknideild 620055.
Áskriftargjald 550 kr. á mánuði.
Verö í lausasölu 170 kr. eintakiö.
Rannsakið
Grund næst
Árni Bergmann, ritstjóri
Þjóðviljans, hefur verið nokk-
uð iðinn við að skrifa um okk-
ur á Pressunni í dálki sínum,
Klippt og skorið. Það er allt
gott um það að segja.
Arna þykir Pressan ekki
gott blað og kemur það sjálf-
sagt engum á óvart. Arni er
nefnilega einn þessara
manna sem virðast hafa
keypt allar skoðanir sínar á
sama stað, eins og sagði í ein-
hverri bíómynd. Ef maður les
Arna reglulega þá er hægt að
læra hann smátt og smátt ut-
an að.
Fyrirstuttu heimfærði Arni
eina af uppáhalds-skoðunum
sínum upp á Pressuna. Hann
sagði eitthvað í þá veru að
þar sem Pressan seldist vel
væri hún vont blað og vísaði
til útbreiddra blaða í útlönd-
um. Og af sömu ástæðu væri
Helgarblað Þjóðviljans giska
gott blað þar sem fáir vildu
kaupa það. Og þar sem fáir
vilja borga fyrir blaðið þykir
Arna sanngjarnt og rétt að
þeir sem kaupa sér kornflex
borgi eilítið meira fyrir morg-
unkornið sitt og þeir pening-
ar renni til að greiða Árna og
öðrum starfsmönnum Þjóð-
viljans laun.
Eg er ekki sammála Árna.
Ég er ósammála því að álög-
ur á almenning séu notaðar
til framfærslu annarra en
þeirra sem ekki geta bjargað
sér sjálfir. Ég tel Árna ekki til
þess hóps.
Kannski vill Árni ekki líta á
ríkisstyrkina sem framfærslu-
styrk fólks í óarðbærum
störfum heldur menningar-
pólitík, en ég er eftir sem áð-
ur ósammála honum. Þar
sem ég treysti ríkisvaldinu
ekki til þess að nota styrki og
mismunun til að stjórna at-
vinnulífinu, þá treysti ég því
enn síður fyrir menningunni.
Gunnar Smári Egilsson
Skýrsla Ríkisendurskoðunar
um málefni Náttúrulækninga-
hælisins í Hveragerði staðfestir
fréttaflutning PRESSUNNAR af
stórfelldum tilfærslum á pening-
um úr almannasjóðum til gælu-
verkefna stjórnar Náttúrulækn-
ingafélags íslands.
Skýrslan leiðir einnig í Ijós að
þessar tilfærslur hafa átt sér stað
um áratugaskeið. Það hlýtur að
vekja furðu að slíkt skuli fá að
viðgangast svo lengi án þess að
nokkur geri við það athuga-
semdir. Það bendir til þess að
heilbrigðisráðuneytið og dag-
gjaldanefnd spreði peningum í
allar áttir án þess að velta því fy r-
ir sér í hvað þeir peningar fara.
PRESSAN greinir í dag frá gíf-
urlegri uppsöfnun eigna í kring-
um elliheimilið Grund. Þar kem-
ur fram að eftirlitslaus sjálfeign-
arstofnun, sem rekur heimilið, á
í dag eignir upp á um 600 millj-
ónir að lágmarki. Ekki verður
annað séð en að fyrir þessar
eignir hafi verið greitt að stórum
hluta með daggjöldum frá ríkis-
sjóði.
Mál Grundar er því nýtt mál
fyrir heilbrigðisráðuneytið að
skoða. Það er ástæðulaust fyrir
ráðamenn þar að biða þess að
læknar heimilisins eða annað
starfsfólk gangi fram og neyði
ráðuneytið til að bregðast við.
Ástir samlyndra hjóna
„Það verður ao segjast eins
og er að þessi ríkisstjórn
byggist meira á trausti en
skjalfestum orðum, meira á
ást og kærleika en löngum
kaupmála.“
Frlðrik Sophusson Ijármálaráðherra.
særir erftur i mMI tilfinningar
minar hvarnig mr feóið «6 fora
Gullanöi Chopiins. f sfaft |mmu ad v«ra
meö fexfa viö kvikmyacnna setn er
|»ögul, |>á fér öþoiandi þuior meö
fexfann og auk |ra» var mikii ofnoHcun
á fónlisfinni. Lá við aö f»oð vwri búfö
að eyðileggla |»e«*a meistaraverk
kvikmyndanna."
HILMAR KARLSSON FJÖLMIÐLARÝNIR DV
EN ÞAÐ ER CHAPLIN SJÁLFUR SEM SEMUR TÓNLISTINA OG LES TEXTANN MEÐ.
er 6eút
„...það er sem möguleikar
slíkra þátta tæmist ótrúlega
fljótt, innan tíðar eru þeir
svo endurtekning sem bítur í
skottið á sér. Enda er það
svo að inntak þeirra kemst í
rauninni fyrir í litlu
handbókarkveri,...“
Áml Bergmann í umræðu um
kynlífsþættl.
Má ekki spyvja
mcramar?
„Ég held að í framtíðinni
verði að fara þá leið að taka
blóðprufu úr dæmdum
hestum til að koma í veg fyrir
svona.“
Slgurður Sæmundsson bóndl I
Holtsmúla.
MA RBYKJA I VITATEIGNUM ?
„í Iífinu hef ég fallið fyrir tvennu, reykingum og knattspyrnu.
Knattspyrnan hefur gefið mér allt, en reykingarnar voru að
taka allt frá mér.“ Johan Cruyff knattspyrnuhetja.
Orökynngi
„Voða, voða.voða...41
Ólafur Ragnar Grímsson fyrrverandl
fjármálaráðherra.
Að kunna að taka tapi
„Að mínum dómi einkenndist
sænska lagið af miklum
umbúðum utan um ekki neitt,
enda man ég það ekki
lengur.“
Svelnn Guðjónsson tónllstarblaða-
maður Morgunblaðsins.
Sala ríkisfyrirtækja
í útvarpsviðtali strax að
lokinni stjórnarmyndun lýsti
Davíð Oddsson því yfir að
meðal helstu verkefna ríkis-
stjórnarinnar á kjörtímabil-
inu yrði umfangsmikil sala á
ríkisfyrirtækjum. Kvað hann
reyndar mun fastar að orði
um þetta atriði en segir í
stefnuyfirlýsingu ríkisstjórn-
arinnar. Það er ástæða til að
fagna yfirlýsingu nýorðins
forsætisráðherra því mark-
miðið er góðra gjalda vert.
Mörgum spurningum er þó
ósvarað ekki síst um tilgang-
inn og aðferðina.
Sjálfstæðisflokkurinn — en
þó einkum afmarkaður hóp-
ur innan hans — hefur iðu-
lega látið hátt um nauðsyn
þess að selja ríkisfyrirtæki.
Lætur nærri að um trúar-
atriði sé að ræða. Lítið hefur
þó verið um að Sjálfstæðis-
flokkurinn færi eftir þessari
sannfæringu sinni, eða hefur
Davíð Oddsson, borgarstjóri,
beitt sér í ríkum mæli fyrir
sölu fyrirtækja í eigu Reykja-
víkurborgar? Nei. Hann seldi
BÚR í upphafi borgarstjórn-
arferils síns en síðan ekki sög-
una meir. Kannski er ástæð-
an sú að sjálfstæðismenn
hafa ekki í langan tíma þurft
að óttast að missa tök sín á
borginni og þar með fyrir-
tækjum í hennar eigu. En
öðru máli gegnir um ríkis-
valdið og ríkisfyrirtækin.
Sala ríkisfyrirtækja er ekki
markmið í sjálfu sér. Eignar-
haldið skiptir ekki höfuðmáli.
Tilgangurinn er að bæta
þjónustu, hækka verð, auka
hagkvæmni í rekstri o.s.frv.
Mörg rök hníga að því að
einkaaðilum farist þetta bet-
ur úr hendi en hinu opinbera.
Þó er það ekki einhlítt. Mikil-
vægasta skilyrðið er að
samkeppni eigi sér stað. Þar
sem henni verður við komið
er sjálfsagt að selja einkaaðil-
um ríkisfyrirtæki. Þetta á t.d.
við um ríkisbankana sérstak-
lega eftir að innlendur fjár-
magnsmarkaður hefur verið
opnaður gagnvart útlöndum.
Þetta á síður við ýmis opin-
ber einokunarfyrirtæki, eins
og t.d. Landsvirkjun. Þar með
er ekki sagt að óæskilegt sé
að selja slík fyrirtæki úr opin-
berri eigu heldur eingöngu
að þau verða ævinlega að
vera undir ströngu opinberu
eftirliti, sér í lagi hvað varðar
verðlagningu.
Tvö önnur sjónarmið
a.m.k. verður að hafa í huga
við sölu ríkisfyrirtækja. í
fyrsta lagi að fyrir þau fáist
sanngjarnt verð og að and-
virðið renni til réttra eigenda,
almennings. í öðru lagi að
umfangi og tímasetningu sé
þannig háttað að salan raski
ekki til muna jafnvægi á fjár-
magnsmarkaði og leiði til
vaxtahækkunar.
Af þessum hugleiðingum
er hægt að draga ákveðnar
ályktanir um það hvernig eigi
að standa að sölu ríkisfyrir-
tækja.
1. Gerð verði langtímaáætl-
un, t.d. til aldamóta, um
sölu ríkisfyrirtækja. Farið
verði hægt af stað til að
tryggja viðunandi verð og
MENN
Valdarœningi með klára stefnu
Það er stundum sagt um
stjórnmálamenn að þeir séu
kafbátar. Þá er átt við menn
sem berjast hatrammlega
undir yfirborðinu fyrir stöðu
sinni, svífast einskis til að ná
metorðum og völdum.
Olafur Ragnar Grímsson er
ekki kafbátur. Hann berst
reyndar hatrammlega fyrir
völdum og svífst einskis eins
og þeir. En munurinn er sá að
Olafur Ragnar er ekki í kafi.
Hann hikar ekki við að sýna
bolabrögð sín fyrir allra aug-
um.
Og hann nær árangri.
Hann stal formennskunni í
Alþýðubandalaginu beint
fyrir framan nefið á flokks-
eigendafélaginu. Hann varð
síðan fjármálaráðherra þó
hann hefði ekki náð kjöri á
þing. Hann sat i ríkisstjórn
sem hafði ekki meirihluta á
þingi lengst af og næstum
alla þjóðina á móti sér. Olafur
Ragnar var valdaræningi.
koma í veg fyrir vaxta-
hækkun af þessum sökum.
2.1 fyrstu atrennu verði seld
fyrirtæki sem tryggt er að
lendi í samkeppni. Við sölu
einokunarfyrirtækja síðar
meir verði komið á fót
ströngu opinberu eftirliti
með rekstri þeirra.
3. Andvirðið af sölu fyrir-
tækja í opinberri eigu
verði eingöngu notað til að
minnka skuldir ríkissjóðs
en þannig má ætla að allur
almenningur njóti góðs af.
Sala ríkisfyrirtækja á ekki
að vera trúarsetning öfga-
manna heldur langtímaverk-
efni sem skynsamir menn
geta sameinast um. Sjálf-
stæðismenn með forsætisráð-
herra í broddi fylkingar
skulda landsmönnum svör
við því hvernig þeir vilja tak-
ast á við þetta verkefni.
Hann komst til valda án þess
að nokkur hefði valið hann til
þess.
Menn ná ekki slíkum ár-
angri nema þeir hafi skýr
markmið. Og allir vita að pól-
itísk markmið Ólafs Ragnars
eru skýr; að koma Ólafi
Ragnari til valda og halda
honum þar.
Þó flestir aðrir stjórnmála-
menn hafi þessi markmið
einnig fyrir sjálfa sig þá eru
þeir flestir svo barnalegir að
blanda einhverju hugsjóna-
jukki saman við. Það vill
þvælast fyrir þeim og jafnvel
bera þá af leið.
En slíkt hendir ekki Ólaf
Ragnar. Þess vegna fer hann
svona listilega með tölur, til
dæmis um stöðu ríkissjóðs.
Fyrir honum er þeim ekki
ætlað að gefa upplýsingar um
stöðu ríkisins heldur tryggja
áframhaldandi völd Olafs
Ragnars. Þegar þetta er haft í
huga er auðveldara að lesa úr
línuritunum hans. Sama má
segja um ríkissjóð sjálfan.
Hans aeðsta hlutverk er að
halda Ólafi Ragnari að völd-
um.
En þrátt fyrir hrein og klár
vinnubrögð mistókst Ólafi
Ragnari í þetta sinn. Viðreisn-
arkrötum tókst að þagga nið-
ur í Ólafs Ragnars-armi AI-
þýðuflokksins og halda stöðu
sinni í biðröðinni að samstarfi
við Davíð Oddsson. Ef það
hefði ekki gerst hefði Ólafur
Ragnar ruðst fram fyrir og
farið í stjórn með íhaldinu.
Og nú hefur Ólafur Ragnar
ekki aðra valdastöðu en sem
formaður Alþýðubandalags-
ins og hann mun missa hana
á næsta landsfundi. Þar ráða
reglur flokksins en það er
spurning hvort hann mundi
ekki missa embættið hvort
sem væri. Eftir kosningasigur
landsbyggðarinnar innan Al-
þýðubandalagsins er Stein-
grímur J. sjálfkjörinn formað-
ur.
ÁS
o
o
*

HAN/h/ VÁfc IL-LA fy&ZKALLf&UZ- SÁ tfiW
/AíKLi' AWPÍ yoG- S>DTDTtf. LtT ð/cfcup. FÁ
SGTitfM HÁLFfitN MiUTA&b! ViP \£Kí>(aM
Ai> œ$A 3TÆ&R; NPcSTLEimWffi
K&A5SArJPi! JAMM DGr T/feTAj B& VEiT f>4£>
VÁN\ MifJtV Af> Þit- LAí
ftftpaðfcyrif) etv é<? áu't At> HAfílsíicafl
Ktfifc- NTÓTÍ SÍW £>ETup. \ UimN&ítXSMUM
HÁLFDÁM UGÓ-i ££ SEMDUe tÍL \CxMA
\ 5 \UA FYV-Sna TbT- JíM
H£ype>i\ÁAifr,
sæta
f/BTLAfi&A 4í>
PtflAÁ&AS®?
HBi HéU Aí> AUJfí VÆP« LiTLifC
QrlNUfc OG- SfcáE/fr£>tet SféA VAR ÞAP AÐ fdtJ-
Vee^AR VÆBiA oRí>Mip LiTUF- A& þC{R. SnÍF[ M/A
i' AMDiS-IÁMSLoFTíáJia? HC He WP.A AÐ
«6
ro
n
re
V)
8
c
2
re
E
ra
LL