Pressan - 11.03.1993, Qupperneq 7

FRETTI R
Fimmtudagurinn 1 1. mars 1993
PRESSAN 7

ítarlegum rannsóknum
á strandi Eldhamars GK
við Grindavík að Ijúka
Saksóknari
íhugar hvort
verði ákært
Frá Strandi Eldhamars GK við Grindavík, er fimm manns fórust. Mynd/Keli.
Hjá ríkissaksóknaraembætt-
inu fer fram ítarleg rannsókn á
málsgögnum vegna strands
bátsins Eldhamars GK-13 frá
Grindavík. Báturinn strandaði
22. nóvember árið 1991 við
Hópsnes þegar hann var að
koma heim úr róðri. Fimm
skipverjar fórust með skipinu
en einn bjargaðist í land.
Strax eftir strandið fór fram
ítarleg rannsókn og sjópróf hjá
bæjarfógetanum í Keflavík. Af-
rakstur þess var 260 blaðsíðna
samantekt um málið. í kjölfarið
hafa margir aðilar skoðað það
og hefur ríkissaksóknaraemb-
ættið til meðferðar, auk fyrr-
nefndra gagna, niðurstöðu
rannsóknarnefndar sjóslysa og
umsögn siglingamálastjórnar.
Það er skylt að senda ríkis-
saksóknara öll slík mál, en
PRESSAN hefur heimildir fyrir
því að þetta tiltekna mál hafi
fengið sérstaklega nákvæma
skoðun.
Athugun rikissaksóknara fel-
ur í sér að skoðað er hvort eitt-
hvað það hafi komið fram við
rannsókn málsins sem gefi til-
efni til ákæru, en slíkar ákærur
eru fátíðar. Er þá skoðað hvort
einhverjar athafnir í kringum
strandið varði refsiábyrgð ein-
hverra sem þar áttu hlut að
Þrotabú Ólafs Laufdal með mál á hendur syni Ólafs
GERIR KRðFU UM SUMAUHBW
SUNMUNS
f dag verður tekið íyrir í Hér-
aðsdómi Reykjavíkur mál sem
Þorsteinn Einarsson, héraðs-
dómslögmaður og bústjóri í
þrotabúi Ólafs Laufdal veit-
ingamanns, hefur höfðað á
hendur Amari Ólafssyni, syni
Ólafs. Tilefni málshöfðunar-
innar eru viðskipti feðganna
þar sem sonurinn eignaðist
sumarbústað við Álftavatn í
Grímsnesi sem áður var per-
sónuleg eign Ólafs. Samkvæmt
kaupsamningi 12. júní árið
1991 fékk Arnar afsal fyrir hús-
inu, en bústjóri vill ekki fallast á
að þessi viðskipti hafi verið
eðlileg.
Með riftuninni er bústjóri að
gera tilraun til að fá 3,2 millj-
óna króna eign inn í búið auk
dráttarvaxta. Sumarbústaður-
inn er 54 fermetrar að stærð og
landið sem fylgir er upp á 3.400
fm. Samkvæmt skattframtali
Ólafs fyrir árið 1991 var sölu-
verðið 1,5 milljónir króna og
var sagt að fullu
greitt, þótt Ólafi tæk-
ist ekki að sýna fram
á hvernig.
Tvö dómsmál
í Héraðsdómi
Reykjaness
Þá eru rekin tvö
dómsmál á hendur
þrotabúinu fyrir
Héraðsdómi Reykja-
ness vegna krafna ífá
þrotabúi Álfabakka 8
hf. og þrotabúi Ár-
múla 5 hf. Þessi
þrotabú, sem eru vegna fyrr-
verandi fyrirtækja Ólafs,
Broadway og Hótels íslands,
lýstu kröfum í persónulegt bú
Ólafs Laufdal. Kröfunum var
hafnað og því eru málin rekin
með þessum hætti. Þarna er
teflt um verulegar fjárhæðir
vegna skuldajafnaðar og fleira.
Um er að ræða háar tölur til
samans eða yfir 30 milljónir. Ef
kröfurnar verða viðurkenndar
tvöfaldast kröfur í þrotabú Ól-
afs.
Reynt að selja íbúð-
irnar á Spáni
Sem kunnugt er hafði bú-
stjóri uppi á miklum eignum
Ólafs á Spáni. Þar var um að
ræða ellefu íbúðir í íbúðahótel-
inu Benal Beach á Torremolin-
os í eigu Ólafs og konu hans.
Þessar eignir höfðu hvergi
komið fram í skattframtölum
og Ólafi hafði láðst að benda á
þær við gjaldþrotið.
Eftir því sem komist verður
næst hefur ekki enn tekist að
selja íbúðirnar á Spáni, en þær
hafa verið á sölu um skeið. Um
verðgildi þeirra er erfitt að
segja, en því hefur verið varpað
ÓLAFUR LAUFDAL
Þrjú mál tengd þrotabúi
hans eru nú rekin fyrir
dómstólum.
fram að verðgildi eignarhluts
Ólafs, sem átti helming í íbúð-
unum, sé á bilinu 30 til 45 millj-
ónir króna.
máli.
Ef ákveðið er að ákæra má
benda á að alvarlegri málin fara
fyrir svonefndan siglingadóm,
sem er afar fátítt, en önnur eru
rekin fyrir héraðsdómi þar sem
atburðurinn átti sér stað.
Siglingadómur er fjölskipað-
ur dómur, skipaður eftir sér-
stökum reglum, og á að fjalla
um meiriháttar mál. Til kasta
hans koma einstaka viðamikil
mál að sögn Hallvarðs Ein-
varðssonar ríkissaksóknara.
Hann taldi að málið yrði afgreitt
frá embættinu innan örfárra
daga.
Strandið vakti feikimikla at-
hygli á sínum tíma, enda fór
margt úrskeiðis við björgunar-
starfið og aðdraganda strands-
ins. Má meðal annars nefna að
um fjörutíu mínútur liðu ffá því
tilkynnt var um slysið þar til
björgunarþyrla var ræst út.
Stýrimaður bátsins, Eyþór
Björnsson, var eini bátsverjinn
sem bjargaðist í land og athafriir
hans voru meðal annars eitt af
því sem nákvæmlega var skoð-
að.
f skýrslu rannsóknarnefndar
sjóslysa kemur fram að hann
var einn í brúnni á leiðinni
heim. Þar segir einnig að skip-
stjóri hafi í fyrri ferð skipsins
veitt stýrimanni áminningu þar
sem hann hafi vakið skipstjór-
ann of seint. Síðar segir í niður-
stöðu rannsóknarnefndarinnar:
„Nefndin telur að orsök
strandsins hafi verið óná-
kvæmni í staðarákvörðun og
stýrimann hefur skort fullnægj-
andi þjálfun í að staðsetja skip-
ið. Ekki hefur verið notaður sá
tækjabúnaður sem um borð
var, svo sem ratsjá, dýptarmælir
og sjókort. Ef fylgst hefði verið
með í ratsjá hefði sést hvert
stefndi. Allar líkur benda til þess
að skipstjóri hafi ekki komið í
brú nógu fljótt til að geta áttað
sig á hvar skipið var áður en það
strandaði."
1 framburði stýrimanns við
sjóprófin kom ffam að hann var
við stjórnvöl á leið til Grinda-
víkur. Hann kvaðst óvanur inn-
siglingunni. GPS-staðsetningar-
kerfið var óvirkt þennan dag,
dýptarmælir í brúnni var ekki í
gangi og stýrimaður kunni ekki
á lóran-staðsetningartækið.
Stýrimaður sagðist hafa verið
óviss á staðsetningu skipsins og
kallað á skipstjórann, sem taldi
skipið strax of vestarlega.
En margt annað hefur verið
gagnrýnt við strandið. Fjarskipti
voru í mesta ólestri og eingöngu
var treyst á farsímakerfi, sem þó
hefur sýnt sig að er óáreiðanlegt
við slíkar neyðaraðstæður.
Einnig kom í ljós að ástand flot-
galla skipshafnarinnar var ekki
gott og leggur rannsóknarnefnd
sjóslysa til að endurskoðaðar
verði reglur um þá í ljósi niður-
staðna rannsóknanna sem fyrir
liggja.
GEIR
Haarde er farinn að burðast
með pólitísk aukakíló sem
virðast ættuð frá Framsóknar-
flokknum. Geir nýtur sem
kunnugt er mikillar „virðing-
ar“ og „trausts" fyrir störf sín
sem þingflokksformaður Sjálf-
stæðisflokksins. Þetta eru
sömu lýsingarorðin og yfirleitt
eru notuð um HalldórÁs-
grímsson og það getur varla
verið tilviljun, miðað við hvað
Geir er farinn að hljóma ótrú-
lega framsóknarmannslegur
upp á síðkastið. Nú vill hann
ekki afnema einokunarsölu á
lyfjum í landinu af því að a)-
þetta hefur svo lengi verið
svonaogþarafleiðandibjþað !
má ekki raska kerfinu of hratt
og of mikið. Þetta eru sömu
rökin og umbótasinnar á borð
við
EGIL
Jónsson og Eggerí Haukdal
nota þegar þeir eru að verja
landbúnaðarkerfið. Nema
hvað þeir segja líka að ekki
megi skaða einkaleyfishafana
og einokunarfyrirtækin, en
Geir er alltof greindur og vel
menntaður til að segja svoleið-
is. Þegar honum er bent á hvað
stendur í stefhuskrá Sjálfstæð-
isflokksins um verslunarfrelsi
og hann minntur á þá einföldu
grunnhugmynd hagfræðinnar
að samkeppni leiði til lægra
vöruverðs grípur hann til ann-
arrar gamalreyndrar fram-
sóknartaktíkur, móðgast, talar
yfirlætislega og segir að svona
skætingur sé nú ekki til far-
sældar fallinn. Þetta hefur
hann ábyggilega lært af öðrum
framfarasinnuðum þing-
flokksformanni,
PÁLI
Péturssyni, sem er öðrum
mönnum hugmyndaríkari við
að hreyta pólitískum ónotum í
andstæðingana þegar farið er
að þrengjast um í málefna-
stöðunni. Geir hefur náttúr-
lega horff upp á þetta og veit
að Páll nýtur líka virðingar og
trausts meðal framsóknar-
manna, alveg eins og Halldór.
Það ætti þó einhver velviljaður
að benda Geir á að það er ekki
hollt að vera eins í laginu pólit-
ískt og Halldór og Páll. í þeirra
flokki er það talið normalt
ástand og frekar sóst eftir því;
aðrir gera sér grein fyrir að
framsóknartíminn er liðinn og
fjarlægist blessunarlega óð-
fluga. Pólitísk aukakíló eru
nefnilega hættuleg heilsunni.
Sigurður MárJónsson