Pressan - 11.03.1993, Qupperneq 20

SPILLTIR STJORNMALAMENN
20 PRESSAN
Fimmtudagurinn ll.mars 1993
Maður vikunnar
Emma Thompson
Tilnefnd til Óskarsverðlauna
Frjálslynd og frumleg
þann sið að ganga um naktir á
heimilinu. Dóttur þeirra þótti
ekkert eðlilegra og því kom
það flatt upp á hana, þegar
skóiasystur hennar hneyksl-
uðust á frjálslegu heimilis-
haldinu.
Árið 1989 giftist Thompson
leikaranum og leikstjóranum
Kenneth Branagh, sem meðal
annars leikstýrði Henry V.
Parið vakti strax mikla athygli
og talað var um þau sem hin
nýju Laurence Olivier og Vivi-
en Leigh. Thompson hefur
aldrei verið sú samlíking að
skapi, enda er hún þeirrar
Emma Thompson
hefur haft að leiðar-
Stjarna hennar hefur risið
hratt. Breska leikkonan Emma
Thompson hefúr unnið hvern
leiksigurinn af öðrum og
margir eru sannfærðir um að
það verði hún, sem að þessu
sinni hreppir Óskarsverðlaun-
in sem besta leikkona, fyrir
frábæra frammistöðu sína í
myndinni Howards End. f
Hollywood hefur Thompson
vakið athygli fyrir það hvað
hún er „innilega bresk“ og
•öðruvisi týpa en aðrir leikarar,
burtséð frá ótvíræðum leik-
hæfileikum hennar.
Thompson, sem er 33 ára
að aldri, segist ávallt hafa
haft að leiðarljósi heilræði
föður síns, sem hann gaf
henni þegar hún var smá-
stelpa: „Vertu ffumleg og
vertu þú sjáif" Hún hafi ufoi heilrœðiföður
fario að raðum foðunns J J
og aldrei reynt að vera SÍUS, Sem hann gaf
neitt annað eða meira en , . ,
húner.Thompsonkveðst henni bamungri’.
Eft » Vertufrumleg og
hlutverk fögru konunnar, vertU þÚ sjálf “
enda hafi hún aldrei haft ^^
útlitið með sér. Þó hvarfli
það svo sannarlega ekki að sér
að láta flikka upp á útlitið eða
iíkamsvöxtinn, til þess sé lífið
allt of stutt.
Kvenréttindakonan Emma
•Thompson hefur skýrar skoð-
anir á stjórnmálum og hefur
tekið þátt í ýmsum mótmæla-
göngum vinstrisinnaðra í
Lundúnum, m.a. gegn Golf-
stríöinu, Rauðu Khmerunum í
Kambódíu og vígbúnaðar-
kapphlaupi risaveldanna.
' Thompson er frjálslynd í
skoðunum ög hei'ur. þrátt fyrir
ógnvaldinn alnæmi, meðal
annars hvatt bresk ungmenni
til kynlífs fýrir hjónaband.
Erjálslyndið er Thompson í
blóð borið. Foreldrar hennar
voru báðir leikarar og höfðu
skoðunar að ekkert sé líkt með
þeim hjónum og hinum
gömlu hetjum hvíta tjaldsins.
Hún dregur þó enga dul á að
henni líkar afar vel að starfa
með eiginmanni sínum, hvort
heldur er að leika á móti hon-
um eða vinna undir leikstjórn
hans. Að sögn Thompson eru
þau leikarahjónin fullkomnir
jafningjar í starfi. Enginn efast
þó um, að falli Óskarsverð-
launin henni í skaut eigi hún
eftir að skjóta manni sínum
ref fyrir rass. Hvar svo sem
verðlaunin eiga eftir að lenda
er víst að framtíðin er björt hjá
Emmtt Thompson og ef að ltk-
um lætur á hún eftir að geta
valið úr hlutverkum í ffamtíð-
inni.
-TheEuropean
Vandamál Jeltsíns
Stjórnmálakreppan í Rússlandi fer síversnandi og Boris Jeltsín
forseti á nú á hættu annaðhvort að verða breytt í toppfígúru eða
beinlínis vera færður til. Fyrrum kommúnistar hafa notað hvert
tækifæri til að grafa undan forseta landsins. Hann á samt sem áður
siálfur sök á ýmsum þeim vandamálum sem upp eru komin.
Aræðni Jeltsíns í valdaránstilrauninni 1991 hefúr ekki verið fýlgt
eftir með stjórnkænsku í daglegu stjómmálavafstri. Vesturveldin
gætu sýnt liðsinni og tekið á málum Rússlands af meira næmi. Þau
ættu að meðhöndla Jeltsín sem jafningja, ekki sem auðmjúkan
bónarmann. En örlög Jeltsíns eru í hans eigin höndum. Hann verð-
iir að sýna á sér nýjar hliðar gagnvart þjóð sinni. Hann hefúr ekki
enn sýnt fram á hvers konar þjóðfélag hann er að reyna að skapa.
Jeltsín ætti að bæta fýrir yfirsjón sína og gera rússnesku þjóðina
að trúnaðarmanni sínum, til dæmis með því að tala beint til hennar
í gegnum sjónvarp, að hætti vestrænna leiðtoga. Þess konar opin-
ská forysta mundi að vísu ekki fýlla tómu diskana af mat. En hún
gæfi tilefhi til vonar um framtíðina og takmark til að stefna að.
ítalir sjá þá von eina að veita gegnumspilltum stjórnmála-
mönnum sínum sakaruppgjöf
Italskir pólitíkusar
í útrýmingarhættu
ANTONIO Dl PlETRO: Saksóknarinn bað um„pólitíska lausn" til að afstýra upplausn.
Dómsyfirvöld á ítal-
iii hafa hátt í þúsund
manns tilrannsókn-
ar. Fjórir ráðherrar
eru fallnir í valinn,
tveir flokksformenn,
Fiat-forstjórar og
óteljandi minni spá-
menn.
Ef svo fer sem horfir er í út-
rýmingarhættu heil kynslóð
frammámanna í ítölskum
stjórnmálum og viðskiptum.
Tiltölulega sakleysislegt mútu-
mál í Mílanó er orðið að um-
fangsmesta spillingarhneyksli
sem ítalir hafa upplifað og eru
þeir þó ýmsu vanir. Hátt í eitt
þúsund manns hafa verið undir
smásjá saksóknara víðs vegar
um Italíu og á síðustu vikum
virðist rannsóknin hafa náð
toppi pýramídans.
Við síðustu talningu lágu í
valnum fjórir ráðherrar, tveir
flokksformenn, nokkrir fýrrver-
andi ráðherrar, óteljandi ríkis-
forstjórar og embættismenn og
stjórnendur nokkurra helstu
stórfýrirtækja landsins.
Oft hefur verið kreppa í
ítalskri pólitík, en aldrei sem nú.
Eina von landsins virðist felast í
víðtækri sakaruppgjöf til að
forðast hrun í stjórnmála- og
viðskiptalífi.
Elliheimili í Mílanó
Boltinn byrjaði að rúlla fýrir
ári í Mflanó. Þá var bankað upp
á hjá Mario Chisea, forystu-
manni sósíalista og forstjóra
elliheimilis þar í borg. Fyrir ut-
an stóð Luca Magni, eigandi
hreingerningafyrirtækis sem
hafði náð samningum við elli-
heimilið, og var kominn til að
ganga frá lausum enda: helm-
ingnum af sjö milljóna líra mút-
um sem Chisea hafði þegið gegn
því að fýrirtækið fengi samning-
inn.
Þetta var rútínuheimsókn, en
í þetta sinn kom framkvæmda-
stjórinn hlaðinn aukabúnaði,
því innan klæða bar hann hljóð-
nema og í skjalatösku hans var
falin myndbandsupptökuvél.
Eitthvað hefur Chisea þó grun-
að, því hann reyndi að sturta
peningahrúgunni niður um sal-
ernið, en án árangurs. Hann var
umsvifalaust handtekinn.
Rannsóknin og gildran voru
að undirlagi Antonios di Pietro,
þá óþekkts saksóknara í Mílanó
sem nú er orðinn þjóðhetja.
Hann hafði haft augastað á
Chisea síðan fýrrum eiginkona
hans heimtaði mun meiri ffam-
færslulífeyri en laun vesæls elli-
heimilisforstjóra hefðu nokkru
sinni dugað fyrir. Hún vissi af
fasteignum og innstæðum á
svissneskum bankareikningum
og vildi fá sinn skerf af þeim.
Þegar Chisea neitaði fór konan
til saksóknara og leysti frá
skjóðunni. Di Pietro þáði upp-
lýsingarnar með þökkum og
fékk Magni, sem var orðinn
langþreyttur á spilltum stjórn-
málamönnum, til að leggja
gildru fýrir Chisea.
Ólíkt öðrum saksóknurum
hætti di Pietro ekki rannsókn
þegar málið fór að nálgast
innsta hring Sósíalistaflokksins
né heldur þrýstu yfirmenn hans
á um það, eins og alvanalegt
hefur verið hingað til. Brátt náði
rannsóknin til mörg hundruð
stjórnmálamanna, embættis-
manna og athafnamanna í Míl-
anó, Róm og víðar, þeirra á
meðal bróður og sonar Bettmos
Craxi, fýrrum forsætisráðherra.
Rannsóknin náði ekki síður til
kristilegra demókrata og jafnvel
kommúnista, sem höfðu fengið
sinn skerf af mútum og öðrum
ólöglegum greiðslum sem
stjómmálakerfið á ítalíu virðist
hafa nærst á.
Fangelsin fyllast
Aðferðin var tiltölulega ein-
föld: stjórnmálamönnum var
mútað gegn því að viðkomandi
fengi viðskipti við ríkið, oftast
við húsbyggingar, vegagerð og
samgöngumannvirki. Verðið,
sem verktakinn krafði rfkið um,
var um leið nógu hátt til að það
nægði fyrir mútugreiðslunum.
Allir græddu — nema skatt-
greiðendur, sem sitja uppi með
gagnslausar og allt of dýrar
framkvæmdir um alla Ítalíu.
Önnur leið var að koma fé í
sjóði stjórnmálaflokka eftir
krókaleiðum, til dæmis í gegn-
um svissneska bankareikninga,
og komast þannig framhjá lög-
um og reglugerðarákvæðum
um að slík framlög skuli til-
kynna opinberlega.
ítalskir rannsóknaraðilar
handtóku verktaka, embættis-
menn, stjórnmálamenn, for-
stjóra ríkisfýrirtækja og einka-
forstjóra í hópum. Og San Vit-
tore-fangelsið í Mílanó fór að
keppa við La Scala-óperuna um
hvor staðurinn væri vinsælli
samkomustaður fyrirmenna.
Fangelsið var upprunalega
hannað fyrir 750 fanga, en þar
gista að jafnaði 2.200 manns og
liggja á gólfdýnum í þröngum
klefum við þriðja mann.
Meðal þeirra sem hafa fengið
að reyna þetta eru Antonio
Mosconi, forstjóri tryggingafýr-
irtækisins Toro, sem Fiat-sam-
Flokksþing ítalskra repúblikana hefstá morgun
Kusk á hvítflibbann
Allt frá því yfirvöld í Mílanó
hófu rannsókn sína fyrir ári
hefúr Giorgio La Malfa reynt
að sveipa Repúblikanaflokk
sinn heiðarleikablæ sem á að
aðgreina hann ffá stóru, gömlu
spillingarflokkunum. La Malfa
sagði í maí í fýrra að repúblik-
anar tengdust á engan hátt
spillingu í stjórnmálum og því *
hlakkaði í andstæðingum hans
þegar hann neyddist til að segja
af sér formennsku fýrir þremur
vikum.
Þó er engan veginn ljóst
hvað La Malfa vissi, ef þá nokk-
uð, um ólöglegar greiðslur, sem
góðvinur hans og flokksbróðir,
Giorgio Meddri, er sagður
hafa þegið. Meddri var hand-
tekinn um miðjan febrúar og
þegar nafn La Malfas kom upp
í rannsókninni sagði hann af
sér. Lítið hefur spurst út um
smáatriði í málinu.
La Malfa varð formaður
Repúblikanaflokksins árið
1987 og var ráðherra í sam-
steypustjórnum allt þar til
1990, þegar flokkurinn neitaði
að eiga aðild að sjöundu ríkis-
stjórn Andreottis. Deilan
snerist um ráðherrastóla, en La
Malfa tókst að gera úr henni
málefnadeilu og mynda í hug-
um kjósenda gjá á milli sín og
gömlu flokkanna. Síðan hefur
hann talað ákaft fýrir upp-
stokkun á stjórnkerfi og flokka-
kerfi og notið bæði vinsælda og
virðingar fýrir heilindi.
Flokkurinn hefur ekki notið
þessa — fékk aðeins fimm pró-
sent atkvæða í kosningum í
fyrra — en er þó talinn traust-
astur smáflokkanna sem nú
Giorgio
LaMalfa
Hans heilag-
leiki sagði
afsér.
sonur annars leið-
toga flökksins utn
árabil, Ugos I.a
Malfa. Um leið og
formaðurinn sagði
af sér boðaði hann
til flokksþings sem
hefst á morgun, 12.
nrars. Þar er eins
víst að flokkurinn
neiti að taka afsögn
hans til greina og
ógna samtryggingu stóru La Malfa fái annað tækifæri til
flokkanna. Repúblikanar mega að berjast fýrir umbótum og
samt varla við því að missa heiðarleika þrátt fýrir kuskið
mann eins og La Malfa, sem er sem nú féll á hvítflibbann.