Vísir Sunnudagsblað - 12.11.1939, Blaðsíða 1

1039
45 biad
Sunnudaginn 12. nóvember
ÞÓRBUR BLINDI
Á MÓFELLSSTÖÐUM
ÞÓRÐUR JÓNSSON.
Ýmsir munu Reykvikingar
kannast við Þórð blinda á Mó-
fellsstöðum, með því að um
margra ára skeið liefir liann
komið liingað, þrisvar til fjór-
um sinnum á ári hverju, og
dvelur þá Iiér nokkura daga hjá
frændum og vinum. Er hann
gengur hér um göturnar, beinn
í baki og ber höfuðið hátt, er
hann ávalt í fylgd með ung-
lingi, sem vísar honum veginn.
Þótt blindan leyni sér eldvi er
Þórður þó svo kvikur á fæti
og léttur í spori, að þeirra liluta
vegna myndu menn ekki gera
sér grein fyrir að þar væri mað-
Ur á ferð, sem blindur hefir
verið um sex tugi ára.
Erindi Þórðar hingað til bæj-
arins er ávalt hið sama. Hann
er að afla sér efniviðar, með
því að hann er þjóðhagasmiður
á tré og jafnvel á járn, og hér á
hann systur og hér á hann vini,
sem honum þvkir gott að
dvelja hjá og liitta að máli.
Eg hitti Þórð í húsi kunningja
míns, og ræddu þeir saman um
smíðar. Eg veitti þvi í fyrstu
enga athygli að Þórður var
blindur, enda vék hann ekki að
því, en hitt leyndi sér ekki, að
þar var maður bjartsýnn og
léttlyndur, og kunni skil á
mörgum þeim lilutum, sem
sjáandi menn horfa fram lijá.
En þegar eg tók að virða mann-
inn fyrir mér nánar gekk eg
þess ekki dulinn hvers liann
hafði mist, þótt liann fengist
ekki um.
Blindan og fyrstu sporin.
Þórður er borinn og barn-
fæddur að Mófelisstöðum í
Skorradai og þar hefir hann al-
ið allan aldur sinn til þessa.
Hann er sonur Jóns Þórðarson-
ar bónda að Mófellsstöðum og
konu lians, Margrétar Einars-
dóttur, og fæddist hinn 29.
juni 1874, •— á sjálfri þjóðhá-
tíðinni.
Er hann var 10 vikna gamall
greip liann mögnuð kirtlaveiki,
en litið var þá um lækna, og
þeir ekki sóttir nema að líf
lægi við. Af völdum kirtlaveik-
imiar munu augun Iiafa skemst,
en læknar telja nú að vel hefði
mátt ráða bót á þessu, þótt nú
sé það orðið um seinan. Er
Þórður komst á legg sá liann þó
enn nokkura glætu, og það svo
að liann gat óljóst greint liti, sá
stjörnur og norðurljós, en þó
ekki litbrigði þeirra sem skyldi.
Mismun dags og nætur greindi
hann til sjö ára aldurs. Alt þetta
nægði til þess að Þórður gat
gert sér nokkura grein fyrir
umhverfi sínu, og hefir það
síðar orðið honum til mikillar
gleði, þótt hann fengi þess eklci
lengur notið.
Svo kom hin Ianga nótt, sem
meinaði Þórði að taka þátt í
leikjum jafnaldra sinna, en
hinsvegar varð hann aðnjótandi
frekari fræðslu en þá var títt
um börn, með því að móðir
lians reyndi að bæta honum
upp sjónmissinn, með því að
fræða liann um alla liluti, eftir
því, sem föng voru á.
Undirbúningsnám.
Er Þórður var ellefu ára að
aldri tók hann að fást við smíð-
ar, en liafði þá engin áliöld
önnur en sjálfskeiðung, og ekki
átti hann þá kost verulegrar
leiðbeiningar. Það, sem bjarg-
aði honum og gerði honum
kleift að stunda smíðarnar var
næmi hans í fingurgómunum.
Með því að þukla á hlutunum,
tókst honum að gera sér glögga
grein fyrir lagi þeirra og draga
upp mynd af þeim í huga sér.
Smiðaði hann því næst ýmsa
hluti án nokkurrar tilsagnar,
með því að hann þekti þá eng-
an, sem verulegt vit liafði á
smíðum, eins og að ofan getur.
Er Þórður fermdist fékk
liann í hendur fyrstu fræðandi
bókiná hjá sóknarpresti sínum,
séra Arnóri Árnasyni. Yar það
Alþýðubók séra Þórarins Böðv-
arssonar, og liafði Þórður af
henni mikið gagn og gaman.
En um þessar mundir dvaldi
sá maður á Hesti í Borgarfirði,
sem Þórður lærði mest af, og nú
er þjóðkunnur hagleiksmaður,
en það er Halldór Arnórsson
gervilimasmiður hér í bænum.
Halldór var framúrskarandi
hagur strax í æsku, en félítill og
skildi þvi betur en nokkur ann-
ar þau kjör, sem Þórður átti
við að búa. Leiðbeindi Ilalldór
honum á margan hátt, að vísu
aðallega munnlega, en af því
hafði Þórður fult gagn er til
framkvæmdanna kom. Þakkar
Þórður Halldóri hve mikils
lionum varð ágengt í smíðun-
um, og er hann kemur hingað
til bæjarins heimsækir hann
Halldór altaf, og lærir jafnan af
honum eitthvað nýtt, og eru
þeir góðir vinir.
Verkfærakosturinn.
Það, sem liáði Þórði í fyrstu
var verkfærakosturinn, og
með því að engin tök voru á
því að afla þeirra ákvað Þórður
að smíða þau sjálfur. Fyrsta
verkfærið, sem liann bjó til var
Þórður við sögunarvélina.
plógliefill, en það var liægra
sagt en gert að búa hann til.
Tókst það þó, og telur Þórður
að vísu að liann sé liarla ófull-
kominn, en að liann hafi þó
gert sitt gagn, og hangir ennþá
í verkfærageymslu hans, þótt
til hans sé nú yfirleitt ekki
gripið.
Á þessu skeiði þektist ekki
trélim og plægði Þórður þvi
saman alt er hann smíðaði, en
á því þurfti að vera góður frá-
gangur, þannig að alt félli vel
í grópar. Smátt og smátt smíð-
aði Þórður lianda sér verkfæri,
hæði úr járni og tré, en á seinni
árum hefir liann keypt tenn-
urnar en smíðar hefilstokkana
sjálfur.
Með þrautseigju hefir Þórður
komið sér upp ágætu verkfæra-
safni í skemmU sinni, og þar er
staður fyrir hvern hlut og hver
lilutur á sinum stað, og allir á
heimilinu gæta þess, þólt þeir
fái hluti að láni, að setja þá á-
valt á sama stað þannig að
Þórður geti gengið að þeim sem
vísum.