Vísir Sunnudagsblað - 03.10.1942, Blaðsíða 3

:
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
S
Ravenala-tréð.
Ef menn reka járn
með beittum oddi
inn í tréS — jafn-
vel á mesta þurka-
tíma ársins, eiga
menn víst, að um
þaS bil hálfpottur
af fersku vatni
gusist út úr trénu.
Á Madagascar er
’tréS kallað „ferða-
mannatréð". Það
er m. a. notað til
húsgagnagerðar.
Gróður.
80 af hverjum hundrað plönt-
um, sem fundizt hafa á Mada-
gascar, fundust upprunalega
aðeins þar. Margar hafa siðan
verið fluttar til annara landa.
Dýralíf.
Af hinum fjölmörgu rándýra-
tegundum Afríku fyrirfinnast
engar á Madagascar. Eina
hættulega skepnan á eynni eru
griðarstórir krókódílar. — Le-
múrurnar, sem mynd er birt af
hér að framan, eru um alla
eyna, og eru sérkennandi fyrir
hana. Dýr þessi draga nafn sitt
af hinu sokkna meginlandi, Le-
muria.
í hafnarborgunum.
Þar — til dæmis i Majunga
— ægir saman fólki af ótal kyn-
kvislum. Smákaupmenn eru
flestir af arabiskum stofni eða
Kinverjar. Arabar gegna ýms-
um embættisstörfum undir yfir-
stjórn Frakka.
i
Paradís hinna
kjötgráðugu.
Á Madagascar eru fleiri naut-
gi-ipir en menn — eða um 5
milljónir að því er talið er, enda
er hvarvetna hægt að fá ódýrt
kjöt, en grænmeti og kartöflur
er tiltölulega miklu dýrara, og
þegar matur er fram reiddur á
Madagascar eru hlutföllin milli
kjöts og kartaflna alveg þveröf-
ugt við það, sem tíðkast lijá
hvítum þjóðum. (Með fjórum
risasneiðum af steiktu kjöti eru
fram reiddar tvær smákartöfl-
ur.
t
Uxar
draga vagnana,
Þegar ferðast er um þjóðveg-
ina kemur brátt í ljós, að hinir
innfæddu nota aðallega uxa til
þess að draga vagna sína. Ög.al-
uxarnir koma öllu i áfangastað
heilu og höldnu. — íbúarnir eru
næmir, en eitt geta þeir aldrei
lært, að flýta sér.
í hálöndunum.
Þegar ekið er um hálöndin í
4500 neskra feta hæð getur að
líta hrísgrjónaekrur í hlíðunum.
Húsin eru byggð af steini og
smá — minna helzt á hús, sem
börn byggja, er þau eru að leika
sér.
íbúarnir, karlar og konur,
sveipa um sig hvitum dúk
(lama). Það er undantekning,
ef konur sveipa um sig silkidúk,
en þó gera konur af Hovakyn-
kvíslinni það, er þær hafa mest
við. Einkennilegt er, að þessi
dúkur er sniðinn eins og borinn
á sama hátt og tiðkast í Abess-
iníu.
f Antananriv^.
(Tananarive).
Seinasta áfangann til höfuð-
borgarinnar er ekið um land,
sem er þakið hrísgrjónaekrum.
I höfuðborginni er líf og fjör
og feikna umferð, göturnar
brattar, og Evrópumanni, sem
þangað kemur, liggur við að
láta hugfallast í fyrstu. En fólk-
ið er vingjarnlegt og hvarvetna
eru hurðarmenn, reiðubúnir til
þess að taka farangur manns.
Allstaðar, á hverjum gatna-
mótum, hverju götuhorni,
standa menn i hópum, allir livít-
klæddir, konur sem karlar. En
öll hús i borginni eru rauðmál-
uð. Það er vissulega óvanaleg
sjón, sem við blasir, er maður
kemur lil Antananarivo í glaða
sólskini. Upp að sumum húsun-
um liggja kannske 50—300
þrep. Og alIsStaðar sítja eða
standa hinir dökkbrúnu eyjar-
skeaaiax*, klæddir hvitum
serkium. Og þvi hærra sem
kamið er bví fegurfa um að lit-
þvi að hinar hvitu ekrur allt um
kring minna á sjó, þegar upp er
komið. En i miðhluta borgar-
innar, þar sem Frakkar búa,
blasa við auglýsingar, og þar
eru hattar og kjólar eftir nýj-
ustu Parísartízku á boðstólum.
\
Verkafólksekla.
Þótt furðulegt kunni að þykja
er verkafólksekla á Madagascar.
Landið er víðast mjög frjósamt,
og talið er, að unnt væri að auka
framleiðslu landbúnaðarafurða
10—12 sinnum, ef unnið væri af
kappi að framleiðslunni eftir
nútimaaðferðum, en eyjar-
skeggjar hafa enga tilhneigingu
til að hamast. Og þar finnst gull
í jörðu, 50 tegundir verðmætra
steina, járn, nikkel, blý, mangan
o. fl., en skilyrði ágæt til fram-
leiðslu á kaffi, tóbaki, hrís-
grjónum, sykri, pipar o. m. fl.
og eru þessi skilyrði notuð að
nokkuru, en hvergi nærri sem
unnt væri. Talið er að auka
mætti námuframleiðsluna Um
15—20 af hundraði.
Er það furða, þótt hinir á-
gengu Japanir hafi haft auga-
stað á þessu mikla landi?
Nú hefir væntanlega verið
komið í veg fyrir, að þeir geti
arðrænt landið, þar sem banda-
menn hafa hernumið það. En
bandamenn munu nú fá þaðan
feikna birgðir ,því að viðskipti
hafa ekki blómgast þar i styrj-
öldinni, en vafalaust verður nú
breyting i þeim efnum.
Það var þann 23., september,
sem hersveitir Breta og her-
sveitir frá Austur- og Suður-
Afrílcu tóku höfðuborgina. En
bandamenn hafa lofað því, að
franski fáninn skuli blakta á-
fram yfir Madagascar. — Mada-
gascar á að verða franskt land
einnig í framtiðinni.
Hér er niynd af fjöldamorð-
mgjanum Weidmann, sem á
sinum tímá var umræðuefni
um allan heim. Hann var sak-
aður um áð hafa drýgt 6 morð,
en játaði ekki á sig nema fimm
þeirra,
gengt er, að ökumaðurinn spfi
með taumana í höndum sér, en
ast. Höfuðborgin virðist þ
standa á klettaey } þyitu haf
Slillí
Tefld í Noordwijk 1938.
Franskt tafl.
Hvítt: R. SpieJmann.
Svart: P. Keres.
1. e4, e6; 2. d4, d5; 3. Rc3,
Rf6; 4. e5, Rfd7; 5. f4, c5; 6.
dxc, Rc6; 7. a3, Bxc5; 8. Dg4,
g6! 9. Rf3, a6 (undirbýr í>5 til
þess að hindra að hvítur hróki
langt) Bd3, b5; 11. b4 (hvítur er
neyddur til að leika þessu til að
hindra .... b4, en um Ieið er
0-0-0 auðvitað útilolcað) Ba7;
12. h4, h5; 13. Dg3, De7 (Nú
hefir svartur hinsvegar ....
Bb7 og siðan 0-0-0 í pokahorn-
inu, ef á þarf að halda) 14. f5 ?!
(Nú býst Spielmann við 14. ..
gxf og ætlar þá að svara með
15. Bxf5, exB og 16. Rxd5, Df8;
17. Rc7+ o. s. frv.)
14....... Bb8!! (dr. Kmech
kallar þetta „sterkasta, óvænt-
asta og álirifamesta leikinn á
öllu skákmótinu“ og er þá ekki
lítið sagt, enda liefir engum tek-
ist að finna við honum fullnægj-
andi svar) 15. fxg, Rdxe5; gxf+,
Dxf7; 17. Rg5 (Ef Df2 þá Dg7
og hótar bæði RxB+ og síðan
Bg3 eða DxR+) Df6; 18. Hfl?
Rg4!; 19. Df3, DxR+; 20. Kdl,
Dg7!; 21. De2, Hf8! (Ef nú
Rxp? þá HxH+ og hvítur er
búinn að vera); 22. I4xH+,
IvxH; 23. Rxe6+, BxR; 24.
DxB, Rf2+; 25. Kel, RxB+;
26. cxR og livitur gaf án þess að
biða eftir 26.....DxH.
Sumstaðar i Bandaríkjunum
er jarðvegurinn svo eitraður, að
rikisstjórnin hefir orðið að
banna að i'æktun farí þar íram,
í Suður-Dakota er t. d. 100.000
ekru svæði, þar sem allur gróð-
ur er svo eitraður, að hann er
banvænn bæði mönnum og
skepnum,
(